44
ЖИНСИЙ ЖИНОЯТЛАР ПСИХОЛОГИЯСИНИНГ ТУШУНЧАСИ ВА УНИНГ
ЖИНОИЙ ҲУҚУҚИЙ АҲАМИЯТИ
Агоев Шукрулло Сафарбоевич
Ўзбекистон Республикаси ИИВ Академияси
“Тергов фаолияти” кафедраси ўқитувчиси
Илесбаев Руслан Даниярович
Ўзбекистон Республикаси ИИВ Академияси 3-босқич 324-гуруҳ курсанти
https://doi.org/10.5281/zenodo.15624947
Аннотация
Мазкур мақола ҳозирги кунда ҲМҚОлар томонидан жинсий эркинликка қарши
жиноятларни тергов қилиш жараёнида терговчи томонидан шахлар билан психологик
алоқа ўрнатиш усуллари ҳамда психофизиологик ҳолатини ўрганишдан иборат.
Калит сўзлар
: Жиноят, жиноятнинг ҳуқуқий аҳамияти, психологик ҳолатлар,
педофиллар, тажовузкор жиноятчилар, психология, тергов ҳаракатлари, психо-
эмоциянал ҳолат, рухий касаллар.
Жинсий жиноятлар психологияси контсептсияси мураккаб бўлиб, уни тушуниш
инсон хатти-ҳаракатларининг турли томонларини, когнитив жараёнларни, ижтимоий
таъсирларни ва ҳуқуқий мулоҳазаларни ўрганишни ўз ичига олади. Жинсий жиноятлар
психологияси жинсий жиноят содир этган шахсларнинг руҳий ҳолати, мотивлари ва
хатти-ҳаракатларини, шунингдек, жабрланувчиларга ва умуман жамиятга психологик
таъсирни ўрганишни англатади. Жинсий жиноятларнинг психологияси жинсий жиноят
содир этишга ёрдам берадиган психологик омиллар, хатти-ҳаракатлар ва мотивларни
ўрганишни ўз ичига олади.
Жинсий жиноятларнинг психологик ҳолатини тушуниш ушбу шахсларни
самарали олдини олиш, даволаш ва бошқариш, шунингдек, қайта жиноят содир этиш
хавфини минималлаштириш учун жуда муҳимдир. Ушбу соҳа клиник психология, суд-
тиббиёт психологияси, криминология ва социология тушунчаларини бирлаштиради ва
кенгроқ ижтимоий ва маданий контекстни ҳисобга олган ҳолда жиноятларнинг асосий
сабабларини ҳал қилишга қаратилган
1
.
Жинсий жиноятлар турларини қўйидаги тартибда бўлиб олсак мақсадга мувофиқ:
- Педофиллар;
- Зўрловчилар;
- Фетишистик жиноятчилар;
- Вазиятга кўра ва имтиёзли жиноятчилар;
Буларни жинсий жиноятларни тергов қилишда ва мўаййан шахс томонидан ткрли
ҳилдаги жинсий жтурдагир жиноят содир этилишни айтиб ўтган ҳолда мазкур турларни
шакллантириш мақсадга мувофиқ бўлади. Юқорида келтирилган жинсий жиноятчилар
турларга тегишли тартибда маълумотдлар тақдим этсак.
Хусусан, “Педофил” ёки педофилия катталарнинг балоғатга етмаган болаларга
нисбатанжинсий аълоқа қилишга жалб этилишини англатади. Одатда 13 ёшгача булган
болаларни жалб этишда ифодаланади. Бу психиатрик касаллик ҳисобланиадива руҳий
1
Муродов Б., Ботаев М. Анализ основ реабилитации невиновных лиц в уголовном процессе //Общество и
инновации. – 2020. – Т. 1. – №. 1. – С. 166-176.
45
касалликлар
диагностикасива
статистик
қўлланмаси
каьи
диагностика
қўлланмаларида парафил касалликлар остида тавсифланади. Уни жозибадорлик ва
цҳақиқий хатти-ҳаракат (болалар жинсий зоравонлик ҳаракати) ўртасида фарқлаш
муҳим ҳисобланиб, иккинчиси ноқонуний зарали ва қонун бўйича жавобгарлик
белгиланган. Бунда ўрганиш давомида бир нечта мулоҳазаларни айтиб ўтиш мақсадга
мувофиқ, биринчиси психологик ҳамда тиббий мулоҳазаларни айтиб ўтьиш керак.
