Международный опыт в создании международной и национальной виртуальной валюты

CC BY f
217-223
0
0
Поделиться
Пулатов, А. (2024). Международный опыт в создании международной и национальной виртуальной валюты. Современные подходы к доказательствам в уголовном судопроизводстве, 1(1), 217–223. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/evidence-criminal-proceedings/article/view/29442
А Пулатов, Ташкентский государственный юридический университет
независимый эксперт
Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

В данной статье автор проанализировал зарубежный опыт внедрения международной и национальной криптовалюты, его первые результаты, существующие проблемы и положительные моменты. Исследования показывают, что в последние годы в экспертном и научном сообществе всерьез рассматривается идея получения некоторыми странами статуса международной валюты путем введения стейблкоина. На основе отечественного и зарубежного опыта сравнительно и юридически изучены правовой статус криптовалюты и вопросы введения ее в качестве национальной валюты. На основании анализа делается вывод о нецелесообразности отнесения криптовалюты к заменителям денег в нашей стране. Это исследование в рамках данной статьи было поддержано схемой обмена исследовательским и инновационным персоналом Марии Кюри в рамках программы Н2020 (аббревиатура гранта: Закон Центральной Азии, № 870647).


background image

Международная студенческая конференция

«Современные подходы к доказательствам

в уголовном судопроизводстве»

217

МИЛЛАТЛАРАРО ВА МИЛЛИЙ ВИРТУАЛ ВАЛЮТАНИ ЖОРИЙ

ҚИЛИШ БЎЙИЧА ХАЛҚАРО ТАЖРИБА

А. Пўлатов,

Тошкент давлат юридик университети мустақил тадқиқотчиси,

alisherbek0402@gmail.com

Аннотация.

мазкур мақолада муаллиф миллатлараро ва миллий

кириптовалютани жорий қилиш бўйича халқаро тажриба, унинг дастлабки

натижалари, мавжуд муаммолар ва ижобий жиҳатларни таҳлил қилган.

Ўрганишлар шуни кўрсатадики, айрим давлатлар томонидан сўнгги

йилларда, стейблкоин (stablecoin)ни жорий қилиш орқали миллатлараро

валюта мақомини олиш ғояси эксперт ва илмий ҳамжамият томонидан

жиддий кўриб чиқилмоқда. Миллий ва хорижий тажриба асосида

криптовалютани ҳуқуқий мақоми, уни миллий валюта сифатида жорий

қилиш масалалари қиёсий-ҳуқуқий ўрганилган. Ўтказилган таҳлиллар

асосида мамлакатимизда криптовалютани пул ўриндоши деб таснифлаш

мақсадга мувофиқ эмас, деган фикр илгари сурилган. Ушбу мақолани

тайёрлашда H2020 тадқиқот дастури (грант қисқартмаси: Марказий Осиё

қонуни, № 870647) доирасида Мари Кюри тадқиқоти ва инновацион кадрлар

алмашинуви томонидан қўллаб-қувватланган.

Калит сўзлар:

рақамли мулк, рақамли объектлар, криптовалюта,

блокчейн технологиялар, рақамлаштириш, нақд пул, пул операцияси.

Аннотация.

В данной статье автор проанализировал зарубежный

опыт внедрения международной и национальной криптовалюты, его первые

результаты, существующие проблемы и положительные моменты.

Исследования показывают, что в последние годы в экспертном и научном

сообществе всерьез рассматривается идея получения некоторыми

странами статуса международной валюты путем введения стейблкоина.

На основе отечественного и зарубежного опыта сравнительно и

юридически изучены правовой статус криптовалюты и вопросы введения ее

в качестве национальной валюты. На основании анализа делается вывод о

нецелесообразности отнесения криптовалюты к заменителям денег в

нашей стране. Это исследование в рамках данной статьи было поддержано

схемой обмена исследовательским и инновационным персоналом Марии

Кюри в рамках программы H2020 (аббревиатура гранта: Закон

Центральной Азии, № 870647).

Ключевые слова:

цифровая собственность, цифровые объекты,

криптовалюта, технология блокчейн, цифровизация, наличные деньги,

денежный перевод.


background image

Международная студенческая конференция

«Современные подходы к доказательствам

в уголовном судопроизводстве»

218

Annotation.

