№ 1 (2020) Kardiorespirator tadqiqotlar jurnali

Статьи

• 

  SURUNKALI OBSTRUKTIV BRONXIT BILAN BEMORLARDA IMMUNOKORREKSIYALOVCHI TERAPIYANING SAMARADORLIGINI BAHOLASH Surunkali obstruktiv bronxit (SOB) surunkali obstruktiv o'pka kasalliklarining (SOO’K) bir qismidir va SOO’Kning barcha shakllari orasida eng keng tarqalgan. O'pka shamollatish, gaz almashinuvi va og'ir asoratlarni rivojlanishi tufayli SOB – SOO’Kning noqulay variantidir.Tadqiqot surunkali obstruktiv bronxitli bemorlarda bronxomunal immunomodulyatorning klinik va immunologik samaradorligini o'rganib chiqdi. Tadqiqotda 15 yoshdan 35 yoshgacha bo'lgan surunkali obstruktiv bronxit bilan og'rigan 20 bemor ishtirok etdi. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatdiki, bronxomunalning klinik va immunologik samaradorligi ushbu dorilarni surunkali obstruktiv bronxitni davolashda ishlatishga imkon beradi. SOO’K bilan og'rigan bemorlarda bronxomunalni tayinlashning klinik ko'rsatkichlari nafas olish yo'llarining infektsiyalari bilan tez-tez kuchayish hisoblanadi.

  Nematilla Aralov, Muxayo Xoljigitova

  67-71

  86   67

  • Batafsil o'qish
• 

  SURUNKALI GLOMERULONEFRIT BILAN OG‘RIGAN BEMORLARDA ARTERIAL QON BOSIMINING SUTKALIK MONITORING KO‘RSATKICHLARINI BAXOLASH Arterial gipertenziya (AG)ning keng tarqalgan patologiya shakllaridan biri va zamonaviy tibbiyotning jiddiy muammolaridan biridir. Kardiovaskulyar tizim uchun gipertenziya katta xavf omilidir va uning keng tarqalishi butun dunyodagi odamlar uchun nogironlikning kuchayishiga va umr ko‘rish davomiyligini pasayishiga olib keladi. Buyrak kasalligi bilan bog‘liq gipertenziya barcha gipertenziv bemorlarning taxminan 4-5% ni tashkil etadi va ikkinchi darajali gipertenziya orasida eng katta guruhdir. Surunkali glomerulonefrit(SGN) bilan kasallangan 50 bemorda maxsus tekshiruv o‘tkazildi va 70 bemorning kasallik tarixi o’rganildi. Umumiy klinik tekshiruvlardan tashqari bemorlarga AQBning sutkalik monitoring va EKG o’tkazildi. Tunda va kunduzda qon bosimining ortishi, tunda qon bosimi yetarli darajada pasaymaganligi va yuqori bosim ko‘rsatkichi SGN-dagi AG qon bosimining xronobiologik parametrlarining buzilishi bilan tavsiflanadi. Qon bosimining sirkadlik ritmining bunday buzilishi buyraklar shikastlanishi va azotni chiqarish funksiyasining pasayishi bilan bog‘liq.

  Саодат Ярмухамедова , Murodjon Normatov

  103-108

  62   15

  • Batafsil o'qish
• 

  SURUNKALI YURAK YETISHMOVCHILIGI BILAN O’GRIGAN BEMORLARDA BIRLAMCHI TIBBIY YORDAM OLIB BORISH SIFATI Maqolada umumiy amaliyot shifokorlari tomonidan kuzatiladigan turli xil og'irlikdagi surunkali yurak yetishmovchiligi bilan og'rigan bemorlar uchun dori terapiyasining sifati va bemorlarning mo'ljallangan davolash usullari tahlili berilgan. Umumiy amaliyot shifokorlari tomonidan yurak yetishmovchiligi bo'lgan bemorlarni dori vositalari bilan davolashning sifati va samaradorligini va bemorlarning tibbiy tavsiyalarga muvofiqligini ta'sir qiluvchi omillar baholanadi. Samarqanddagi to'rtta oilaviy poliklinikada retrospektiv tadqiqot o'tkazildi. Tadqiqotda 47 yoshdan 83 yoshgacha (o'rtacha 66,4 ± 7,8 yosh) I-IV funktsional sinfidagi (FS) yurak yetishmovchiligi tashxisi qo'yilgan 78 erkak va 63 ayol ishtirok etdi. I FS bilan og'rigan bemorlarning 19,3%, II FS bilan 35,7%, FS III bilan 37,9% va IV FS bilan 7,1% bo'lgan. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatdiki, umumiy amaliyot shifokorlari tomonidan buyurilgan dorilar bemorlarning 38,6% da zamonaviy standartlarga mos keladi: SYY I-II FS bilan og'rigan bemorlarning 54,5% va III-IV FS bemorlarining 19%. Davolashning eng ko'p uchraydigan yetishmovchiligi APF ingibitorlari, BAB va diuretiklarni yetishmovchiligi edi. Yurak yetishmovchiligi bo'lgan bemorlarning tibbiy tavsiyalarini bajarish to'liq emas edi.

