ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
494
SINFDA IJTIMOIY LINGVISTIKA VA IDENTIFIKATSIYA
Shodiyeva Maftunabonu Adizovna
Osiyo xalqaro universiteti, tarix va filologiya kafedrasi ingliz tili o’qituvchisi
Email:
shodiyevamaftunabonuadizovna@oxu.uz
https://doi.org/10.5281/zenodo.10361168
Annotatsiya.
Ushbu maqolada biz sotsiolingvistika va o'ziga xoslik sinf muhitida qanday
kesishishini o'rganamiz. Ijtimoiy lingvistika o'ziga xoslik kabi ijtimoiy omillar tildan foydalanishni
qanday shakllantirishini va o'z navbatida tilning individual va guruh o'ziga xosligini
shakllantirishga qanday hissa qo'shishini o'rganadi. Til o'quvchilarning o'zini idrok etishida,
ijtimoiy o'zaro munosabatlarida va ta'lim tajribasida rol o'ynaydi. Ushbu maqolada
sotsiolingvistikadan olingan ma'lumotlar ta'limni rivojlantirish va talabalarning shaxsiyatini
hurmat qilgan holda til xilma-xilligini qadrlaydigan muhitni rivojlantirish uchun sinf
amaliyotlarini qanday xabardor qilishi mumkinligini o'rganadi.
Kalit so'zlar:
o'ziga xoslik, til xilma-xilligi, jamiyat, lingvistik fon, ishtirok, o'zaro ta'sirlar.
SOCIOLINGUISTICS AND IDENTIFICATION IN THE CLASSROOM
Abstract.
In this article, we explore how sociolinguistics and identity intersect in classroom
settings. Sociolinguistics studies how social factors such as identity shape language use and how
language in turn contributes to the formation of individual and group identities. Language plays
a role in students' self-perception, social interactions, and educational experience. This article
explores how insights from sociolinguistics can inform classroom practices to advance learning
and foster an environment that values linguistic diversity while respecting students' individuality.
Key words:
identity, language diversity, community, linguistic background, participation,
interactions.
СОЦИОЛИНГВИСТИКА И ИДЕНТИФИКАЦИЯ В КЛАССЕ
Аннотация.
В этой статье мы исследуем, как социолингвистика и идентичность
пересекаются в школьной среде. Социолингвистика изучает, как социальные факторы,
такие как идентичность, влияют на использование языка и как язык, в свою очередь,
способствует формированию индивидуальной и групповой идентичности. Язык играет
роль в самовосприятии учащихся, социальных взаимодействиях и образовательном опыте.
В этой статье исследуется, как идеи социолингвистики могут повлиять на практику
работы в классе, чтобы улучшить обучение и создать среду, в которой ценится языковое
разнообразие, уважая при этом индивидуальность учащихся.
Ключевые слова:
идентичность, языковое разнообразие, сообщество, языковой
фон, участие, взаимодействия.
Kirish
Til muloqot vositasi emas; u muhim ahamiyatga ega va shaxsiy va jamoaviy o'ziga xoslikni
aks ettiradi. Sinf kontekstida til o'quvchilarning o'zaro munosabatlariga ta'sir qilish va shaxsiyatini
shakllantirish orqali ularning tajribasini shakllantirishda rol o'ynaydi. Til va jamiyat o'rtasidagi
munosabatlarni o'rganuvchi soha sifatida sotsiolingvistika ta'lim sharoitida til va o'ziga xoslik
dinamikasi haqida tushuncha beradi. Ijtimoiy tilshunoslik sohasidagi tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki,
jins, etnik kelib chiqishi, ijtimoiy sinfi va geografik kelib chiqishi kabi omillar tildan foydalanishga
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
495
ta'sir qiladi (Eckert, 2000). Bu omillar jamiyatda qoralanishi yoki turlicha baholanishi mumkin
bo'lgan lahjalar va aksentlar kabi til o'zgarishiga yordam beradi. Sinf muhitida talabalar kelib
chiqishi va tildan foydalanishlari ularning ijtimoiy o'ziga xosligidan ta'sirlanadi. Talabalar
