177
Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati:
1. Azizxo’jaeva N.N. Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat.-T.:2003.
2. Jumaniyozova M. Innovasion faoliyat tushunchasi va malaka oshirish
jarayonida o’qituvchilarni innovasion faoliyatga tayyorlash.// Xalq ta’limi, 2004, 6
son.
3. Jo’raev R.H., Rahimov B.X., Xolmatov Sh. Yangi pedagogik texnologiyalar.
Muammoli ta’limga asoslangan o’quv –metodik qo’llanma.-T.: Fan, 2005.
4. Zaripov K. Yangi pedagogik texnologiyani tadbiq etish bosqichlari. //. Xalq
ta’limi. 1997.
MATEMATIKA DARSLARIDA ZAMONAVIY TEXNOLOGIYALARNING
QO‘LLANILISHI VA UNING AHAMIYATI
Sharipova Sadoqat Fazliddinovna,
Abdunazarov Rabimkul
O‘zbekiston Milliy universiteti Jizzax filiali
Annotatsiya
: Ushbu maqola zamonaviy fan va texnika yutuqlaridan ta'lim
maqsadlarida foydalanish imkoniyatlariga bag'ishlangan. O‘quvchilarga matematika
o‘rgatishda zamonaviy texnologiyalardan foydalanishning ijobiy tomonlari
aniqlangan.
Kalit so‘zlar
: matematika, o‘rganish, ta'lim, talaba, o‘qituvchi, zamonaviy
texnologiya, interfaol ta'lim.
Ma’lumki, zamonaviy elektron qurilmalar inson hayotining bir qismiga aylandi.
Hozirgi vaqtda kompyuterlashtirish ta'sir qilmaydigan faoliyat sohasini tasavvur qilish
qiyin. Ta’lim sohasi ham bundan mustasno emas. Zamonaviy texnologiyalardan
foydalangan holda o‘rganish ilmiy fantastika kabi g'ayrioddiy narsa emas. Elektron
doskalar, proyektorlar, kompyuterlar va noutbuklar kabi texnologik yutuqlar
zamonaviy maktablarning kundalik hayotida mustahkam o‘rin oldi. Hozirgi kunda
zamonaviy axborot texnologiyalari nafaqat o‘qituvchi va o‘quvchilarni bo‘lajak darsga
tayyorlashda, balki bevosita dars jarayonida ham qo‘llanilmoqda.
Fan va texnika taraqqiyoti, axborotlashtirishning kuchayishi zamonaviy insonga
harakatchanlik, faollik, vaqt va kuchni “tejash” va zamon bilan hamnafas yashash kabi
hayot sharoitlarini taqozo etmoqda [3]. Hozirgi zamonda zamonaviy inson uchun
shunchaki biror narsani bilishning o‘zi yetarli emas; trendda bo‘lish uchun u doimiy
ravishda o‘rganish, takomillashtirish, kerakli ma'lumotlarni qidirish va topa olish
qobiliyatiga ega bo‘lishi kerak.
Hozirgi kunda ko‘plab bolalar boshlang'ich maktab bosqichida elektron
qurilmalardan foydalanishni yaxshi bilishadi. Shuni ta'kidlash kerakki, hozirda
aksariyat gadjetlardan foydalanib bo‘lmaydi, faqat o‘yin-kulgi uchun yoki muayyan
funktsional operatsiyalarni bajarish uchun (masalan, mobil telefon qo‘ng'iroqlari va
boshqalar), balki mashg'ulotlar uchun ham.
178
Ta'limda kompyuterlar va boshqa texnik vositalardan foydalanish "ijtimoiy
hayotning
barcha
sohalarida
o‘quvchilarni
axborotlashtirishning
yangi
tendentsiyalarini keltirib chiqaradi"[1]. Zamonaviy texnologiyalardan foydalanish
darsni diversifikatsiya qilish, uni yanada qiziqarli va esda qolarli qilish imkonini
beradi.
Talabalarning qiziqishini oshirish va ularni o‘quv jarayoniga jalb qilish uchun
matematika darslarida o‘qituvchi zamonaviy texnologiyalarning barcha arsenalidan
foydalanishi mumkin. Ular orasida tematik multimedia taqdimotlari, kompyuter va
interaktiv texnologiyalar eng keng tarqalgan. Elektron vositalar matematika darslarini
o‘quvchilar uchun yanada ko‘rgazmali va qiziqarli qilish imkonini beradi.
Bundan tashqari, matematika darsida ham, darsdan tashqari vaqtda ham elektron
vositalardan foydalanish, jumladan, quyidagilarga yordam beradi:
- ishning eng maqbul sur'atiga erishish;
- o‘quv jarayoniga o‘quvchilarning “keng ommasi”ni jalb etish;
- murakkab tushunchalar va jarayonlarni o‘zlashtirishni soddalashtirish;
-talabalarda assotsiativ tafakkurni jalb qilish.
Yuqorida aytib o‘tilganidek, ko‘plab elektron ommaviy axborot vositalaridan
o‘quv maqsadlarida foydalanish mumkin. Masalan, kompyuterdan matematika
darsining mutlaqo istalgan bosqichida - yangi materialni o‘rgatishda, uni
mustahkamlashda, takrorlashda va boshqa narsalar qatorida uni kuzatishda foydalanish
mumkin. Dars davomida o‘qituvchining vazifasi turli xil ma'lumotlarni idrok etish,
qayta ishlash va taqdim etishning kuchli vositasi sifatida kompyuter va zamonaviy
texnologiyalarning muhim imkoniyatlarini ko‘rsatishdir. Kompyuter (turli xil dasturlar
va ilovalar yordamida) keng imkoniyatlar arsenaliga ega, ulardan foydalanish
o‘qituvchining ishini osonlashtirishga yordam beradi. Shaxsiy kompyuterdan
foydalangan holda o‘qituvchi o‘rganishni iloji boricha samarali boshqarishi mumkin:
o‘quvchilarning topshiriqlarni hal qilish to‘g'riligini deyarli bir zumda baholaydi (shu
jumladan, buni ob'ektiv bajarish), statistik ma'lumotlarni ko‘rib chiqing, muayyan
masalani hal qilishga sarflangan vaqt miqdorini aniqlang. eng muammoli tomonlari.
