KOMPOZIT ARMATURALI BETON KONSTRUKSIYALARNI CHEGARAVIY
HOLATLAR USULI BO‘YICHA HISOBLASH
Assistent SOLIJONOV FOZILJON SODIQJON o‘g‘li
1
, talaba QURBONOV QOSIMJON AXMADALI o‘g‘li
2
Farg‘ona politexnika instituti,.f.s.solijonov@ferpi.uz (ORCID 0000-0003-4627-7905)
1
Tel: +998905897038.
Annotatsiya:
Ushbu maqolada kompozit armaturali beton konstruksiyalarni loyihalashda birinchi va ikkinchi
guruh chegaraviy holatlar bo‘yicha hisoblashda Yevropa, Yaponiya, Rossiya, Amerika me’yorlarida keltirilgan
formulalar, hisoblash tartiblari va hisoblash uslublari bayon etilgan. Shuningdek, shisha kompozit armaturali
konstruksiyalarni hisoblashdagi asosiy gipotezalar, tamoyillar va konstruksiyalarning chegaraviy qiymatlari keltirib
o‘tilgan.
Kalit so‘zlar:
kompozit, armatura, chegaraviy holat, eguvchi moment, Yevrokod, neytral o‘q, siqilish,
cho‘zilish, deformatsiya, mustahkamlik, bikrlik.
Аннотация:
В данной статье описаны формулы, порядок расчета и методы расчета, приведенные в
европейских, японских, российских и американских стандартах для расчета первой и второй группы
предельных состояний при проектировании бетонных конструкций с композитной арматурой. Также
упомянуты основные гипотезы, принципы и предельные значения конструкций при расчете конструкций со
стеклокомпозитным армированием.
Ключевые слова:
композит, армирование, предельное состояние, изгибающий момент, Еврокод,
нейтральная ось, сжатие, удлинение, деформация, прочность, однородность.
Abstract:
This article describes the formulas, calculation procedures and calculation methods given in the
European, Japanese, Russian, and American standards for the calculation of the first and second group of limit states
in the design of concrete structures with composite reinforcement. Also, the main hypotheses, principles and limit values
of structures in the calculation of structures with composite reinforcement are mentioned.
Key words:
composite, reinforcement, limit state, bending moment, Eurocode, neutral axis, compression,
elongation, deformation, strength, uniformity.
Kirish.
Birinchi chegaraviy (ULS) holat (mustahkamlik) bo‘yicha hisoblashlar
materiallarning hisobiy xarakteristikalarida va hisobiy zo‘riqishlarida bajariladi.
Egiladigan elementlarni hisoblash tamoyillari hamma me’yorlarda xuddi po‘lat armaturali
konstruksiyalarni hisoblash uchun qabul qilingan tamoyillarga aynan o‘xshash tarzda saqlanib
qolingan. Hisoblash asosan chegaraviy kuchlar metodi bo‘yicha taqdim etilgan. Ko‘rib
chiqilayotgan me’yorlar va tavsiyalar [1], [2], [3], [4], [5] lar uchun egiladigan elementlarni
hisoblash asosiga qo‘yilgan asosiy gipotezalar:
-
yassi kesimlar gipotezasi kesim ishlashining barcha bosqichlarida bajariladi ;
-
kompozit polimer armatura va betonning birgalikda ishlashining mavjudligi;
-
betonning cho‘zilishga ishlashi inobatga olinmaydi;
-
kompozit polimer armaturaning siqilishga ishlashi hisobga olinmaydi;
-
kompozit polimer armatura to buzulgunga qadar chiziqli elastik diagramma bo‘yicha
ishlaydi;
-
po‘lat armaturali konstruksiyalarni hisoblash uchun betonning deformatsiyalanish
qonuniyati qanday saqlansa kompozit polimer armaturali konstruksiyalar uchun xuddi
shunday saqlanadi.
CSA [2] va ACI [3] me’yorlarida ikkita asosiy hisoblash holi ko‘zda tutiladi: betonning
siqilish zonasi bo‘yicha buzilish va cho‘zilgan kompozit polimer armatura bo‘yicha buzilish.
Asosiy qism.
Buzilishning kutilayotgan mexanizimiga bog‘liq holda yuk ko‘tarish
qobiliyatini aniqlash uchun tegishli formulalar taklif etiladi. Taklif etiladigan formulalar temirbeton
konstruksiyalarni sinashda betonning siqilgan zonasi uchun o‘rnatilgan empirik bog‘liqliklarga va
yassi kesimlar gipotezasiga assoslangan. Beton siqilgan qirrasidagi nisbiy deformatsiyaning hisobiy
chegaraviy kattaligi 0,003 ga teng qilib qabul qilinadi.