o'zlarining madaniy merosi, til ko'nikmalari va shaxsiy tajribalari kabi jihatlarni o'z ichiga olgan
shaxsiyatga ega. Til bu o'ziga xosliklarning qanday shakllantirilishi va muhokama qilinishida rol
o'ynaydi. Misol uchun, o'quvchilar o'zlarining aksentlarini gapirishlari yoki ishlatadigan
lahjalariga qarab, o'zlariga tegishlilik yoki istisno hissini his qilishlari mumkin. Til, shuningdek,
o'quvchilarning o'zlarini qanday qabul qilishiga va tengdoshlari va o'qituvchilari bilan
munosabatiga ta'sir qilishi mumkin. Tilning shaxsga ta'sirini tan olish adolatli sinf muhitini
yaratish uchun juda muhimdir. O'qituvchilar turli xillikni qabul qilishlari va har bir o'quvchining
til repertuarini qadrlashlari muhimdir. Talaba o'qituvchilarining shaxsiyatini tan olish va hurmat
qilish orqali faol ishtirok etish va faollikni rag'batlantiradigan o'quv muhitini rivojlantirish
mumkin. Ijtimoiy lingvistikadan olingan tushunchalar sinf amaliyotini yo'l bilan boshqarishi
mumkin. Birinchidan, o'qituvchilar o'quv dasturiga o'zlarining tillari va dialektlarini kiritish orqali
talabalarning lingvistik kelib chiqishini tasdiqlovchi yondashuvni qo'llashlari mumkin (Gay,
2010). Ushbu yondashuv o'quvchilarning shaxsiyatini tasdiqlaydi, shu bilan birga ta'lim
natijalariga hissa qo'shadigan tegishlilik tuyg'usini rivojlantiradi. Ikkinchidan, o'qituvchilar tilning
o'zgaruvchanligi haqida xabardorlikni oshirishi va sinfda tilning noto'g'riligi va stereotiplariga
murojaat qilishlari mumkin. Talabalarni tilga bo'lgan munosabat va lingvistik noto'g'ri qarashlarga
qarshi kurashishga jalb qilish orqali o'qituvchilar talabalar o'rtasida bag'rikenglik, hurmat va
tushunishni rivojlantirishi mumkin (Norton, 2013).
Bundan tashqari, o'qituvchilar talabalarga o'zlarining xilma-xil lingvistik repertuarlarini
baham ko'rishlari uchun imkoniyatlar yaratib, tilni qamrab oluvchi sinfni rivojlantirishlari
mumkin. Kodni almashtirish yoki o'quvchilarning uy tillarini birlashtirishni rag'batlantiradigan
guruh faoliyati lingvistik imkoniyatlar hissini uyg'otadi va o'quvchilar o'z shaxsiyatlarini ifoda
etishlari uchun joy yaratadi (Kanno va Norton, 2003). Til xilma-xilligini qabul qilish va
o'quvchilarning shaxsiyatini qadrlash orqali o'qituvchilar barcha o'quvchilar hurmat, ko'rish va
eshitishni his qiladigan inklyuziv sinf muhitini yaratishi mumkin. Bu ijobiy ta'lim muhitini
rag'batlantiradi va talabalarning faolligi va akademik muvaffaqiyatini oshiradi.
Xulosa qilib aytganda, sotsiolingvistika sinfda til va o'ziga xoslik o'rtasidagi munosabatlar
haqida qimmatli fikrlarni taklif qiladi. Tilning o'quvchilarning o'zini o'zi anglashi va ijtimoiy
o'zaro munosabatlariga ta'sirini tan olish orqali o'qituvchilar inklyuziv va qo'llab-quvvatlovchi
ta'lim muhitini yaratishi mumkin. Til xilma-xilligini qabul qilish, tilga oid qarama-qarshiliklarga
qarshi kurashish va o'quvchilarning tillari va lahjalarini o'quv dasturiga kiritish talabalarda
tegishlilik hissi, faollik va akademik muvaffaqiyatga hissa qo'shishi mumkin.
REFERENCES
1.
Eckert, P. (2000). Linguistic Variation as Social Practice: The Linguistic Construction of
Identity in Belten High. Wiley-Blackwell.
2.
Gay, G. (2010). Culturally Responsive Teaching: Theory, Research, and Practice (2nd ed.).
Teachers College Press.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
496
3.
Kanno, Y., & Norton, B. (2003). Imagined communities and educational possibilities:
Introduction. Journal of Language, Identity & Education, 2(4), 241-249.
4.
Norton, B. (2013). Identity and Language Learning: Extending the Conversation (2nd ed.).
Multilingual Matters.
5.