In this article, the author analyzed the international experience

of the introduction of international and national crypto-currency, its initial results,

existing problems and positive aspects. Studies show that in recent years, the idea of

receiving international currency status by some countries by introducing a

stablecoin is being seriously considered by the expert and scientific community. On

the basis of national and foreign experience, the legal status of crypto-currency and

the issues of its introduction as a national currency have been studied comparatively

and legally. Based on the analysis, it is suggested that it is not appropriate to classify

cryptocurrency as a substitute for money in our country. This research was

supported by a Marie Curie Research and Innovation Staff Exchange scheme within

the H2020 Program (grant acronym: Central Asian Law, no 870647)

Keywords:

digital property, digital object, cryptocurrency, blockchain

technology, digitalization, cash, money transaction.

Сўнгги вақтларда миллатлараро валютани яратиш ва жорий этиш

йўналишида илмий изланишлар анча фаол олиб борилмоқда. Турли

мамлакатлар ҳукуматлари глобал де-долларизация сиёсатини юритиш

зарурлигини эълон қилмоқдалар. Айниқса ушбу жараёнлар халқаро захира

пули сифатида доллардан сиёсий босим ва санкциялар қўллаш воситаси

сифатида фойдаланиш натижасида 2014 йилдан бошлаб Россия

Федерацияси, МДҲ давлатлари, Хитой ва Ҳиндистон, Эрон каби

давлатларнинг ўзаро ҳисоб-китобларида расмий равишда миллий

валюталардан ҳисоб-китоблар қилиниши белгиланишида кўпроқ намоён

бўла бошлади.

Бундан ташқари, ушбу давлатлар ва бошқа ривожланган давлатлар

томонидан ҳозирги вақтда рақамли технологиялар жадал ривожланиши ва

уни жаҳон молия секторига кириб бориши жараёнида блокчейн

технологиясига асосланган глобал виртуал валютани жорий этиш ғоялари

кенг доираларда илгари сурилмоқда. Ушбу молиявий эхтиёжлар доирасида

дунё мамлакатлари марказий банклари томонидан рақамли валюталарни

ишлаб чиқиш бўйича тадқиқотлар фаол олиб борилмоқда.

Крипто-валюта бозорлари тизимини бошқариш бўйича бир қатор

ривожланган давлатлар тажрибаси, жумладан Буюк Британия, Сингапур,

Украина ва хорижий тажрибанинг қиёсий таҳлили, Канада, Швейцария,

Жанубий Кореянинг бу борадаги амалиёти таҳлили, пул-кредит тизимида

биткоин ва уни марказлашган ёки номарказлашган тарзда ҳуқуқий

тартибга солишни аҳамияти ҳақида сўнги ўн йилликда турли тадқиқотлар

эълон қилингани ҳам ушбу соҳани ҳуқуқий тартибга солиш объекти

сифатида янги ҳодиса эканлигини далолатидир.

Халқаро ҳисоб-китоблар банки маълумотларига кўра, Марказий

банкларнинг рақамли валюталари (CBDC – Central Bank Digital Currency) – бу

миллий ҳисоб бирлигида номиналланган ва пул функцияларини

бажарадиган пул-кредит регуляторининг электрон мажбуриятидир.


background image

Международная студенческая конференция

«Современные подходы к доказательствам

в уголовном судопроизводстве»

219

Бугунги кунда кўплаб давлатлар иқтисодиёт соҳасида рақамли

валюталардан, яъни криптовалюталардан фойдаланишга ўтишмоқда.

Ҳозирда бу бўйича 105 мамлакатда марказлаштирилган рақамли

валюталарни жорий қилиш масаласи ўрганилмоқда. Буюк Британия,

Филиппин, АҚШ ва шу каби бошқа давлатларда, шунингдек Марказий Осиё

давлатларидан Қозоғистон Республикасида манашу амалиёт дастлабки

синов тарикасида жорий этиш мақсадида ўрганилмоқда. Улар биргаликда

жаҳон иқтисодиётини 95 фоизини ташкил қилувчи давлатлар ҳисобланади.

Шу билан бирга мазкур амалиётни амалда жорий қилиб бўлган

давлатлар ҳам мавжуд бўлиб, улар дунё мамлакатларининг 9 фоизини

такил қилади. Қолган давлатлар эса юқорида таъкидлаганимиздек сиров

тариқасида жорий қилган ёки ўрганиш олиб бораётган давлатлар

ҳисобланади. Нигерия бугунги кунда криптовалютани ишга тушурган

биринчи Африка давлати ҳисобланади. Рақамли валюталарнинг афзаллиги

шундаки, ҳукумат томонидан чиқарилаётган криптовалюталар, банкка эга

бўлмаган одамлар учун фойдаланиш имкониятини яхшилаши мумкин.

