Рақамли тeхнологиялар соҳасидаги ҳуқуқбузарликларга қарши курашиш ҳамда
ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг ташкилий
-
ҳуқуқий масалалари
331
Хонимов
Шарофиддин
Ўзбекистон
Миллий
университети
,
мустақил
тадқиқотчи
ЁШЛАР
ИЖТИМОИЙ
–
МАЪНАВИЙ
ҲАЁТИ
РИВОЖИДА
АХБОРОТ
Т
E
ХНОЛОГИЯЛАРИНИНГ
ЎРНИ
Хонимов
Шарофиддин
Национальный
университет
Узбекистана
,
самостоятельный
соискатель
РОЛЬ
ИНФОРМАЦИОННЫХ
ТЕХНОЛОГИЙ
В
РАЗВИТИИ
СОЦИАЛЬНОЙ
И
ДУХОВНОЙ
ЖИЗНИ
МОЛОДЕЖИ
Xonimov Sharofiddin
National University of Uzbekistan, independent researcher
THE ROLE OF INFORMATION TECHNOLOGY IN THE
DEVELOPMENT OF SOCIAL AND SPIRITUAL LIFE OF YOUNG
PEOPLE
Аннотация.
Ушбу
мақолада
ёшлар
ижтимоий–маънавий
ҳаёти
ривожида
рақамли
технологиялар
ўрнининг
назарий
асослари
масалаларига
алоҳида
тўхталиб
ўтилган.
Шу
билан
бирга,
мақолада
ёшларнинг
ахборот
-
коммуникация
технологияларидан
фойдаланиш
даражаси,
уларда
ахборот
истеъмоли
маданиятини
шакллантиришдаги
долзарб
муаммоларни
ифодалаган
тадқиқот
ишлари
натижалари
ҳам
баён
қилинган
.
Калит
сўзлар:
ахборот,
ижтимоий
муносабатлар,
коммуникация,
ахборот
истеъмоли
маданияти,
интернет,
социологик
тадқиқот,
паллерация,
виртуаллик,
фильтрациялаш.
Аннотация.
В
данной
статьи
рассматрывается
теоретические
основы
места
цифровых
технологий
в
развитии
социальной
и
духовной
жизни
молодежи.
Также
в
ней
раскрывается
уровень
использования
информационно
-
коммуникационных
технологий
молодежью,
результаты
исследований,
которые
отражают
актуальные
проблемы
в
формировании
культуры
потребления
информации.
Ключевые
слова:
информация,
социальные
отношения,
коммуникация,
культура
потребления
информации,
интернет,
социологическое
исследование,
паллерация,
виртуальность,
фильтрация.
Annotation.
This article is devoted to the theoretical foundations of the role
of digital technologies in the development of the social and spiritual life of young
people. The article also describes the level of use of information and communication
technologies by young people, the results of research that reflect current problems
in the formation of a culture of information consumption.
Рақамли тeхнологиялар соҳасидаги ҳуқуқбузарликларга қарши курашиш ҳамда
ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг ташкилий
-
ҳуқуқий масалалари
332
Key words:
information, social relations, communication, culture of
information consumption, Internet, sociological research, palleration, virtuality,
filtration.
Сўнгги бир неча йил давомида тарих нуқтаи-назаридан ўта қисқа вақт
мобайнида дунё янги кўри
нишдаги
Ўзбекистон
вужудга
келганини
эътироф
этмоқда.
Аввал
совет
тоталитар
тузумининг
сақланиб
қолган
охирги
оролчаларидан
бири
сифатида
таърифланган,
инсоният
тараққиёти
шоҳкўчаларидан
четда
қолиб
,
иложи
борича
ўзгаришлар,
чинакам
ислоҳотлардан
воз
кечиб,
ривожланишнинг
“ўзининг
алоҳида
модели”
сифатида
паллеатив
ярим
чораларини
танлаган
давлат
бирданига
дунёдаги
ислоҳотларнинг
етакчиларидан
бирига
айланди.
Халқаро
миқёсда
батамом
ўзга
қиёфага
эга
бўлган
янги
Ўзбекистон
пайдо
бўлди.
Мамлакатнинг
жаҳондаги
–
обрўси
ва
таъсири
мисли
кўрилмаган
даражага
кўтарилди.
