Ilmiy ishlarga kirish uchun to'lov talab qilinadi - 80 000 UZS
To'lovni amalga oshirish uchun login bilan tizimga kiring.
Ҳозирги кунда ўлим сабаблари ичида шикастланишлар аҳамиятига кўра тўртинчи ўринни эгаллаб, 45 ёшгача бўлган аҳоли ўртасида эса ўлимнинг биринчи сабаби бўлиб ҳисобланади. Бунда айнан абдоминал травманинг ўзи 7-10% шикастланганларда ўлимнинг сабаби бўлиб қолмоқда. Шунингдек, А.М. Хаджибаев ва ҳаммуаллифларнинг эълон қилган маълумотларига кўра «...автоҳалокат туфайли шошилинч операция қилинган шахсларнинг 28,2% ида қорин бўшлиғи аъзоларининг шикастланиши аниқланган...» 1 . Шу билан бирга, замонавий шароитда қорин бўшлиғи аъзолари жароҳатлари кўплаб ва қўшма шикастланишларда юқори улушни ташкил этгани ҳолда, ўзига хос оғирлиги билан ажралиб туради ва пасайиш тенденциясига эга эмас. Бу хил шикастланишларда ўлим даражаси 58% гача етади. Юқоридагиларни инобатга олган ҳолда қорин бўшлиғи ёпиқ шикастланишларида миниинвазив ташхис ва даволаш усулларининг имкониятларини ошириш шошилинч тиббиёт учун катта аҳамият касб этади. Дунё миқёсида қорин бўшлиғи ёпиқ шикастланишларини даволашда қониқарсиз натижаларнинг асосий сабабларидан бири бу турли анатомик соҳалар қўшма шикастланишларининг бир бирини оғирлаштириши ва ушбу фонда қорин бўшлиғидан қон кетиши аниқ клиник кўринишининг йўқлиги, деб эътироф этилади. Диагностик хатоларнинг миқдори 20-45% гача ўзгариб тургани ҳолда оғир шикастланишларда 73,1% гача ошган. Бу ҳолат диффуз перитонит ёки гемодинамик жиҳатдан қорин бўшлиғида сезиларли қон кетиши белгилари намоён бўлишини кутмасдан, эрта асоссиз лапаротомия тактикасини кенг қўллашга олиб келган. Бунда давом этувчи ички қон кетиш белгилари аниқланмаган ва қорин бўшлиғи аъзоларининг жароҳати ҳаёт учун хавф туғдирмаган ҳолларда асоссиз лапаротомиялар сони 7-28,6% ни ташкил этган, қўшма шикастланишларда эса 50-80% гача ошган. Аниқланишича, асоссиз диагностик жарроҳлик аралашувларни амалга ошириш оғир қўшма қорин шикастларида беморлар аҳволини оғирлаштирган. Бундай ҳолларда лапаротомиянинг травматиклиги кўпинча амалга оширилиши лозим бўлган оператив амалиёт ҳажмидан ортиқ бўлган. Бу эса ўз навбатида қорин бўшлиғи аъзоларининг алоҳида ва қўшма шикастлари бўлган ушбу оғир тоифадаги беморларни бошқариш учун мавжуд алгоритмлар ва протоколларни қайта кўриб чиқишни талаб қилади.