Бунда инсонда педофиллик бузилиш содир булиб,бу ДСМ-5 диагностикаси, агар лодамда
балоғатга етмаган болалар билан боғлиқ такрорланувчи, кучли жинсий истаклар ёки
хайоллар бўлса ва бу чақириқлар уларнинг ҳаётида сезиларли қайғу ёки бузилишларга
олиб келади. Шунингдек агар шахс бу истакларнир онгли равишда истаб ҳаракат қилса
келиб чиқиши мумкин. Лекин шуни ҳам қайд этиш керакки, педофилликка чалинган
одамлар ҳам диққатга сазовор бўлган жойларга эга бўлганларнинг ҳаммасига ҳам
зўравонлик ҳаракатларини содир этишдан йироқ бўлади. Бу диққатга сазовор жойларни
кўп бора бошдан кечирган одамлар уларга таъсир қилмайди.
Шунингдек баъзи болаларга нисбатан зарар етказмаслик учун тегили соҳадаги
мутаҳассислардан
ёрдам
сўраши
мумкин.
Шу
нуқтай
назардан
олиб
қарасакпедофилиянинг келб чиқиш сабаблари ва хавф омиллари мавжуд эканлигини
унутмаслик лозим бўлади. Бирламчи сабаб сифатида эса мураккаб турдаги
сабакабларни айтиб ўтсак ўринли бўлади.Хусусан бундай сасблар тўлиқ тушунилмаган
ва ўрганилмаган. Улар кўпинча генетик, биологик, экологик ва ижтимой омилларнинг
комбинациясини ўз ичига олади. Шунингдек уларда учрайдиган болалик
травмаларихам муҳим аҳамиятга эга бўлиб, баъзи тадқиқотлар шуни кўрсатадики,
болалик давридаги зўравонлик ёки травма бу диққатга сазовор жойларнинг
ривожланишига ҳисса қўшиши мумкин. Аммо бу умумэътироф этилган ёки қатъий
исботланмаган. Нейрология ва нейрологик омиллар ҳам муҳим омиллардан
ҳисобланади.
Ўтказилган тадқиқотлар шуни кўрсатадик, педофил одам диққатга сазовор
жойларга эга бўлган баъзи одамлар мия тузилиши ёки функциясида бир қанча
фарқларга эга бўлиши мумкин. Бироқ бу ҳали ҳам двом этиб келаётган тадқиқот соҳси
ҳисобланади. Педофилларни ўрганишда ҳуқуқий ва ахлоқий масалалар устувор
аҳамиятга эга. Педофилия агар шахс бола билан жинсий алоқада бўлиш орқали ўзининг
жинсий жозибасини ҳис қилса, жиноий жавобгарликка олиб келади. Ўшбу ҳаракатлар
ноқонуний, аҳлоқсиз ва бола учун зарарли ҳисобланади
2
.
Мамлакатимизда қонунчилик орқали мазкур ноқонуний ҳатти-ҳаракатдар жиноий
жавобгарлик белгилаб қўйилган. Хусусан ЖКнинг 128, 128
1
-моддаларида белгилаб
ўтилган ҳисобланиб унда, ўн олти ёшга тулмаган шахс билан жинсий алоқа қилиш ёки
жинсий эҳтиёжни ғайритабий усулда қондириш тегишли жиноий жавобгарликни,
шунингдек ЖКнинг128
1
- моддасида эса ўн олти ёшдан ўн саккиз ёшгача бўлган шахс
билан моддий қимматликлар бериш ёки мулкий ёхуд бошқача тарзда манфаатдор этиш
орқали жинсий алоқа қилиш ёки жинсий эҳтиёжни ғайиритабий усулда қондириш
келтирилган бўлиб , бунда вояга етмаган шахснинг жинсий дахлсизлигини ҳам ишончли
22
Усманалиев Н. Жиноят ишини юритишни тўхтатиш ва тиклаш муддатлари билан боғлиқ айрим мулоҳазалар
//Теоретические аспекты становления педагогических наук. – 2025. – Т. 4. – №. 6. – С. 40-47.
46
муҳофаза қилинмоқда. Амалдаги қонунларимизда вояга етмаган шахслар билан жинсий
алоқада бўлиш жиноятчининг руҳий саломатлиги ҳолати ёки мотивларидан қатий
назар , умуман ноқонуний ва айбли ҳисобланади. Бундай жиноятларни содир этган
шахслар умрбод назорат остида бўлиши мумкин ва реестр рўйхатида туриши мумкин.
