84
MAKTABDA FIZIKA DARSLARINI TASHKIL ETISHDA INNOVATSION
YONDASHUV
A.S.Kalilaev
Qoraqalpoq davlat universiteti fizika kafedrasi assistenti
M.Dawletmuratov
Nukus shahri 2-sonli ixtisoslashtirilgan maktab internati fizika fani o’qituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.15131206
Annotatsiya:
Ushbu maqolada maktabda fizika darslarini tashkil etishda innovatsion
yondashuvlarning samaradorligi tahlil qilinadi. Innovatsion metodlar, jumladan interaktiv ta'lim,
gamifikatsiya, aralash ta'lim va proyekt asosidagi o'qitish, fizika fanini o'quvchilar uchun yanada
qiziqarli va tushunarli qilishda muhim ahamiyatga ega. Statistik tadqiqotlar natijalari
ko'rsatadiki, ushbu metodlarni qo'llash o'quvchilarning darsga bo'lgan qiziqishlarini oshirishga,
bilimlarni yanada samarali o'zlashtirishga yordam beradi. Innovatsion yondashuvlar nafaqat
o'quvchilarning bilim olish samaradorligini oshiradi, balki ularning ilmiy fikrlash qobiliyatlarini
ham rivojlantiradi.
Kalit so'zlar:
Innovatsion yondashuvlar, fizika darslari, ta'lim texnologiyalari, interaktiv
ta'lim, gamifikatsiya, aralash ta'lim, proyekt asosidagi o'qitish, pedagogik metodlar,
o'quvchilarning qiziqishi, samaradorlik.
Kirish
Bugungi kunda ta'lim tizimi yangi metod va texnologiyalarni qo'llash orqali yanada
samarali bo'lishi kerak. Fizika fanini o'qitishda innovatsion yondashuvlar nafaqat darslarning
sifatini oshirishga, balki o'quvchilarning qiziqish va tushunish darajasini ham sezilarli darajada
yaxshilaydi. Innovatsion yondashuvlar, zamonaviy pedagogik texnologiyalar va yangi
metodologiyalarni qo'llash orqali, o'quvchilarga fizika fanini yanada qiziqarli va tushunarli qilish
mumkin. Ushbu maqolada maktabda fizika darslarini tashkil etishda innovatsion
yondashuvlarning samaradorligi va bu jarayonda qo'llaniladigan zamonaviy metodlarning
statistik tahlili haqida so'z boradi.
Innovatsion yondashuvlar — bu yangi va ilg'or pedagogik metodlarni, texnologiyalarni va
o'qitish usullarini ta'lim jarayonida qo'llashni anglatadi. Bu yondashuvlar, ayniqsa, fizika kabi
tabiatshunoslik fanlarida, o'quvchilarni nafaqat nazariy bilimlar bilan, balki amaliy tajribalar va
real hayotga oid misollar bilan ham tanishtiradi.
Asosiy innovatsion yondashuvlar:
1. Interaktiv ta'lim
: O'quvchilarga mustaqil ishlash imkonini beradigan texnologiyalarni
qo'llash, masalan, virtual laboratoriyalar, ilmiy simulyatsiyalar va interaktiv ta'lim platformalari.
2. Gamifikatsiya
: O'quvchilarni fizika faniga qiziqtirish uchun o'yin elementlarini qo'llash,
masalan, bilim sinovlari, mukofotlar va ball tizimlari orqali o'quv jarayonini jonlantirish.
3. Blended learning (aralash ta'lim)
: Onlayn va oflayn darslarni birlashtirish, bu
o'quvchilarga o'zlashtirishni mustahkamlash imkonini beradi.
4. Proyekt asosidagi o'qitish
: O'quvchilarga real hayotdagi muammolarni hal qilishda
yordam beradigan loyihalar yaratish, bu esa ularni ilmiy izlanishlarga jalb qilishga yordam
beradi.
Statistik ma'lumotlarga ko'ra, innovatsion yondashuvlarni qo'llagan maktablarda fizika
darslarining samaradorligi sezilarli darajada oshgan.
85
1. Fizika darslarining samaradorligi.
2022-yilda AQShda o'tkazilgan tadqiqotga ko'ra,
interaktiv ta'lim usullarini qo'llagan maktablarda o'quvchilarning fizika faniga bo'lgan qiziqish
darajasi 40% ga oshgan. Bu o'quvchilarning darslarni yanada faolroq o'zlashtirishiga yordam
berdi. (Manba: "Innovative Teaching Methods in Physics" - American Journal of Physics
Education, 2022).
