Obi navot qovunining ozuqaviy qiymatini baholash

CC BY f
190-191
3
0
Поделиться
Абдурасулова, И., Норматов, А., Бобаев, И., & Хусанов, Р. (2023). Obi navot qovunining ozuqaviy qiymatini baholash . Зелёная химия и устойчивое развитие, 1(1), 190–191. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/green-chemistry/article/view/20967
И Абдурасулова, Ташкентский химико-технологический институт

Маг .Кафедра биотехнологии

А Норматов, Ташкентский химико-технологический институт

Доцент. Кафедра биотехнологии

И Бобаев, Ташкентский химико-технологический институт

профессор. Кафедра биотехнологии

Р Хусанов, Ташкентский химико-технологический институт

ассистент. Кафедра биотехнологии

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Moyli ekin xomashyosi sifatida poliz urug‘larining texnologik xossalari, fizik-mexanik, fizik-kimyoviy va kimyoviy tarkibining yuqoriligi va taqqoslash yo’li bilan aniqlanadi. Urug‘larining rivojlanishida tarkibi muhim ahamiyatga ega. urug‘dan yuqori unumda moyi va protein ajratib olish bilan izohlanadi [1, 2, 3, 4].


background image

190

Из полученных Хроматограмм (рис.1, рис.2) следует что в сухом обезжиренном молоке
содержится 3,8% масляной, 13% миристиновой, 39,5% пальмитиновой, 11% стеариновой,
23,9% олеиновой и 5,6% нервониковой и 3% пентадекановой кислоты. Сухая сыворотка
подсырная содержит 4,2% масляной, 13,7% миристиновой, 2,8% пентадекановой, 41,6%
пальмитиновой, 12% стеариновой, 25,6% олеиновой кислоты. Расчёты были сделаны из
процентного содержания жирных кислот в молочном жире.
Отличительные свойства и состав сухого молока и сухой молочной сыворотки не так велики,
но они всё же есть. Питательные свойства сыворотки выше чем у сухого молока, в то время
как молоко само по себе содержит большое количество СОМО и содержит большее
содержание жира.

Использованная литература

1.

Костенко К. В «Совершенствование процесса восстановления молочной сыворотки и
производство молочных десертов на её основе»/дисс.работа/ Ставрополь,2016

2.

Госта Билунд «Справочник по производству молочных производств»/ Швеция, 2022

3.

Кугенев П.В. уч.пос. «Молочное дело»/Москва, 1967


OBI NAVOT QOVUNINING OZUQAVIY QIYMATINI BAHOLASH

mag. Abdurasulova I.G’., dotsent. Normatov A.M., prof. Bobaev I.D. ass.Xusanov R.A

Toshkent kimyo-texnologiya instituti, Biotexnologiya kafedrasi,

+998 97 736 66 11

Moyli ekin xomashyosi sifatida poliz urug‘larining texnologik xossalari, fizik-mexanik,

fizik-kimyoviy va kimyoviy tarkibining yuqoriligi va taqqoslash yo’li bilan aniqlanadi.
Urug‘larining rivojlanishida tarkibi muhim ahamiyatga ega. urug‘dan yuqori unumda moyi va
protein ajratib olish bilan izohlanadi [1, 2, 3, 4].

Oziq-ovqat sanoatida foydalanish imkoniyatlarini baholash uchun mahalliy sharoitda

o’sadigan obi navot qovunining urug'larining fizik-kimyoviy xususiyatlarini o'rganildi.
Oʻrganilayotgan urugʻlarda 15-27% oqsil, 11-34% yogʻ, 3-6% mineral moddalar (fosfor, natriy,
kaliy, kalsiy, magniy, temir, mis, rux, marganets) borligi aniqlangan. Bu urug'larning lipidlarining
asosiy yog' kislotalari palmitin kislota 14-20%, stearin kislota 10 - 13%, oleyin kislota 15 - 42 % va
linolein 33 - 63%.

