СБОРНИК ТЕЗИСОВ
5
ИЧАК ИЕРСИНИОЗИ ПОЛИВАЛЕНТ ДИАГНОСТИК ЗАРДОБЛАРИНИНГ
МАХСУСЛИГИНИ ГЕТЕРОЛОГИК МИКРООРГАНИЗМЛАРДА ЎРГАНИШ
Таджиева Н.У
1
., Бектимиров А.М-Т
1
., Қосимов О.Ш
1
., Абдуллаев А.О
2
., Юсупов А.П.
1
Республика
ихтисослаштирилган эпидемиология, микробиология, юқумли ва паразитар касалликлар илмий -
амалий тиббиёт маркази
1
, Тошкент Кимё халқаро университета
2
, Ўзбекистон
Гипериммунизация
натижасида
олинган
зардоб,
бошқа юқумли
касалликлар
қўзғатувчиларининг антигенлари билан кесишган ҳолда агглютинация реакциясига киришиши
мумкин, бу ҳолат ўз навбатида ажратилган штаммнинг идентификациясида хатоликларга сабаб
бўлиши мумкин. Шунинг учун зардобнинг махсуслигини гетерологик микроорганизмлар билан
текшириш муҳим аҳамиятга эга.
Тадқиқотнинг мақсади
Yersinia enterocolitica
нинг О3 ва О9 сероварлари штаммлари билан
эмланган тажриба ҳайвонларининг қон зардобидан олинган гипериммун зардобнинг гетерологик
микроорганизмларда махсуслигини ўрганишда иборат.
Зардобларни олиш жараёнида
Yersinia enterocolitica
005011/659 серовар О3,
Yersinia enterocolitica
005008/656 серовар О9 штаммларидан фойдаланилди. Бундан ташқари, тадқиқотнинг материали
сифатида
Yersinia enterocolitica
нинг 60
0
С да 1 соат давомида сувли ҳаммомда фаолсизлантирилган
корпускуляр ва корпускуляр микробни 5 марта - 20
0
С музлатиб, яна эритиб тайёрланган эрувчан
антигенлар,
Enterobacteriaceae
оиласининг айрим вакиллари,
Brucella abortus 19
ҳамда тажриба
ҳайвонларининг қон зардобидан фойдаланилди.
Бактериологик усул.
Yersinia enterocolitica
штаммлари нейтрал агарда ўстирилиб, Мак-
Фарланднинг стандартлари бўйича турли концентрациядаги антигенлари тайёрланиб, тажриба
ҳайвонларига юборилди.
Серологик усул: Соғлиқни сақлаш вазирининг «Иерсиниозлар билан курашиш чора -
тадбирларини такомиллаштириш тўғрисида» ги 2004 йилнинг 19 апрелдаги 170- сон буйруғи асосида
бажарилди. Пробиркалардаги, кенгайтирилган агглютинация реакцияси натижаларини қайд этиш
оддий кўз билан қуйидаги схема асосида бажарилди: суюқликни йирик ва кичик агглютинат билан
тўлиқ тиниқлашиши, яъни 100% агглютинация (++++); суюқликни билинадиган (сезиларли)
агглютинат билан деярли тўлиқ тиниқлашиши, яъни 75% агглютинация (+++); суюқликни
билинадиган (сезиларли) агглютинат билан озгина тиниқлашиши, яъни 50% агглютинация (++);бир
оз донадорлик билан лойқа суюқлик (+); бир текисдаги лойқа суюқлик (-).
Гипериммунизацияда олинган гипериммун зардобларнинг рақамлари қуйидагича
белгиланди: тажриба ҳайвонларининг рақамига мос равишда иммунизациягача - 0.1,0.2 ва ҳ.к.,
биринчи иммунизациядан кейин олинган зардоблар - 1.1,1.2 ва ҳ.к. иммунизация босқичларига мос
равишда 2.1..2.2; 3.1..3.2. ва ҳ.к.
Эксперимент натижасида олинган зардобларнинг махсуслиги
E.coli АТСС 25922; 004136;
S. typhi 004812 (55)
;
S. typhimurium 007428 (408); S. paratyphi B; 001150 (34 ); S.
enteritidis
000574 (886);
Enterobacter sakazacae
003047 (59); Sh.flexneri 005036 (189);
Pseudomonas aeruginoza
004459 (571);
Morganella
morgani
004887 (Н-01);
Brucella abortus 19,
E.coli лактоза позитив 6;
Klebsiella pneumoniae
90;
Citrobacter
breundi 59;
Proteus
spp.
1076;
S.
enteritidis 671;
S.
enteritidis 189 ва Proteus inconstan 87
штаммларда ўрганилди.
Дастлаб иммунизациядан олдинги ва гиппериммунизация давомида олинган қон зардоблари
(n=72) билан барча штаммлар (n=17) билан буюм ойнасида агглютинация реакцияси қўйилди.
E.coli лактоза позитив 60;
Citrobacter
breundi 59,E.coli АТСС 25922; 004136, S. typhi 004812
(55), S. typhimurium 007428 (408), S. paratyphi B; 001150 (34), Shflexneri 005036 (189),
Pseudomonas
aeruginoza
004459 (571)
ва
Morganella morgani
004887 Н-01)
штаммлари билан тажриба асосида олинган
зардоблар буюм ойнасида агглютинация реакциясида салбий натижа қайд этилди.