Ўзбекистон
Республикаси
Президенти
Шавкат
Мирзиёев
ташаббуси
билан
бошланган
дадил
ўзгаришлар
жамиятимиз,
давлатимиз
ривожланишининг
янги
мафкураси,
ўзгача
парадигмасини
белгилади.
Президент
Шавкат
Мирзиёев
“Миллий
тикланишдан
–
миллий
юксалиш
сари”
даъваткор
ғоясини
илгари
сурди.
Миллий
тикланиш,
ўзлигимизни
англаш,
миллий
давлатчилигимизнинг
асосларини
қайтадан
барпо
этиш
босқичи
тугади.
Энди
Ўзбекистонни
ўз
тарихий,
тадрижий
ўрнини
янгидан
тиклаш,
ўзбек
халқининг
генетик
инсоний
салоҳиятига
монанд
тараққиёт
даражасини
таъминлаш,
янги
Ренессанс
барқ
уриши
даври
келди
.
Давлатимиз
раҳбари
айтганидек,
“Ёшлар
ҳуқуқи
деганда,
биз,
биринчи
навбатда,
уларнинг
тинч
ва
соғлом
яшаш
ҳамда
таълим
олишга
бўлган
тўлақонли
ҳуқуқини
тушунамиз.
Шу
боис,
униб
-
ўсиб
келаётган
ёш
авлодимизнинг
баркамол
бўлиб
вояга
етиши,
сифатли
ва
мукаммал
таълим
олишини
таъминлаш
биз
учун
ҳамиша
устувор
вазифа
ҳисобланади”
Бугунги
кунда
ёшларнинг
ахборот
коммуникация
технологияларидан
фойдаланиши
ҳамда
ушбу
жараёнларда
уларнинг
маънавий
қиёфаси
шаклланишида
айрим
зиддиятли
вазиятларнинг
мавжудлиги
ушбу
масалада
тегишли
чора
-
тадбирлар
ишлаб
чиқилишини
ва
уларни
амалиётга
тизимли
жорий
этилишини
талаб
этади.
Бундан
келиб
чиқиб,
ахборот
манбаларининг
ёшлар
дунёқарашини
шакллантиришга
таъсирини
таҳлил
қилган
ҳолда
,
Интернетни
ижтимоий
муносабатларни
намоён
қилиш
воситаси
сифатида
кўриб
чиқиш
зарур.
Ижтимоий
муносабатлар
–
ижтимоий
субъектлар
ўртасидаги
ҳаётий
неъматларни
тақсимлаш,
моддий
ва
маънавий
эҳтиёжларни
қондириш
юзасидан
келиб
чиқадиган
алоқалардир.
Ижтимоий
муносабатларнинг
қуйидаги
турлари
мавжуд:
миллий,
этник,
гуруҳли,
шахсий
ва
бошқалар.
Ижтимоий
муносабатлар
фақат
ижтимоий
субъектлар,
яъни
шахслар
ва
уларнинг
уюшмалари
ўртасида
юзага
келади.
Шу
жиҳатдан
олганда,
Рақамли тeхнологиялар соҳасидаги ҳуқуқбузарликларга қарши курашиш ҳамда
ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг ташкилий
-
ҳуқуқий масалалари
333
инсоннинг
ўзи
яратган
сунъий
объектлари
ва
табиат
неъматларидан
фойдаланишини
ижтимоий
алоқалар
сифатида
тавсифлаб
бўлмайди.
Бу
ерда
аҳолининг
деярли
барча
ижтимоий
қатламлари
мулоқотда
бўлиб,
жамиятдаги
фаолиятларнинг
аксарият
турлари
(сиёсий,
молиявий,
иқтисодий,
тижорат,
таълим,
маданият
ва
бошқалар)
«виртуал»
тарзда
амалга
оширилади.
Шу
билан
бирга,
Интернет
майдонида
одамлар
ўртасида
янгича
мулоқот
шаклланиб
бормоқда
ҳамда
турли
гуруҳлар
ва
субмаданият
кўринишлари
тарқалиши
кундан
-
кунга
авж
олмоқда.
Ҳар
қандай
жамиятда
унинг
аъзолари
муносабатларини
тартибга
солиш
жамият
мавжудлигининг
зарурий
шартидир.
Ижтимоий
ҳаётда
тартибга
солиш
–
одамлар
ва
улар
жамоалари
хатти
-
ҳаракатларини
белгилаш,
ушбу
хатти
-
ҳаракатларнинг
доимийлиги
ва
ривожи
учун
зарур
йўналишлар
бериш,
уни
аниқ
мақсадни
кўзлаган
ҳолда
муайян
бир
қолипга
тушириш
демакдир.