Olingan ma’lumotlardan ko‘rinib turibdiki, qovun urug‘larining lipidlari tarkibida fiziologik

qimmatli to‘yinmagan C=O-6 va C=O-3 yog‘ kislotalari, jumladan, 60% dan ko‘p miqdorda
to‘yinmagan yog‘– linolein va linolen kislotalari mavjudligi aniqlandi.

Obi navot qovunda qand miqdori 12,00 dan 14,80% gacha, jumladan saxaroza 4,30 - 9,20%

gacha tashkil etishi aniqlandi.

Obi navot qovun urug'ining aminokislotalar tarkibi YUSSXsida tahlil qilinganda 100 g

massaga nisbatan mg da - arginin 81,31; lizin 0,43; tirozin 4,59; β-fenilalanin 4,23; gistidin 51,71;
leysin 45,07; izoleysin 151,21; metionin 51,14; valin 32,44; prolin 43.07; treonin 70,05; triptofan
3,71; serin 25,51; α-alanin 70,09; glitsin 33,05; glutamin 134,06; aspartik kislota 61,13; sistin 0,54.
Yuqoridagi ma'lumotlardan ko'rinib turibdiki, qovun urug'ining aminokislotalar tarkibiga inson
organizimida almashtirib b’lmaydigan aminokislotalardan iborat ekanligi aniqlandi.

Obi navot qovunda ekstraktsiyasida lipidlarining yog' kislotalari tarkibi GX ma’lumotlarni

tahlil qilingandi.

Vitaminlar va boshqa biologik moddalar bilan birga minerallar hayot jarayonlarining normal

borishini ta'minlashda odam va hayvonlar muhim elementlardir. Ular izchillikni saqlash uchun zarur
tananing ichki muhiti, kislota-ishqor balansi, suv-tuz almashinuvi va boshqa hayotiy funktsiyalar.
Shuning uchun, hatto har qanday mikroelement konsentratsiyasining kichik o'zgarishi butun
organizmning ishiga ta'sir qiladi. Obi navot qovun navi urug'larining minerallar tarkibi quydagida


background image

191

berilgan, Makroelementlar: kaliy-3884; kaltsiy – 1132; magniy – 611; natriy – 511; fosfor – 5260.
Mikro elementlari: temir - 79; marganets - 9; mis – 11; rux – 81; selen - 4,5. Amalga oshirilgan
eksperimental ma'lumotlarni qiyosiy tahlili shuni ko'rsatadiki Obi navot navili qovunining
makroelementlarning asosiy ulushi kaliy, kaltsiy, fosfor elementlariga, mikro elementlari: temir va
rux elementlariga to’g’ri kelgan.

Olingan natijalar shuni tasdiqlaydiki, O’zbekistonda yetishtiriladigan Obi navot navili qovun

urug'lari, qimmatli o'simlik yog'ini olishning istiqbolli xom ashyo hisoblanadi, balki yuqori
proteinni ham olish tort, undan oziq-ovqat qo'shimchasi sifatida foydalanish mumkin.

Adabiyotlar

1. Васильева А.Г., Касьянов Г.И., Деревенко. Комплексное использование тыквы и ее

семян в пищевых технологиях // - Краснодар: Экоинвест, 2010. - 144 с.

2. Деревенко В.В., Мирзоев Г.Х., Калиенко Е.А. Особенности химического состава

семян дыни сорта «Азиатская овальная»//Известия вузов. Пищевая технология.- 2014.- №1.

3. Деревенко В.В., Мирзоев Г.Х., Калиенко Е.А. Химический состав семян дыни сорта

«Амири» // Хранение и переработка сельхозсырья. - 2014. - № 6. - С. 21-22.

4. Деревенко В.В. Научное обоснование разработки ресурсосберегающих процессов

производства растительных масел и создания конкурентоспособной промышленной
аппаратуры [Текст]: дисс… д-ра. тех. наук. Санкт-Петербург, 2006. – 320 с.


OZUQ-OVQAT QO‘SHIMCHASI SUV O‘TI CHLORELL VULGARISNING

VITAMINLAR TARKIBI

prof. Bobaev I.D., dotsent. Normatov A.M., mag. Dadamuxamedov X.A. M21-15u

BIO1 gr.

