168
Т. А. Алиев
Миллий ғоя: мустамлакачилик
ва мустақиллик йилларида
Мустақилликни қўлдан бой берган халқ эрксизликка, турғун-
ликка маҳкум. Мустамлакачилик йилларида барча соҳаларда ривож-
ланиш депсиниб, маънавият, илм-фан ривожи секинлашди.
Ўтган асрнинг 80-йиллари охирига келиб миллий озодлик ҳара-
катлари кучайди. Халқнинг эркпарварлик, халқпарварлик, ватанпар-
варлик туйғулари миллий озодлик ҳаракатларини ҳаракатга келтирув-
чи куч сифатида сиёсий майдонга чиқди. 1991 йил 31 августда
Ўзбекистон Республикасининг Биринчи Президенти Ислом Каримов-
нинг фидокорона меҳнатлари туфайли мустақилликнинг эълон қили-
ниши ўзбек халқининг тарихий ютуғи, халқимизнинг ватанпарварлик,
эркпарварлик сари курашларининг мантиқий натижаси бўлди. Шу
боис мустақилликни кўз қорачиғидек асраш, бир сония бўлса-да,
мустақиллик учун курашдан тўхтамаслик лозим.
Ўзбекистон халқи тарихининг аччиқ ҳақиқатидан сабоқ чиқариш
зарур. Тарих ҳақиқати шундан иборатки, мамлакатимиз ҳудудида
хонликлар даврида ўзаро зиддиятлар юзага келиб, ўз ичидан сотқин-
лар чиққан ва бу охир-оқибат мустақилликнинг бой берилиши билан
якун топган.
Маълумки, бизнинг қадимий ва саховатли заминимизда кўп
асрлар давомида турли миллат ва элат, маданият ва дин вакиллари
тинч-тотув яшаб келган. Меҳмондўстлик, эзгулик, қалб саховати ва
том маънодаги бағрикенглик бизнинг халқимизга доимо хос бўлган ва
унинг менталитета асосини ташкил этади
1
.
Тарих ҳақиқати шуки, халқнинг мустақил ва эркин яшаши, Ватан
озод, Юрт обод бўлиши учун халқ бирлиги, ватанпарварлик, адолат-
парварлик каби ғояларга содиқлик талаб этилади. Мазкур ғоялар халқ,
буюк тарихий шахслар ёки олиму уламолар томонидан ўйлаб топил-
ган тушунчалар эмас, балки тарихий жараёнларнинг мантиқий хуло-
сасидир. Шу сабаб, халқ бирлиги, ватанпарварлик, адолатпарварлик
категорияларига қонуният сифатида қараш объектив заруратдир.
Мустақиллик йилларида ўзбек давлатчилиги ва миллий ғурурни
шакллантириш, ўзликни англаш муҳим аҳамият касб этди. Чунки бу
даврда халқ фаровонлигини таъминлаган ҳолда давлат тараққиётини
ривожлантириш зарур эди. Бу вазифа давлатимизнинг Биринчи
169
Президенти Ислом Каримов бошчилигида мустақил ривожланишнинг
қарийб 26 йили давомида тараққиётнинг «ўзбек модели»ни қўллаган
ҳолда аъло даражада бажарилди.
Ўзбекистон халқи ўз тақдирини ўзи белгилаш ҳуқуқини қўлга
киритиб, давлат ҳокимиятининг эгаси ва халқаро сиёсатнинг субъек-
тига айланди. Бу эса олий сиёсий-ҳуқуқий қадриятдир. Эртанги куни-
миз ушбу қадриятлардан нечоғлик фойдалана олишимизга боғлиқ. Шу
маънода, мустақиллик - ривожланиш имконияти демакдир.
Мустақиллигимизнинг 26 йиллик тарихига теран нигоҳ билан
назар ташласак, мамлакатимизда бир неча асрларга татирли ўзгариш-
лар содир этилганига гувоҳ бўламиз. Ушбу сифат ўзгаришлари ва
ривож- ланиш асосида Биринчи Президентимиз Ислом Каримов
томонидан ишлаб чиқилган «ўзбек модели» - ривожланиш
концепциясининг ҳаётийлиги ва меҳнаткаш ўзбек халқининг саъй-
ҳаракатлари ётибди.