Бугунги кунда мамлакатимиз соғлиқни сақлаш тизимида аҳолига тиббий хизмат кўрсатиш сифатини яхшилаш ва кўламини етарлича кенгайтириш юзасидан кенг қамровли дастурий тадбирлар амалга оширилмоқда. Ушбу йўналишда, хусусан, қорин ёпиқ шикастланиши бўлган беморларни жарроҳлик даволаш сифатини яхшилашда етарлича ижобий натижаларга эришилиб келинмоқда. Шу билан бирга, тиббий ёрдам кўрсатиш тизимини такомиллаштириш учун қорин ёпиқ шикастларида тиббий ёрдам кўрсатиш сифатини яхшилашнинг янгича усулларининг самарадорлигини баҳолаш бўйича илмий – асосланган натижалар бўлиши талаб этилмоқда. Бу борада 2022-2026 йилларга мўлжалланган мамлакатимиз тараққиёт стратегиясининг 7 та устувор йўналишининг 56- мақсад, 4-қисмида «...аҳоли саломатлигини муҳофаза қилиш, тиббиёт ходимларининг салоҳиятини ошириш ва 2022-2023 йилларда соғлиқни сақлаш тизимини ривожлантириш дастурини тадбиқ этишга қаратилган чора-тадбирлар мажмуини амалга ошириш...» 2 бўйича қатор вазифалар белгиланган. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 12 ноябрдаги ПФ-6110-сон «Бирламчи тиббий-санитария ёрдами муассасалари фаолиятига мутлақо янги механизмларни жорий қилиш ва соғлиқни сақлаш тизимида олиб борилаётган ислоҳотлар самарадорлигини янада ошириш чора-тадбирлари тўғрисида» ги, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 28 январдаги ПФ-60-сон «2022-2026 йилларга мўлжалланган Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегияси тўғрисида» ги Фармони, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 10 ноябрдаги ПҚ-4887-сон «Аҳолининг соғлом овқатланишини таъминлаш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида» ги, 2020 йил 12 ноябрдаги ПҚ-4891-сон «Тиббий-профилактика ишлари самарадорлигини янада ошириш орқали жамоат саломатлигини таъминлашга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида» ги қарорлари ҳамда мазкур фаолиятга тегишли бошқа меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларда белгиланган вазифаларни амалга оширишга ушбу диссертация тадқиқоти муайян даражада хизмат қилган.
Ilmiy ishlarga kirish uchun to'lov talab qilinadi - 80 000 UZS
To'lovni amalga oshirish uchun login bilan tizimga kiring.
Ҳозирги кунда ўлим сабаблари ичида шикастланишлар аҳамиятига кўра тўртинчи ўринни эгаллаб, 45 ёшгача бўлган аҳоли ўртасида эса ўлимнинг биринчи сабаби бўлиб ҳисобланади. Бунда айнан абдоминал травманинг ўзи 7-10% шикастланганларда ўлимнинг сабаби бўлиб қолмоқда. Шунингдек, А.М. Хаджибаев ва ҳаммуаллифларнинг эълон қилган маълумотларига кўра «...автоҳалокат туфайли шошилинч операция қилинган шахсларнинг 28,2% ида қорин бўшлиғи аъзоларининг шикастланиши аниқланган...» 1 . Шу билан бирга, замонавий шароитда қорин бўшлиғи аъзолари жароҳатлари кўплаб ва қўшма шикастланишларда юқори улушни ташкил этгани ҳолда, ўзига хос оғирлиги билан ажралиб туради ва пасайиш тенденциясига эга эмас. Бу хил шикастланишларда ўлим даражаси 58% гача етади. Юқоридагиларни инобатга олган ҳолда қорин бўшлиғи ёпиқ шикастланишларида миниинвазив ташхис ва даволаш усулларининг имкониятларини ошириш шошилинч тиббиёт учун катта аҳамият касб этади. Дунё миқёсида қорин бўшлиғи ёпиқ шикастланишларини даволашда қониқарсиз натижаларнинг асосий сабабларидан бири бу турли анатомик соҳалар қўшма шикастланишларининг бир бирини оғирлаштириши ва ушбу фонда қорин бўшлиғидан қон кетиши аниқ клиник кўринишининг йўқлиги, деб эътироф этилади. Диагностик хатоларнинг миқдори 20-45% гача ўзгариб тургани ҳолда оғир шикастланишларда 73,1% гача ошган. Бу ҳолат диффуз перитонит ёки гемодинамик жиҳатдан қорин бўшлиғида сезиларли қон кетиши белгилари намоён бўлишини кутмасдан, эрта асоссиз лапаротомия тактикасини кенг қўллашга олиб келган. Бунда давом этувчи ички қон кетиш белгилари аниқланмаган ва қорин бўшлиғи аъзоларининг жароҳати ҳаёт учун хавф туғдирмаган ҳолларда асоссиз лапаротомиялар сони 7-28,6% ни ташкил этган, қўшма шикастланишларда эса 50-80% гача ошган. Аниқланишича, асоссиз диагностик жарроҳлик аралашувларни амалга ошириш оғир қўшма қорин шикастларида беморлар аҳволини оғирлаштирган. Бундай ҳолларда лапаротомиянинг травматиклиги кўпинча амалга оширилиши лозим бўлган оператив амалиёт ҳажмидан ортиқ бўлган. Бу эса ўз навбатида қорин бўшлиғи аъзоларининг алоҳида ва қўшма шикастлари бўлган ушбу оғир тоифадаги беморларни бошқариш учун мавжуд алгоритмлар ва протоколларни қайта кўриб чиқишни талаб қилади.