Шунингдек мазкур шахслар юқорида келтирилганидек касал эканлигини инобатга
олиб, уларни даъволаш ҳамда олдини олиш чоралари памала оширилади. Бунда бир
нечта ёндашувлар мавжуд
3
.
Хусусан, терапевтик ёндашувлар бу педофил диққпатга сазовор жойларни кўздан
кечирган, аммо уларга таъсир қилмайдиган баъзи одамлар даволанишга мурожаат
қилишади. Когнитив ҳулқ атвор-терапияси ва маслахатининг бошқа шакллари
одамларга ўз ҳохишларини бошқаришга ва зарарли хатти-ҳаракатлардан қочишга
ёрдам беради. Ўшбу жараёнда эса бир қанча дори-дармонлар ёрдамида даволашни йўлга
қўйиш мумкин. Бунда анти-андроген (тестостеронни пасайтирувчи) каби дорилар
мавжуд булиб,улар жинсий истакни камайтирадива бази одамларга ўз импулсларини
бошқаришга ёрдам беради. Бироқ, дори-дармонлар мустақил муқобил ечим эмаслигини
айтиб ўтиш муҳим аҳамиятга эга
4
.
Одатда психотерапия билан бирга қўлланилади. Шу ўринда шуни айтиб ўтиш
ўринлики педофилия билан яна бир тушунча борки , уни айтиб ўтиш лозим бўлади.
Эфебофилия бу педофилиядан алоҳида ҳолат булиб, балоғат ёшидан кейинги
ўсмирларга (одатда 15-19 ёш) жинсий жалб қилишни ўз ичига олади. Бу кўпинча камроқ
стигматланади, чунки у ёши катталарга яқинроқ бўлган шахсларни ўз ичига олади.
Лекин у ҳали ҳам жалб қилинган ёшга қараб муҳим аҳлоқий ва ҳуқуқий муаммоларни
келтириб чиқариши мумкин. Педофил диққатга сазовор жойларнинг тарқалиши бўйича
ишончли статистик маълумотларни олиши қийин, бу қисман мавзуни шраб турган табу
ва вазият ҳақида етарли даражада хабар бермаганлиги сабабли, аҳоли орасида
педофиллик тенденсиялари нисбатан кам ўчрайди, аммо рақамлар ноаниқ. Ўшбу
шахслар томонидан жинсий зўравонлик қурбони бўлган вояга етмаган шахсларни
ижтимоий-ҳуқуқий жиҳатдан ҳимояси таъминланиб келмоқда. Хулоса қилиб шуни
айтиш мумкинки, педофилия бу психатрик ҳолатдир ва унга чалинган шахсни даволаш
чораларини кўришў лозим бўлади
5
. Аммо педофиллик диққага сазовор жойлари бўлган
ҳамма одамлар ҳам уларга таъсир қилмайди
6
. Хусусан улар томонидан содир этилган
болаларга жинсий зўравонлик жиноят ҳисобланади ва ўта зарарли бўлиб,
жабрланувчининг психологик жиҳатдан бузилишига олиб келади ва бу ҳолат унга
нисбатан умрбод ўчмас из қолдиради. Бундай шахсларни даволаш ва олдини олишда ўз
ҳохиш-истаклари ни бошқаришни ва зарардан қочишни ҳохлайдиган одамларга ёрдам
бериши мумкин. Айни шу масала бўйича таълим ва хабардорлик болаларни ҳимоя
3
Муродов Б., Хомидов В. Процессуальные основания производства обыска и следственного действия //Общество
и инновации. – 2023. – Т. 4. – №. 2/S. – С. 402-411.
4
Хушвактова Н.А. Prospects for ensuring the safety of public memberships in criminal proceedings// An International
German Journal World Bulletin of Management and Law (WBML) (ISSN (E) – 2749-3601) Published: Volume-12, July-
2022 | Pages: 207-209 (Journal Impact Factor: 7.424) (12.00.00).
5
Суюнов Ш., Азаматов А. Суриштирув институтининг ривожланиш истиқболлари //Академические
исследования в современной науке. – 2023. – Т. 2. – №. 13. – С. 9-14.
6
Ш.С.Агоев., Абдухамидов А. Гувохлантириш тергов харакатини ўтказишнинг ахамияти //Общественные науки
в современном мире: теоретические и практические исследования. – 2024. – Т. 3. – №. 7. – С. 49-51.
