I Конгресс детских врачей Республики Узбекистан
с международным участием
«Актуальные вопросы практической педиатрии»
308
QIZILO‘NGACH ATREZIYASI BILAN TUG‘ILGAN CHAQALOQLARDA
OPERATSIYADAN OLDINGI BOSQICHNING AHAMIYATI
M.S. Murodova, R.M. Urumbayev
Ilmiy rahbar: A.S.Yusupov
DOLZARBLIGI
Qizilo‘ngach atreziyasi –
bu yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda tug‘ma
rivojlanish nuqsoni bo‘lib, bu proksimal va distal segmentlar bilan ajratilgan
qizilo‘ngachning qisman yo‘qligi bilan tug‘ma malformatsiya hisoblanadi.
Pediatriyada qizilo‘ngach atreziyasi erta jarrohlik aralashuvisiz hayotga mos
kelmaydigan eng og‘ir nuqsonlarni anglatadi. Qizilo‘ngach atreziyasi yangi
tug‘ilgan chaqaloqlarning 0,1
-0,4 foizida kuzatiladi (oshqozon-ichak traktining
barcha malformatsiyalarining 13,5 foizi). Qizilo‘ngach atreziyasi bo‘lgan bemorlar
orasida erkak va ayol nisbati 1:1 ni tashkil qiladi. Atreziya kasalxonada
aniqlanadi. Bunday patologiya bolaning hayotiga jiddiy tahdid soladi va erta
tibbiy aralashuvni talab qiladi.
TADQIQOT MAQSADI
Ushbu nuqsonli yangi tug‘ilgan chaqaloqlarning jarrohlik aralashuviga
tayyorgarlik
mezonlarini
aniqlash,
operatsiyadan
oldingi
holatni
barqarorlashtirishning maqbul vaqtini tanlash hamda operatsiyadan oldingi
sifatli tayyorgarlikning kutilayotgan natijaga qanday ta’sir ko‘rsatishini o‘rganish.
MATERIALLAR VA USULLAR
2020
–
2023-yillarda
respublika
Perinatal
markazi
operatsion-
anesteziologik va intensiv terapiya bo‘limlarida 10 ta qizilo‘ngach atreziyasi
bo‘lgan yangi tug‘ilgan chaqaloqlarni kuzatishda retrospektiv tahlil qilindi. Asosiy
kasallikni tekshirish rentgenologik va ultratovush diagnostikasi usullari
yordamida amalga oshirildi. Barcha bolalar to‘liq klinik
-laborator va instrumental
tekshiruvdan o‘tdilar hamda bir xil turdagi davolash tartibini qabul qildilar.
NATIJALAR
Tug‘ma rivojlanish nuqsonini prenatal holatda aniqlash, nuqsonn
ing
og‘irligini taxminiy baholash, hayotning birinchi soatlarida yangi tug‘ilgan
chaqaloqni to‘liq tekshiruvdan o‘tkazish –
davolashni maqbul boshlang‘ich
hajmini tanlashga imkon beradi. Bemorning holatini barqarorlashtirishda
–
yoshga bog‘liq arterial qon
bosimi normal darajasiga erishishni,
FiO2 0,6 bo‘lganda, qonda to‘qimalarning kislorodga to‘yinganlik darajasi normal
saqlanishini, qon pH qiymati 7,35 dan yuqori bo‘lmasligini, laktat darajasi
3 mmol/l dan oshmasligini va diurez 1 kg tana vazni uchun 2 ml/soatdan ortiq
bo‘lmasligini ta’minlash kerak. Vaziyatni barqarorlashtirish uchun zarur bo‘lgan
vaqt yangi tug‘ilgan chaqaloqlarning 25% uchun 24 soat, 42% uchun 25
-48 soat,
I Конгресс детских врачей Республики Узбекистан
с международным участием
«Актуальные вопросы практической педиатрии»
309
8% uchun 49-
72 soat. Klinik va laboratoriya kompensatsiyasi fonida tug‘ma
rivoj
lanish nuqsonini jarrohlik yo‘li bilan davolash amalga oshirildi. Agar mavjud
davolash vositalari yordamida bemorning ahvolini barqarorlashtirishning iloji
bo‘lmasa, jarrohlik xizmati bilan maslahat hayotiy ko‘rsatmalarga muvofiq tug‘ma
rivojlanish nuqsoni
ni bartaraf etish to‘g‘risida qaror qabul qilinadi. Tahlil qilingan
davrda stabillashgan yangi tug‘ilgan chaqaloqlar guruhida asoratlar uchrash
darajasi hayotiy ko‘rsatkichlar bo‘yicha operatsiya qilinganlar guruhiga
qaraganda ancha past.
XULOSA
Qizilo‘ngach atreziyasi bilan tug‘ilgan chaqaloqlar umumiy ahvolini
barqarorlashtirish va nuqsonni jarrohlik yo‘li bilan bartaraf etishga tayyorgarlik
mezonlari quyidagicha: yoshga bog‘liq barqaror arterial qon bosimi darajasiga
erishish, FiO2 0,4 bo‘lganda saturatsiyaning 92% dan ortiq bo‘lishi, laktat darajasi
3 mmol/l dan kam bo‘lganda qonning pH muhitining 7,35 ga teng bo‘lishi, diurez
1 kg vazn uchun soatiga 2 ml dan ortiqligi. Umumiy ahvolini barqarorlashtirish va
jarrohlik aralashuvga tayyorlanishning o‘rtacha
vaqti 25-
48 soat. Qizilo‘ngach
atreziyasi bilan tug‘ilgan chaqaloqlar orasida operatsiyadan oldingi 25
-48 soat
davomida umumiy ahvolining barqarorlashtirilishi, kutilayotgan natijalarning
yaxshilanishini va o‘lim holatlarining kamayishini ko‘rsatdi.