Ижтимоий
тартибга
солиш
икки
хил
–
норматив
ва
индивидуал
кўринишга
эга.
Норматив
тартибга
солиш
умумий
хусусиятга
эга
бўлиб,
бунда
норма
(қоида)лар
жамиятнинг
барча
аъзоларига
ёхуд
унинг
муайян
қисмига
тегишли
бўлади.
Шу
ўринда
норматив
тартибга
солишнинг
юзага
келиши
–
ижтимоий
тартибга
солишнинг
энг
муҳим
бурилиш
нуқталаридан
бири
бўлиб,
унинг
тараққиётида
йирик
сифат
ўзгаришларини,
туб
бурилишларини
бошлаб
берганлигини
алоҳида
таъкидлаш
жоиз.
Ижтимоий
муносабатлар
–
кўпроқ
шахснинг
ўзига
бўлган
муносабати
ва
ташқи
стимулларга
ёки
нарсаларга
нисбатан
муносабати
билан
тавсифланади.
Ижтимоий
муносабатларнинг
симбиёзи
ҳам
мавжуд
бўлиб,
улар
одатда
жамият
аъзоларининг
ўзаро
индивидуал
хусусиятлари
нуқтаи
назаридан
ўзаро
таъсирланишига
олиб
келади.
Бунда
ижтимоий
муносабатлар
бевосита
–
жамият
аъзоларига
жамият
ҳаётида
муҳим
роль
ўйнашга
имкон
беради.
Бугунги
кунда
ижтимоий
муносабатларнинг
таркиб
топиши
бевосита
ахборот
технологиялари
занжири
билан
чамбарчас
ҳолда
амалга оширилмоқда
.
Жамиятнинг
глобаллашуви,
инновацион
-
ахборот
технологияларининг
ривожланиши
ҳам
ёшлар
ҳаёти
ва
маънавиятига,
мафкурасига
объектив
ва
субъектив
таъсирларини
кўрсатмоқда.
Олиб
борилган
ўрганиш
натижаларига
кўра,
ёшларнинг
асосан
қандай
ахборот
манбаларидан
фойдаланиши,
қайси
турдаги
маълумотларга
эҳтиёж
сезиши,
Интернетдан
фойдаланишнинг
айрим
жиҳатлари
ва
уларнинг
ижтимоий
-
психологик
таъсири
аниқланди.
Бугунги
кунда
замонавий
ахборот
коммуникация
технологияларининг
ривожланиш
тенденцияси
ахборот
тизимини
кенгайтириб,
ўрганиш
натижаларига
кўра,
ҳозирда
ёшлар
томонидан
асосий
маълумотлар
Интернет
ва
ижтимоий
тармоқлар
(60%)
орқали
изланиб,
қабул
қилиниши
маълум
бўлди.
Рақамли тeхнологиялар соҳасидаги ҳуқуқбузарликларга қарши курашиш ҳамда
ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг ташкилий
-
ҳуқуқий масалалари
334
Бундан
ташқари,
ёшларнинг
Интернет
ҳамда
ижтимоий
тармоқлардан
фойдаланиш
даражаси,
мақсадлари,
унинг
психологик
таъсири
ўрганилганда,
респондентларнинг
85
фоизи
Интернетдан
–
асосан
мобил
телефон
орқали
(76%),
шундан
1/3
қисми
доимий
ва
қолганлари
эса
камдан
-
кам
ёки
зарур
бўлган
ҳолатларда
ҳамда
асосан
уй
шароитида
фойдаланишларини
билдирган.
Таъкидлаш
жоизки,
ёшларнинг
Интернетдан
уй
шароитида
кўпроқ
фойдаланишларини
инобатга
олиб,
уларнинг
ота
-
онаси
ёки
ўрнини
босувчи
шахсларнинг
таъсири
ва
ролини
ошириш
тақозо
этилади.
Эътиборлиси,
ёшларнинг
ҳар
иккинчиси
ижтимоий
тармоқлардан
фойдаланганда
ҳайратланиш
,
хурсандчилик
ва
қизиқишни
ҳис
этишини
билдириб,
уларнинг
50
фоизи
Интернетдан
эркин
фойдаланиши,
бу
масалада
ота
-
она
билан
умуман
ҳисоблашмаслиги
,
30
фоиз
ота
-
оналари
томонидан
вақт
белгиланишини
ва
фақат
20
фоизи
доимий
назорат
остида
фойдаланишга
рухсат
берилишини
таъкидлаган.