Kompyuter bir xil vazifalarni hal qilishda turli o‘quvchilarning ish faoliyatini yoki bir
talabaning ma'lum vaqt oralig'idagi ish faoliyatini taqqoslash imkonini beradi [1].
Hozirgi vaqtda o‘qituvchilar tomonidan matematika darslarida matnlar,
tasvirlar, tovushlar va videolarni o‘z ichiga olgan turli xil multimedia taqdimotlaridan
foydalanish odatiy holdir. Multimedia taqdimotlari axborotni idrok etishning turli
shakllaridan foydalanish imkonini beradi va uni esda saqlashni osonlashtiradi. Interfaol
ta'lim uchun tuzilmani ishlab chiqish turli interfaol usullardan foydalanish va o‘quv
vaziyatlarini modellashtirishni o‘z ichiga oladi. Interfaol darsni "noldan" ishlab
chiqishda ko‘p narsa, shu jumladan o‘qituvchining ijodiy qobiliyatiga bog'liq.
Matematika darsida interfaol texnologiyalardan foydalanish qiyin materialni
o‘rganishni soddalashtirish, o‘quv jarayoniga o‘yin va raqobatbardosh elementlarni
qo‘shish imkonini beradi, bu esa o‘z navbatida talabalarning ishtiyoqini oshiradi,
darsni nafaqat foydali va qiziqarli qiladi, lekin eng muhimi, samarali. Ushbu
texnologiyalar o‘quv jarayonini tubdan o‘zgartirishi va talabalarni rag'batlantirishi
mumkin matematikani mustaqil o‘rganish uchun.
179
Shunday qilib, matematika darsida zamonaviy texnologiyalardan foydalanish
o‘qitishning sifat jihatidan yangi usuli bo‘lib, o‘qituvchining ishini osonlashtiradi,
shuningdek, o‘quvchilarning dasturni o‘zlashtirish samaradorligini oshiradi.
Foydalanilgan adabiyotlar roʻyxati:
1.
Sadoqat, Sharipova. "Ravshan Do'stov and Bahtiyor Po'filatov."
ИСПОЛЬЗОВАНИЕ ИКТ В ПРЕПОДАВАНИИ МАТЕМАТИКИ."." Журнал
математики и информатики 2 (2022).
2.
Шарипова, С. (2022). Matematika fanlarini oqitishda innovatsion va axborot
texnologiyalaridan foydalanish. Современные инновационные исследования
актуальные проблемы и развитие тенденции: решения и перспективы, 1(1), 352–
355. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/zitdmrt/article/view/5090
3.
Fazliddinovna
S.
S.
et
al.
KARRALI
INTEGRALLARNI
HISOBLASHNING GEOMETRIK USULI //Conferencea. – 2022. – С. 76-79.
4.
Sadoqat, Sharipova. "METHODS FOR SOLVING PARAMETRIC
EQUATIONS AND INEQUALITIES." PEDAGOGS jurnali 10.2 (2022): 210-221.
5.
Rabimkul Abdunazarov. (2023). PROBLEMS OF CONSTRUCTING AN
EFFICIENT COMPUTATIONAL ALGORITHM FOR RESTORING THE
PARAMETERS OF THE STURM-LOUISVILLE OPERATOR. International Journal
of Contemporary Scientific and Technical Research, 1(1), 79–86. Retrieved from
https://journal.jbnuu.uz/index.php/ijcstr/article/view/352
6.
Абдуназаров Рабимкул, Бахтиёр Пулатов, Азиза Нориева, Клара
Холманова.
ВОССТАНОВЛЕНИЯ
ЯДРО
СПЕКТРАЛЬНОЙ
МЕРЫ
ОПЕРАТОРА ДИРАКА ПО НЕТОЧНЫМ СПЕКТРАЛЬНЫМ ДАННЫМ.
International Journal of Contemporary Scientific and Technical Research.
7.
Р Абдуназаров, ЛУ Абдурашидова. Алгоритм восстановления оператора
Дирака по двум спектрам. Министерство высшего образования, науки и
инноваций министерство цифровых технологий республики Узбекистан
Ташкентский университет информационных технологий имени Мухаммада ал-
Хоразмий.
OLIY TA’LIM MUASSASALARI TALABALARINI KASBIY IJODKORLIK
FAOLIYATIGA TAYYORLASHDA IJODIY FAOLLIKNING O‘RNI
Sattorova Mahliyo Burxanovna
O‘zbekiston Milliy universiteti Jizzax filiali tayanch doktoranti
Annotatsiya.
Ushbu maqolada oliy ta’lim muassasalari talabalarini kasbiy
ijodkorlik faoliyatiga tayyorlashning ahamiyati hamda bu jatrayonda ijodiy faollikning
o‘rni so‘z yuritiladi.
Kalit so‘zlar:
Ta’lim, texnologiya, ijodkorlik, faollik, kasb ta’limi, ta’lim
jarayoni, tarbiya, nazariy, amaliy mashg‘ulot, rejalashtirish, ta’lim samaradorligi.
