ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 2 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
1114
BOSHLANGʻICH SINF OʻQUV-TARBIYA JARAYONINI TASHKIL ETISH
BOʻLGAN DAVLAT STANDARTLARI, TALABLAR.
Bosimova Mahliyo Dilshod qizi
Termiz davlat pedagogika instituti 2-kurs talabasi.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10694631
Annotatsiya. Ushbu ilmiy maqolada boshlangʻich sinf oʻquv-tarbiya jarayonini tashkil
etish boʻyicha talablar. Shuningdek, taʼlim bilan bir qatorda tarbiyaning oʻrni haqida va davlat
taʼlim standarti oʻquv dasturlar haqida maʼlumot berilgan.
Kalit soʻzlar: Oʻquv-tarbiya, xulq-atvor, jismoniy, shaxs faoliyati, shakllantirish,
koʻmaklashish, milliy, bilim darajasi, interfaol metodlar.
STATE STANDARDS, REQUIREMENTS FOR THE ORGANIZATION OF
PRIMARY CLASS EDUCATION PROCESS.
Abstract. In this scientific article, there are requirements for the organization of the
primary school educational process. Also, information is provided about the role of education
along with education and the state educational standard curriculum.
Key words: Education, behavior, physical, personal activity, formation, assistance,
national, level of knowledge, interactive methods.
ГОСУДАРСТВЕННЫЕ СТАНДАРТЫ, ТРЕБОВАНИЯ К ОРГАНИЗАЦИИ
ОБРАЗОВАТЕЛЬНОГО ПРОЦЕССА НАЧАЛЬНОГО КЛАССА.
Аннотация. В данной научной статье представлены требования к организации
образовательного процесса начальной школы. Также представлена информация о роли
образования наряду с образованием и государственного образовательного стандарта.
Ключевые слова: Обучение, поведение, физическая, личностная активность,
формирование, помощь, национальный, уровень знаний, интерактивные методы.
KIRISH
.
Tarbiya jarayonining mohiyati inson, uning har tomonlama uyg'un kamol topishi va
farovonligi, shaxs manfaatlarini ro'yobga chiqarishning sharoitlari va ta'sirchan mexanizmlarini
yaratish, eskirgan tafakkur va ijtimoiy xulq-atvorning andozalarini o'zgartirish mamlakatimizda
amalga oshirilayotgan islohotlarning asosiy maqsadi va harakatlantiruvchi kuchi sifatida
qaralmoqda.
Mamlakatimizda ta'lim mazmuni, uning samaradorligiga katta ahamiyat berilib, davlat
ta'lim standarti o'quv dasturlarining yangi tahrirdagi ko'rinishlari tajriba sifatida amaliyotga joriy
etilmoqda.
Maktablarda joriy etilgan "Tarbiya" darslarini loyihalashda, uning asosiy g'oya va
maqsadlarini o'quvchilar ongiga to'liq singdirishda darslarni o'quvchilar yoshi, fiziologik holatidan
kelib chiqqan holda, har bir o'quvchi shaxsiga individual yondashish asosida darslarni tashkil etish
muhim ahamiyat kasb etadi.
Aynan hozirgi kunda biz pedagoglardan talab qilinayotgan vazifalar quyidagilardir:
-o'quvchilarni har tomonlama, jismoniy, ruhiy, ma'naviy-axloqiy rivojlantirish orqali
ijtimoiy hayotga moslashtirish va turli murakkab vaziyatlarda to'g'ri qaror qabul qilishga o'rgatish;
bolada faol fuqarolik pozitsiyalarini shakllantirish;
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 2 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
1115
-dunyo dinlarining ko'p asrlar davomida avloddan avlodga o'tib kelayotgan ma'naviy
qadriyat ekanini tushuntirish bilan bir qatorda, hech bir dunyo dinida zo'ravonlik, terrorizm va
ekstremizm g'oyalari targ'ib etilmasligini tushuntirish;
-shaxs faoliyatida ijtimoiy-ma'rifiy institutlar bilan hamkorlikni kuchaytirish; ma'naviy-
axloqiy jihatdan muammosi bor yoki tarbiyasida bo'shliqlar mavjud bo'lgan yoki notinch oila
farzandlari, jinoyatchilikka moyil bo'lgan yoki profilaktik ro'yxatda turadigan yoshlar bilan
individual tarzda ishlash kabi vazifalarimizda munosib ko'makchi qo'llanma ekanligi quvonarli
holdir.
Tarbiya fani o'quvchilarda faol fuqarolik pozitsiyasini shakllantirish, ularning har
tomonlama ijtimoiylashuviga ko'maklashish, samarali hamkorlik qilish, vaqtini mazmunli tashkil
etish, milliy, ma'naviy va umuminsoniy qadriyatlarni hurmat qilish, o'zlarining intellektual va
ijodiy salohiyatini ro'yobga chiqarishga xizmat qiladi.
ASOSIY QISM.