47
қилиш ва маъсулиятини оширишга ва ёрдамни рағбатлантириш учун жуда
муҳимдир..Жинсий тажовузкорлар кўпинча жабрланувчининг розилигига хилоф
равишда жинсий ҳарактердаги жиноий харакатлар содир этган шахслар тушунилади
7
.
Жинсий тажовузкорларнинг ҳуқуқий тарифлари ва таснифлари юрисдикцияга
қараб фарқ қилиши мумкин, лекин одатда жиноий ҳатти-ҳаракатларга зўрлаш ва
жинсий зўравонлик, шунингдек болалар жинсий зуравонлиги ва жабрланувчининг
розилигига қарши равишда содир этилган бошқа ҳолатлар киради. Шу нуқтаий
назардан турларини жиноий ҳуқуқий жиҳатдан тарифлаб ўтсак.Зўрлаш бу куч, таҳдид
ва манипулиятция олрқали содир бўладиган шахснинг эркимнлигига қарши қаратилган
жиноий алоқа ҳисобланади. Жиноий тажовуз бу кенгроқ туркум бўлиб, исталмаган
жинсий алоқа ва хатти-ҳаракатларнинг , овлаш ва мажбуран ўпиш ва тегинишни ўз
ичига олади. Болалар жинсий зўравонлиги бу вояга етмаганлар билан жинсий алоқа ёки
хатти-ҳаракатларнинг хар қандай шакли, шу жумладан зўраволик ва эксплуатацияни ўз
ичига олади. Кейинги навбатда эса жинсий зўравонлик ҳақида айтсак бу кўпинча иш
жойларида ёки жамоат жойларида душманлик ёки қўрқитиш муҳитини яратадиган
исталмаган жинсий алоқалар ва хатти-ҳаракатлар
8
.
Виктимологик тадқиқотлар шуни кўрсатадики, болалар ва ўсмирлар жинсий
зўравонликка энг кўп учрайди. Жинсий зўравонлик ва суиистеъмол қилишнинг
оқибатлари оғир бўлиб, болалар ва ўсмирларнинг соғлиғига ва руҳий ривожланишига
зарар етказади. Сўнгги пайтларда жиноятчилар сони кўпайганини ҳам айтиб ўтиш
керак. Шунинг учун ҳам ҳозирги кунда болалар ва ўсмирларнинг жинсий дахлсизлигига
тажовуз қилиш ҳоллари кўп ўчрамоқда. Жинсий зўравонликка ўғил болалар ҳам, қизлар
ҳам дучор бўлиши мумкин. Шу билан бирга, турли маълумотларга кўра, қизлар 1,5-3
баравар кўпроқ қурбон бўлишади, ҳғил болалар эса бирмунча пастроқдир. Ўғил
болаларга нисбатан зўравонлик кўпинча таълим муассасалари ва шу билан бирга бошқа
ташкилотлардаги мураббий ва ўқитувчилар томонидан содир этилади. Тарбиячилар,
бошқа катта ёшдаги болалар ва қиз болалар эса кўпинча оила аъзолари томонидан
жинсий зўравонликка дучор этилади
9
.
Кўп ҳолларда қизларнинг психологик шикастланиши улар ўсмирлик даврига
киргунга қадар бошланади. Ушбу жараёнда бевосита жинсий зўравонлик ҳоллари
натижасида келиб чиқади. Кўпинча қизлар жинсий зўравонлик ва суиистеъмолликни
бошдан кечиради, уларнинг шахсий ва психосексуал ривожланишига салбий таъсири
умуман олганда унинг келгусидаги психологик жиҳатдан бузилишига олиб келади.
Шундай қилиб, жиноятчилик ҳолатларининг кўпайиши шароитида болалар(қизлар ва
ўғил болалар) ва ўсмирларнинг жинсий дахлсизлиги, қизларнинг таъсирчанлиги
жиноятларнинг ушбу тури, келиб чиқадиган оқибатларнинг оғирлиги, жиноий
7
Аширбоев А. Ислом ҳуқуқи таъсири кучли давлатларда суриштирув ва дастлабки терговни тўхтатиш
институтининг ўзига хос хусусиятлари //Наука и технология в современном мире. – 2024. – Т. 3. – №. 13. – С. 35-
38.