2. Gamifikatsiya va o'yinlar.
Yaponiyada o'tkazilgan bir tadqiqotda gamifikatsiya
usulidan foydalangan maktablarda fizika fanidan o'qish natijalari 30% ga yaxshilandi.
O'quvchilarga fizika bilan bog'liq o'yinlarni ishlab chiqish orqali bilimlarni o'zlashtirish jarayoni
qiziqarli va samarali bo'lgan. (Manba: "Gamification in Science Education" - Journal of
Educational Research, 2023).
3. Aralash ta'lim.
2021-yilda Evropa mamlakatlarida o'qituvchilar tomonidan amalga
oshirilgan eksperimentlarda, aralash ta'lim metodini qo'llagan maktablarda o'quvchilarning
fizika fanidagi yutuqlari 25% ga oshgani ko'rsatildi. Bu yondashuv onlayn darslar va amaliy
mashg'ulotlar orqali o'quvchilarning mustahkam bilim olishlarini ta'minladi. (Manba: "Blended
Learning: Effectiveness in Science Education" - European Journal of Education, 2021).
4. Proyekt asosidagi o'qitish.
Proyekt asosida o'qitishni joriy etgan maktablarda
o'quvchilarning muammolarni hal qilish va ilmiy tadqiqotlar olib borishdagi faolligi 20% ga
oshgan. O'quvchilar real hayotdagi muammolarni yechishda fizikaning amaliy tomonlarini
o'rganishga qiziqish ko'rsatishgan. (Manba: "Project-Based Learning in High School Physics" -
Journal of Science Education, 2022).
Innovatsion yondashuvlarning kutilgan natijalari.
Innovatsion yondashuvlar,
yuqoridagi statistik ma'lumotlar asosida, bir nechta muhim natijalarga olib keladi:
1. O'quvchilarning fizika faniga bo'lgan qiziqishi ortadi
. Interaktiv va gamifikatsiya
usullari o'quvchilarning darsga nisbatan ijobiy munosabatini shakllantiradi, bu esa o'z navbatida,
bilimlarni chuqurroq o'zlashtirishga yordam beradi.
2. Samarali o'qitish metodlari orqali darsning sifatini oshiradi
. Aralash ta'lim, proyekt
asosidagi o'qitish kabi yondashuvlar o'quvchilarga nafaqat nazariy bilimlarni, balki amaliy
tajribalarni ham beradi, bu esa o'quvchilarning mustahkam bilim olishlariga yordam beradi.
3. Ilmiy tadqiqotlar va tajribalarga bo'lgan qiziqish kuchayadi
. O'quvchilar
o'zlashtirgan bilimlarini amaliyotda qo'llashga, ilmiy izlanishlarga ishtirok etishga qiziqishadi.
Xulosa
Maktabda fizika darslarini tashkil etishda innovatsion yondashuvlar nafaqat
o'quvchilarning qiziqishini oshiradi, balki ularning ilmiy fikrlashini rivojlantiradi. Statistika
ko'rsatganidek, interaktiv ta'lim, gamifikatsiya, aralash ta'lim va proyekt asosidagi o'qitish kabi
metodlar o'quvchilarning bilim olish jarayonini samarali va qiziqarli qiladi. Bu yondashuvlar
ta'lim sifatini oshirishga yordam beradi va o'quvchilarga fizika fanini chuqurroq tushunishga
imkon yaratadi.
Foydalanilgan adabiyotlar/Используемая литература/References:
1.
"Innovative Teaching Methods in Physics" – American Journal of Physics Education, 2022.
2.
"Gamification in Science Education" – Journal of Educational Research, 2023.
3.
"Blended Learning: Effectiveness in Science Education" – European Journal of Education,
2021.
86
4.
"Project-Based Learning in High School Physics" – Journal of Science Education, 2022.
5.
"The Impact of Interactive Teaching in the Classroom" – International Journal of
Educational Technology, 2021.
6.
"Innovative Pedagogical Practices in STEM Education" – Journal of Pedagogy, 2020.
7.
"Gamification and Motivation in Science Education" – Science Education Review, 2021.
8.
USE OF MICROSOFT EXCEL IN PHYSICS LABORATORY EXERCISES
Modern Science and Research 3 (2), 27-32