Бугунги кунда мамлакатимиз соғлиқни сақлаш тизимида аҳолига тиббий хизмат кўрсатиш сифатини яхшилаш ва кўламини етарлича кенгайтириш юзасидан кенг қамровли дастурий тадбирлар амалга оширилмоқда. Ушбу йўналишда, хусусан, қорин ёпиқ шикастланиши бўлган беморларни жарроҳлик даволаш сифатини яхшилашда етарлича ижобий натижаларга эришилиб келинмоқда. Шу билан бирга, тиббий ёрдам кўрсатиш тизимини такомиллаштириш учун қорин ёпиқ шикастларида тиббий ёрдам кўрсатиш сифатини яхшилашнинг янгича усулларининг самарадорлигини баҳолаш бўйича илмий – асосланган натижалар бўлиши талаб этилмоқда. Бу борада 2022-2026 йилларга мўлжалланган мамлакатимиз тараққиёт стратегиясининг 7 та устувор йўналишининг 56- мақсад, 4-қисмида «...аҳоли саломатлигини муҳофаза қилиш, тиббиёт ходимларининг салоҳиятини ошириш ва 2022-2023 йилларда соғлиқни сақлаш тизимини ривожлантириш дастурини тадбиқ этишга қаратилган чора-тадбирлар мажмуини амалга ошириш...» 2 бўйича қатор вазифалар белгиланган. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 12 ноябрдаги ПФ-6110-сон «Бирламчи тиббий-санитария ёрдами муассасалари фаолиятига мутлақо янги механизмларни жорий қилиш ва соғлиқни сақлаш тизимида олиб борилаётган ислоҳотлар самарадорлигини янада ошириш чора-тадбирлари тўғрисида» ги, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2022 йил 28 январдаги ПФ-60-сон «2022-2026 йилларга мўлжалланган Янги Ўзбекистоннинг тараққиёт стратегияси тўғрисида» ги Фармони, Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2020 йил 10 ноябрдаги ПҚ-4887-сон «Аҳолининг соғлом овқатланишини таъминлаш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида» ги, 2020 йил 12 ноябрдаги ПҚ-4891-сон «Тиббий-профилактика ишлари самарадорлигини янада ошириш орқали жамоат саломатлигини таъминлашга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида» ги қарорлари ҳамда мазкур фаолиятга тегишли бошқа меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатларда белгиланган вазифаларни амалга оширишга ушбу диссертация тадқиқоти муайян даражада хизмат қилган.
Ilmiy ishlarga kirish uchun to'lov talab qilinadi - 80 000 UZS
To'lovni amalga oshirish uchun login bilan tizimga kiring.
Абакумов М. М., Шарифулин Ф. А., Бармина Т. Г. и др. Спиральная компьютерная томография в диагностике и лечении пострадавших с травматическими забрюшинными кровоизлияниями // Хирургия. – 2011. – №. 8. – С. 19–23.
Абакумов М.М., Галанкина И.Е., Вильк А.П. Возможности консервативного лечения повреждений селезенки при закрытой травме живота //Журнал им. НВ Склифосовского Неотложная медицинская помощь. – 2013. – №. 4. – С. 30-34.
Агaларян А.Х. Хирургическое лечение и летальность у пациентов с абдоминальными повреждениями при политравме // Политравма. –2014. – № 4. – С. 24–31.
Акилов Х.А., Алимова Х.П., Примов Ф.Ш. Эндовидеохирургия при закрытых травмах органов брюшной полости у детей //Роль больниц скорой помощи и научно-исследовательских институтов в снижении предотвратимой смертности среди населения. – 2018. – С. 233-234.
