ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 2 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
186
MAMLAKATIMIZDA SPORTNI RIVOJLANTIRISH CHORA TADBIRLARI VA
USULLARI HAQIDA
Turg’anbaev Jen'isbay
Ajiniyoz nomidagi Nukus davlat pedagogika instituti
"Jismoniy madaniyat" fakultetining 1-"Y" guruh talabasi.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10636791
Annotatsiya.
Ushbu maqola O'zbekistonda sportni rivojlantirish chora tadbirlari va
usullari mavzusida yozilgan. Maqolada O'zbekiston Respublikasi hukumatining sport
sohasidagi rivojlanishni rag'batlantirish va sport sohasidagi yuqori natijalar olish uchun
qo'shimcha chora-tadbirlar haqida ma'lumotlar berilgan. Maqolada sport sohasida innovatsion
yondashuvlar, sport salohiyati va uning o'zgarishlari, sport tashkilotchiligi, sportning yoshlar
tarbiyasidagi ahamiyati va sertifikatli kadrlarning tayyorlash tizimlari kabi muhim mavzular
keltirilgan. Maqolada sport sohasidagi xalqaro hamkorlik, sertifikatli kadrlar tayyorlash tizimi
va sport sohasidagi strategik yondashuvlar kabi muhim masalalar ham ko'rsatilgan.
Kalit so’zlar:
O'zbekiston sport sohasi, rivojlanish, chora-tadbirlar, tashkilotchilik,
yoshlar tarbiyasi.
ABOUT MEASURES AND METHODS OF DEVELOPING SPORTS IN OUR
COUNTRY
Abstract.
This article is written on the topic of measures and methods of sports
development in Uzbekistan. The article provides information on additional measures taken by the
government of the Republic of Uzbekistan to encourage development in the field of sports and to
obtain high results in the field of sports.
The article presents important topics such as innovative approaches in the field of sports,
sports potential and its changes, sports organization, the importance of sports in youth education,
and training systems of certified personnel. The article also shows important issues such as
international cooperation in the field of sports, system of certified personnel training and strategic
approaches in the field of sports.
Key words:
sports sphere of Uzbekistan, development, measures, organization, youth
education.
О МЕРАХ И МЕТОДАХ РАЗВИТИЯ СПОРТА В НАШЕЙ СТРАНЕ
Аннотация.
Данная статья написана на тему мер и методов развития спорта в
Узбекистане. В статье представлена информация о дополнительных мерах, принимаемых
правительством Республики Узбекистан для стимулирования развития в сфере спорта и
получения высоких результатов в сфере спорта.
В статье представлены такие важные темы, как инновационные подходы в
области спорта, спортивный потенциал и его изменения, спортивная организация,
значение спорта в воспитании молодежи, системы подготовки аттестованных кадров.
Также в статье показаны такие важные вопросы, как международное сотрудничество в
сфере спорта, система подготовки сертифицированных кадров и стратегические
подходы в сфере спорта.
Ключевые слова:
спортивная сфера Узбекистана, развитие, меры, организация,
воспитание молодежи.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 2 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
187
Sport, insonlar o'rtasidagi aloqani kuchaytiradigan, jismoniy va ruhiy holatga ta'sir
qiladigan eng katta faoliyatdir. Sport, insonlarda shaxsiy rivojlanishni kuchaytiradi, salomatlikni
saqlab qolishni va jamiyatning o'sishi uchun juda muhimdir. Sportning rivojlantirilishi esa, o'z
navbatida, jamiyatning boshqa sohalari bilan taqqoslash va ular bilan o'zaro aloqalarni
rivojlantirishga bog'liqdir.
Sport sohasini rivojlantirishda, birinchi navbatda, salomatlikni saqlab qolishga e'tibor
berish lozim. Salomatlik, sport o'zining asosiy maqsadi emas, lekin sport olamidagi har bir
shaxsning salomatligi qanchalik muhimdir. Bu sababli, sport olamidagi yutuqlar va sovg'alar,
salomatlikdan yolg'iz o'ta olmaydi. Bu maqsadda, sport olamida salomatlikni saqlab qolish uchun,
murakkab tibbiy xizmatlar, yorug'lik, yog', ovqatlanish va suv ichish kabi muhim masalalar keng
ko'rib chiqilishi kerak.
Ikkinchi navbatda, sport olamidagi rivojlanish, sportning o'ziga xos taraflarini
rivojlantirishga bog'liqdir. Bu, sport olamidagi innovatsiyalar va yangiliklar yordamida olib
borilishi mumkin. Misol uchun, 2021 yilning Olimpiya o'yinlarida, sport olamida birinchi marta,
BMX freestyle va karate kabi sport turlari ishtirok etdi. Bu yangiliklar sport olamida yangi
imkoniyatlar yaratish va sportni rivojlantirishga yordam berishga qaratildi.
Shuningdek, sport olamidagi rivojlanish, sportning jamiyat bilan aloqasini rivojlantirishga
ham bog'liqdir. Sport olamida jamiyatning boshqa sohalari bilan taqqoslash va ular bilan o'zaro
aloqalarni rivojlantirish, jamiy tashkilotlar va korxonalar bilan hamkorlik qilishga imkoniyat
yaratadi. Bu hamkorlik sportning rivojlanishiga yordam beradi va sportning jamiyatda o'zining
o'rnini oshirishi mumkin.
Jamiyatning sportga qarshi munosabatlari va sport olamidagi muammolarni hal qilish ham
sportni rivojlantirish uchun juda muhimdir. Bu muammolarni hal qilishda, sport olamidagi
qonunlar, huquqiy muammolar va sport olamidagi siyosatlar kabi muhim masalalar keng ko'rib
chiqilishi kerak.
Jumladan, sport sohasini rivojlantirish, salomatlikni saqlab qolish, sport olamidagi
innovatsiyalar va yangiliklar, sportning jamiyat bilan aloqasini rivojlantirish va sport olamidagi
muammolarni hal qilishga bog'liqdir. Bu muhim masalalar keng ko'rib chiqilishi, sport olamidagi
rivojlanishni ta'minlashda juda muhimdir.
Sport olamidagi muammolarni hal qilish uchun qonunlar va siyosatlar quyidagilardan
iborat bo'lishi mumkin:
1. Adolatli qonunlar: Adolatli qonunlar, sport olamidagi muammolarni hal qilishda juda
muhimdir. Bu qonunlar sport olamidagi jinoyatlar, doping va boshqa qonunvoy muammolarni hal
qilishga yordam beradi. Adolatli qonunlar, sport olamidagi ishonchli va samimi hamkorlikni
rag'batlantiradi va jamiyatning sportga qarshi munosabatlarini yaxshilaydi.
2. Doping siyosati: Doping, sport olamidagi eng muhim muammolardan biridir. Bu sababli,
sport olamidagi muammolarni hal qilish uchun, sport olamidagi doping siyosati keng ko'rib
chiqilishi kerak. Doping siyosati, sportchilarning salomatligini saqlab qolish va sport olamidagi
ig'vachiliklarni kamaytirishga yordam beradi.
3. Sportchilar va jamoat tashkilotlari bilan hamkorlik: Sportchilar va jamoat tashkilotlari
bilan hamkorlik, sport olamidagi muammolarni hal qilish uchun juda muhimdir. Bu hamkorlik
sportchilarning salomatligini saqlab qolish va sport olamidagi muammolarni hal qilishga yordam
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 2 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
188
beradi. Jamoat tashkilotlari, sportning rivojlanishi va sportchilarning o'zlarini rivojlantirishi uchun
hamkorlik qilishadi.
4. Sport olamidagi ijtimoiy muammolarni hal qilish: Sport olamidagi ijtimoiy
muammolarni hal qilish uchun, sport olamidagi siyosatlar keng ko'rib chiqilishi kerak. Bu
siyosatlar sport olamidagi ijtimoiy muammolarni hal qilish uchun jamiyatning qarashlari va
o'zgarishlari bilan hamkorlik qilishi kerak.
5. Sportning jamiyatga ta'siri: Sport olamidagi muammolarni hal qilish uchun, sportning
jamiyatga ta'siri keng ko'rib chiqilishi kerak. Bu ta'sir sport olamidagi muammolarni hal qilishga
yordam beradi va jamiyatning sportga qarshi munosabatlarini yaxshilaydi.
6. Tashkilotlararo hamkorlik: Tashkilotlararo hamkorlik, sport olamidagi muammolarni
hal qilishda juda muhimdir. Bu hamkorlik sport olamidagi innovatsiyalarni yaratish va sportning
rivojlanishiga yordam beradi.
Shuningdek, sport olamidagi muammolarni hal qilish uchun, jamiyatning sportga qarshi
munosabatlarini o'zgartirish, sportchilarning salomatligini saqlab qolish, sport olamidagi
innovatsiyalar va yangiliklar, sportning jamiyat bilan aloqasini rivojlantirish, tashkilotlararo
hamkorlik va adolatli qonunlar keng ko'rib chiqilishi kerak. Bu muhim masalalar sport olamidagi
muammolarni hal qilishga yordam beradi va sportning rivojlanishiga olib keladi.
Sport olamidagi ijtimoiy muammolarni hal qilish uchun sportchilar va jamoat tashkilotlari
quyidagi ko'rsatmalar orqali hamkorlik qilishi kerak:
1. Bilimdonlar va tajribali sportchilar bilan hamkorlik: Sport olamidagi ijtimoiy
muammolarni hal qilish uchun sportchilar va jamoat tashkilotlari, bilimdonlar va tajribali
sportchilar bilan hamkorlik qilishi kerak. Bu hamkorlik sport olamidagi muammolarni tahlil qilish
va ularni hal qilish yollarini topishga yordam beradi.
2. Hamkorlikda professionalizm: Sportchilar va jamoat tashkilotlari hamkorlik qilishda
professionalizm ko'rsatishlari kerak. Bu, sport olamidagi muammolarni hal qilish uchun zarur
bo'lgan bilim va tajriba bilan to'la ishlashni ta'minlaydi.
3. Ko'p tomonlama hamkorlik: Sport olamidagi ijtimoiy muammolarni hal qilish uchun
sportchilar va jamoat tashkilotlari, ko'p tomonlama hamkorlik qilishi kerak. Bu hamkorlik sport
olamidagi muammolarni hal qilishga yordam beradi va sportning o'sishiga olib keladi.
4. O'zaro tushunchalar o'zgartirish: Sportchilar va jamoat tashkilotlari, sport olamidagi
ijtimoiy muammolarni hal qilish uchun o'zaro tushunchalarini o'zgartirishlari kerak. Bu, sport
olamidagi muammolarni tahlil qilish va ularni hal qilish uchun zarur bo'lgan tahlil va muhokama
olib borishga yordam beradi.
5. Tadbirkorlik va to'g'ridan-to'g'ri aloqalar: Sportchilar va jamoat tashkilotlari, sport
olamidagi ijtimoiy muammolarni hal qilish uchun, tadbirkorlar bilan hamkorlik qilishi kerak. Bu
hamkorlik sport olamidagi innovatsiyalar yaratish va sportning rivojlanishiga yordam berishga
imkoniyat yaratadi.
6. Jamiyat bilan hamkorlik: Sportchilar va jamoat tashkilotlari, sport olamidagi ijtimoiy
muammolarni hal qilish uchun, jamiyat bilan hamkorlik qilishi kerak. Bu hamkorlik sportning
jamiyat bilan aloqasini rivojlantiradi va sport olamidagi ijtimoiy muammolarni hal qilish uchun
zarur bo'lgan o'zgarishlarni amalga oshirishga yordam beradi.
Shuningdek, sportchilar va jamoat tashkilotlari sport olamidagi ijtimoiy muammolarni hal
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 2 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
189
qilish uchun, bilimdonlar va tajribali sportchilar bilan hamkorlik qilish, professionalizm ko'rsatish,
ko'p tomonlama hamkorlik qilish, o'zaro tushunchalarini o'zgartirish, tadbirkorlar bilan hamkorlik
qilish va jamiyat bilan hamkorlik qilish keng ko'rib chiqilishi kerak. Bu muhim masalalar sport
olamidagi ijtimoiy muammolarni hal qilishga yordam beradi va sportning o'sishiga olib keladi.
O'zbekiston sporti bugungi kunda o'z rivojlanish yo'lidagi dalillarini keltirishi bilan sportga
qiziqish ko'paygani kuzatib boradi. O'zbekiston sporti o'zida ko'plab imkoniyatlarni o'z ichiga
oladi va jamiyatning sportga qarshi munosabatini yaxshilaydi. Bunda sportning rivojlanishi,
sportchilar va jamoat tashkilotlarining moliyaviy yordamini ta'minlash, sportchilarning
salomatligini saqlab qolish, sport olamidagi ijtimoiy muammolarni hal qilish va innovatsiyalar
yaratish kabi muhim muammolarni hal qilish kerak.
O'zbekistonda sportning rivojlanishiga qaratilgan harakatlar jamiyatga sportga qarshi
munosabatini yaxshilaydi va sport olamidagi ijtimoiy muammolarni hal qilishga qaratilgan qadam
bo'lib hisoblanadi. Jamiyat sportchilarni rag'batlantirish, ularning salomatligini saqlab qolish va
sportning rivojlanishini ta'minlashga intilishadi.
Shuningdek, O'zbekistonda sportni rivojlantirish mavzusida mantiqiy va tashkiliy ishlar
amalga oshirilmoqda va bundan kelib chiqadigan foydalar katta bo'ladi. Sportning rivojlanishi
O'zbekistonning mamlakatdagi jamiyatni yanada kuchli va sog'lom qiladi.
O'zbekistonda sportning rivojlanishi uchun hukumat bir qancha qo'shimcha qadamlar olib
borayotgan, ulardan ba'zilari quyidagilardir:
1. Sport olamidagi ijtimoiy muammolarni hal qilish uchun qonunlar va siyosatlar yaratish:
Hukumat sport olamidagi muammolarni hal qilish uchun qonunlar va siyosatlar yaratish
orqali sportning rivojlanishini ta'minlashga intiladi. Masalan, "Sportchilarning salomatligi
to'g'risida"gi Qonun sportchilarning salomatligini saqlab qolishga yordam beradi va sport
olamidagi ig'vachiliklarni kamaytirishga qaratilgan.
2. Sportchilarning tayyorlanishi va qo'llab-quvvatlash: Hukumat sportchilarning
tayyorlanishi va qo'llab-quvvatlash uchun ko'plab dasturlar yaratishni rejalashtiradi. Masalan,
"Qalqon 2021" dasturi sportchilarning tayyorlanishi va yoshlarni sportga rag'batlantirishga
yordam berish uchun tashkil etilgan.
3. Sportga investitsiya qilish: Hukumat sportga investitsiya qilish orqali sportning
rivojlanishini ta'minlashga intiladi. O'zbekiston Respublikasi jahon sportidan tortib, "Milliy sport"
tashkiloti sportning rivojlanishiga ko'plab investitsiyalar qilmoqda.
4. Jamiyat bilan hamkorlik: Hukumat sportning rivojlanishida jamiyat bilan hamkorlik
qilishga intiladi. Hukumat sport olamidagi ijtimoiy muammolarni hal qilish uchun jamiyat bilan
hamkorlik qilish orqali sportning rivojlanishiga olib keladi.
REFERENCES
1.
Tashpulatov F. A., Shermatov G. K. Wrestling–The Honor of Uzbek Nation
//Eurasian Scientific Herald. – 2022.
2.
Alisherovich T. F. Sog’lom turmush tarzini shakillantirishda jismoniy madaniyatning
inson hayotidagi roli //BARQARORLIK VA YETAKCHI TADQIQOTLAR
ONLAYN ILMIY JURNALI. – 2022.
3.
Мухаметов А.М. (2021) Methodology for Normalizing Workload in Health
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 2 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
190
Classes, european journal of life safety and stability,
4.
Шерматов Ғ.Қ. (2021) DYNAMICS OF PHYSICAL DEVELOPMENT OF
STUDENTS WITH ONE AND TWO TIME COMPULSORY LESSONS, World
Economics & Finance Bulletin (WEFB)
5.
Мухамметов, А.М. (2022). Научно-методические основы нормирования
нагрузок в физкультурно-спортивном здравоохранении. Евразийский научный
вестник, 8, 194-197.