Шу ўринда давлатимиз раҳбарининг қуйидаги фикрларини кел-
тириб ўтиш жоиз: «Мустақилликка эришганимиздан сўнг биз сохта
мафкуранинг якка ҳокимлигидан қутулдик, маънавиятни, мафкурани
зулмлардан озод қилиб, эркин фикрга, миллий тафаккурга кенг йўл
очдик. Эндиги асосий вазифа кишиларимизнинг мустақил фикрлашга
ўрганиши, ўзига ишончнинг орта боришидир, чунки тафаккур озод
бўлмаса, онг ва шуур тазйиқдан, қулликдан қутулмаса, инсон тўла озод
бўла олмайди»
77
.
Бугун ҳаётнинг ўзи Конституциямизда ифодасини топган энг
асосий мақсад - инсон манфаатларини ҳар томонлама таъмин- лаш
масаласини долзарб вазифа қилиб қўймоқда.
Инсон манфаатларини таъминлаш учун эса аввало одамлар билан,
халқ билан мулоқот қилиш, уларнинг дарду ташвишлари, орзу-
ниятлари, ҳаётий муаммо ва эҳтиёжларини яхши билиш керак
78
.
Барчамизга аёнки, юртимиздаги ҳар қайси инсон, ҳар қайси
оиланинг энг эзгу орзу-мақсадлари, ҳаётий манфаатлари аввало унинг
фарзандлари тимсолида намоён бўлади, рўёбга чиқади. Албатта, бу
борада юртимизда улкан ишлар қилинмоқда ва улар амалда ўзининг
ижобий натижасини бермоқда.
77
Каримов И. А.
Ватан саждагоҳ каби муқаддасдир. Т. 3. -Т., 1996. - Б. 366.
78
Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш - юрт тараққиёти ва халқ
фаровонлигининг гарови. Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг
Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганининг 24 йиллигига бағишланган
тантанали маросимдаги маърузаси // Халқ сўзи. - 2016. - 8 дек.
170
Миллий ғоямиз замонавий кадрларнинг юксак маънавиятли,
ватанпарвар ва моҳир мутахассис бўлишларини объектив заруриятга
айлантиради. Бу борада ички ишлар ходимлари бундай заруратни
чуқур англаб, шу йўналишда тинмай изланиши лозим.
Шундай экан, ички ишлар органлари ходимлари ҳам фуқаролар-
нинг дардини эшитиб, халқимизнинг фаровонлиги, юртимизнинг
тинчлиги учун ўз ҳиссаларини қўшмоғи лозим. Ички ишлар орган-
лари ходимларининг сермашаққат ва шарафли хизматлари ҳақида сўз
борганда қуйидаги фикрларни эслаш мақсадга мувофиқ: «Ички иш-
лар органларининг юқоридан қуйигача бўлган барча тизимлари амал-
да сифат жиҳатдан бутунлай янгича асосда шакллантирилди, ҳуқуқ-
тартиботни сақлаш ва жиноятчиликка қарши курашишнинг усул ва
воситаларидан фойдаланган ҳолда, жамоат хавфсизлигининг самара-
ли тизимини қарор топтириш бўйича устувор йўналишлар белгила-
ниб олинди. Ички ишлар органлари ходими бошқалардан тартиб-
интизомли бўлишни талаб қилар экан, аввало, ўзи амалдаги қонун-
ларни ҳурмат қилиши, уларга қатъий риоя этиши зарур»
1
.
Адабиётлар рўйхати:
1.
Yugay, Lyudmila. "Biometric identification as an innovation in
criminalistics." Society and innovations, Special 07 (2022): 289.
2.
Югай, Л. Ю. "Биометрическая идентификация личности по
изображению лица человека: опыт Республики Узбекистан." (2023).