  Shoira Xusinova

  99-102

  80   33

  • Batafsil o'qish
• 

  OG'IR DARAJALI BRONXIAL ASTMANING TURLI SHAKLLARIDA ZARDOB SITOKINLARINING MIQDORINI O'RGANISH Bronxial astma (BA) patogenezi bo'yicha geterogen kasallik sifatida qaraladi, uning asosida umumiy patogenez bo'yicha bog'liq bo'lgan immunologik va immunologik bo'lmagan mexanizmlar yotishi mumkin. Tsitokinlar ko'rsatkichlarini o'rganish turli xil immunokompetent hujayralarning funktsional faoliyati, yallig'lanish jarayonining ifodalanganligi, uning tizimli darajaga o'tishi va 1 va 2 T-xelperlar turlarining faollashuv jarayonlari nisbati haqida ma'lumot beradi. Shu maqsadda ba bilan og'rigan 45 nafar bemor tekshirildi. Birinchi guruhga allergik ba (aba) bo'lgan 17 bemor, ikkinchi guruhga noallergik ba (NBA) bo'lgan 11 bemor, uchinchi guruhga esa aralash ba (ARBA) bo'lgan 17 bemor kirdi. Qon zardobidagi IL-4, IFN-γ miqdori qattiq fazali IFA miqdoriy aniqlash uchun test-tizimlari yordamida aniqlandi. Olingan natijalar qon zardobidagi IL-4 va IFN-γ miqdorining kasallik patogenetik varianti bilan bog'liqligini ko'rsatadi va bu bog'liqlik ABA bemorlarda kuchliroq ifodalangan. ABA va ARBA bilan og'rigan bemorlarda IFN- γ ishlab chiqarishning ifodalangan kamayishi kuzatiladi, kasallikning asosan allergik mexanizmi bilan og'rigan bemorlarda esa IL-4 miqdorining sezilarli darajada oshishi qayd etildi.

  Xusan Turdibekov, Irina Agababyan, Baxtiyor Nizomov

  95-98

  68   20

  • Batafsil o'qish
• 

  QANDLI DIABET 2-TIPI FONIDA RIVOJLANGAN MIOKARD INFARKTI KASALLIGIDA BUYRAKLAR FUNSIONAL BUZILISHLARINING AHAMIYATI Tadqiqotning maqsadi. 2-tipdagi qandli diabet fonida oʼtkir miokard infarkti kasalligining ogʼirlashuvida buyraklar disfunktsiyasining ahamiyatini oʼrganish. Oʼtkir miokard infarkti bilan ogʼrigan 104 nafar bemor: 40,4% ayol va 59,6% erkak tekshiruvdan oʼtkazildi. 65,4% bemorda 2 tipdagi qandli diabet kasalligi aniqlandi. 2-tipdagi qandli diabet fonida miokard infarkti koʼpincha katta yoshdagi (60 yoshdan oshgan) ayollarda, qandli diabetning davomiyligi 5 yildan ortiq boʼlganida, kasallikning subkompensatsiyalangan yoki dekompensatsiyalangan kechishida nisbatan koʼproq rivojlanganligi aniqlandi. 2 tipdagi diabet fonida buyraklar faoliyatini buzilishi miokard infarktining rivojlantiruvchi va ogʼirlashtiruvchi xavf omillaridan boʼldi. Nefropatiya belgilari proteinuriya, silinduriya va glomerulyar filtratsiyaning 80 ml/min dan pasayishi miokard infarktining rivojlanishi uchun fon hisoblanadi. 2 tipdagi qandli diabet fonida rivojlangan miokard infarktida glomerulyar filtratsiyani 60 ml/min.dan pasayishi fatal natijalarga sabab boʼlishi aniqlandi.

