YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
46
INTERNETDA ISHLASH ASOSLARI BO’LIMINI O‘QITISH METODIKASI
Boltayev Farhod Bahtiyorovich
SHDPI matematika va informatika yo‘nalishi talabasi
O‘ktamov Madadjon O‘ktam o‘g‘li
SHDPI “Matematika va ta’limda axborot texnologiyasi” o‘qituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.14998126
Annotatsiya.
Ushbu maqolada internetda ishlash asoslarini o‘qitish metodikasiga oid
zamonaviy yondashuvlar tahlil qilinadi. Internet texnologiyalaridan samarali foydalanish,
raqamli savodxonlikni oshirish, kiberxavfsizlikni ta’minlash hamda o‘quvchilarning mustaqil
bilim olish ko‘nikmalarini shakllantirish metodlari o‘rganiladi. Tadqiqotda interaktiv dars
uslublari, amaliy mashg‘ulotlar va zamonaviy o‘qitish texnologiyalarining samaradorligi tahlil
qilinadi.
Kalit so‘zlar:
Internet, internetda ishlash, o‘qitish metodikasi, axborot texnologiyalari,
raqamli ta’lim, masofaviy o‘qitish, interaktiv ta’lim, elektron ta’lim resurslari, onlayn ta’lim,
veb-texnologiyalar, internet xavfsizligi, axborot savodxonligi, virtual sinf, pedagogik
texnologiyalar, innovatsion ta’lim usullari.
Абстрактный.
В данной статье анализируются современные подходы к обучению
основам работы в Интернете. Изучаются эффективное использование интернет-
технологий, повышение цифровой грамотности, обеспечение кибербезопасности,
методы формирования навыков самостоятельного обучения студентов. В
исследовании анализируется эффективность интерактивных методов обучения,
практических занятий и современных технологий обучения.
Ключевое слово:
Интернет, работа в интернете, методика преподавания,
информационные технологии, цифровое образование, дистанционное обучение,
интерактивное
обучение,
электронные
образовательные
ресурсы,
онлайн-
образование, веб-технологии, интернет-безопасность, информационная грамотность,
виртуальный класс, педагогические технологии, инновационные методы обучения.
Annotation
. This article examines modern approaches to teaching the basics of working
on the Internet. It analyzes methods for the effective use of internet technologies, improving
digital literacy, ensuring cybersecurity, and fostering independent learning skills in students.
The study evaluates the effectiveness of interactive teaching methods, practical training, and
modern educational technologies.
Keywords:
Internet, internet usage, teaching methodology, information technology,
digital education, distance learning, interactive learning, e-learning resources, online
education, web technologies, internet security, information literacy, virtual classroom,
pedagogical technologies, innovative teaching methods.
Zamonaviy axborot texnologiyalarining jadal rivojlanishi ta’lim jarayonlariga ham katta
ta’sir ko‘rsatmoqda. Internet orqali ta’lim olish, bilimlarni mustaqil o‘zlashtirish va raqamli
resurslardan foydalanish ko‘nikmalari zamonaviy o‘quvchilarga kerak bo‘lgan muhim
jihatlardan biridir. Shuningdek, internetdan foydalanishda xavfsizlik qoidalariga rioya qilish,
ishonchli axborotni ajrata bilish va interaktiv o‘qitish metodlarini qo‘llash o‘qituvchilar uchun
dolzarb masalalardan hisoblanadi. "Internetda ishlash asoslari" bo‘limining kirish qismi
YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
47
quyidagi maqsadni ko‘zda tutadi: talabalar yoki o‘quvchilarga internet texnologiyalarining
asosiy tushunchalari, ularning imkoniyatlari va maqsadlari haqida umumiy tasavvur berish.
Kirish qismi bo‘limning umumiy mazmuni va maqsadlarini tushuntiradi.
Quyidagi mavzularni o‘z ichiga olgan kirish qismini keltirishingiz mumkin:
Internetning ta'rifi va ahamiyati. Internet – global tarmoq bo‘lib, uning orqali butun
dunyo bo‘ylab ma'lumot almashish va interaktiv aloqalar o‘rnatish imkonini beradi.
Internetning hayotimizdagi roli, ish va ta'lim jarayonlaridagi o‘rni. Internet yordamida
zamonaviy bilimlar olish, onlayn resurslar orqali ta'limni rivojlantirish.
Internetning asosiy imkoniyatlari. Ma'lumot qidirish: google, wikipedia va boshqa
manbalar yordamida har xil sohalar bo‘yicha ma'lumotlarga ega bo‘lish.
Onlayn xizmatlar: E-mail, ijtimoiy tarmoqlar, video konferensiyalar va boshqa aloqalar.
Ko‘p foydalanuvchilik imkoniyatlari va kollaboratsiya (hamkorlik).
Internetda ishlash uchun zarur bo‘lgan asosiy vositalar. Kompyuter yoki mobil qurilma,
internetga ulanish va brauzer kabi dasturlar.
O‘qituvchi va o‘quvchilar uchun internetni samarali ishlatish bo‘yicha ko‘nikmalar.
Internetda ma'lumotlarni himoya qilish, shaxsiy ma'lumotlarni xavfsiz saqlash. Phishing,
viruslar va boshqa xavf-xatarlar haqida tushuncha.
Internetdan ta'limda foydalanish imkoniyatlari. Onlayn kurslar, masofaviy ta'lim
tizimlari (masalan, moodle, zoom).
Onlayn kurslar va ta'lim platformalari
.
Coursera, edx, udemy, khan academy kabi global
platformalar orqali talabalar dunyo bo‘ylab turli mavzularda kurslar olishi mumkin. Ushbu
platformalar ko‘pincha dunyoning yetakchi universitetlari va ekspertlari tomonidan taqdim
etilgan interaktiv darslar, video materiallar, testlar va topshiriqlarni o‘z ichiga oladi.
Moodle,
google classroom kabi masofaviy ta'lim tizimlari o‘quv jarayonlarini tashkil etish, darslarni
boshqarish va o‘quvchilarga materiallar taqdim etishda samarali vositadir.
Interaktiv resurslar va multimedia materiallari
.
Video darslar va podkastlar:
O‘qituvchilar va talabalar uchun audio va video materiallar taqdim etish orqali darslarni
interaktiv va qiziqarli qilish mumkin. Misol uchun, youtube ta'lim kanallari va maxsus o‘quv
dasturlari.
Simulyatsiyalar va virtual laboratoriyalar: Ayniqsa, tabiiy fanlar va texnologiya
bo‘yicha virtual tajribalar o‘tkazish, masalan, PhET Interactive Simulations yoki Labster kabi
platformalar orqali.
Onlayn kutubxonalar va ilmiy resurslar
.
Internetda mavjud bo‘lgan elektron
kutubxonalar (masalan, google scholar, jstor, researchgate) orqali talabalar ilmiy maqolalar,
kitoblar va boshqa resurslarga osonlik bilan kirishlari mumkin.
E-kitoblar va onlayn
manbalar: O‘quvchilar uchun bepul yoki pullik elektron kitoblar, maqolalar, tadqiqotlar
taqdim etuvchi resurslar.
Ijtimoiy tarmoqlar va onlayn hamjamiyatlar
.
Facebook, linkedin, twitter kabi ijtimoiy
tarmoqlarda o‘qituvchilar va talabalar uchun o‘quv guruhlari yaratish, dars materiallarini
baham ko‘rish va fikr almashish imkoniyatlari mavjud.
Onlayn imtihonlar va baholash tizimlari. Internet orqali talabalar uchun avtomatik
tarzda baholanuvchi testlar, anketalar, imtihonlar o‘tkazish imkoniyatlari mavjud. Masalan,
kahoot, quizlet, google forms orqali interaktiv imtihonlar yoki testlar yaratish va
o‘quvchilarga baho qo‘yish.
YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
48
Ta'limdagi kollaboratsiya va guruh ishlari. Internet o‘quvchilarga guruhlar shaklida
ishlash va bir-biri bilan masofadan turib hamkorlik qilish imkonini beradi. Google Docs,
microsoft teams yoki slack kabi vositalar yordamida talabalar birgalikda loyihalar ustida
ishlashlari mumkin. Onlayn ta'limning asosiy afzalliklaridan biri – turli mintaqalarda yoki
davlatlarda joylashgan talabalar bir-biri bilan ishlash imkoniyatiga ega bo‘lishidir.
Personalizatsiya va moslashtirilgan o‘qitish
.
Internet orqali o‘qitish ko‘proq individual
yondashuvni amalga oshirish imkoniyatini beradi. Talabalar o‘zlariga qulay vaqt va sharoitda
dars o‘rganishlari, o‘z tezliklarida materiallarni o‘rganishlari mumkin.
Onlayn seminarlar va vebinarlar. O‘qituvchilar yoki mutaxassislar tomonidan onlayn
tarzda o‘tkaziladigan seminarlar, master-klasslar va vebinarlar orqali talabalarga sohaning
eng yangi trendlari va bilimlari haqida ma'lumot berish. Zoom, microsoft teams va google
meet kabi platformalar orqali masofaviy ta'lim sessiyalarini o‘tkazish.
Mobil ta'lim (mLearning). Mobil qurilmalardan foydalanish orqali har qanday joyda va
vaqtda ta'lim olish. Mobil ilovalar yordamida talabalar o‘quv materiallari bilan ishlash,
testlarni topshirish va darslar o‘tkazishlari mumkin.
Edukatsion o‘yinlar va gamifikatsiya. Gamifikatsiya (o‘yin elementlaridan foydalanish)
ta'limni qiziqarli va interaktiv qilishda yordam beradi. Bu orqali talabalar o‘qish jarayonida
o‘zlarini o‘yin kabi his qiladilar, bu esa o‘rganish motivatsiyasini oshiradi. Misollar: Duolingo,
quizizz.
Internetda ishlash asoslarini o‘qitishda an’anaviy yondashuvlardan ko‘ra interaktiv va
amaliy metodlar samaraliroq ekani aniqlandi. O‘quvchilarni nafaqat internetdan foydalanish,
balki uning imkoniyatlarini to‘g‘ri baholash va xavfsiz ishlash bo‘yicha ham o‘qitish muhim
hisoblanadi. Kelgusida onlayn ta’lim platformalaridan kengroq foydalanish va sun’iy intellekt
asosida qurilgan ta’lim resurslarini jalb etish orqali internet texnologiyalarini o‘qitish jarayoni
yanada samarali bo‘lishi mumkin.
Foydalanilgan adabiyotlar/Используемая литература/References:
1.
Ergash o’g’li, Qodirov Farrux. "IMPORTANCE OF KASH-HEALTH WEB PORTAL IN THE
DEVELOPMENT OF MEDICAL SERVICES IN THE REGIONS." Conferencea (2022): 80-83.
2.
Qodirov, Farrux. "THE ROLE OF ICT IN THE DEVELOPMENT OF HEALTH SERVICES."
RAQAMLI TRANSFORMATSIYA JARAYONIGA AXBOROT TEXNOLOGIYALARINI JORIY
ETISHDA MA’LUMOTLARNI HIMOYALASH MUAMMOLARI VA YECHIMLARI RESPUBLIKA
ILMIY-AMALIY ANJUMANI MA’RUZALAR TO’PLAMI (2022).
3.
Фаррух Қодиров. Аҳолига хизмат кўрсатиш соҳасининг моделлаштиришни
тизимли имитация қилиш. Biznes-Эксперт. Том 173. Номер №5. Страницы 102-106. Дата
публикации 2022.
4.
Farrux, Qodirov. "Foreign experience in the development of medical services to the
population." Хоразм Маъмун академияси (2022).
5.
ҚОДИРОВ,
Фаррух.
"АҲОЛИГА
СОҒЛИҚНИ
САҚЛАШ
ХИЗМАТЛАРИ
КЎРСАТИШНИНГ ИЖТИМОИЙ-ИҚТИСОДИЙ РИВОЖЛАНИШИ ТАҲЛИЛИ." AGRO ILM
(2022).
YOSH OLIMLAR
ILMIY-AMALIY KONFERENSIYASI
in-academy.uz/index.php/yo
49
6.
Qodirov, Farrux. "VEKTOR VA SKALYAR MAYDONLAR. GRADIYENT VA YO’NALISH
BO’YICHA HOSILA. DIVERGENSIYA VA ROTOR. SATH CHIZIQLARI. GRADIYENT MAYDONLAR.
OQIMLAR." Analytical Journal of Education and Development (2022).
7.
Qodirov, Farrux. "FURYE QATORI FUNKSIYALARNI FURYE QATORIGA YOYISH."
МАТЕМАТИК ФИЗИКА ВА МАТЕМАТИК МОДЕЛЛАШТИРИШНИНГ ЗАМОНАВИЙ
МУАММОЛАРИ Халқаро илмий-амалий анжуман материаллари тўплами (2021).
8.
Qodirov, Farrux. "MASOFAVIY TA’LIMDA MOODLE. TUITKF. UZ PLATFORMASINING
O’RNI VA AHAMIYATI." ИЖТИМОИЙ СОҲАЛАРНИ РАҚАМЛАШТИРИШДА ИННОВАЦИОН
ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ ЎРНИ ВА АҲАМИЯТИ РЕСПУБЛИКА ИЛМИЙ-АМАЛИЙ
АНЖУМАНИ МАЪРУЗАЛАР ТЎПЛАМИ (2020).
9.
Qodirov, Farrux. "RASPBERREY PI QURILMASINING TEXNIK XUSUSIYATLARI VA UNING
IMKONIYATLARI." ИЖТИМОИЙ СОҲАЛАРНИ РАҚАМЛАШТИРИШДА ИННОВАЦИОН
ТЕХНОЛОГИЯЛАРНИНГ ЎРНИ ВА АҲАМИЯТИ РЕСПУБЛИКА ИЛМИЙ-АМАЛИЙ
АНЖУМАНИ МАЪРУЗАЛАР ТЎПЛАМИ (2020).
10.
Qodirov, Farrux. "PROTECTING WEBSITES FROM VARIOUS ATTACKS." АХБОРОТ-
КОММУНИКАЦИЯ
ТЕХНОЛОГИЯЛАРИНИ
РИВОЖЛАНТИРИШ
ШАРОИТИДА
ИННОВАЦИЯЛАР мавзусидаги Республика илмий-амалий анжуман МАЪРУЗАЛАР
ТУПЛАМИ (2019).
11.
Кодиров, Ф. "PROTSESS RAZRABOTKI IGROVOGO DVIJKA UNITY." Scienceweb
academic papers collection (2019).