Bunday yondashish, o‘z mohiyatiga ko‘ra, Rossiya me’yorlarida siqilgan zona nisbiy
balandligiga va bu balandlikning chegaraviy kattalikka bo‘lgan nisbati
𝜉
2
ga bog‘liq holda
chegaraviy zo‘riqish kuchlari bo‘yicha qabul qilingan hisoblashning analogi hisoblanadi.[6] dagi
ma’lumotlar bo‘yicha temirbeton elementlarining kesimlari uchun armaturaning mustahkamlik
xossalaridan to‘liq foydalanadigan armaturalash koeffitsientining chegaraviy qiymati temirbeton
konstruksiyalar uchun 2,5-3,0% ni tashkil etsa, kompozit polimer armatura bilan armaturalangan
konstruksiyalar uchun
ρ
fb
ning qiymati 0,5 % ga yaqin bo‘ladi.
ACI [41] me’yorlarining Yevropacha yondashishdan farq qiladigan jihati bu yuk ko‘tarish
qobiliyati bo‘yicha ishonchlilik (zaxira)ning umumlashgan koeffitsientini hisobga olishdan
iboratdir. JSCE [4] Yaponiya me’yorlarida 1/1,3 ga teng bo‘lgan umumlashgan ishonchlilik
koeffitsenti hisobga olinadi.
Temirbeton konstruksiyalarini hisoblash bo‘yicha Rossiya me’yorlari (6.2.4.p. SP 52-101-
2003[7])da ham xuddi yuqoridagidek egiladigan elementlardagi chegaraviy yuk ko‘tarish qobiliyati
va yoriq hosil qilish momentining nisbati bilan bog‘liq bo‘lgan chegaralash mavjud.
CNR [8] Italiya me’yorlari uchun
𝑀
𝑢𝑙𝑡
≥
1,5
𝑀
𝑐𝑟𝑐
shart kiritilgan. ACI [3] me’yorlari uchun
𝜑𝑀
𝑢𝑙𝑡,𝑛
≥ 𝑀
𝑐𝑟𝑐
shart bo‘ylama armaturaning minimal miqdorini chegaralashga qaratilgan:
𝐴
𝑓,𝑚𝑖𝑛
=
0.41√𝑓′
𝑐
𝑓
𝑓𝑢
∗ 𝑏
𝑤
𝑑 ≥
2.26
𝑓
𝑓𝑢
∗ 𝑏
𝑤
𝑑
, (1.3)
bunda
𝑓
𝑐
- betonning siqilishidagi hisobiy mustahkamligi,
𝑓
𝑓𝑢
- KPAning cho‘zilishdagi
hisobiy mustahkamligi;
𝑏
𝑤
, 𝑑
kesimning eni va hisobiy balandligi.
Analogik yondashuvdan foydalangan holda, lekin Yevrokod 2[9] ga asoslangan holda fib [6]
tavsiyalari bo‘ylama armaturaning minimal miqdorini chegaralaydi:
𝐴
𝑓,𝑚𝑖𝑛
= 0.26
𝑓
𝑐𝑡𝑚
𝑓
𝑓𝑘
𝑏𝑑 ≥ 0.0013𝑏𝑑
, (1.4)
bunda
𝑓
𝑓𝑘
– Kompozit polimer armaturaning cho‘zilishdagi me’yoriy mustahkamligi;
b,d
–
kesimning eni va ishchi balandligi.
Po‘lat armaturali konstruksiyalarni hisoblash uchun qanday tamoyillar qabul qilingan bo‘lsa,
mazkur me’yorlarda ham ko‘ndalang kuchni hisoblash uchun shunday tamoyillar saqlanib qolingan.
Bunda kompozit polimer armaturaning fizik-mexanik xarakteristikalari va uning beton bilan
birgalikda ishlashining o‘ziga xos jihatlari bilan bog‘liq bo‘lgan xususiyatlari anizotrop material
ekanligi, sezilarli egilish va yoriqlarning ochilish eni, kesimda beton siqilish zonasining kichik
balandligi, mo‘rt buzilish, zo‘riqishlar qayta taqsimlanish imkonining mavjud emasligi, bo‘ylama
kompozit polimer armaturada nagel effektining mavjud emasligi inobatga olingan. Metodikalarning
farqi u yoki bu me’yorlarda ko‘ndalang kuchni hisoblashga mo‘ljallangan asosiy empirik va nazariy
modellarning farqlanishidan iboratdir.
Bukilgan joylar (xomutlar)ga ega bo‘lgan ko‘ndalang kompozit polimer armatura uchun
me’yorlarda inobatga olinadigan omillardan biri-bu mustahkamlikning to‘g‘ri sterjenli kompozit
polimer armaturaga nisbatan 50-60% ga kamayishidan iboratdir. JSCE [4] Yaponiya va ACI [3]
Amerika me’yorlarida bukilgan joylarga ega bo‘lgan armatura uchun umumiy shart qabul qilingan:
𝑓
𝑓𝑏
= (0.05
𝑟
𝑏
𝑑
𝑏
+ 0.3)𝑓
𝑓𝑢
≤ 𝑓
𝑓𝑢
, (1.5)
bunda
𝑟
𝑏
– bukish radiusi (elementning ichki qirrasi bo‘yicha),
𝑑
𝑏
- sterjen diametri,
𝑓
𝑓𝑢
–
kompozit polimer armaturaning cho‘zilishdagi hisobiy mustahkamligi.
Hisoblash formulalarini ishlab chiqishdagi yana bir yondashuv bu ko‘ndalang armaturaning
keltirilgan yuzasini hisoblashlarda po‘lat va nometall armaturadagi nisbiy deformatsiyalar va
zo‘riqishlarning tengligi to‘g‘risidagi gipotezani inobatga olishdan iboratdir:
𝐴
𝐸
= 𝐴
𝑓
𝐸
𝑓
𝐸
𝑠
,
(1.6)
bunda
𝐴
𝐸
- armaturaning keltirilgan yuzasi
𝐴
𝑓
– kompozit polimer armaturaning yuzasi,
𝐸
𝑓,
𝐸
𝑠
,
- mos ravishda kompozit polimer
armatura va po‘lat armaturaning elastiklik modullari.
Istruct E [10] Yevropa tavsiyalari BSI 8110 Angliya me’yorlariga asoslangan bo‘lib, bunda
ham ko‘ndalang kuchni hisoblashda beton bo‘yicha yuk ko‘tarish qobiliyatining tashkil etuvchilarini
aniqlashning empirik formulasini quyidagicha yozish tamoyilidan kelib chiqqan holda
yondashilgan:
𝑉
𝑐𝑓
= 0.79 ∗ (
100
𝑏
𝑤
𝑑
∗ 𝐴
𝑓
𝐸
𝑓
200
)
1
3
∗ (
400
𝑑
)
1
4
∗ (
𝑓
𝑐
25
)
1
3
, (1.7)
Kompozit polimer armatura bo‘yicha yuk ko‘tarish qobiliyatining tashkil etuvchisi
deformatsiyalarni 0,25% da chegaralashni hisobga olgan holda yozilgan:
𝑉
𝑠𝑡
=
𝐴
𝑓𝑤
𝐸
𝑓𝑤
∗0.0025
𝑏
𝑤
𝑆
,
(1.8)
ACI [3] Amerika me’yorlarinida yuk ko‘tarish qobiliyatining KPA bo‘yicha tashkil etuvchisi
xuddi po‘lat armaturanikini aniqlash kabi aniqlanadi, lekin bunda deformatsiyalarni 0,40% da
chegaralash inobatga olinadi va bukilgan joylarga ega bo‘lgan kompozit polimer armaturaning
mustahkamligiga mos keladigan deformatsiyalardan katta bo‘lmagan deformatsiyalar hisobga
olinadi:
𝑉
𝑓
=
𝐴
𝑓𝑣
𝑓
𝑓𝑣
𝑑
𝑆
, (1.9)
𝑓
𝑓𝑣
= 0.004𝐸
𝑓
≤ 𝑓
𝑓𝑏
, (1.10)
bunda
𝐴
𝑓𝑤
– ko‘ndalang kompozit polimer armaturaning yuzasi,
𝐸
𝑓
- kompozit polimer
armaturaning elastiklik moduli,
𝑓
𝑓𝑏
- kompozit polimer armaturaning hisobiy mustahkamligi,
S
-
ko‘ndalang armaturaning qadami.
Ishonchlilikning umumlashtirilgan koeffitsienti
𝜑
=0,85.