  Aziz Toirov, Eleonora Tashkenbaуeva, Erkin Toirov

  91-94

  66   14

  • Batafsil o'qish
• 

  KOMORBID PATOLOGIYASI BO'LGAN RIVOJLANIB BORUVCHI NOSTABIL STENOKARDIYA BILAN OG’RIGAN BEMORLARDA IL-1 T / C 511 GEN POLIMORFIZMINI O'RGANISH Tadqiqot Respublika shoshilinch tibbiy yordam markazining Samarqand Filialida o'tkazildi. Tadqiqotda nostabil stenokardiya tashxisi qo'yilgan 205 bemor ishtirok etdi. Bemorlarning o'rtacha yoshi 62,4 yoshni tashkil etdi. Bizning tadqiqotlarimizda ayollar jinsi ustunlik qildi va 58,1% ni tashkil etdi. Bu tadqiqotda biz IL-1 β geni polimorfizmini o'rgandik – ya’ni sitozinni (C) timin (T) bilan almashinishi - 511. DNK periferik qon limfotsitlaridan etanol cho’kindilari bilan perxlorat ekstraktsiyasi bilan ajralib olindi. Nukleotid o'rnini bosuvchi gen variantlari - C/T promouter mintaqasida IL-1 β (–511) joylashgan. Bizning tadqiqotlarimizda yallig'lanish sitokinlarning IL - 1β 511 patologik T/T va C/T genotiplari bilan aloqasi aniqlandi (rs16944). Shuni ta'kidlash kerakki, IL-1β 511 gen polimorfizmi (rs16944) bilan og'rigan bemorlar tez-tez stenokardiya xurujlari, ST segmentining elevatsiyasi va depressiyasi holatlari yoki T to'lqinlarining inversiyasi kuzatiladi. T/T genotipi bo’lgan bemorlarda depressiyaning og’ir darajalari uchradi va bu guruhdagi bemorlarni davolash qiyinlik bilan amalga oshdi.

  Zarina Nasirova, Eleonora Tashkenbaуeva, Mumin Rofeyev , Aziza Haydarova, Farangiz Safarova

  85-90

  106   18

  • Batafsil o'qish
• 

  BRONXIAL ASTMA VA O'PKANING SURUNKALI OBSTRUKTIV KASALLIGI KOMBINATSIYASINING KLINIK VA IMMUNOLOGIK XUSUSIYATLARI Tadqiqot Samarqand shahar tibbiyot birlashmasi bazasida o'tkazildi. Biz bronxial astma (BA) va o'pkaning surunkali obstruktiv kasalligi (O`SOK) tashxisi qo'yilgan 80 bemorni ko'rikdan o'tkazdik. Bronxial astma (BA) va o'pkaning surunkali obstruktiv kasalligi (O`SOK). Ular orasida erkak jinsi ustunlik qildi va 51 (63,75%), ayollar esa 29 (36,25%) bo'ldi. Bemorlarni 3 guruhga bo'lishdi: 1 guruhga AD (27) (33.75%), 2 guruhga 27 (33.75%) O`SOK tashxisi qo'yilgan va 26 (32.5%) bemorlarda ushbu kombinatsiyalar kiritilgan. ikkita kasallik. O`SOK va BA da immun tizimida o'zgarishlar yuzaga keladi, bu bir-biridan sezilarli darajada farq qiladi, bu birinchi navbatda O`SOK kasalligi bo'lgan bemorlarning qonida sitotoksik limfotsitlar tarkibining sezilarli darajada oshishi bilan bog'liq.