Ушбу
масалада
Қорақалпоғистон
Республикаси
(62%),
Тошкент
шаҳри
(59%)
ҳамда
Фарғона
(58%),
Тошкент
(50%),
Қашқадарё
,
Навоий
(46,7%)
ва
Хоразм
вилоятларидаги
(40%)
оилаларда
ота
-
оналар
томонидан
фарзандларининг
Интернет,
ижтимоий
тармоқлардан
фойдаланиши
назорат
қилинмаслиги
ва
бу
борада
уларга
эркинлик
берилганлиги
маълум
бўлди.
Маълумотлар
таҳлили
шуни
кўрсатмоқдаки,
респондентларнинг
аксарияти
–
янги
маълумотларни
излаш
ва
янгиликларни
ўқиш
(25%),
дўстлар
билан
доимий
алоқада
бўлиш
ва
ахборот
алмашиш
(21,7%)
ва
виртуал,
масофавий
таълим
олиш,
ўз
малака
ҳамда
билимларини
ошириш
(20,6%)
мақсадида
рақамли
технологиялардан
фойдаланмоқда.
Респондентларнинг
энг
кам
сонли
аудиторияси
–
Facebook,
Тwitter,
YouTube
ва
Телеграм
ижтимоий
тармоқларда
ўзларини
намоён
этиш
(4,4%),
кундалик
ҳаётда
фойдаланмаслигини,
аммо
карантин
даврида
рақамли
технологиялардан
фойдаланишга
тўғри
келганлигини
(2,9%)
ҳамда
диний
мавзудаги
адабиётларни
ўқиш
ва
мавзуларни
муҳокама
қилиш
(2,5%)
мақсадида
ушбу
қулайликлардан
фойдаланишларини
таъкидлашган.
Шу
билан
бирга,
ижтимоий
тармоқ
фойдаланувчиларининг
атиги
1%
эса
рақамли
технологияларидан
умуман
фойдаланмаслигини
билдирган.
Аҳолининг
(ёшларнинг)
деярли
барчаси
рақамли
ва
ахборот
коммуникация
технологияларидан
у
ёки
бу
тарзда
фойдаланади.
Тадқиқотда
қатнашган
респондентларнинг
98,9%
замонавий
ахборот
технологияларидан
фойдаланишларини
билдиришган
бўлса,
фақат
1%
аҳоли
фойдаланишга
эҳтиёж
йўқлигини
таъкидлаган.
Шунингдек,
2,9%
респондентларни
эса
карантин
билан
боғлиқ
ҳолат
уларни
рақамли
технологиялардан
фойдаланишга
ундаган.
Таълим
олиш
ва
касбий
малакани
ошириш
жараёнида
рақамли
технологияларнинг
ўрни
ошиб,
таълим
беришнинг
муқобил
усулини
ҳаётга
жорий
этишни
тақозо
этмоқда.
Рақамли тeхнологиялар соҳасидаги ҳуқуқбузарликларга қарши курашиш ҳамда
ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг ташкилий
-
ҳуқуқий масалалари
335
Аксарият
аҳоли,
айниқса
ёшлар
учун
рақамли
технологиялар
бугунги
кунда
виртуал
ўзаро
мулоқот
ва
кўнгилочар
томошалар
кўриш,
дам
олиш
воситаси
бўлиб
қолмоқда
.
Тадқиқотда
иштирок
этган
респондентларнинг
ҳар
учдан
бири,
яъни
33%
(дўстлар
билан
доимий
алоқада
бўлиш
ва
ахборот
алмашиш
(21,7%),
видео,
бадиий/ҳужжатли
кинофильмлар
кўриш”
(6,5%)
ва
Facebook,
Тwitter,
YouTube
ҳамда
Телеграм
ижтимоий
тармоқларда
ўзларини
намоён
этиш
(4,4%)
рақамли
технологиялардан
ўзаро
мулоқотга
кириш
ва
маданий
ҳордиқ
чиқариш
учун
фойдаланишларини
таъкидлашган.