Ikkinchi gurux chegaraviy holatlar bo‘yicha hisoblashga chet-el me’yorlarida yuklarning
uzoq davomiyligi va ko‘p siklliligini hisobga olgan holda yo‘l qo‘yiladigan kuchlanishlar metodi
bo‘yicha mustahkamlikni tekshirish (uzoq muddatli me’yoriy yuklarda tekshirish) ham tegishlidir.
Shunday tekshirish AСI 318 [11] va Yevrokod 2 [12] me’yorlarida temirbeton
konstruksiyalar uchun ham ko‘zda tutilgan. Talablar uzoq muddatli me’yoriy yuklar qo‘yilganda
kesimlarning noelastik bosqichda ishlashiga yo‘l qo‘ymaslikka asoslangan (EN 1992-1-1 ning 7.2-
bo‘limi). Yevropa me’yorlarida beton uchun kuchlanishlar bo‘yicha 0,6
𝑓
𝑐𝑘
cheklanish kiritilgan (
𝑓
𝑐𝑘
– betonning me’yoriy silindrik mustahkamligi. Po‘lat armatura uchun shunday shart kiritilganki,
unga ko‘ra kuchlanishlar 0,8
𝑓
𝑦𝑘
dan oshmasligi lozim (
𝑓
𝑦𝑘
– po‘lat oquvchanligi chegarasining
me’yoriy qiymati)).
Ko‘rsatilgan yondashuvni rivojlantirishda kompozit polimer armatura uchun talablar ishlab
chiqilgan. CNR [38] Italiya me’yorlariga muvofiq kompozit polimer armaturada kuchlanishlar
material bo‘yicha ishonchlilik koeffitsienti γ=1,0 va ishlash sharoiti η=0,3-0,9 bo‘lganda armatura
turiga bog‘liq holda aniqlanadigan mustahkamlikning hisobiy qiymatlaridan oshmasligi lozim.
Deformatsiyalar bo‘yicha hisoblash f
≤ 𝑓
𝑢𝑙𝑓
shartdan kelib chiqqan holda bajariladi, bunda
f - me’yoriy yuklar tasir qilganda hisobiy salqilik,
𝑓
𝑢𝑙𝑓
– salqilikning chegaraviy kattaligi. Salqilik
chegaraviy kattaligining qiymati konstruksiyalar oralig‘iga bog‘liq holda me’yorlashtiriladi.
Rossiya me’yorlarida salqiliklarning chegaraviy kattaliklari hozirgi vaqtda SP 20 [13] da o‘rnatilgan
(estetik-psixologik talablardan kelib chiqqan holda 3-24 m li oraliqlar uchun L/150…….L/250 va
konstruktiv talablardan kelib chiqqan holda L/150 yoki 40 mm). Ko‘rib chiqilayotgan chet-el
me’yoriy hujjatlarida KPAli konstruksiyalar uchun ham temirbeton konstruksiyalar uchun tegishli
hujjatlarda o‘rnatilgan cheklashlar bilan aynan bir hil bo‘lgan cheklashlar qabul qilingan.
Yoriqlar ochilishi bo‘yicha hisoblashlar yoriqlar hosil bo‘lish mumkinligi tekshirilgandan
keyin - yoriq hosil qilish momenti
𝑀
𝑐𝑟𝑐
aniqlangandan so‘ng o‘tkaziladi. Yoriq hosil qilish
momentini aniqlash hamma me’yorlar uchun materiallarning noelastik deformatsiyalarini hisobga
olmasdan hisoblashning o‘xshash metodikasi bo‘yicha bajariladi.
Yoriqlarning ochilishi bo‘yicha bajarilgan hisoblashning o‘zi esa
𝑎
𝑐𝑟𝑐
≤ 𝑎
𝑐𝑟𝑐,𝑢𝑙𝑡
shartdan
kelib chiqqan holda bajariladi, bunda
𝑎
𝑐𝑟𝑐
– me’yoriy yuklar bo‘lganda yoriqlar ochilishining
hisobiy eni,
𝑎
𝑐𝑟𝑐,𝑢𝑙𝑡
–yoriqlar ochilishining chegaraviy eni. Yoriqlar ochilishining chegaraviy eni
me’yorlangan kattaliklariga berilgan sharh 1.4 jadvalda keltirilgan. Yoriqlar ochilish enini hisoblash
metodikasi ham temirbeton konstruksiyalar uchun ishlab chiqilgan bog‘liqlarga asoslangandir.
Bunda yoriqlar ochilish eni, qoidaga ko‘ra, armaturadagi kuchlanishlarga, betonning himoya
qatlamiga va yoriqlar qadamiga bog‘langan funksional bog‘liqliklar bo‘yicha aniqlanadi.
Yevropa tavsiyalari fib [6]da temirbeton konstruksiyalarni Yevrokod 2 bo‘yicha hisoblash
metodikasi bilan bog‘liq bo‘lgan hisoblash modeli taklif etilgan:
𝑤
𝑐𝑟
= 𝛽𝑆
𝑟𝑚
𝜀
𝑠𝑚
, (1.11)
bunda
𝛽
=1.3;
𝜀
𝑠𝑚
- armaturaning nisbiy deformatsiyalari
𝜀
𝑠𝑚
= 𝜎
𝑠
[1 − 𝛽
1
𝛽
2
(𝜎
𝑠𝑟
𝜎
𝑠
⁄ )
2
]/𝐸
𝑠
, (1.12)
𝛽
1
- empirik koeffitsient, yuqori birikuvchanlik ko‘rsatkichlariga ega bo‘lgan armatura
uchun
𝛽
1
= 0,1; silliqlik armatura uchun
𝛽
1
=0,5.
𝛽
2
- empirik koeffitsient, qisqa muddatli yuklar uchun
𝛽
2
-1,0;uzoq muddatli
𝑆
𝑟𝑚
– yoriqlar
qadamining o‘rtacha kattaligi
𝑆
𝑟𝑚
= 50 + 0.25𝑘
1
𝑘
2
𝑑
𝜌
2
, (1.13)
𝑘
1
- empirik koeffitsient, yuqori birikuvchanlik ko‘rsatkichlariga ega bo‘lgan armatura
uchun
𝑘
1
=
0,8; silliq armatura uchun
𝑘
1
=
1,6;
𝑘
2
- empirik koeffitsient, egiluvchanlik elementlar uchun
𝑘
2
=
0,5, bir o‘qli cho‘zilish uchun
𝑘
2
=
1,0.
1.4-jadval. Yoriqlar ochilish enining chegaraviy kattaliklari.
Me’yorlar
Armatura turi
Ekspluatatsiya sharoitlari
𝑎
𝑐𝑟𝑐,𝑢𝑙𝑡
SP 52-101-2003 [7]
Issiqlikda toblangan
po‘lat armatura
Me’yoriy
0,3-0,4 mm
Eurocode 2 [12]
Po‘lat armatura
Me’yoriy
0,4 mm
Eurocode 2 [12]
Po‘lat armatura
Agressiv muhit
0,3 mm
ACI 318 [11]
Po‘lat armatura
Me’yoriy (xonalar ichida) 0,4 mm
ACI 318 [11]
Po‘lat armatura
Yuqori namlik (ochiq
xavoda
yoki
gruntda
ekspluatsiya qilish)
0,3 mm
JSCY [4]
NKA
-
0,5 mm
ACI 440 [3]
CSA [2]
NKA
Me’yoriy (xonalar ichida) 0,7 mm
ACI 440 [3]
CSA [2]
NKA
Yuqori namlik (ochiq
xavoda
yoki
gruntda
ekspluatsiya qilish)
0,5 mm
CNR [8]
NKA
-
0,5 mm
DCTY [14]
loyihasi
NKA (shishaplastik,
bazalotplastik)
Konstruksiyalarni
ko‘rsatish uchun ochiq
sharoit
(estetik-
psixologik talablar)
0,4 mm
DCTY [14]
loyihasi
NKA ( shishaplastik,
bazalotplastik)
Sirti
qoplangan
konstruksiyalar
0,8 mm
NIIJB tavsiyalari
1978 y [5]
Shishaplastik
-
Maxsus asoslanmagan
yoriqlarni
yozishga
yo‘l qo‘yilmaydi
CNR [8] Italiya me’yorlarida yuqorida ifoda etilgan metodika uchun kompozit polimer
armaturali konstruksiyalarga qo‘llaniladigan empirik koeffitsientlarning qiymatlari ancha
ehtiyotkorlik bilan qabul qilingan. Kesimining eng kichik o‘lchami 300 mm bo‘lgan konstruksiyalar
uchun
𝛽
koeffitsientning qiymati 1,3, kesimining eng kichik o‘lchami 800 mm va undan katta
bo‘lgan konstruksiyalar uchun 1,7 ga teng qilib qabul qilingan. Hamma turdagi kompozit polimer
armaturaning beton bilan birikishini hisobga olgan holda
𝑘
1
ning qiymati 1,6 ga teng qilib qabul
qilinadi.
ACI [3] Amerika me’yorlarida yoriqlarning ochilish enini aniqlash uchun quyidagi
ko‘rinishdagi formula qabul qilingan:
𝑊 = 2
𝑓
𝑓
𝐸
𝑓
𝛽𝑘
𝑏
√𝑐
2
+ (
𝑠
2
)
2
, (1.14)
bunda
𝑘
𝑏
koeffitsient 1,0 ga teng qilib qabul qilinadi, qachonki agar KPA ning beton bilan
birikish ko‘rsatkichlari po‘lat armaturaning xuddi shunday ko‘rsatkichlariga yaqin bo‘lsa,
𝛽 =
ℎ
2
/(ℎ
2
− 𝑐)
,
𝑐
- cho‘zilgan qirradan cho‘zilgan armaturaning og‘irlik markazigacha bo‘lgan
masofa.
ℎ
2
- betonning cho‘zilgan qirrasidan kesimning neytral o‘qigacha bo‘lgan masofa. s -
armatura qadami.
JSCE [4] Yaponiya me’yorlari uchun yoriqlarning ochilish enini aniqlash bo‘yicha quyidagi
formula qabul qilingan:
𝑤
𝑚𝑎𝑥
= 𝑘
𝑏
[4𝑐 + 0.7(𝑐
𝑓
− 𝑑)] ∗ [
𝜎
𝑓𝑒
𝐸
𝑓
+ 𝜀
𝑐𝑠𝑑
′
]
, (1.15)
ACI me’yorlari uchun bo‘lgani kabi Yaponiya me’yorlari formulasidan farq qiladigan jihat
temirbeton konstruksiyalari uchun koeffitsient
𝑘
𝑏
ning kiritilganligidan iboratdir. Po‘lat
armaturanikiga yaqin bo‘lgan birikish ko‘rsatkichlarida
𝑘
𝑏
ning qiymati 1,0 ga teng qilib qabul
qilinadi.
ADABIYOTLAR RO‘YXATI:
1.
CAN/CSA-S6-00, Canadian High Bridge Design Code, Canadian Standards Association, 2000.
2.
CAN/CSA-S6-02, Design and Construction of Building Components with Diber-Reinforced Polymers,
Canadian Standards Association, 2002.
3.
ACI 440.1R-06, Guide for the Design and Construction of Structural Concrete Reinforced with FRP Bars,
American Concrete Institute, 2006.
4.
JSCE, Recommendation for Design and Construction ofConcrete Structures Using Continuous Fiber
Reinforcing Materials, Tokyo,Japan: Japan Society of Civil Engineers, 1997
5.
Р-16-78, Рекомендации по расчету конструкций со стеклопластиковой арматурой, Москва: НИИЖБ,
1978.
6.
Fib bul.40, FRP reinforcement in RC structures. Technical report TG9.3., Lausanne, Switzerland: fib, 2007.
7.
СП52-101-2003, Бетонные и железобетонные конструкции без предварительного напряжения
арматуры, Москва, 2004.
8.
CNR-DT 203/2006, Guide for the Design and Construction of Concrete Structures Reinforced with Fiber-
Reinforced Polymer Bars, Rome, Italy, 2006.
9.
ГОСТ 10180-2012. Бетоны. Методы определения прочности по контрольным образцам. М.: Изд-во
Стандартинформ, 2013, 35 с.
10.
IstructE, Interim guidance on thedesign of reinforced concrete structures using fibre composite reinforcement,
London, UK, 1999.
11.
ACI 318-08, Building Code Requirements for Structural Concrete, American Concrete Institute, 2008.
12.
EN 1992-1-1:2004, Eurocode 2 - Design of Concrete Structures. Part 1: General rules and rules, CEN, 2004.
13.
СП20.13330.2011, Нагрузки и воздействия. (Актуализированная редакция СНиП2.01.07-85*), Москва,
2011.
14.
ДСТУ(проект), Настанова з проектування та виготовлення бетонних виробиви конструкций з
неметалевою композитною арматурою на основи базальтового скло ровингив, Киев, 2011.
15.
ShNQ 2.03.14.18 «Kompozit polimer armaturali beton konstruksiyalar»