Александров В.В., Маскин С.С., Ермолаева Н.К., Матюхин В.В. Консервативное ведение пациентов с закрытой травмой паренхиматозных органов брюшной полости и забрюшинного пространства, с забрюшинными кровоизлияниями – показания, методика и целесообразность // Журнал им. Н.В. Склифосовского Неотложная медицинская помощь. –2021. –Т.10. – №.3. – С. 540–548. https://doi.org/10.23934/2223-9022-2021-10-3-540-548
Блаженко А. Н., Завражнов А. А. и др. Оценка информативности методов диагностики сочетанных и множественных повреждений в остром периоде политравмы в условиях травмоцентра 1-го уровня // Скорая медицинская помощь. –2011. – № 4. – С. 68–74.
Вильк А.П. Диагностика и лечение повреждений селезенки при закрытой травме живота // Автореф. дисс. … канд. Мед. наук. М, 2013. – 35 с. 108
Владимирова Е. С., Дубров Э. Я., Смоляр А. Н., Бармина Т. Г., Черная Н. Р. Диагностика и выбор лечебной тактики при закрытой травме живота // Радиология ̶ практика. –2010. – № 4. – С. 49–62.
Гулямов Б.Т., Арипов У.Р., Атаджанов Ш.К. Диагностическая лапароскопия при сочетанных травмах //Скорая медицинская помощь. – 2004. – Т. 5. – №. 3. – С. 152-153.
Гуманенко Е.К., Завражнов А.А., Супрун А.Ю., Хромов А.А. Тяжелая сочетанная травма и политравма: определение, классификация, клиническая характеристика, исходы лечения //Политравма. – 2021. – №. 4. – С. 6-17.
Давлетшин А.Х. Забрюшинные гематомы при травме живота (патогенез, диагностика, лечение): Автореф. дис. … д-ра. мед. наук. //Куйбышев. – 2012. – 26 с.
Доровских Г. Н., Деговцов Е. Н., Седельников С. С., Кожедуб С. А. Комплексная диагностика повреждений органов брюшной полости при политравме // Радиология — практика. –2013. – № 3. – С. 4–14.
Дьяконова Е.Ю., Разумовский А.Ю., Алхасов А.Б., Баранов А.А., Намазова-Баранова Л.С., Бекин А.С. и др. Лапароскопические операции в неотложной детской абдоминальной хирургии //Педиатрическая фармакология. – 2018. – Т. 15. – №. 1. – С. 9-19.
Ермолов А.С., Ярцев П.А., Гуляев А.А., Тлибекова М.А., Левитский В.Д., Черныш О.А. Дифференцированная тактика лечения пациентов с абдоминальной травмой //Московская медицина. – 2017. – №. S2. – С. 55-2.
Индиаминов С.И., Пардаев С.Н., Ким А.А. Сочетанная травма груди и живота у пешеходов, пострадавших в автомобильных авариях //Судебная медицина. – 2021. – Т. 7. – №. 3. – С. 146-151.
Казакевич П.Н., Авдеева Е.Ю. Диагностическая лапаротомия при открытой травме живота //Сборник материалов конференции студентов и 109 молодых ученых, посвященной 90-летию со дня рождения профессора Борец Валентины Максимовны. – 2017. – С. 419-420.
Масляков В. В., Авраменко А. В. Диагностическая ценность основных клинических симптомов при закрытых травмах селезенки // Политравма. 2013. № 2. С. 52–56.
Прозоров С., Белозеров Г., Иванов П., Бочаров С. Роль эндоваскулярной хирургии в неотложной травматологии //Врач. – 2018. – Т. 29. – №. 5. – С. 48-50.
Протопопов В.В., Агаджанян В.В. Визуализационные методы диагностики при травме живота //Acta Biomedica Scientifica. – 2005. – №. 3. – С. 174-175.
Сапожникова М.А. Морфология закрытой травмы груди и живота. М.: Медицина. – 2012 – 159 с.
Сингаевский А.Б., Сигуа Б.В., Курков А.А. Современные тенденции в диагностике и лечении травмы поджелудочной железы //Медицинская помощь при травмах мирного и военного времени. Новое в организации и технологиях. – 2018. – С. 263-265.