Шу муносабати билан Нигерия ҳукумати томонидан eNaira иловаси

криптовалютани эркин бошқариш мақсадида ишлаб чиқилган.

Халқаро ҳисоб-китоблар банки маълумотларига кўра, 2020-йилнинг

биринчи ярми якунига кўра, дунёнинг 36 та марказий банки чакана ёки

улгуржи рақамли валюталарни жорий қилиш билан боғлиқ ҳужжатларни

эълон қилдилар.

Шу билан бирга, учта давлатда (Уругвай, Эквадор ва Украина) чакана

рақамли валюталарнинг пилот лойиҳаларини якунланган бўлса, ҳудди

шундай дастлабки лойиҳалар Шветсия, Жанубий Корея, Шарқий Кариб

денгизи валюта иттифоқи, Багама ороллари, Хитой ва Камбоджада ҳам

амалга оширилмоқда.

Шуниси эътиборга лойиқки, айрим доиралар томонидан сўнгги

йилларда, стейблкоин (stablecoin)ни жорий қилиш орқали миллатлараро

валюта мақомини олиш ғояси эксперт ва илмий ҳамжамият томонидан

жиддий кўриб чиқилмоқда.

2020-йил 13-октабрда G20 Молиявий барқарорлик кенгашининг

“Global stablecoin” пайдо бўлишига тайёргарлик кўриш фаолиятини

тартибга солиш, бошқариш ва назорат қилиш бўйича ҳисобот ва

тавсиялари эълон қилинди. Ушбу ҳужжатларда стабилкоин потенциал

миллатлараро валюта сифатида кўриб чиқилган.

Молиявий барқарорлик кенгаши стейблкоиннинг халқаро молия

тизимида жорий қилиш бўйича ўз қарашларини эълон қилган. Ҳужжат

муаллифларининг қайд этишича стейблкоинлар рақамли активлар

(рақамли активлар) тури сифатида тан олинади ва глобал стаблеcоинлар

(глобал стаблеcоинс) ўз навбатида стаблеcоинларнинг бир тури

ҳисобланади. Стабилкоинлар бошқа рақамли активлардан (масалан,

криптовалюталардан) ушбу активнинг ўзгарувчанлигини камайтирадиган

махсус барқарорлаштириш механизмлари билан ажралиб туради.


background image

Международная студенческая конференция

«Современные подходы к доказательствам

в уголовном судопроизводстве»

220

Миллатлараро виртуал валютани жорий қилиш бўйича турли

таклифлар уларни амалга оширишнинг кўплаб хатарлари ва

мураккаблигига қарамай, ҳаётимизга кириб келиши табора ойдинлашиб

бормоқда. Глобал рақамлаштириш жараёни бошланди ва уни тўхтатиб

қолиниши амри маҳолдир.

Виртуал валюталарни белгилашда давлатлар нуқтаи назарларининг

умумийлиги шундаки, умумий амалиётга кўра виртуал валюта фиат

электрон пулларига ўхшамаслиги билан изоҳланади.

Бугунги кунда мавжуд бўлган крипто-валюталар рўйхати жуда кенг

ва уларни қонуний мустаҳкамлаш учун крипто-валюталарнинг бутун

мажмуасини таснифлаш керак. Шундай қилиб, крипто-валюта учта гуруҳни

ўз ичига олади.

Биринчи гуруҳ: тўлов воситаси, тўплаш (жамғариш) ва айирбошлаш

воситаси сифатида ишлатиладиган крипто-валюталар. Кўпинча, ушбу

гуруҳ крипто-валюталари инвестиция воситаси сифатида ишлатилади

(Bitcoin, Bitcoin-cash, Dash, Ripple, Litecoin, Eteherium ва бошқалар).

Иккинчи гуруҳ: Initial Coin Offering (бундан кейин – ICO) натижасида

олинадиган крипто-валюта токенлари. Ушбу гуруҳнинг крипто-

валюталари бонус сифатида тўлов воситаси, тежаш (жамғарма) ва

айирбошлаш воситаси сифатида ишлатилади. Иккинчи гуруҳнинг крипто-

валюталарини инвестиция воситаси сифатида ишлатиш жуда кам учрайди

(STRAT, IOT, Waves ва бошқалар).

