ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
977
ALISHER NAVOIY “XAMSA”SIDAGI FARHOD OBRAZI GENEZESI
Umarova Madina
Toshkent Davlat Sharqshunoslik Universiteti
Yaponshunoslik fakulteti yapon-ingliz filologiyasi 2-bosqich talabasi.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10573620
Annotatsiya. Ushbu maqolada “Farhod va Shirin” dostonidagi bosh qahramon, ya’ni
Farhodning ham tashqi, ham ichki olami pok ekanligi ta’kidlab oʻtilgan.
Kalit soʻz: Komil inson, ishq, shohlik nuri, ism, iymon yoʻli.
ALISHER NAVOI GENESEE OF THE IMAGE OF FARHAD IN KHAMSA
Abstract. In this article, it is noted that the main character in the epic “Farhad and Shirin”,
that is, the world of Farhad, both external and Internal, is pure.
Keyword: perfect man, ishq, Kingdom light, Name, way of faith.
ГЕНЕЗИС ОБРАЗА ФАРХАДА В”ХАМСЕ " АЛИШЕРА НАВОИ
Аннотация. В этой статье подчеркивается, что главный герой эпоса “Фархад и
Ширин”, то есть и внешний, и внутренний мир Фархада чист.
Ключевое слово: Совершенный Человек, любовь, свет царства, имя, путь веры.
Kirish
Dostondagi asosiy tushuncha-bu ishq. Tugʻilgandanoq Farhodning qalbiga otashdek ishq
tashlangan. Shuning uchun ham chaqaloqning
Yuzinda ishq asrori yozilgʻon,
Ichinda dard ta’vizi qozilgʻon.
Farhodning ismi ham, Qurʼoni karim: ”Al-asmou tanzilu min as-samo”, ya’ni” Ismlar
osmondan tushadi “, deyilganidek, ishq osmonidan tushgan.
Farhodga ism qoʻyish jarayoni dostonda quyidagicha izohlangn.
“Himmat”dan “h”,”iqbol”dan “alif”(uni “i”deb ham,”o”deb ham,”a”deb ham ishlatish
mumkin),” davlat”dan “d”ni olib, qoʻshsak “hod” paydo boʻladi, buni “far” ya’ni “shohlik
nuri”ning keyiniga olsak, ”Farhod” soʻzi hosil boʻladi.
Ismning ikkinchi izohi esa quyidagicha:
“Firoq”soʻzidan “f”, “rashk” soʻzidan “r”, “hajr” soʻzidan “h”, “oh” soʻzidan “o”, ”dard”
soʻzidan “d” harflarini jamlab, “Farhod” deb ism qoʻyishgan. Ismida Farhodning ma’naviy va
jismoniy fazilatlari aks etgan.
Farhodning faqat oʻzi va koʻngli pok boʻlmasdan, tili va soʻzi ham pok boʻlgan. Tangri
taolo tugʻilishidan ruhiga payvasta etgan ishq unga favqulodda isteʼdod, tugʻma qobiliyat ato etgan
edi. Bir marta koʻrgan sahifasini qayta ochmas, chunki hammasi yodida qolar, oʻqib oʻtmoq, uqib
oʻtmoq, uning shiori edi. Nafaqat ilmni, balki boshqa hunarlarni ham shunday mahorat bilan
egallardi.
Farhod insoniy oʻzligini yoʻqotmay, poklanish yoʻlida davom etgan, nafsoniy istak,
shaytoniy intilishlarga qarshi kurashgan komil inson obrazidir. Nafsni yengish quroli-bu ishq.
Farhodning oshiqligi uni bu nafs lashkari bilan kurashga otlantiradi, ishq unga kuch, sabot va iroda
ato etadi. Tasavvufda ishq deganda faqat mehr, sevgi emas, uni Allohga yaqinlashtiradigan barcha
ezguliklar yigʻindisi tushuniladi.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
978
Xulosa
Shu maʼnoda Farhod oʻzbek adabiyotida mukammal yaratilgan komil inson obrazidir.
Farhod yoʻli-ishq, iymon yoʻli mashaqqatli, ammo oxiri xayrli va sharafli boʻladi.
Farhod obrazi hamon tarbiyaviy ahamiyatga ega boʻlib, yoshlarni oliyjanob fazilatlar
ruhida, insonparvarlik va vatanparvarlik, erksevarlik va maʼrifatparvarlik, mardlik va xalq ishiga
sadoqat ruhida tarbiyalashga xizmat qilib kelmoqda.
REFERENCES
1.Alisher Navoiy.MAT.20 tomlik.8-tom.Toshkent,1991.
2.Alisher Navoiy.Xamsa . Toshkent.2013
3.Abdugʻafurov A.Buyuk beshlik saboqlari.Toshkent.1995.
4.Ochilov E. Komillikning ikki yoʻli/Navoiyning ijod olami.Toshkent.2001.