Toshkent kimyo-texnologiya instituti, Biotexnologiya kafedrasi, +998 93 543 89 45 (bobaev-

isom@mail.ru)

Xlorella hujayrasi bilan achitqi tarkibidagi faol moddalar o‘zaro taqqoslanganda - inozit 1.5,

biotin 2, pantogen kislota 1.3, para – aminobenzoy kislota 2.9 marta ko‘p bo‘lgan. Xlorella
tarkibida mavjud B

12

achitqida bo‘lmaydi. Xlorella vitaminlar manbasi bo‘lganligi sababli, yuksak

o‘simliklar uchun vitaminli ozuqa bo‘lishi mumkin [1].

Xlorellaning tashqi pustlog‘ida vitaminlar B

1

, B

2

, B

3

, B

5

, B

6

, B

12

, foli kislota va uning

hosilasi para – aminobenzoy kislota, inozit, biotinlar aniqlangan. Suvo‘ti hujayrasi tarkibida
vitaminlarni hosil bo‘lishi, o‘sishning 6-kunida pantoten kislota, biotin, para-aminobenzoy
kislotalar - 80%, piridoksin uchun 70%, tiamin, inozit, nikotin kislota 60%, biologik faol moddalar
shu yo‘nalishda davom etadi.

Agar baliq moyi tarkibida oltita vitaminlar bo‘lsa, xlorella esa 13 tadan kam bo‘lmagan

vitaminlarni o‘zida saqlaydi. Xlorellaning kimyoviy tarkibini o‘zgartirish uning yetishtirish
sharoitga va ozuqa muhitiga qarab boshqarish mumkin [2].

Xlorellani o‘stirish mobaynida ozuqa muhitini o‘zgartirish, ya’ni ozuqa tarkibiga biologik

faol moddalar qo‘shish orqali uning tarkibidagi faol moddalar - fitogarmonlar, sterinlar, antibiotik
va boshqa moddalar biosintezini boshqarish natijasida ulardan kerakli faol moddalar olish mumkin
[3].

Suvo‘ti hujayrasi o‘sishining 14 - kunida vitamin va oqsillar biosintezi to‘la tugallanadi.
Tadqiqotni amalga oshirib, Chlorella vulgaris suvo‘tini sterillangan, Lyuminostatik

yorug‘ligi sutkasiga 6-7 kLk, harorat esa 33±2°C bo‘lgan sharoitda, algologik laboratoriyada
o‘stirildi. Ozuqa muhiti sifatida - steroidlar yig‘masi (70% β-sitosterin va boshqalar) (1) va
minerallar (NaCl, KNO3, NH4Cl) aralashmasidan (2) ma’lum konsentratsiyalarda foydalanildi, 12
sutka davomida biomassaning ko‘payish tezligi o‘rganildi.

Ikki xil muhitda o‘stirilgan Chlorella vulgaris hujayralarining ko‘payish tezligi turlicha

bo‘lishi aniqlandi. Tajribada ozuqa muhitidagi steroidlar yig‘masi miqdori 10 mg/l 0.57 g, 20 mg/l

Библиографические ссылки

Васильева А.Г., Касьянов Г.И., Деревенко. Комплексное использование тыквы и ее семян в пищевых технологиях // - Краснодар: Экоинвест, 2010. - 144 с.

Деревенко В.В., Мирзоев Г.Х., Калиенко Е.А. Особенности химического состава семян дыни сорта «Азиатская овальная» Известия вузов. Пищевая технология.- 2014.- №1.

Деревенко В.В., Мирзоев Г.Х., Калиенко Е.А. Химический состав семян дыни сорта «Амири» // Хранение и переработка сельхозсырья. - 2014. - № 6. - С. 21-22.

Деревенко В.В. Научное обоснование разработки ресурсосберегающих процессов производства растительных масел и создания конкурентоспособной промышленной аппаратуры [Текст]: дисс… д-ра. тех. наук. Санкт-Петербург, 2006. – 320 с.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов