ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
1074
BOSHLANG`ICH SINF O‘QUVCHILARDA INGLIZ TILI FANININI O`QITISH
METODIKASIGA YO`NALTIRILGAN DARSLARNI TASHKIL ETISH SHAKLLARI
Shafoatov Otabek Alisherovich
Termiz iqtisodiyot va servis universiteti magistranti
https://doi.org/10.5281/zenodo.10579667
Annotatsiya. Mazkur maqola boshlang‘ich sinflarda bolalarga ingliz tili tez oson
o‘qitishning samarali metodlari haqida atroflicha yoritilgan. Ushbu maqolada bolalarga ingliz
tilini mazmunli va qiziqarli o‘rgatish usullari bilan tanishishingiz mumkin.
Kalit so’zlar: boshlang‘ich sinf, ingliz tili, bolalar, o‘rgatish, qiziqarli, qo‘shiq, harakatlar,
tushuntirish, tez va oson, yosh bolalar, aqliy, jismoniy, o‘qituvchi, ovozlar.
FORMS OF ORGANIZATION OF CLASSES FOCUSED ON THE METHODOLOGY
OF TEACHING ENGLISH LANGUAGE TO PRIMARY SCHOOL STUDENTS
Abstract. This article gives you a brief overview on how to teach English quickly and easily
in elementary school. In this article, you can learn about meaningful and fun ways to teach English
to children.
Keywords: elementary, English, children, teaching, fun, song, action, explanation, quick
and easy, young children, mental, physical, teacher, voices.
ФОРМЫ ОРГАНИЗАЦИИ ЗАНЯТИЙ, ОРИЕНТИРОВАННЫХ НА МЕТОДИКУ
ПРЕПОДАВАНИЯ АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА УЧАЩИМСЯ НАЧАЛЬНЫХ
КЛАССОВ.
Аннотация. В данной статье подробно описаны эффективные методы обучения
английскому языку детей в начальных классах быстро и легко. В этой статье вы узнаете
о значимых и интересных способах преподавания английского языка детям.
Ключевые слова: элементарный, английский, дети, обучение, веселье, песня,
занятия, объяснение, быстро и легко, маленькие дети, умственное, физическое, учитель,
звуки.
Bugungi kunda xorijiy tillarni bilish ko'nikmasi hayotimizning ajralmas qismlaridan biri
bo'lib bormoqda. Turli sohalardagi mutaxassislarda chet ellik hamkorlar bilan hamkorlik qilish
ko'rsatkichi yuqori bo'lganligi sababli, ularda til o'rganishga bo'lgan talab yuqoridir. Zamonaviy
jamiyatda chet tillari kasbiy ta'limning muhim tarkibiy qismiga aylanmoqda. Bunday bilimlarni
insonlar dastlab maktabgacha ta‘lim muassasalari va maktab keyinchalik institutlarda, o'quv
kurslarida yoki mustaqil ravishda xorijiy tilni o'rganadilar.
Ushbu maqsadga yetishishda muvaffaqiyatga erishish, o'qituvchilarning amaliy uslublari
va malakasiga bog'liq. Axborot texnologiyalari va zamonaviy o'qitish usullaridan foydalanish
qobiliyati yangi materiallarni tezkor tushunishga yordam beradi. Turli usullarni birlashtirib
o'qituvchi muayyan ta'lim dasturlarini yechishga qodir bo'ladi. Ingliz tilini o'rgatishda
o'rganuvchining salohiyat va darajasi, yoshidan kelib chiqqan holda bosqichma-bosqich o'rgatish
yaxshi natija beradi. Psixologlarning fikricha, bolalar kattalarga nisbatan tilni tez va oson
o'zlashtiradilar.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
1075
Bolalarda til o'rganishga bo'lgan tabiiy moyillik, ularda taqlid qilish xususiyati kuchli
ekanligi, kattalarga qaraganda bolalar vaqtining ko'pligi buning asosiy sabablaridandir. Shuni
e'tiborga olish kerakki, 6–7 yoshli bolalar ma'lumotlar ma'nosini tushunib emas, uni mexanik
tarzda yodlaydi. Shuning uchun boshlang'ich sinf o'quvchilariga ingliz tilini o'rgatishni grammatik
tushuncha berishdan boshlamaslik zarur. Aks holda chet tilini o'rgatishning dastlabki qadamidanoq
bolani zo'riqtirib qo'yish va qiziqishini so'ndirib qo'yish mumkin. Shunday ekan, kichik yoshdagi
bolalarga xorijiy tilni o'rgatish ancha mushkul va mas'uliyatli. Bolalarga ingliz tilini mazmunli va
qiziqarli o'rgatish uchun quyidagi usullardan foydalanish mumkin: - qo'shiq va she'rlar orqali
tushuntirish yoki esda qolishi qiyin bo'lgan, ma'noga ega bo'lmagan harf yoki birikmalarni kuyga
solib o'rgatish. Bunga misol qilib, bolalarning ingliz tili alifbosini qo'shiq qilib o'rganishlari
shunchaki yodlashdan ko'ra samarali ekanligini ko'rsatish mumkin.
- aqliy va jismoniy harakatlar bilan bo'g'liq bo'lgan o'yinlar;
- multfilmlar;
Bolalar til o'rganish mobaynida multfilmdagi gaplarni tushunmasada, multfilm
qahramonlarining harakatlari orqali ular ishlatayotgan so'zlarni tushunishga intiladi. Bu esa bolalar
uchun qiziq va til o'rganishlari uchun samarali yo'l.
- rol ijro etish (role play) o'qituvchi biror ma'lumotni, masalan, hayvon yoki qushlarning
nomlarini o'rgatayotgan paytda rol orqali ijro etishi yoki bolalarga ijro ettirishi lozim.
Misol uchun: bir o'quvchi itning vovillashi, mushukning miyovlashini ko'rsatib bersa,
boshqa bir o'quvchi bu tovushlar qaysi hayvon ekanligini ko'rsatish mumkin.
- mavzuga oid muhit;
O'qituvchi mavzusiga qarab o'sha muhitni yaratib bera olsa, bolalar tilni yaxshi
o'rganishadi.
Masalan: traveling, birthday, in the kitchen va boshqalar. Traveling(sayohat) mavzusida
o'qituvchi sayohat uyushtirishi, sayohatga qanday vositalar orqali (foot, bicycle, automobile, train,
boat, airplane) borish mumkinligi, qayerlarga sayohat qilish (Tashkent, Samarkand, Bukhara,
England, USA) muhimligi haqida ma'lumot beradi. Bu hol o'quvchilarning so'z boyligini, til
imkoniyatlarini kuchaytiradi, dunyoqarashini o'stiradi.
Bolalarda topishmoqlarning javobini topishga qiziqish kuchli. Shuning uchun o'qituvchi
topishmoqni ingliz yoki o'zbek tilida aytsada, uning javobini bolalardan ingliz tilida aytishini talab
qilishi lozim. Shunda bolalar so'zlarni tez o'rganishadi. Bolalarda til o'rganishga bo'lgan tabiiy
moyillik, ularda taqlid qilish xususiyati kuchli ekanligi, kattalarga qaraganda bolalar vaqtining
ko'pligi buning asosiy sabablaridandir. Shuni e'tiborga olish kerakki, 6–7 yoshli bolalar
ma'lumotlar ma'nosini tushunib emas, uni mexanik tarzda yodlaydi. Shuning uchun boshlang'ich
sinf o'quvchilariga ingliz tilini o'rgatishni grammatik tushuncha berishdan boshlamaslik zarur. Aks
holda chet tilini o'rgatishning dastlabki qadamidanoq bolani zo'riqtirib qo'yish va qiziqishini
so'ndirib qo'yish mumkin. Shunday ekan, kichik yoshdagi bolalarga xorijiy tilni o'rgatish ancha
mushkul va mas'uliyatli. Bolalarga ingliz tilini mazmunli va qiziqarli o'rgatish uchun quyidagi
usullardan foydalanish mumkin: - qo'shiq va she'rlar orqali tushuntirish yoki esda qolishi qiyin
bo'lgan, ma'noga ega bo'lmagan harf yoki birikmalarni kuyga solib o'rgatish.
Bunga misol qilib, bolalarning ingliz tili alifbosini qo'shiq qilib o'rganishlari shunchaki
yodlashdan ko'ra samarali ekanligini ko'rsatish mumkin.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 1 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
1076
- aqliy va jismoniy harakatlar bilan bo'g'liq bo'lgan o'yinlar;
- multfilmlar;
Bolalar til o'rganish mobaynida multfilmdagi gaplarni tushunmasada, multfilm
qahramonlarining harakatlari orqali ular ishlatayotgan so'zlarni tushunishga intiladi. Bu esa bolalar
uchun qiziq va til o'rganishlari uchun samarali yo'l. - rol ijro etish(role play) o'qituvchi biror
ma'lumotni, masalan, hayvon yoki qushlarning nomlarini o'rgatayotgan paytda rol orqali ijro etishi
yoki bolalarga ijro ettirishi lozim.
Misol uchun: bir o'quvchi itning vovillashi, mushukning miyovlashini ko'rsatib bersa,
boshqa bir o'quvchi bu tovushlar qaysi hayvon ekanligini ko'rsatish mumkin.
- mavzuga oid muhit;
O'qituvchi mavzusiga qarab o'sha muhitni yaratib bera olsa, bolalar tilni yaxshi
o'rganishadi. Masalan: traveling, birthday, in the kitchen va boshqalar. Traveling(sayohat)
mavzusida o'qituvchi sayohat uyushtirishi, sayohatga qanday vositalar orqali (foot, bicycle,
automobile, train, boat, airplane) borish mumkinligi, qayerlarga sayohat qilish (Tashkent,
Samarkand, Bukhara, England, USA) muhimligi haqida ma'lumot beradi. Bu hol o'quvchilarning
so'z boyligini, til imkoniyatlarini kuchaytiradi, dunyoqarashini o'stiradi.
Xulosa qilib aytganda, kichik yoshdagi bolalarga til o'rgatish majburiyat sifatida emas,
qiziqarli mashg'ulot tarzida olib borilishi, bir necha samarali usullardan foydalanib dars o'tish
ularning kelajakda oladigan bilimlari uchun poydevor bo'lib xizmat qilishi mumkin. Bolalarga chet
tillarini o'rganish qanchalar muhimligini tabiiy sharoitlar orqali to'g'ri tushuntirib borilishi darkor.
Chunonchi, buyuk mutafakkir Abu Nasr Forobiy ham ko'plab xorijiy tillarni mukammal bilgan,
bu tillarda bemalol gaplasha olgan hamda shu tillarda ijod qilgan. Bunday imkoniyat
REFERENCES
1.
John Adams ‖ Analysis of retirement age in different countries of the world.London 2017.
2.
Chet tillarni o‘rganish tizimini yanada takomillashtirish chora –tadbirlari to‘g‘risida (PQ-
1875-son)‖Xalq so‘zi gazetasi. 2012yil. 12-dekabr.
3.
J. Jalolov . ―ingliz tilini o‘qitish metodlari‖ ―O‘qituvchi‖ nashiryoti Toshkent
4.
To‘xtasinova, N. R. Q., & Soibjonova, M. T. O. Q. (2022). TAGMA’NO VA
PRESUPPOZITSIYA HODISASINING PRAGMATIK TADQIQI (Abdulla Qahhor asarlari
misolida). Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 2(4), 141-
146.
5.
Тухтасинова, Н. Р. (2021). ИССЛЕДОВАНИЕ ПРЕДВАРИТЕЛЬНЫХ И
ТАГМАНСКИХ СОБЫТИЙ НА РАБОТАХ АБДУЛЛЫ КАХХАР. Экономика и
социум, (2-2), 240-244.
6.
Pratova, G. O., & To‘Xtasinova, N. R. Q. (2022). O’ZBEK TILIDA
FREZEOLOGIZMLARNING PRAGMATIK SINONIMYASI. Oriental renaissance:
Innovative, educational, natural and social sciences, 2(5), 35-38.