Учинчи гуруҳ: тўлов воситаси, жамғарма (тежаш) ва айирбошлаш

воситаси сифатида тақсимланмаган ва инвестиция воситаси сифатида

фойдаланилмайдиган (TRUMP-COIN ва бошқалар) токенлар ва крипто-

валюталар киради.

Айни дамда, криптовалюта валюталар расмий курсига боғлаб

қўйилмаган ва доим ҳам конвертация қилинадиган валюта деб

кўрилмайди. Унинг ҳақиқий нархи ёки қиймати фақат ушбу турдаги

валютадан тўлов сифатида фойдаланадиган молиявий муносабатлар

иштирокчилари томонидан белгиланади.

Бироқ, энг кенг тарқалган – бу рухсат берувчи фуқаролик-ҳуқуқий

режим бўлиб, унинг доирасида хорижий давлатлар қонунчилигида

криптовалюта турфа хил табиатга эга фуқаролик ҳуқуқлари объекти

сифатида таснифланади: 1) номоддий мол-мул (товар)га тенглаштирилган,

мулк ҳуқуқи объкти ва икки карра солиққа тортилади (АҚШ (федерал

қонунчилик даражасида), Буюк Британия; 2) тўлов воситаси / валюта

мақомига эга ва ҚҚСдан озод этилган (Европа Иттифоқи (тавсиявий),

Германия, Япония, Aвстралия, Беларус. Шу билан бирга, у ҳозирда ҳеч

қандай хорижий давлатда қонуний тўлов воситаси ҳисобланмайди.

Криптовалюта пул шакли сифатида қуйидаги ўзига хосликларини

инобатга олиш зарур:


background image

Международная студенческая конференция

«Современные подходы к доказательствам

в уголовном судопроизводстве»

221

Биринчидан,

криптовалюта ва электрон пул ўртасидаги туб фарқ

шундаки, субъектда криптовалюта пайдо бўлиши учун у, бирон бир

молиявий ташкилот вакили бўлган операторга фиат пул маблағни тақдим

этиш зарурати йўқ, – биткойн шахс томонидан мустақил равишда майнинг

жараёнида олинади ёки фуқаролик-ҳуқуқий битим орқали сотиб олинади

ва ўз номинал қийматига эга бўлади.

Иккинчидан,

юқорида айтиб ўтилганидек, умуман олганда, нақд

бўлмаган пуллар (ва уларнинг тури бўлган электрон пуллар) ўзининг

ҳуқуқий табиатига кўра мажбурият (талаб) ҳуқуқидир, криптовалютада

эса, қоида тариқасида, бу нарса мавжуд эмас.

Учинчидан,

криптовалютадан нафақат учинчи шахслар олдидаги

мажбуриятларни бажариш, балки ҳар қандай бошқа товар/валюта учун

махсус платформаларда (криптовалюталар савдоси билан шуғулланувчи

биржада) эркин айирбошланадиган товар сифатида ҳам фойдаланиш

мумкин. Ўз навбатида, электрон пулни миллий валютадан бошқа валютага

конвертация қилиш мумкин эмас, чунки у рублда ифодаланган қатъий

белгиланган расмий курсга эга ва товар ҳисобланмайди.

Шундай қилиб, электрон пулнинг ҳуқуқий таърифи ҳозирги вақтда

қонун билан батафсил тартибга солинганлиги ва криптовалюта ўзининг

иқтисодий ва ҳуқуқий табиатига кўра кўп жиҳатдан ушбу хусусиятларга

мос келмаганлиги сабабли, рақамли актив электрон пуллар тўғрисидаги

қонун ҳужжатлари доирасида амалга оширилмайдиган бошқа, алоҳида

ҳуқуқий тартиботга эга бўлиши кераклигини тан олиш мақбул кўринади.

Хуллас, дунёда криптовалютанинг ҳуқуқий табиатини турли

ёндашувлар асосида белгилайдиган ва унинг муомаласи доирасини

тартибга солувчи жуда катта миқдордаги норматив-ҳуқуқий база

тўпланган. Бунда, уни яратиш бўйича фаол, ҳар йили жадаллашиб

бораётган жараён кетмоқда.