Shodieva, M. (2023). UNDERSTANDING SOCIOLINGUISTIC APPROACH IN THE
ENGLISH CLASSROOM. Modern Science and Research, 2(10), 64-68.
6.
Maftunabonu, S. (2023). THE DIFFERENCE BETWEEN TRADITIONAL AND
MODERN TEACHING METHODS. Modern Science and Research, 2(10), 829-831.
7.
Shodieva, M. (2023). MASTERING ENGLISH IN A MONTH: EFFECTIVE
STRATEGIES FOR RAPID PROGRESS. In Academic International Conference on
Multi-Disciplinary Studies and Education (Vol. 1, No. 19, pp. 83-87).
8.
Shodieva, M. (2023). DEVELOPING SUMMARY WRITING SKILL IN ACADEMIC
WRITING. Modern Science and Research, 2(9), 140-144.
9.
Tursunova Marxabo Raxmonovna. (2023). USING EFFECTIVE METHODS IN THE
PROCESS OF TEACHING ENGLISH GRAMMAR.
IMRAS
,
6
(7), 183–189. Retrieved
from https://journal.imras.org/index.php/sps/article/view/479
10.
Tursunova Marxabo Raxmonovna. (2023). Parallel Korpus Prizmasi Tahlilida Tarjima
Asarlarda Asliyat Muammosi Tadqiqi .
American Journal of Language, Literacy and
Learning in STEM Education (2993-2769)
,
1
(9), 311–317. Retrieved from
http://grnjournal.us/index.php/STEM/article/view/1505
11.
Tursunova, M. (2023). USING INDUCTIVE AND DEDUCTIVE APPROACH IN
TEACHING GRAMMAR.
Modern Science and Research
,
2
(10), 11-17.
12.
Tursunova, M. (2023). ROLE OF THE 4C METHOD IN LANGUAGE
TEACHING.
Science and innovation in the education system
,
2
(11), 75-83.
13.
Tursunova, M. R., & Karimov, R. A. (2023). PARALLEL KORPUSDA BADIIY
ASARALARNING
ASLIYAT
TARJIMASI
TADQIQI.(O’. HOSHIMOVNING
“DUNYONING ISHLARI” ASARI ASOSIDA).
14.
Tursunova Marxabo Raxmonovna. (2023). THE 4C METHOD IS AN EFFECTIVE WAY
IN
LANGUAGE
TEACHING.
[Data
set].
Zenodo.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10033473
15.
Muxamedovna, G. M. (2023). INNOVATSION TALIM-BUYUK KELAJAK
POYDEVORI.
World scientific research journal
,
17
(1), 74-76.
16.
Muxamedovna, G. M. (2023). UCHINCHI RENESANS DAVRIDA AJDODLARIMIZ
MEROSINI ORGANISH ORQALI INTEGRATSION TA’LIMNI YANADA
TAKOMILLASHTIRISH
TAMOYILLARI.
ОБРАЗОВАНИЕ
НАУКА
И
ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ
,
22
(1), 35-38.
17.
Muxamedovna, G. M. (2023). KREATIV YONDASHUV ASOSIDA DIDAKTIK
MATERIALLAR YARATISH MEXANIZMLARI.
ОБРАЗОВАНИЕ НАУКА И
ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ
,
21
(3), 12-14.
18.
Gulamova, D. I. (2023). NUTQ MАDАNIYATINI SHАKLLАNTIRISH VA
RIVOJLANTIRISHDА EVFЕMIZMLАRNING O ‘RNI.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
497
19.
Gulamova, D. . (2023). ЭВФЕМИЗМЫ КАК ФАКТОР РАЗВИТИЯ КУЛЬТУРЫ
РЕЧИ УЧЕНИКОВ.
Modern Science and Research
,
2
(8), 231–236. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/22630
20.
More Citation Formats
21.
Gulamova, D. I. (2022). USE OF CREATIVE TASKS IN TEACHING THE NATIVE
LANGUAGE AT SCHOOL.
Galaxy International Interdisciplinary Research
Journal
,
10
(2), 841-846.
22.
Gulamova, D. (2023). USE OF CREATIVE TASKS IN TEACHING THE NATIVE
LANGUAGE AT SCHOOL.
Modern Science and Research
,
2
(7), 322-327.
23.
Murodova, D. (2023). THE MATERNAL IMAGE IN WOMEN'S PROSE OF THE LATE
TWENTIETH CENTURY.
Modern Science and Research
,
2
(10), 143-146.