Юқоридагилардан
келиб
чиқиб,
ёшларнинг
ахборот
-
коммуникация
технологияларидан
фойдаланиш
даражаси,
уларда
ахборот
истеъмоли
маданиятини
шакллантиришдаги
долзарб
муаммоларни
ҳал
этишда
ота
-
оналарнинг
ўз
фарзандларида
Интернетдан
фойдаланиш
маданиятини
ривожлантириш,
назорат
қилиш
бўйича
масъулиятини
оширишга
йўналтирилган
видеолавҳалар
ишлаб
чиқиш
ва
ОАВ
орқали
кенг
ёритиш
зарурати
мавжуд
эканлиги
ҳамда
таълим
муассасаларидаги
маънавият
соатлари,
информатика
фанларининг
дарс
жараёнида
“Ахборот
хуружи:
ОАВнинг
ёшлар
маънавий
қиёфасини
шакллантиришдаги
роли”
мавзусида
(хорижий)
турли
ахборот
манбаларининг
салбий
маълумотларни
етказиш
мақсади
ва
вазифаларини
ёритувчи
махсус
дарсларни
кўзда
тутиш
самарали
ҳисобланади
.
Шу
билан
бирга,
мазкур
жараённи
тизимли
ташкил
этишда
таълим
муассасаларида
ўқувчи
ва
талабалар
томонидан
андроид
мобил
телефонларидан
фойдаланиш
меъёрларига
амал
қилинишини
таъминлаш,
ота
-
оналарни
фарзандининг
АКТдан
фойдаланишларини
назорат
қилиш
борасида
масъулиятини
ошириш,
тарғибот
тадбирлари
орқали
ёшларни
ахборот
майдонидаги
маълумотларнинг
холислигини
баҳолашга
ўргатиш,
ахборот
фильтрациялаш
кўникмаларини
шакллантириш,
нодавлат
Интернет
веб
-
сайтлари
учун
салбий
ёки
нотўғри
маълумотларни
жойлаштириш
ҳолатларига
нисбатан
жавобгарликка
тортишни
кучайтириш
ҳамда
ушбу
ҳолатларга
нисбатан
ҳуқуқни
муҳофаза
қилувчи
органлар
томонидан
чора
кўрилиш
масъулиятини
ошириш
юқоридаги
масалаларга
ижтимоий
ечим
топишда
катта
аҳамият
касб
этади.
Бунда
бевосита
таълим
муассасаларининг
ўқитувчи,
педагог
ва
мутахассисларининг
АКТ
соҳасида
билим
ва
кўникмаларни
ошириш
орқали,
ўқувчи
ва
талабалар
билан
ишлашда
самарали
натижага
ҳамда
уларни
АКТдан
фойдаланишда
тўғри
йўналтиришни
таъминланишига
эришиш
мақсадли
натижаларга
эришишга
замин
яратади.
Хулоса
ўрнида
айтиш
мумкинки
мамлакатда
мустақилликнинг
дастлабки
йиллариданоқ,
соғлом
ва
баркамол
авлодни
тарбиялаш,
ёшларнинг
ўз
ижодий
ва
интеллектуал
салоҳиятини
рўёбга
чиқариш,
замон
талабларига
жавоб
берадиган
меҳнат
бозорида
рақобатбардош
кадрлар
тайёрлаш
учун
зарур
шарт
-
шароитлар
ва
имкониятлар
яратилиб,
бунда
ижтимоий
-
ахборот
воситаларидан
кенг
кўламда
фойдаланиб
келинмоқда.
Рақамли тeхнологиялар соҳасидаги ҳуқуқбузарликларга қарши курашиш ҳамда
ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг ташкилий
-
ҳуқуқий масалалари
336
Ахборот
манбаларининг
ёшлар
дунёқарашини
шакллантиришга
таъсирини
таҳлил
қилган
ҳолда
,
Интернетни
ижтимоий
муносабатларни
намоён
қилиш
воситаси
сифатида
кўриб
чиқиш
зарурияти
юзага
келмоқда.
Бу
ерда
аҳолининг
деярли
барча
ижтимоий
қатламлари
мулоқотда
бўлиб,
жамиятдаги
фаолиятларнинг
аксарият
турлари,
шу
жумладан,
сиёсий,
молиявий,
иқтисодий,
тижорат,
таълим,
маданият
соҳаларида
«виртуал»
тарзда
амалга
оширилишига
олиб
келаётганини,
бу
эса
ўз
навбатида
Интернет
майдонида
одамлар
ўртасида
янгича
мулоқот
шаклланиб
боришига
ҳамда
турли
гуруҳлар
ва
субмаданият
кўринишлари
тарқалиши
кундан
-
кунга
авж
олишига
имкон
яратмоқда.
Мазкур
жараёнда
ёшлар
маънавий
ҳаётини
тартибга
келтириш,
ижтимоий
муносабатларда
соғлом
муҳитни
қарор
топтиришда
бевосита
ижтимоий
институтларнинг
институционлаштирилган
фаолиятини
ҳамкорликда
йўлга
қўйиш
белгиланган
мақсадларни
қўлга
киритишда
фундамент
вазифани
ўтайди,
десак
муболаға
бўлмайди.
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР РЎЙХАТИ
:
1.
Мирзиёев
Ш
.
М
.,
Эркин
ва
фаровон
,
демократик
Ўзбекистон
давлатини
биргаликда
барпо
этамиз
.
–
Т
.:
Ўзбекистон
, 2017.
–
Б.
28.
2.
Мирзиёев
Ш
.
М
.,
“Миллий
тараққиёт
йўлимизни
қатъият
билан
давом
эттириб
,
янги
босқичга
кўтарамиз”.
Президент
асарлари.2
-jild /
Б.
422.
Т.:
Ўзбекистон,
2018.
3.
Мирзиёев
Ш.М.,
Танқидий
таҳлил,
қатъий
тартиб
-
интизом
ва
шахсий
жавобгарлик
–
ҳар
бир
раҳбар
фаолиятининг
кундалик
қоидаси
бўлиши
керак.
–
Т.:
Ўзбекистон,
2017.
–
Б.
104.
4.
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамасининг
“Ўзбекистонда
ёшларга
оид
давлат
сиёсатини
2025
йилгача
ривожлантириш
концепциясини
тасдиқлаш
тўғрисида”ги
23-
сонли
қарори
,
Қонун
ҳужжатлари
маълумотлари
миллий
базаси,
19.01.2021-y., 09/21/23/0056-
сон
5.
Яҳё
Муҳаммад
Амин.
Интернетдаги
таҳдидлардан
ҳимоя
Т.:
«Моварауннаҳр»,
2016.
–
B. 5.
6.
Таранов
П.
Энциклопедия
высокого
ума.
М.,
1999.
–
C. 16.
7.
Ражабов
Ҳ.И.
“Глобаллашув
шароитида
ахборот
таҳдидларига
қарши
курашишнинг
замонавий
технологияларини
яратиш
муаммолари”
мавзусидаги
халқаро
илмий
-
амалий
конференция
материаллари.
Т
.:
“Фан
ва
технология”
2020
йил
.
–
Б
. 207.
8.
Ташметов
Т.Х.
(2020).
Миллий
ғояни
ёшлар
онгига
сингдиришнинг
замонавий
усуллари.
Асадемис
Ресеарч
ин
Эдусатионал
Ссиенсес,
1 (3), 326
–
331.
9.
Ташметов
Т.Х.
(2020).
Проспестс
фор
релйинг
он
тҳе
басис
оф
тҳе
натионал
идеа
ин
протестинг
ёунг
пеопле
фром
ҳард
анд
ҳармфул
идеас.
Интернатионал
Жоурнал
Фор
Инновативе
Энгинеэринг
анд
Манагемент
Ресеарч,
9(11), 81
–
86.
Рақамли тeхнологиялар соҳасидаги ҳуқуқбузарликларга қарши курашиш ҳамда
ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг ташкилий
-
ҳуқуқий масалалари
337
10.
Ташметов
Т.Х.
(2020).
Ёшларга
берилаётган
имкониятларнинг
тарбиядаги
аҳамияти.
“Ссиенсе
анд
Эдусатион”
Ссиентифис
Жоурнал,
1(7),
617
–
624.
11.
Ташметов
Т.Х
(2020).
Тҳе
импортансе
оф
тҳе
усе
оф
инновативе
течнологиес
ин
раисинг
тҳе
спиритуалитй
оф
ёунг
пеопле.
Монтҳлй
Пеэр
Ревиевед
&
Индехед
Интернатионал
Онлине
Жоурнал,
6(11), 25
–
27.
12.
Ташметов
Т.Х
(2021).
Глобал
ютуқлардан
фойдаланишда
миллий
ғоянинг
самарадорлигини
ошириш
механизмлари.
Асадемис
ресеарч
ин
эдусатионал
ссиенсес,
2(3), 596
–
602.
