V Международный конгресс стоматологов
100
4.
The above methods contribute to improving the quality of detection and
treatment of patients with tuberculosis.
TISHLARNING NOKARIOZ KASALLIKLARIDA (PONASIMON NUQSON
VA EROZIYA) KOMPLEKS DAVOLASHDA DENTIN KANALLARINI
GERMITIZATSIYALOVCHI LIKVIDDAN FOYDALANISH
Qosimova D.M., Absalamova N.F.
Samarqand davlat tibbiyot universiteti
So'nggi yillarda tishlarning nokarioz shikastlanishlari (ponasimon nuqsonlar va
eroziya) sezilarli darajada oshib kelmoqda.
Tadqiqot material va usullari.
Vazifalarni hal qilish uchun biz laboratoriyada
va klinikda ishlarni amalga oshirdik. Laboratoriya tadqiqot usullari in vitroda o'tkazildi.
Klinik tadqiqot doirasida 50 ta bemorda 70 ta tish davolandi. 21 yoshdan 70 yoshgacha
bo'lgan bemorlar. Bemorlar ikki guruhga bo'lingan. Tadqiqot guruhi - 21 yoshdan 75
yoshgacha bo'lgan 27 bemor, eroziya va ponasimon shaklidagi nuqsonlar fonida
giperesteziyani boshdan kechirayotganlar. Ushbu guruhdagi bemorlarni davolashda.
Ponasimon nuqsonlar va eroziya bilan kasallangan tishlar kompozit bilan to'ldirildi
yordamida beshinchi avlod yopishtiruvchi tizimi bilan ishlatildi. Nazorat guruhi 21
yoshdan 70 yoshgacha bo'lgan 28 nafar bemordan iborat. Ponasimon nuqsonlar va
eroziya bilan kasallangan tishlarni chuqur ftorlash texnikasini qo'llanildi. Barcha
bemorlarga ambulatoriya kartasi berildi, ularda ma'lumotlar qayd etildi dastlabki
tekshiruv va keyingi tashriflar haqida malumotlar olindi. Bemorlarni tekshirish paytida
og'iz, periodont va og'iz shilliq qavatining holati, ortopedik konstruktsiyalari holati,
plomba moddalari, tishlash anomaliyalari, shuningdek, ilgari davolanilgan tishlar
haqida ma’lumot olindi. Ma'lumotlarni qayta ishlash dastur paketi yordamida amalga
oshirildi.
Tadqiqiot natijalari.
Shuni kursatdiki bemorlar 2 guruhga bo’lingan edi: 1-
guruhda
DGL
(Dentin
germitizatsiyalovchi
likvid)
dan
foydalanilmasdan
plombalangan tishlari bor bemorlar. 2-guruhda DGLdan foydalanib plomba qilingan
tishli bemorlar. Bemorlar ma’lum vaqt davomida 24 soat, 3 oy, 6 oy, 12 oy oralig’ida
bemorlar qayta tekshiruvga chaqirildi. Tishlar zondlandi, sovuq suv bilan tekshirildi,
sovuq havo oqimi bilan tekshirildi va quyidagi natijani oldik.
Tadqiqot natijalari shuni ko’rsatdiki DGL qo’llanilgan tishlarda samaradorlik
92% ni ko’rsatdi. DGL qo’llanilmasdan qilingan plombali tishlarda esa samaradorlik
85% ni tashkil qildi. Usish surati esa 15%ni kursatdi. 75 ta (ponasimon nuqson va
eroziya) bilan zararlangan tishlardan 64 tasi qoniqarli natija berdi, 11 ta tishda esa
qoniqarsiz natija bo’ldi.
Xulosa.
Tadqiqot natijalariga ko'ra, DGL dan foydalangandan so'ng, tishlarning
qattiq to'qimalarining turli xil ta'sirlarga sezgirligining doimiy pasayishi kuzatildi.
Bundan tashqari pulpa hayotiyligi ham to’liq saqlanib qoldi. DGLdan foydalanganda
yopishtiruvchi bonding tizimdan ham foydalandik. DGL yopishtiruvchi tizimga hech
qanday nojo'ya tasir qilmadi va restavratsion plombaning
V Международный конгресс стоматологов
sifati ham o’zgarmadi. DGL va yopishtiruvchi vositadan foydalangandan keyin
plombalarning marginal o'tkazuvchanligi elektrometriya ma'lumotlariga ko'ra amalda
klinik kuzatish davomida o'zgarmadi. Laboratoriyada olingan natijalar, klinik
tadqiqotlar natijasi bizga DGL ni tavsiya qilish imkonini beradi.
Литература.
1.Banoczy, Jolan, and Orsolya Rigo. "Prevalence study of oral precancerous
lesions within a complex screening system in Hungary." Community dentistry and oral
epidemiology 19.5 (1991): 265-267.
2.Глинкин, В., Клемин, В., Зайка, Т., & Иброхимов, А. (2019). Изменения
микроэлементного состава гиппокампа и твердых тканей зуба крысы в результате
стрессового воздействия на организм. Stomatologiya, 1(4 (77)), 14-18.
3.Daurova, Fatima Yu, et al. "Clinical and Bacteriological Considerations for
Applying Diathermy in Treatment of Teeth with Partial Pulp Necrosis." International
Journal of Biomedicine 10.2 (2020): 148-152.
OG’IZ BO’SHLIG’I GISTOSITOZ X-I
Razzoqov Q.R., Safarova M.S.
Buxoro davlat tibbiyot instituti
Gistasitoz X yana bir ko’rinishdagi sindrom bo’lib, periodontal kasallikni IX
formada namoish bo’lishi bilan xarakterlanadi. Ya’ni paradontbing idiopatik kasalligi
sifatida va klinik kechish davrida paradontning emirilishi bilan ifoda etiladi. Giostositoz
X terminini birinchilardan bo’lib 1953 yilda Lixtenshteyn 3 xil kasallikni birlashtirib,
aks holda ular alohida hisoblansalarda ularning kechish semptomatikasin ketma-
ketligini inobatga olib quyidagicha belgiladi: - Eozinofe granulyomasi: surunkali
ksantomaz (sindrom Xodjada-Shullera-Krischena). O’tkir santomatoz sindrom
(Lepsherera-Zinta) bunday belgilanishning asosiy sababi kasallikni bir ko’rinishdan
keying ko’rinishga ketma-ketlik bilan farqli o’laroq, nafaqat yallig’lanish prossesi bilan
bir qatorda retikulo-endosital to’qimalarning proliferasiyasini electron mikraskob
ostida 1971 yilda Kanter tomonidan gistositlar deb belgilandi. Kasallik etiologiyasi
hozircha aniqlikga ega emas. Ba’zi olimlar virusli etiologiya desa (Oda 1941) tavsiyalar
bilan bog’laydi, bazilari esa nasldan naslga o’tadi degan ma’lumotlar mavjud.
Statistikaga qaralsa asosan bu kasallik 40 - 60 yillardan buyon o’rganila boshlangan
bo’sa asosan kata yoshdagi ibsonlar orasida ko’p uchrasada bolalarda kam uchraydi
(asosan go’daklik davrida va balog’at yoshida.
Chet el olimlarining kuzatishi bo’yicha (Sbarbaro 1967; Solamo 1960; Hartman
1980) On yoshdan kichiklarda 40 % 10, 50 yoshdagilarga 60 % ni tashkil etgan bo’sa
shundan 62% og’iz bo’shlig’i shilliq qavati va suyaklarda, 33% yumshoq to’qimalarda
5% limfa bezlari va teri so’lak bezlaridagi patalagik proseslar bilan namoyon bo’ladi.
Bundan 76% suyak to’qimasining yallig’lanishi pastki jag’ suyagiga to’g’ri kelsa aynan
