No. 8 (2025) Journal of Universal Science Research

The rapid development of Artificial Intelligence (AI) and Natural Language Processing (NLP) has significantly influenced human language use. Among the most prominent AI tools, ChatGPT has become a major agent in shaping and expanding the English lexicon while providing innovative opportunities for language learning. This paper examines how AI-specifically ChatGPT – has contributed to lexical innovation, changed language practices, and served as a dynamic educational tool. Through a mixed-methods approach, this study investigates the emergence of neologisms, shifting semantic fields, and the incorporation of AI in language pedagogy. The findings indicate that AI technologies are not only reshaping English vocabulary but also enabling more personalized and effective language acquisition strategies.

В статье приводятся сведения о том, что одним из простых эффективных способов повторного использования сточных вод в системах прудового рыбоводства и ПВС с использованием ресурсосберегающих технологий является повторное обогащение очищенной фильтрацией воды кислородом и сброс ее в водоемы.

Mazkur maqolada investitsiya faoliyatini samarali boshqarish va nazorat qilishda raqamlashtirilgan monitoring tizimlarining ahamiyati yoritilgan. Raqamli texnologiyalar asosida ishlab chiqilgan monitoring tizimlari investitsion jarayonlarni shaffof, aniqligi yuqori va tezkor tarzda nazorat qilish imkonini beradi. Maqolada mavjud monitoring tizimlarining afzalliklari va kamchiliklari, shuningdek, ularni takomillashtirish yo‘llari haqida fikr yuritiladi. Xususan, sun’iy intellekt, katta ma’lumotlar (Big Data) va blokcheyn texnologiyalari asosida monitoring tizimlarini yanada rivojlantirish istiqbollari ko‘rib chiqiladi. Taklif etilgan yechimlar investitsiya muhitini yaxshilash, investorlar ishonchini oshirish va iqtisodiy barqarorlikka erishishda muhim rol o‘ynashi mumkin.

Mazkur maqolada “Raqamli O‘zbekiston – 2030” strategiyasining asosiy yo‘nalishlari va uning mamlakat iqtisodiyotiga ko‘rsatayotgan ta’siri tahlil qilinadi. Strategiya doirasida raqamli infratuzilmani rivojlantirish, davlat xizmatlarini elektron shaklga o‘tkazish, iqtisodiyotning barcha sohalarida raqamli texnologiyalarni joriy etish bo‘yicha tizimli ishlar amalga oshirilmoqda. Shu orqali davlat boshqaruvining shaffofligi ortmoqda, tadbirkorlik muhitiga qulaylik yaratilmoqda, xizmatlar sifati oshmoqda va yangi ish o‘rinlari yuzaga kelmoqda. 

Maqolada mediatsiya tushunchasi, mazmuni va uning vujudga kelish hamda rivojlanish tarixi xorij va mahalliy olimlar fikrlari asosida yoritib berilgan.

В статье анализируются международно-правовые механизмы защиты прав мигрантов в условиях цифровой трансформации, с акцентом на использование цифровых платформ и технологий искусственного интеллекта. Рассматриваются ключевые международные договоры и инструменты ООН, МОТ и других организаций, а также опыт зарубежных государств (США, Германия, Южная Корея, Казахстан) и практика Узбекистана в обеспечении прав трудовых мигрантов, беженцев, студентов и их семей.

Child and adolescent mortality is one of the common problems affecting virtually all countries worldwide. The ongoing efforts to reduce child and adolescent mortality rates annually, the diversity of causes, types, and forms of fatal incidents, as well as the necessity to determine the prevalence of such cases in the Republic of Uzbekistan, have further heightened interest in studying this issue.

Ushbu maqolada data science sohasi uchun zarur bo‘lgan statistik kompetensiyalar chuqur tahlil qilinadi. Statistik tafakkur, ehtimollik nazariyasi, gipoteza sinovi, regressiya modellari va A/B testlar kabi metodologik yondashuvlarning data science doirasidagi o‘rni yoritilgan. Sohaning rivoji uchun takliflar berilgan va statistik kompetensiyalarning tahliliy qaror qabul qilishdagi ahamiyati asoslab berilgan.