O'quv-metodik majmua ta'lim sohasidagi davlat siyosatining asosiy prinsiplari asosida
yaratilganligi; o'quvchilarning aqliy va jismoniy imkoniyatlari, yoshi, psixofiziologik
xususiyatlari, bilim darajasi, qiziqishlari, layoqatlari hisobga olinganligi; o'quvchilarda
vatanparvarlik va milliy iftixor tuyg'usini shakllantirishga qaratilganligi; umumiy o'rta ta'limining
zarur hajmi berilganligi, o'quvchilarda mustaqil ijodiy fikrlash, tashkilotchilik qobiliyati va amaliy
tajriba ko'nikmalarini rivojlantirishga yo'naltirilganligi; mavzularning mazmunan izchilligi, ilg'or
pedagogik texnologiyalar, media-mahsulotlardan unumli foydalanilganligini e'tirofga sazovordir.
O'zbek xalqining mentalitetiga zid bo'lmagan tegishli illyustratsiyalar bilan boyitilganligi,
savol va topshiriqlarning aniq ifodalanganligi, o'quvchilarni fikrlashga, yozishga, tasvirlashga,
chizma chizishga, hisoblashga, amaliy ishlarni bajarishga, tajribalar o'tkazishga o'rgatishda
pedagogik texnologiyalardan foydalanish nazarda tutilganligi o'quvchilarni vatanparvarlik ruhida
tarbiyalashga yanada ko'maklashadi.
XULOSA
.
Ta'lim jarayonida interfaol metodlar, innovatsion texnologiyalar pedagogik va axborot
texnologiyalarini o'quv jarayonida qo'llashga bolgan e'tibor kundan-kunga kuchayib bormoqda.
Buning sabablaridan biri, shu vaqtgacha an'anaviy ta'limda o'quvchilarni faqat tayyor bilimlarni
egallashga o'rgatilgan bolsa, zamonaviy texnologiyalar ularni egallayotgan bilimlarini chuqur
o'zlashtirishlariga, mustaqil o'rganib tahlil qilishga, katta ijodiy xulosalar chiqarishlariga ham
o'rgatadi. Oqituvchi bu jarayonda shaxsning rivojlanishi, shakllanishi, bilim olishi va
tarbiyalanishiga sharoit yaratadi, shu bilan bir qatorda boshqaruvchanlik, yonaltiruvchanlik
vazifasini bajaradi.
Tarbiya darslari ijodiy, noananaviy suhbat, o'yin, oilada, tabiatda, bahs, munozara,
uchrashuv shaklida bo'lishi maqsadga muvofiqdir.
Tarbiya darslarida pedagogik texnologiyalardan foydalanishda nimalarga e'tibor beriladi:
1. Darsdagi ta'lim-tarbiya maqsadining aniqligi;
2. Pedagogik texnologiya mazmunining hozirgi davr talabiga mosligi;
3. Pedagogik texnologiya jarayonida didaktik qoidalar;
4. Oqituvchining mahorat texnikasi.
Pedagogik texnologiyani qo'llashda o'qituvchi quyidagi qoidalarga amal qilishi lozim:
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 2 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
1116
1. Zamonaviylik ta'lim-tarbiya amaliyotiga asoslangan tajriba, sinovdan o'tgan didaktika
sohasidagi yangliklarni joriy etish;
2. Ta'lim-tarbiya mazmunini uzluksiz yangilab borish. Oquv dasturlariga ham befarq
bo'lmasdan sinchkovlik bilan o'rganish;
3. Umumiy va milliy qadriyatlar sohasidagi yangi ijodlarni o'rganib borish;
4. Oquv jarayonida o'quvchi bilan o'qituvchi faoliyatini optimallashtirish,
faollashtirish. Ularning ichki ruhiyati va tarbiya darajasini kengaytirish;
5. Ilmiylik - yangi usul vosita muammosi holatlaridan foydalanib, o'quvchilarni mustaqil
fikrlash va o'zini anglashga o'rgatish;
6. Buning uchun bolalarni dastur mavzulari asosida amaliy faoliyatga jalb etish muhimdir;
7. Ilg'or tajribalarga suyanish;
8. Dars maqsadining aniqligi, mazmunining zamonaviyligi, milliy ma'naviy qadriyatlar
bilan boyitlishi, o'quvchilarni mustaqil ijodiy faoliyati, darsda "Xalq og'zaki ijodi" rubrikasida:
maqol, ertaklardan o'rinli foydalanishi, o'yin, test savollari, korgazmali qurollar, savol va
topshiriqlardan foydalanish;
9. Yangi pedagogik texnologiyani amalga oshirish uchun har bir o'qituvchi tarbiyani
o'rgatishda nazariy chuqur bilimga ega bolishi zarur. Demak, tarbiya darslarini turli shakllarda
tashkil etish mumkin.
REFERENCES
1.
Azizxo'jayeva N.N. Pedagogik texnologiyalar va pedagogik mahorat. T. 2006 y.
2.
Ro'ziyeva D va b. 3-sinf tarbiya fani darsligi. T. «SANO-STANDART».
3.
Shermuxamedova S va b. 4-sinf tarbiya fani darsligi. T. «O'zbekiston» 2020 y.
4.
Abdullaeva B. S. et al. The specifics of modern legal education and upbringing of
schoolchildrenin the countries of the post-soviet world //Journal of Advanced Research in
Dynamical and Control Systems. - 2020. - T. 12. - №. 2. -C.2706-2714.