24.
Murodova, D. (2023). THE MATERNAL IMAGE IN WOMEN'S PROSE OF THE
LATE TWENTIETH CENTURY.
Modern Science and Research
,
2
(10), 143-146.
25.
Муродова , Д. . А. (2023). ЦВЕТОВАЯ ГАММА В ЛИРИКЕ А. ФЕТА.
GOLDEN
BRAIN
,
1
(2), 300–303.
26.
Муродова, Д. А. (2023). ЗАИМСТВОВАННАЯ ЛЕКСИКА В РУССКОМ ЯЗЫКЕ.
27.
Rakhimova, S. T. (2023). WRITING MATTERS IN EFL.
Educational Research in
Universal Sciences
,
2
(4), 124-127.
28.
Rakhimova, S. (2023). TEACHING READING THROUGH GRAMMAR.
Modern
Science and Research
,
2
(10), 795-800.
29.
Tolibovna, S. R. (2022, October). SIGNIFICANCE OF LEARNING ENGLISH IN
CONTEMPORARY WORLD. In
Proceedings of International Conference on Scientific
Research in Natural and Social Sciences
(Vol. 1, No. 1, pp. 63-67).
30.
Tolibovna, S. R. (2022). USE OF TECHNOLOGY IN MODERN CLASSROOM
TEACHING.
Journal of new century innovations
,
14
(1), 192-195.
31.
Karimova, G. (2023). SKIMMING AND SCANNING.
Modern Science and
Research
,
2
(9), 334-335.
32.
Karimova Go’zal Ikhtiyorovna. (2023). MASTERING THE ART OF EFFECTIVE
SPEAKING AND READING: STRATEGIES FOR IMPROVING SPEAKING AND
READING SKILLS.
International Journal Of Literature And Languages
,
3
(10), 32–38.
https://doi.org/10.37547/ijll/Volume03Issue10-06
33.
Qurbonova N.R., & Karimova Guzal Ikhtiyorovna. (2023). DEVELOPMENT OF
FANTASY GENRE IN 20TH CENTURY.
Intent Research Scientific Journal
,
2
(5), 1–5.
Retrieved from https://intentresearch.org/index.php/irsj/article/view/68
34.
Karimova, G. (2023). DEVELOPMENT OF FANTASY GENRE IN 20TH
CENTURY.
Modern Science and Research
,
2
(10), 67–71. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/25307
35.
Karimova, G. (2023). DEVELOPMENT OF LITERARY CRITICISM IN ENGLISH
LANGUAGE IN 20TH CENTURY.
Modern Science and Research
,
2
(10), 411–413.
Retrieved from https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/25308
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
498
36.
Orifjonovich, O. A. (2023). The Main Features of Conceptual Metaphors in Modern
Linguistics.
American Journal of Language, Literacy and Learning in STEM Education
(2993-2769)
,
1
(9), 365-371.
37.
Ollomurodov, A. (2023). CINEMA DISCOURSE ANALYSIS AND THEORETICAL
FOUNDATIONS IN LINGUISTICS. Modern Science and Research, 2(10), 500-505.
38.
Sulaymonovna, Q. N., Tashpulatovna, K. M., & Orifjonovich, O. A. (2023). COGNITIVE
AND LINGUOCULTURAL CHARACTERISTICS OF. VOLUME, 3, 30-35.
39.
Sulaymonovna, Q. N., & Orifjonovich, O. A. (2023). XOLID HUSAYNIYNING
ASARLARI TARJIMALARIDA KONSEPTUAL METAFORALAR TALQINI VA.
40.
Ollomurodov, A. (2023). MULTIDISCIPLINARY AND INTERDISCIPLINARY
STUDY OF METAPHOR. Modern Science and Research, 2(9), 136-139.
41.
Orifjonovich, O. A. (2023). METAFORANING KO'P TARMOQLI VA FANLARARO
O'RGANILISHI.
42.
Orifjonovich, O. A. (2023). KINODISKURS LINGVISTIK SISTEMANING BIR QISMI
SIFATIDA. O'ZBEKISTONDA FANLARARO INNOVATSIYALAR VA ILMIY
TADQIQOTLAR JURNALI, 2(23), 208-211.
43.
Orifjonovich, O. A. (2023). Cognitive-Discursive Approach to the Analysis Of Film
Discourse. International Journal Of Literature And Languages, 3(10), 25-31.