Бизнингча Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексига ва бошқа

махсус қонунларига мулк ҳуқуқларининг янги шакли – “рақамли ҳуқуқлар”

тушунчасини жорий этиш зарур.

Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексига “рақамли ҳуқуқлар бу

– мазмуни ва амалга ошириш шартлари, қонун билан ўрнатилган

белгиларга жавоб берадиган ахборот тизимининг қоидаларига мувофиқ

белгиланадиган мажбурият ва бошқа ҳуқуқлар тан олинади”, деган

қоидани киритиш таклиф қилинади.

Шу билан бирга, рақамли активни ҳуқуқий тартибга солишни

ашёларнинг ҳуқуқий режими доирасида амалга ошириш лозим, чунки

криптовалютадан

фойдаланишдан иборат муносабатлар мавжуд

фуқаролик ҳуқуқи тизими билан тўлиқ қамраб олинади.


background image

Международная студенческая конференция

«Современные подходы к доказательствам

в уголовном судопроизводстве»

222

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати:

1.

Morency, D.S., 2018. Regulatory Implications of Cryptocurrency On The

Bank Of England.

2.

Lim, J.W., 2015. A facilitative model for cryptocurrency regulation in

Singapore. In Handbook of Digital Currency (pp. 361-381). Academic Press.

3.

Inshyn, M., Mohilevskyi, L. and Drozd, O., 2018. The issue of

cryptocurrency legal regulation in Ukraine and all over the world: a comparative

analysis. Baltic Journal of Economic Studies, 4(1), pp.169-174.

4.

Michael, J., Cohn, A.L.A.N. and Butcher, J.R., 2018. Blockchain technology.

The Journal, 1(7).

5.

H. Nabilou. How to regulate bitcoin? Decentralized regulation for a

decentralized cryptocurrency. International Journal of Law and Information

Technology, 27(3), 2019. pp.266-291.

6.

Arner D., Auer R., Frost J. Stablecoins: risks, potential and regulation //

BIS

Working

Papers.

2020.

November,

24.

No.

905.

URL:

https://www.bis.org/publ/work905.htm.

7.

https://www.visualcapitalist.com/visualized-the-state-of-central-bank-

digital-currencies/

8.

Central bank digital currencies: foundational principles and core features

// BIS. 2020. October, 9. URL: https://www.bis.org/publ/othp33.htm

9.

Перцева С. Ю. Глобальная цифровая валюта: миф или реальность

//Проблемы национальной стратегии. – 2021. – №. 2. – С. 99-110.

10.

Regulation, Supervision and Oversight of "Global Stablecoin"

Arrangements. Final Report and High-Level Recommendations // Financial

Stability Board. 2020. October, 13. URL: https://www.fsb.org/wp-

content/uploads/P131020-3.pdf

11.

IRS to Tax Digital Currencies as Property, Not Currency. – URL:

https://www.coindesk.com/ internal-revenue-service-treat-digital-currencies-

property (дата обращения: 22.01.2019).

12.

Tax

on

cryptoassets.

URL:

https://www.gov.uk/

government/publications/tax-on-cryptoassets (дата обращения: 22.01.2019).

13.

The exchange of traditional currencies for units of the ‘bitcoin’ virtual

currency is exempt from VAT. – URL: https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/

application/pdf/2015-10/cp150128en.pdf (дата обращения: 30.12.2018).

14.

Umsatzsteuerliche Behandlung von Bitcoin und anderen sog. virtuellen

Währungen; EuGH-Urteil vom 22. Oktober 2015, C-264/14, Hedqvist. – URL:

https://www.bundesfinanzministerium.

de/Content/DE/Downloads/BMF_Schreiben/ S t e u e r a r t e n / U m s a t z s t e

u e r / U m s a t z s t e u e r- Anwendungserlass/2018-02-27-umsatzsteuerliche-

behandlung-von-bitcoin-und-anderen-sog-virtuellen-waehrungen.html

(дата

обращения: 30.01.2019).

15.

Virtual money poses accounting dilemma for Japan’s early adopters. –

URL:

https://asia.nikkei.com/

Business/Trends/Virtual-money-poses-

accounting-dilemma-for-Japan-s-early-adopters (дата обращения: 01.02.2019).


background image

Международная студенческая конференция

«Современные подходы к доказательствам

в уголовном судопроизводстве»

223

16.

