ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
290
SPSS DASTURI: QULAYLIKLARI VA IMKONIYATLARI.
Ramanov Botirbek Parxad oʻgʻli
Qoraqalpoq Davlat universiteti, “Amaliy psixologiya” yoʻnalishi
2-bosqich talabasi,
botirbekromanov@gmail.com
https://doi.org/10.5281/zenodo.10500925
Annotasiya. Ma’lumotlarni tahlil qilish dunyosida to’g’ri dasturiy ta’minotga ega bo’lish
hamma narsani o’zgartirishi mumkin. Tadqiqotchilar va tahlilchilar orasida mashhur
tanlovlardan biri bu SPSS yoki ijtimoiy fanlar uchun statistik paketdir. Biroq, bozorda mavjud
bo’lgan boshqa ko’plab ma’lumotlarni tahlil qilish vositalari bilan SPSS o’z raqobatchilariga
qarshi qanday turishini tushunish muhimdir. Ushbu maqolada biz SPSS-ni boshqa ma’lumotlarni
tahlil qilish vositalari bilan solishtiramiz, bu sizga oqilona qaror qabul qilishga yordam beradi.
Kalit soʻzlar: SPSS, manipulyatsiya, vizualizatsiya, intuiv, interaktiv.
SPSS SOFTWARE: FEATURES AND CAPABILITIES.
Abstract. In the world of data analysis, having the right software can make all the
difference. One popular choice among researchers and analysts is SPSS, or Statistical Package
for the Social Sciences. However, with a plethora of other data analysis tools available in the
market, it’s important to understand how SPSS stacks up against its competitors. In this article,
we will compare SPSS with other data analysis tools to help you make an informed decision.
Key words: SPSS, manipulation, visualization, intuitive, interactive.
ПРОГРАММНОЕ ОБЕСПЕЧЕНИЕ SPSS: ОСОБЕННОСТИ И
ВОЗМОЖНОСТИ.
Аннотация. В мире анализа данных наличие правильного программного обеспечения
может иметь решающее значение. Одним из популярных вариантов среди исследователей
и аналитиков является SPSS, или Статистический пакет для социальных наук. Однако,
учитывая множество других инструментов анализа данных, доступных на рынке, важно
понимать, чем SPSS отличается от своих конкурентов. В этой статье мы сравним SPSS
с другими инструментами анализа данных, чтобы помочь вам принять обоснованное
решение.
Ключевые слова: SPSS, манипулирование, визуализация, интуитивно понятный,
интерактивный.
SPSS (Statistical Package for the Social Sciences) dasturi statistik tahlil va ma’lumotlar
analizi uchun ishlatiladi. Undan foydalanish uchun qulayliklar quyidagicha: grafiklar va
ko’rsatkichlar: SPSS orqali ma’lumotlarni grafiklar, ko’rsatkichlar, histogrammalar va boshqa
vizualizatsiyalar ko’rsatish mumkin.
Statistik tahlil: SPSS, ma’lumotlar bo’yicha ko’plab statistik ko’rsatkichlarni hisoblashga
yordam beradi. Bu, o’rtacha, standart deviasiya, korrelatsiya va boshqa statistik ma’lumotlarni
olishga imkoniyat beradi.
Ma’lumotlar bazasi: SPSS, ma’lumotlar bazasini yaxshi boshqarish imkoniyatini beradi.
Ma’lumotlarni kiritish, tahrirlash va boshqa ma’lumotlar bilan ishlash uchun xizmat qiladi.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
291
Ma’lumotlar filtratsiyasi va tanlashi: SPSS orqali ma’lumotlar filtirlash, tanlash va qayta
ishlash oson.
T-test va ANOVA: Dastur, ma’lumotlar orasida farqni aniqlash uchun t-test va ANOVA
kabi tahlil usullarini o’z ichiga oladi.
Regressiya tahlili: SPSS orqali ma’lumotlar orasidagi o’zaro bog’liqliklarni tahlil qilish,
regressiya modellari yaratish va natijalarni baholash mumkin.