S.
enteritidis
000574 (886)
штамми билан
2.1, 2.2, 2.6, 3.1, 3.4, 3.5, 3.6, 3.7, 3.8, 5.3, 5.4, 5.5, 5.8 ва 5.9 рақамли зардоблар;
Enterobacter sakazacae
003047 (59)
штамми билан
2.5, 3.1, 3.2, 3.3, 3.4, 3.5, 3.6, 3.9, 3.11, 3.12, 4.1,4.5, 4.6, 4.7, 4.8, 4.9, 4.11, 5.2, 5.5, 5.6 ва 5.9
рақамли зардоблар;
Klebsiella pneumoniae
90
штамми
билан 3.2, 3.3, 4.5, 4.9, 5.7, 5.8, 5.9 рақамли зардоблар;
Proteus
spp.
1076 штамми билан 3.2, 3.4, 3.9, 4.1, 4.2, 4.4, 4.6, 4.7, 4.10, 4.12 рақамли зардоблар;
S.
enteritidis 671
штамми билан 4.1,4.3,4.4,4.10 ва 4.12 рақамли зардоблар;
Brucella abortus 19
штамми
билан 3.4,5.4 ва 5.12 рақамли зардоблар буюм ойнасида агглютинация реакциясида кучсиз ижобий
СБОРНИК ТЕЗИСОВ
5
натижа берди.
Тажриба натижасида олинган зардоблар
Proteus
spp.
1076 штамми билан 2.6 ва 3.6 рақамли зардоблар;
Brucella
abortus 19
штамми билан 2.10,2.11,2.12,3.10,3.11,3.12,4.10,4.11 ва 4.12 рақамли зардоблар;
Klebsiella
pneumoniae
90
штамми
билан 4.1,4.2,4.3,4.4,4.6,5,1,5.2,5.3,5.4 ва 5.5 рақамли штаммлар;
Enterobacter sakazacae
003047 (59)
штамми билан 5.12 рақамли зардоб;
Proteus inconstan 87
штамми билан 5.11 рақамли
зардоблар буюм ойнасида агглютинация реакциясида ижобий натижа кузатилди.
Буюм ойнасида қўйилган агглютинация реакциясида гетерологик микроорганизмлар
штаммлари билан кучсиз ижобий ҳамда ижобий натижа қайд этилган зардоблар, айнан шу
микроорганизмларнинг фаолсизлантирилган суспензияси билан пробиркаларда агглютинация
реакцияси қўйилди.
Proteus
spp. 1076
; Proteus inconstan 87; Brucella abortus 19;
S.
enteritidis
000574 (886);
Klebsiella pneumoniae
90;
Enterobacter sakazacae
003047 (59)
штаммлари билан пробиркаларда кенгайтирилган агглютинация реакцияси қўйилганда 1:50 титрдан
(
S.
enteritidis
000574 (886);
Enterobacter sakazacae
003047 (59)
Brucella abortus 19;
Proteus
spp. 1076
;
)
1:200 (+) титргача
(
Klebsiella pneumoniae
90)
бўлган натижалар кузатилди.
Шундай қилиб, ичак иерсиниози гипериммун зардобларининг махсуслигини гетерологик
микроорганизмларда текшириш
Enterobacteriaceae
оиласининг айрим вакиллари
(
Proteus
spp.,
Proteus
inconstan,
S.
enteritidis, Enterobacter sakazacae
ва
Klebsiella pneumoniae)
ва
Brucella abortus 19
билан
пробиркалардаги
агглютинация реакциясида 1:50 титрдан 1:200 (+) гача бўлган титрларда
ижобий натижалар қайд этилди.
Ушбу ҳолат
Brucella abortus 19
ва
Enterobacteriaceae
оиласини
(
Proteus
spp.,
Proteus inconstan,
S.
enteritidis,
Enterobacter sakazacae, Klebsiella pneumoniae
) айрим вакиллари
Yersinia enterocolitica
билан умумий антиген
тузилишига эга эканлигидан далолат беради.
Ичак иерсиниози гипериммун зардобларидан амалиётда фойдаланиш учун кенгайтирилган
агглютинация реакциясининг махсус титри -1:200 (++ ва ундан юқори) белгиланади.
Ичак иерсиниози гипериммун зардобларининг махсуслигини ошириш учун гетерологик
микроорганизмлар (
Proteus
spp.,
Proteus inconstan, Brucella abortus 19,
S.
enteritidis, Enterobacter sakazacae
ва
Klebsiella pneumoniae
) билан зардобларни адсорбция қилиш мумкин, бунда зардобларнинг махсуслиги
ошади, сезгирлиги эса пасаяди.
Адабиётлар рўйхати:
1.
Золотова, Н. Н. "ИММУНОЛОГИЧЕСКАЯ РЕАКЦИЯ ОРГАНИЗМА НА ТЯЖЕЛУЮ
СОЧЕТАННУЮ ТРАВМУ У ДЕТЕЙ." Евразийский журнал медицинских и естественных
наук 4.2 (2024): 112-115.
2.
Золотова, Наталья Николаевна, and Бекзод Насреддинович Эргашев. "К вопросу диагностики и
лечения статических деформаций скелета у детей (литературный обзор)." Молодой ученый 3
(2016): 267-270.