8
Суюнов Ш. Понятие преступления по незаконному изготовлению, приобретению, хранению наркотических
средств, их аналогов или психотропных веществ без цели сбыта //Общество и инновации. – 2025. – Т. 6. – №. 1/S.
– С. 267-277.
9
Суюнов Ш. Гиёҳвандлик воситалари, уларнинг аналоглари ёки психотроп моддаларни ўтказиш мақсадини
кўзламай қонунга хилоф равишда тайёрлаш, эгаллаш, сақлаш, ташиш ёки жўнатиш жиноятини тергов қилишда
қўшиб ҳисоблаш методологиясининг аҳамияти //Общественные науки в современном мире: теоретические и
практические исследования. – 2025. – Т. 4. – №. 10. – С. 20-24.
48
ҳаракатлар латентлигини таъминлаш, психологик жинсий зўравонлик ва
суиистеъмоллик оқибатларини диагностика қилиш ва баҳолаш орқали қизларга
нисбатан алоҳида долзарблик касб этади
10
.
References:
Используемая литература:
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.
Ўзбекистон Республикасининг Конституцияси.
2.
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 25.01.2020 йилдаги
Олий Мажлисга Мурожаатномаси. // [Електрон манба].
3.
Ўзбекистон юридик энциклопедияси. –Т., 2009. – Б. 199.
4.
Ўзбекистон миллий энциклопедияси. Т.4. –Т., 2002. – Б. 47.
5.
Б.Б.Муродов. Жиноят-протсессуал қонун нормаларини эркинлаштириш йўллари //
Олий юридик ўқув юртларида инсон ҳуқуқлари муҳофазасини таъминловчи
фанларнинг ўқитишнинг замонавий муаммолари. Тошкент. Ўзбекистон Миллий
университети ҳуқуқшунослик факултети 2009. Б. 66-69.
6.
Б.Б.Муродов. Жиноят-протсессуал муносабатларда ҳимоячининг иштироки //
“Адвокатлик фаолияти: назария ва амалиёт масалалари” мавзусидаги илмий-амалий
конференция материаллари. ЎзР Президенти ҳузуридаги Амалдаги қонун ҳужжатлари
мониторинги институти. – Тошкент, 2010. Б. 171-175.
7.
Б.Б.Муродов. Хусусий айблов институтини қўллаш самарадорлигини ошириш
йўллари // Хусусий айблов ва ярашув институтларини такомиллаштириш чоралари:
Республика илмий-амалий конференцияси материаллари. Т:Ўзбекистон Республикаси
ИИВ Академияси, 2015й.Б. 34-40.
8.
Б.Б.Муродов. “Жиноятларни тергов қилиш методикаси” фанидан ўқув дастури. Т.:
Ўзбекистон Республикаси ИИВ Академияси, 2012. Б.24
9.
Ш.Ш.Суюнов. Гиёҳвандлик воситалари ёки психотроп моддалар билан қонунга
хилоф равишда муомала қилишдан иборат жиноятларни квалификатсия қилишнинг
муҳим жиҳатлари. “Талқин ва тадқиқотлар” Республика илмий-услубий журнали
10сони. 01.10.2022 йил Б. 105-109.
10.
Ш.Ш.Суюнов. Компютер техника воситалари орқали содир этилган фирибгарлик
жинояти турлари. “Замонавий дунёда педагогика ва психология” номли Республика
илмий-амалий конференцияси. 9.06.2023 йил
11.
Ш.Ш.Суюнов. Ҳодиса содир бўлган жойни кўздан кечириш тергов харакатининг
жиноят содир этган шахсларни аниқлаш хамда уларнинг айбини исботлашдаги
ахамияти. “Замонавий дунёда педагогика ва психология” номли Республика илмий-
амалий конференцияси.
12.
Ш.Ш.Суюнов. Гиёҳвандлик воситаларини, уларнинг аналогларини ёки психотроп
моддаларини сотиш мақсадисиз ноқонуний ишлаб чиқариш, олиш, сақлаш, жинояти
тушунчаси // Жамият ва инновация. – 2025. – В. 6. – Но 1/С. – Б. 267-277.
13.
А.Т.Аширбоев. Айбланувчининг қаерда эканлиги номаълум бўлган ҳолларда
10
Ш.С.Агоев., Шакирова С. Қийнаш жиноятини тергов қилиш: назария ва амалиёт //Развитие и инновации в
науке. –2024. – Т. 3. – №. 6. – С. 75-81.
49
жиноят ишини тўхтатишнинг назарий ва амалий жиҳатлари. Жамият ва инновациялар
№ 1 (2024).– 2024. – 314-320 б.
14.
А.Т.Аширбоев. Жиноят ишини тўхтатиш тушунчаси ва аҳамияти.
Эксмерткриминалистик фаолият: истиқболлар ва инновациялар мавзусидаги халқаро
конференция материллари тўплами. Т., Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар
вазирлиги Академияси, 2023. – Б. 381-388.
15.
А.Т.Аширбоев. Айбланувчининг иштирокини таъминлаш имкони бўлмаган
тақдирда дастлабки терговни тўхтатиш: Назария ва амалиёт. Ўзбекистон Республикаси
Фанлар Академияси Қорақалпоғистон бўлимининг Ахборотномаси № 1 (2024).– 2024.
95-98 б.
16.
А.Т.Аширбоев. Cуриштирув ва дастлабки терговни тўхтатиш институти: халқаро
тажриба
ва
ўзбекистон
қонунчилигини
такомиллаштириш
истиқболлари
//Общественные науки в современном мире: теоретические и практические
исследования. – 2024. – Т. 3. – №. 14. – С. 37-42.
17.
Н.Қ.Усманалиев. “Оқилона муддат” тамоийилини жорий этиш назарий ва амалий
жиҳатлари //Наука и инновации в системе образования. – 2025. – Т. 4. – №. 3. – С. 44-50.
18.
Н.Қ.Усманалиев. Жиноят ишини юритишни тўхтатиш ва тиклаш муддатлари билан
боғлиқ айрим мулоҳазалар //Теоретические аспекты становления педагогических наук.
– 2025. – Т. 4. – №. 6. – С. 40-47.
19.
Н.Қ.Усманалиев.
Протсессуал
муддатларнинг
ҳисоблашда
қўлланилувчи
меъзонларнинг айрим жиҳатлари //проблемс анд солутионс оф сcиентифиc анд
инновативе ресеарч. – 2024. – Т. 1. – №. 3. – С. 25-30.
20.
Н.Қ.Усманалиев. Байназов Ж. Ўғирлик жинояти бўйича ҳодиса содир бўлган жойни
кўздан кечириш тергов ҳаракатининг янги усуллари //Наука и инновации в системе
образования. – 2024. – Т. 3. – №. 8. – С. 69-74.
21.
Ш.С.Агоев., Шакирова С. Қийнаш жиноятини тергов қилиш: назария ва амалиёт
//Развитие и инновации в науке. –2024. – Т. 3. – №. 6. – С. 75-81.
22.
Ш.С.Агоев., Абдухамидов А. Гувохлантириш тергов харакатини ўтказишнинг
ахамияти //Общественные науки в современном мире: теоретические и практические
исследования. – 2024. – Т. 3. – №. 7. – С. 49-51.
23.
Ш.С.Агоев., Асатуллаев Д. Ахборот технологиялари соҳасидаги ўғирлик
жиноятларни тергов қилишнинг ўзига хос хусусиятлари //Общественные науки в
современном мире: теоретические и практические исследования. – 2024. – Т. 3. – №. 7. –
С. 31-35.
24.
Ш.С.Агоев., Ташев У. Экспертиза фаолиятининг арманистон республикаси жиноят-
протсессуал қонунчилигидаги ҳуқуқий асослари //Развитие и инновации в науке. –
2024. – Т. 3. – №. 6. – С. 48-56.
25.
Н.А Хушвактова. Факторы, препятствующие эффективному использо-ванию
общественного участия в досудебном производстве / Н.А. Хушвактова // Теоретические
аспекты юриспруденции и вопросы правоприменения: сб. ст. по материалам LXV
Международной научно-практической конференции «Теорети¬ческие аспекты
юриспруденции и вопросы правоприменения». – № 11(65). – Москва, Изд. «Интернаука»,
2022.
26.
Н.А Хушвактова. Коррупцияга оид жиноятларни фош қилиш ва тергов қилишда
50
жамоатчилик ёрдамидан фойдаланиш // «Давлат бошқаруви соҳасида коррупциявий
хавф-хатарларни бартараф этиш механизмларини такомиллаштириш масалалари»:
республика илмий-амалий конференцияси тўплами – Тошкент давлат юридик
университетининг ихтисослаштирилган филиали, Т: 2022. Б.78-83.