  Aziza Nasirova , Zuhra Kurbanova, Nodira Shonazarova

  81-84

  71   28

  • Batafsil o'qish
• 

  NAFAS OLISH TIZIMINING SIL KASALLIGINI KOMPLEKS DAVOLASH SAMARADORLIGIGA BEDAKVILINNING TA'SIRI Ko'p dorilarga chidamli sil (MDR-TB) bilan og'rigan bemorlarni davolash muammosi 2000 yildandan buyon ftiziatriya sohasida dunyodagi etakchi muammolardan hisoblanadi. 2013 yilda Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti yangi antimikobakterial dori sifatida yangi ta'sir mexanizmiga ega bo'lgan preparatni, ya'ni bedakvilinni tasdiqladi. Ishning maqsadi bedakvilin dori vositasini tayinlash orqali nafas tizimi silini davolashning klinik samaradorligini oshirish imkoniyatlarini baholash edi. Taqdim etilgan natijalar 2017 yildan 2020 yilgacha Samarqand viloyat silga qarshi kurashish dispanserida davolangan keng dorilarga chidamli nafas olish tizimi sili bilan og'rigan 58 nafar bemorlarni dinamik kuzatish va davolash asosida olingan. Bedakvilin dori vositasini qo'llashda ijobiy samaradorlik (mikobakteriyalar ajratishning to'xtatilishi va emirilish bo'shlig'ining yopilishi) yallig'langan o'pka sili va tarqoq o'pka sili bilan kasallangan birinchi marta aniqlangan bemorlarda qayd etilgan. Bedakvilin dori vositasini ilgari qabul qilmagan bemorlarga tavsiya etish kasallikning klinik belgilari kamayishiga, yallig'lanish jarayoni va emirilish bo'shliqlarining hajmi sezilarli darajada kichrayishiga imkon beradi.

  Nargiza Mamatova

  77-80

  71   19

  • Batafsil o'qish
• 

  NOSPETSIFIK INTERSTITSIAL PNEVMONIYANING RIVOJLANISHI VA RIVOJLANISHIDAGI POTENSIAL XATARLAR OMILLARI Hozirgi vaqtda bir qator mahalliy va xorijiy tadqiqotchilarning nafas olish kasalliklarini o'z vaqtida tashxislash va davolash muammosiga qiziqishi keskin oshdi. Nospetsifik interstitsial interstitsial pnevmoniya (NPSI) orfan kasalligi deb hisoblangan. Hozirgi vaqtda ushbu patologik holatning sezilarli darajada o'sishi kuzatilmoqda, xususan, bu koronovirus pandemiyasi bilan bog'liq, bu erda interstitsial pnevmoniya jiddiy asorat hisoblanadi. NSIP larning tarqalishi taxminan ILF bilan bir xil. NSIP larning tarqalishi har 100 ming kishiga 40 bemorni tashkil etadi. Potentsial xavf omillari viruslar, chekish, qandli diabet, gastroezofagial reflyuks, organik va noorganik chang, irsiyat va boshqalar. NSIP bilan, surunkali yallig'lanish va doimiy virusli infektsiyalar ilgari ILF / idiopatik fibroz alveolit deb ta'riflangan otoimmün shikastlanishlarni sinergistik qo'llab-quvvatlaydi. Biroq, NSIPdagi qo'zg'atuvchi antigenler noma'lum bo'lib qolmoqda.

  Olga Ibadova, Nargiza Makhmatmuradova, Zuhra Kurbanova

  72-76

  104   19

  • Batafsil o'qish
• 

  GIPERTROFIK KARDIOMIOPATIYASI BO'LGAN BEMORLARDA KARDIORESPIRATOR TIZIMNING HOLATI (ADABIYOTLAR TAHLILI) Gipertrofik kardiyomiyopatiya eng keng tarqalgan irsiy yurak kasalligi bo'lib, uning tarqalishi umumiy aholi sonida har 500 tadan 1 taga teng. Ushbu autosom dominant kasallik chap va ba'zida o'ng qorincha devorining qalinlashishi bilan tavsiflanadi. Kardiorespirator stress testidan foydalanish surunkali yurak yetishmovchiligining og'irligini va gipertrofik kardiyomiyopati bilan og'rigan bemorlarning funktsional imkoniyatlarini baholashga, kasallikning kardiorespirator asoratlari xavfini bashorat qilishga va funktsional cheklash mexanizmlarini aniqlashga yordam beradi. Ushbu maqolada gipertrofik kardiyomiyopatiyadagi kardiospirator tizimning funktsional qobiliyati va stress testlari batafsil tavsiflangan. Kardiorespirator stress testi gipertrofik kardiyomiyopati bilan og'rigan bemorlarda kardiorespirator tizimning funktsional holatini baholash uchun invaziv bo'lmagan va xavfsiz yondashuvni ta'minlaydi, kasallikning asosiy patofizyologik mexanizmlarini tushunishga yordam beradi. Ushbu invaziv bo'lmagan baholash usuli gipertrofik kardiyomiyopati bilan og'rigan bemorni yurak-qon tomir kasalliklari va o'lim xavfi bilan bog'liq tabaqalashtirish, shuningdek davolanishning o'ziga xos usullariga o'z vaqtida murojaat qilish imkonini beradi.

  Leo Bockeria, Lyudmila Glushko

  16-22

  52   32

  • Batafsil o'qish
• 

  TERI ORQALI KORONAR ARALASHUVLARDAN SO'NG BEMORLARNI DAVOLASHGA ZAMONAVIY YONDASHUVLAR Maqolada yurak ishemik kasalligida teri o’rqali koronar aralashuvdan keying masalalari va zamonaviy talab va klinik tavsiyalarga asoslanib shu bemorlarni olib borilishi haqida ma’lumotlar berilgan. Koronar arteriyalarning rejalashtirilgan DES- stentlashidan o'tgan barqaror yurak ishemik kasalligi bo'lgan bemorlarda antiagregant va gipolipidemik terapiyasining samaradorligi baholandi. Kuzatuv ostida barqaror yurak ishemik kasalligi III-IV funktsional sinflari (FS) bilan og'rigan o’zbek populyatsiyasiga mansub bo’lgan (o'rtacha yoshi 57,3 ± 6,5 yil, kasallikning davomiyligi o'rtacha 5,4 ± 1,2 yil) bemorlar olingan. Ko’rsatmaga ko'ra, rejalashtirilgan koronar angiografiya, GE OPTIMA angiografik birligiga (AQSh) DES stentlari joylashtirildi. Tadqiqot natijalari shuni ko'rsatdiki, stentizatsiya qilinadigan yurak ishemik kasalligi bilan og'rigan bemorlarni davolashda farmakogenetik tadqiqotlarni hisobga olgan holda aspirin, klopidogrel, statinlarni o'z ichiga olgan asosiy dorilarni qo'llashda trombotsitlar to'planishini, lipid metabolizmini boshqarishning zamonaviy vositalaridan o'z vaqtida foydalanish davolashning xavfsizligi va samaradorligini oshiradi.

  Baxrom Alyavi , Akbar Abdullaev, Jamol Uzokov , Dilbar Dalimova, Narina Raimkulova, Sherzod Isxakov, Shuhrat Azizov, Dildora Karimova , Begzod Toshev, Dildora Islamova

  59-66

  119   36

  • Batafsil o'qish
• 

  OSHQOZONNING LАPАROSKOPIK QISMА REZEKTSIYASIDАN KEYINGI KАRDIOMETАBOLIK XАVFNING KАMАYISHI Oʼrta Osiyo boʼyicha Oʼzbekiston Respublikasi ogʼir vaznli, yaʼni semizlikning koʼrsatkichlari yuqoriligi bilan - 44.5% ni, shuningdek oʼta semizlikning - 20,4% koʼrsatkichlari bilan yetakchi oʼrinni egallaydi. Uzoq muddat davomida tananing ortiqcha vaznini yetarlicha kamaytirishdan koʼra xirurgik jarrohlik morbid semirishni (MS) davolashda eng samarali usul hisoblanadi. Tadqiqot maqsadi oshqozonni laporoskopik qismi rezektsiyadan (OLQR) keyingi kardiometabolik xavfning pasayishini oʼrganish. Morbid semirgan 35 nafar ayol koʼrib chiqilgan. OLQR dan soʼng kardiometabolik xavf statistik jihatdan sezilarli darajada pasaygani aniqlandi: CMDS bo’yicha aniklanganida oʼrtacha xavfga moyil ayollar soni 2 barobarga kamaydi, past xavfga moyilliklari esa 1,6 marotaba oshdi. OLQR soʼng yalligʼlanishga moyil faktorlar - S reaktiv oqsili va interleykin – 6 miqdorlari pasaydi. Yurakning hajmli-chiziqli parametrlari OLQR dan 12 oydan keyin ortiqcha vaznning kamayishi bilan birgalikda sinxron ravishda tana yuzasi proportsional oʼzgarib borishi kuzatildi.

  Feruz Nazirov , Zarina Xaybullina, Shuxrat Xashimov, Nodir Sharapov, Ulug’bek Maxmudov, Saodat Abdullaeva

  54-58

  83   24

  • Batafsil o'qish
• 

  O`PKAGA BOG`LIQ ARTERIAL GIPERTENZIYANI PATOGENETIK DAVOLASHDA ЭNDOTELIN RETSEPTORLARI (ADABIYOTLAR TAHLILI) O`pkaga bog`liq arterial gipertenziyani patogenetik davolashda endotelin retseptorlarining teoretik aspektlari o`rganilgan. O`pka gipertenziyasini patogenetik davolashda endotelin selektiv va noselektiv retseptorlari Qiyosiy tahlili keltirilgan. Maqolada o`pka gipertenziyasi patogenezida endotelinning ahamiyatiga alohida diqqat qaratilgan. Mazkur patologiyada ARЭ guruhiga mansub ayrim vakillari, masalan bozentan, ambrizentan va matsitentan kabi preparatlarining klinik simptomatikalari, gemodinamik parametrlari, zo`riqishlardagi tolerantlik hamda farmakologik va farmokinetik xususiyatlari o`rganildi.

  Umida Usmanova , Dilnora Yusupalieva

  51-53

  42   11

  • Batafsil o'qish
• 

  KARDIOJARROHLIKDAN SO'NG STERNOMEDIASTINITNI PROFILAKTIKASI VA JARROHLIK DAVOLASHNING ZAMONAVIY TUSHUNCHASI (ADABIYOTLAR TAHLILI) To'liq bo'ylama medial sternotomiya (TBMS) nafaqat yurak va tomirlarda yurak-qon tomir operatsiyalari paytida mediastinaga kirish imkonini beradi, balki torakal operatsiyalarda - o'pkada, katta havo yo'llarida 2 tomonlama operatsiyalarda ham. TBMS dan foydalanishning uzoq tarixiga qaramay, bu usul kamchiliklarsiz emas: sternum choklarining mos kelmasligi, sternumning diastazasi, ko'krak suyagi skeletining to'liq beqarorligi, sternumning parchalanishi. Bularning barchasi infektsiyaning rivojlanishi fonida ham, alohida holda ham rivojlanishi mumkin. Yurak jarrohligidan eng ko’p tarqalgan va murakkab va jiddiy turi, bu sternal infektsiya. Ushbu maqola sternal infektsiyani batafsil ko'rib chiqadi, sternal infektsiyani tashxisi, davolash va oldini olish haqida batafsil ma'lumot beradi. Shubhasiz, “organizm-patogen mikroflora” tizimidagi o'zaro ta'sirning klinik sharoitida ham muhim tarkibiy qism - tibbiy muassasalar va tibbiyot xodimlari birlashadi, ular ko'pincha hodisalarning tabiiy yo'nalishini o'zgartiradilar. Shu munosabat bilan, yurak jarrohligidan keyin bemorlarida sternal infektsiyani rivojlanishining oldini olish masalasi dolzarb bo'lib qolmoqda.

  Feruz Turaev , Ikrom Mirxodjaev

  40-50

  261   37

  • Batafsil o'qish
• 

  YOSH ERKAKLARDA STENOKARDIYANING NOSTABIL VARIANTLARI RIVOJLANISHINING GENETIK XAVF OMILLAR (ADABIYOTLAR TAHLILI) Hozirgi paytda bir qator rivojlangan mamlakatlarda yurak-qon tomir kasalliklari uchun xavf omillarini aniqlash va ularni yo'q qilishga qaratilgan dasturlarni amalga oshirish natijasida yurak-qon tomir kasalliklari bilan kasallanish va o'lim ko'rsatkichini biroz kamaytirishga erishildi. Ammo yurak-qon tomir tizimining kasallanishini faqat ekologik xavf omillarini to'g'irlash orqali kamaytirishga urinishlar har doim ham samara bermaydi. Shu munosabat bilan, aholi va individual darajalarda yurak-qon tomir kasalliklarining oldini olish muammosini hal qilish uchun yurak-qon tomir tizimi kasalliklarining molekulyar-genetik asoslarini o'rganish va YUIK va uning klinik shakllarining genetik xavf markerlarini izlash dolzarbdir. Ushbu maqolada yosh erkaklardagi beqaror stenokardiyada interleykin 1 C (+3953) T va interleykin 10 A-1082G genlarining normal tuzilishi va mutatsiyasi tasvirlangan. Yosh bemorlarda NSV rivojlanishining sabablari va mexanizmlarini yaxshiroq tushunish jiddiy tibbiy va ijtimoiy vazifadir. Erta tashxis qo'yish, keyinchalik terapiyaga o'z vaqtida va moslashtirilgan yondashuv yosh erkeklarda yurak-qon tomir kasalliklari prognozini yaxshilaydi.

  Eleonora Tashkenbaуeva, Farida Xasanjanova

  35-39

  81   12

  • Batafsil o'qish
• 

  TIBBIY-PSIXOLOGIK REABILITATSIYA: KORONAVIRUS BILAN BEMORLARNING QAYTA TIKLANISHIGA TA’SIR ETUVCHI OMILLAR, USULLAR VA TAMOYILLAR (ADABIYOTLAR TAHLILI) Psixologik reabilitatsiya tibbiy reabilitatsiyaning yaxlit tizimining ajralmas qismidir, ammo amalda, qoida tariqasida, faqat individual reabilitatsiya usullari qo'llaniladi. Xitoyda COVID-19 tarqalishining dastlabki bosqichida respondentlarning yarmidan ko'pi psixologik ta'sirni o'rtacha deb baholagan va taxminan uchdan bir qismi o'rtacha tashvish bildirgan. Koronavirusning tez yuqishi va o'limningyuqori darajasi ruhiy salomatlik bilan bog'liq muammolar xavfini oshirishi va mavjud psixiatrik simptomlarni kuchaytirishi mumkin, bu esa kunlik va kognitiv funktsiyani yanada yomonlashtiradi. Ushbu maqolada COVID-19 shubhali yoki tasdiqlangan bemorlarning o'pka asoratini ikkilamchi oldini olish uchun sizda jismoniy mashqlar, shu jumladan nafas olish uchun to'siq bo'lib xizmat qiladigan psixologik muammolarni (ruhiy tushkunlik, xavotir, motivatsiyaning yo'qligi va hokazo) oldindan aniqlashga imkon beradigan psixologik reabilitatsiyasi tasvirlangan.

  Tatyana Pomitkina, Zilola Mavlyanova

  30-34

  88   37

  • Batafsil o'qish
• 

  YURAK ISHEMIK KASALLIGIDA SITOKINLARNING ROLI (ADABIYOTLAR TAHLILI) Ushbu maqolada miokardni ishemik jarohatlanishida sitokinlarni ahamiyati haqida eng yangi ma’lumotlar ko’rsatilgan. Yurak ishemik kasalligining rivojlanishida yallig’lanishni o’rni to’liq yoritilgan. Yurak ishemik kasalligi ya’ni ko’p uchrovchi stenokardiya patogenezida ayrim sitokinlarni o’rni aniqlandi. YIK bor bemorlarda kasallikni zo’rayishi sitokinlar disbalansi bilan bog’liqligi,ayniqsa yallig’lanishiga qarshi sitokinlar (FNOα, IL-1β, IL-6) miqdorini oshishi ko’rsatildi. Yallig’lanishga qarshi sitokinlar (IL-4, IL- 10) yallig’lanish sitokinlar ishlab chiqarish sitokinlari kamaytiradi. TFR-β1 sitokini miqdorini oshishi yurak va qon tomir devorida fibrozni rivojlanishidan dalolat beradi. Yallig’lanish markerlari miqdorini oshishi yurak ishemik kasalliga rivojlanishida bog’liqlik borligini, va yurak ishemik kasalligining barcha shakllari bilan kasallangan bemorlar uchun muhim ahamiyatga egaligi muhokama qilinmoqda.

  Anis Alyavi, D. Tulyaganova, S. Nuritdinova, T. Khan, G. Nazarova, Sh. Saidov

  23-29

  80   33

  • Batafsil o'qish