Ma'lumotlarni manipulyatsiya qilish har qanday ma'lumotlarni tahlil qilish jarayonining
muhim qismidir. SPSS xom ma'lumotlarni tozalash va foydalanish mumkin bo'lgan formatga
aylantirish uchun bir qator vositalarni taklif etadi. Uning intuitiv interfeysi foydalanuvchilarga
ma'lumotlar to'plamlarini birlashtirish, o'zgaruvchilarni qayta kodlash va yangi o'zgaruvchilarni
yaratish kabi vazifalarni osonlik bilan bajarishga imkon beradi. Bundan tashqari, SPSS yo'qolgan
qiymatlarni hisoblash va kategorik o'zgaruvchilarni samarali boshqarish imkoniyatlarini taqdim
etadi.
Biroq, murakkab ma'lumotlarni manipulyatsiya qilish vazifalari yoki katta ma'lumotlar
to'plami bilan ishlash haqida gap ketganda, SQL yoki Excel kabi boshqa vositalar afzalliklarga ega
bo'lishi mumkin. SQL foydalanuvchilarga kuchli buyruqlar yordamida ma'lumotlar bazalarini
to'g'ridan-to'g'ri so'rash imkonini beradi, Excel esa ko'p foydalanuvchilarga tanish bo'lgan elektron
jadval funksiyalarini taqdim etadi. Ma'lumotlarni tahlil qilish ehtiyojlaringizning tabiatiga qarab,
ushbu vositalar muayyan vazifalar uchun ko'proq mos kelishi mumkin.
Vizualizatsiya va hisobot. O'z topilmalaringizni samarali etkazish ma'lumotlarni tahlil
qilishda hal qiluvchi ahamiyatga ega. SPSS foydalanuvchilarga o'z natijalarini vizual tarzda
jozibali ko'rsatishga yordam berish uchun diagrammalar, grafiklar va chizmalar kabi bir qator
vizualizatsiya imkoniyatlarini taklif etadi. O'zining sudrab olib tashlash interfeysi bilan
professional ko'rinishdagi hisobotlarni yaratish juda oson. SPSS shuningdek, oson almashish
uchun natijalarni PDF yoki Excel kabi turli formatlarga eksport qilish imkoniyatlarini taqdim etadi.
SPSS asosiy vizualizatsiya va hisobot berish imkoniyatlarini ta'minlashda ustun bo'lsa-da,
Tableau yoki Power BI kabi boshqa vositalar ma'lumotlarni vizualizatsiya qilishning yanada ilg'or
xususiyatlarini taklif qiladi. Ushbu vositalar foydalanuvchilarga real vaqtda yangilanishi mumkin
bo'lgan interaktiv boshqaruv paneli va dinamik vizualizatsiya yaratish imkonini beradi. Agar sizga
murakkab vizualizatsiya kerak bo'lsa yoki interaktiv hisobotlar yaratmoqchi bo'lsangiz, bu
muqobillarni ko'rib chiqishga arziydi.
Narxlari haqida gap ketganda, SPSS boshqa ma'lumotlarni tahlil qilish vositalariga
nisbatan nisbatan qimmatligi bilan mashhur. U foydalanuvchining ehtiyojlariga qarab turli xil
litsenziyalash variantlarini taklif qiladi, lekin umuman olganda, bu jismoniy shaxslar yoki byudjeti
cheklangan kichik tashkilotlar uchun muhim sarmoya bo'lishi mumkin. Boshqa tomondan, R va
Python kabi ochiq manbali vositalar bepul va hamma uchun ochiqdir.
Xulosa. SPSS, ma’lumotlar tahlili va statistik ma’lumotlarni vizualizatsiya qilishda keng
qo’llaniladigan dasturdir. Muammolar paydo bo’lsa, yordam va qo’llanma izlash, forumlarda
so’rov yuborish va statistika sohasidagi yangiliklarni kuzatib borish yordam bera olish
imkoniyatlarini oshirishga yordam bera oladi. Dastur versiyasini yangilash ham muammolar
yechishda muhim bo’lishi mumkin.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
292
REFERENCES
1.
Muhammedova D.G, Salamova G.Sh. Psixologik tadqiqotlar maʼlumotlarini qayta ishlash
metodlari va texnologiyalari
2.
Byuyul A., Syofel P. SPSS: iskusstvo obrabotki informatsii. Analiz statisticheskix dannыx
i vosstanovlenie skrыtыx zakonomernostey. Moskva, Sankt-Peterburg, Kiev, 2005. – 603
3.
Наследов А.Д. SPSS: компьютерный анализ данных в психологии и социальных
науках.2-изд.- СПб., 2007.- 416с. С-16