Budget 2017 – Fact Sheets. – URL: https://www. budget.gov.au/2017-

18/content/glossies/factsheets/ html/FS_innovation.htm (дата обращения:

08.10.2018).

17.

Декрет от 21.12.2017 № 8 «О развитии цифровой экономики». –

URL: http://president.gov. by/ru/official_documents_ru/view/dekret-8-ot- 21-

dekabrja-2017-g-17716 (дата обращения: 08.08.2018).

18.

Гаврилов В. Н., Рафиков Р. М. Криптовалюта как объект гражданских

прав в законодательстве России и ряда зарубежных государств //Вестник

экономики, права и социологии. – 2019. – №. 1. – С. 51-59.

Библиографические ссылки

Morency, D.S., 2018. Regulatory Implications of Cryptocurrency On The Bank Of England.

Lim, J.W., 2015. A facilitative model for cryptocurrency regulation in Singapore. In Handbook of Digital Currency (pp. 361-381). Academic Press.

Inshyn, M., Mohilevskyi, L. and Drozd, 0., 2018. The issue of cryptocurrency legal regulation in Ukraine and all over the world: a comparative analysis. Baltic Journal of Economic Studies, 4(1), pp.169-174.

Michael, J., Cohn, A.L.A.N. and Butcher, J.R., 2018. Blockchain technology. The Journal, 1(7).

H. Nabilou. How to regulate bitcoin? Decentralized regulation for a decentralized cryptocurrency. International Journal of Law and Information Technology, 27(3), 2019. pp.266 291.

Arner D., Auer R., Frost J. Stablecoins: risks, potential and regulation // BIS Working Papers. 2020. November, 24. No. 905. URL: https://www.bis.org/publ/work905.htm.

https://www.visualcapitalist.com/visualized-the-state-of-central-bank-digital-currencies/

Central bank digital currencies: foundational principles and core features // BIS. 2020. October, 9. URL: https://www.bis.org/publ/othp33.htm

Перцева С. Ю. Глобальная цифровая валюта: миф или реальность //Проблемы национальной стратегии. - 2021. - №. 2. - С. 99-110.

Regulation, Supervision and Oversight of "Global Stablecoin" Arrangements. Final Report and High-Level Recommendations // Financial Stability Board. 2020. October, 13. URL: https://www.fsb.org/wp-content/uploads/P131020-3.pdf

IRS to Tax Digital Currencies as Property, Not Currency. - URL: https://www.coindesk.com/ internal-revenue-service-treat-digital-currencies-property (дата обращения: 22.01.2019).

Tax on cryptoassets. - URL: https://www.gov.uk/ government/publications/tax-on-cryptoassets (дата обращения: 22.01.2019).

The exchange of traditional currencies for units of the 'bitcoin’ virtual currency is exempt from VAT. - URL: https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/ application/pdf/2015-10/cpl50128en.pdf (дата обращения: 30.12.2018).

Umsatzsteuerliche Behandlung von Bitcoin und anderen sog. virtuellen Wahrungen; EuGH-Urteil vom 22. Oktober 2015, C-264/14, Hedqvist. - URL: https://www.bundesfinanzministerium. de/Content/DE/Downloads/BMF_Schreiben/ Steuerarten/Umsatzste uer/Umsatzsteuer- Anwendungserlass/2018-02-27-umsatzsteuerliche behandlung-von-bitcoin-und-anderen-sog-virtuellen-waehrungen.html (дата обращения: 30.01.2019).

Virtual money poses accounting dilemma for Japan's early adopters. -URL: https://asia.nikkei.com/ Business/Trends/Virtual-money-poses-accounting-dilemma-for-Japan-searly-adopters (дата обращения: 01.02.2019).

Budget 2017 - Fact Sheets. - URL: https://www. budget.gov.au/2017-18/content/glossies/factsheets/ html/FSJnnovation.htm (дата обращения: 08.10.2018).

Декрет от 21.12.2017 № 8 «О развитии цифровой экономики». -URL: http://president.gov. by/ru/official_documents_ru/view/dekret-8-ot- 21-dekabrja-2017-g-17716 (дата обращения: 08.08.2018).

Гаврилов В. Н., Рафиков Р. М. Криптовалюта как объект гражданских прав в законодательстве России и ряда зарубежных государств //Вестник экономики, права и социологии. - 2019. - №. 1. - С. 51-59.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов