54
COVID-19
ВА РУҲИЙ САЛОМАТЛИК
Бахриддинова Мафтуна
,
магистр
1
курс
Илмий раҳбар
:
т.ф.н
.,
ассистент
Рустамова Ж.Т
.
ТошПТИ
,
Психиатрия
,
наркология ва болалар психиатрияси
,
тиббий
психология ва психотерапия кафедраси
Долзарблиги
:
COVID-19
пандемиясининг шиддат билан тарқалиши бутун дунё
аҳолисини руҳиятига салбий таъсирини кўрсатди
.
Эпидемияга қарши олиб борилган тадбирлар
ва улар билан боғлик ўзгаришлар
,
яъни биринчи ўринда карантин одамлар ўртасида депрессия
,
алкоголга ва наркотик моддаларга ружў қўйиш ва турли суицидал ҳолатларни кўпайишига олиб
келди
.
Россия руҳшунослари маълумотларига кўра
,
пандемия бошланиши даврида ваҳимали
бузилишли беморлар сони
,
иккинчи тўлқин даврида эса депрессив бузилишлар сони кўпайиб
кетган
. COVID-19
ҳанузгача авж олиб бораётган бир даврда
,
инфекциянинг беморлар руҳиятига
салбий таъсирини ўрганиш жуда муҳим
.
Максад
:
СОУЮ
-19
ўтказган беморларда руҳий бузилишлар спектрини ўрганиш
.
Материал ва текшириш усуллари
:
Текшириш мақсадида
COVID-19
билан касалланган
ёши
18
дан
55
ёшгача булган
40
та бемор олинди
.
Уларни клинико
-
анамнестик ва клинико
-
психопатологик текширув ўтказиш орқали текширилди
.
Хотирани текшириш учун
10
та сўз усули
ишлатилди
.
Натижалар
:
Ўтказилган текширишлар шуни кўрсатдики
,
короновирус ўтказган
1,5-2
ойдан сунг беморларда кайфият тушиши
,
паника хуружлари
,
бош айланиши
,
уйқусизлик
,
қўзғалувчанлик аниқланди
.
Беморлар анамнезини текширганимизда бу беморлар илгари ҳеч
қачон руҳий ёрдам бўйича махсус шифоналарга мурожаат қилишмаган
ва
бу
мурожаат
ҳаётларидаги биринчи
марта бўлишидир
.
Руҳий
бузилишларнинг психопатологик тузилишини ўрганилганда
18,4%
беморларда депрессив
бузилишлар
, 19,6%
беморларда хавотирли бузилишлар
, 28,5%
беморларда аралаш
хавотирлиғдепрессив бузилишлар борлиги
, 34,5%
беморларда эса
,
постравматик стрессли
бузилишлар борлиги аниқланди
.
Деярли барча беморлар коронавирус инфекцияси билан қайта
касалланганлар ва уларда соматоғневрологик белгилардан тортиб психопатологик белгиларгача
турли асоратлар пайдо бўлган
. COVID-19
касаллиги даврида улар ўзларининг оғир ҳолатларидан
жуда ҳаяжонга тушишган
.
Буларнинг барчаси уйқунинг бузилиши
,
яъни уйқуга кетишнинг
қийинлашиши ва тунги безовталикларга олиб келган
. 10
та сўзни такрорлаш усули ёрдамида
хотира текширилганда
, 16,7%
беморларда қисқа муддатли ва узоқ муддатли хотира пасайиши
кузатилди
.
Топшириқни бажариш вақтида беморларда диққатининг концентрациясини синаб
кўриш диққати тезда пасайганлиги учун қийин кечди
.
Хулоса
:
CGVID-19
пандемияси даврида беморлардаги руҳий бузилишларини ўрганиш
узоқ муддатли текширувлар ва изланишларни талаб қилади
.
Касалланган беморлардаги руҳий
бузилишларини ва уларга олиб келувчи омилларни ўрганиш беморларга ўз вақтида бирламчи
тиббий-профилактик ёрдам беришда катта аҳамият касб этади
.
Бу эса руҳий касалликларнинг
инсонлар орасида камайишига хизмат қилади
.
Юқорида айтиб ўтилган текширувларда чекланган
сондаги беморлар олинган
.
Пандемия даврида депрессиялар
,
безовталик
,
чарчаш
,
стресс
-
хавотирли бузилишлар генезини
,
механизмини охиригача ўрганилмаган ва изланишлар давом
этмокда
.
Адабиётлар рўйхати
:
1.
Мазин
,
П
.
В
.,
И
.
В
.
Шешунов
, and
Н
.
К
.
Мазина
. "
Метааналитическая оценка клинической
эффективности цитофлавина при неврологических заболеваниях
."
Журнал неврологии и
психиатрии
117.3 (2017): 28.
2.
Блинов
,
Д
.
В
. "
Пациенты с неврологическими расстройствами
:
обоснование необходимости
фармакоэкономической оценки оптимизации затрат на ведение с использованием
нейроспецифических
белков
в
качестве
маркеров
повышения
проницаемости
гематоэнцефалического
барьера
."
ФАРМАКОЭКОНОМИКА
.
Современная
фармакоэкономика и фармакоэпидемиология
7.1 (2014): 40-45.
55
3.
Дон
,
Андрей
. "
Гистоморфометрия аденогипофиза и щитовидной железы под влиянием
ладыгинозида в эксперименте
."
Медицина и инновации
1.4 (2021): 55-63.
4.
Расулова
,
Хуршидахон Абдубориевна
, and
Рано Баходировна Азизова
. "
Естественные
нейротропные аутоантитела в сыворотке крови больных
,
страдающих эпилепсией
."
Вестник
Российской академии медицинских наук
69.5-6 (2014): 111-116.