Ushbu maqola bolalarda tish chiqish jarayonidagi muammolarni, xususan, og‘iz bo‘shlig‘i mikroflorasining o‘zgarishi va tish kasalliklariga moyillikni o‘rganadi. Global ekologik muammolar, sanoat chiqindilari va oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidagi o‘zgarishlar tish kasalliklarining keng tarqalishiga olib kelmoqda. Tadqiqotda tish chiqish jarayonidagi noqulayliklar, genetika va atrof-muhit omillarining ta’siri, shuningdek, kalsiy va D vitamini yetishmovchiligining oqibatlari tahlil qilinadi

Ushbu maqolada XIX asr va undan oldingi davrlarda Markaziy Osiyoda mavjud bo‘lgan Buxoro, Xiva va Qo‘qon xonliklarining boshqaruv tizimi, ijtimoiy-siyosiy hayoti hamda madaniy yutuqlari tahlil qilingan. Har bir xonlikning o‘ziga xos boshqaruv usullari, iqtisodiy asoslari, diniy siyosati va madaniy taraqqiyoti haqida ma’lumot berilgan. Shuningdek, ushbu xonliklarning o‘zaro siyosiy munosabatlari va ularning tarixiy ahamiyati ham yoritilgan.

Рассматривается достаточно протяженная цилиндрическая оболочка и окружающая ее вязкоупругая среда. Задача сводится к плоской задаче динамической теории вязко упругости. Уравнения движения деформируемого слоя (при отсутствии сил) удовлетворяет интегро-дифференциальным уравнениям [1,2,5]:

This article explores the comparative effectiveness of self-study and classroom learning in the context of second language acquisition. Drawing on academic literature, case studies, and learner experiences, it examines the strengths and limitations of each approach. Key factors such as learner autonomy, motivation, interaction, feedback, and technological resources are discussed in depth. The study concludes that while each method has its unique advantages, a blended learning model that combines both approaches offers the most effective path to language mastery. The article aims to guide learners, educators, and curriculum designers in selecting or designing optimal language learning strategies

Mazkur maqolada oilalarda inson huquqlari ta’minlanishi va zo‘ravonlikning oldini olishda profilaktika inspektorlarining o‘rni yoritilgan. Unda zo‘ravonlikning turlari, uning ijtimoiy oqibatlari, “himoya orderi” tizimi, shuningdek, huquqbuzarliklarning oldini olishda mahalla va davlat organlari o‘rtasidagi hamkorlikning ahamiyati tahlil etiladi. Ayollar va bolalarni himoya qilishda inspektorlarning profilaktik choralari va yondashuvlari asosiy e’tiborga olingan

Jadidchilik harakati — XIX asr oxiri va XX asr boshlarida Turkistonda vujudga kelgan yirik ma’rifiy va ijtimoiy-siyosiy harakat bo‘lib, u o‘zbek jamiyatining yangilanishida muhim rol o‘ynagan. Harakat vakillari — Mahmudxo‘ja Behbudiy, Abdulla Avloniy, Fitrat kabi ilg‘or ziyolilar ta’lim, matbuot, madaniyat va ijtimoiy hayotda islohotlar olib borishga intildilar

Ushbu maqolada Surxandaryo viloyatidagi ro‘yxatga olingan kichik biznes sub’yektlarining tavsifiy statistikasi tahlil qilinadi. Tadqiqot Davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlari asosida  kichik biznes sub’yektlari sonining yillar kesimidagi o‘zgarishlari, o‘rtacha qiymatlar, eng yuqori qiymati va eng pastki ko‘rsatkichlar, yillik o‘sish sur’atlari va umumiy dinamikasi o‘rganiladi.