Соколов Ю.Ю., Ефременков А.М., Шапкина А.Н., Кауфов М.Х., Ахматов Р.А. Лапароскопическая дистальная резекция поджелудочной железы по поводу травмы у ребёнка 5 лет //Детская хирургия. – 2020. – Т. 24. – №. S1. – С. 76-76.
Труфанова Г.Е., Рязанова В.В. Ультразвуковая диагностика: руководство для врачей // СПб ФОЛИАНТ. – 2013. – С. 425-439.
Хаджибаев А.М., Алтыев Б.К., Шукуров Б.И., Кучкаров О.О., Хакимов А. Т. Диагностика и выбор тактики хирургического лечения разрывов диафрагмы //Вестник экстренной медицины. – 2018. – №. 4.
Хаджибаев А.М., Атаджанов Ш.К., Шукуров Б.И., Хакимов А.Т. Видеолапароскопия при сочетанной травме живота // Московский хирургический журнал. – 2009. – T. 5. – №.9. – С. 48-50. 110
Хаджибаев А.М., Валиев Э.Ю. Опыт оказания неотложной специализированной помощи пострадавшим с механической травмой в условиях службы экстренной медицинской помощи //Роль больниц скорой помощи и научно-исследовательских институтов в снижении предотвратимой смертности среди населении. – 2018. – С. 109-110.
Хаджибаев А.М., Гулямов Б.Т., Шукуров Б.И., Хакимов А.Т. Страховочная видеолапароскопия при сочетанной травме живота //Вестник экстренной медицины. – 2013. – №. 3. – С. 158-158.
Хаджибаев А.М., Шарипова В.Х., Султанов П.К., Джураев Ж.А. Современные взгляды на диагностику и лечение больных с сочетанной травмой //Вестник экстренной медицины. – 2020. – Т. 13. – №. 3. – С. 79-89.
Хаджибаев А.М., Шукуров Б.И., Алтыев Б.К., Кучкаров О.О. Хирургия торакоабдоминальных ранений: 15-летний опыт одной клиники //Вестник экстренной медицины. – 2019. – Т. 12. – №. 4. – С. 9-16.
Хаджибаев Ф.А., Атаджанов Ш.К., Ризаев К.С., Мустафаев А.Л., Аскаров А.А. У. Современные технологии диагностики и лечения травм поджелудочной железы //Вестник экстренной медицины. – 2021.– Т. 14. – №. 3. – С. 106-114.
Хаджибаев Ф.А., Элмурадов Г.К., Мансуров Т.Т., Шукуров Б.И. Возможности лучевой диагностики закрытых травм живота // Вестник экстренной медицины. – 2021. – Т. 14. – № 5. – С. 114-118.
Хакимов А.Т. Видеолапароскопия в диагностике и лечении повреждений органов брюшной полости у больных с сочетанными травмами // Автореф. дисс. … канд. мед. наук. – Ташкент. – 2012. – 22 с.
Цап Н. А., Жуков В. А. Место компьютерной томографии в диагностике и выборе лечебной тактики при травматических повреждениях органов брюшной полости и забрюшинного пространства у детей // Вестник экспериментальной и клинической хирургии. 2010. Т. 3. № 4. С. 357–361. 111
Abraham R., Vyas D., Narayan M., Vyas A. Strategically Leapfrogging Education in Prehospital Trauma Management: Four-Tiered Training Protocols. //Am J Robot Surg. – 2015. – Т. 2. – № 1. – С. 9-15. doi:10.1166/ajrs.2015.1022
Ahmed N., Whelan J., Brownlee J., Chari V., Chung R. The contribution of laparoscopy in evaluation of penetrating abdominal wounds //Journal of the American College of Surgeons. – 2015. – Т. 201. – №. 2. – С. 213-216.
Ala AR, Pouraghaei M, Shams Vahdati S, Taghizadieh A, Moharamzadeh P, Arjmandi H. Diagnostic Accuracy of Focused Assessment with Sonography for Trauma in the Emergency Department. Trauma Mon. – 2016. – T. 21. e21122.
Atkinson P., Bowra J., Lambert M., Lamprecht H., Noble V., Jarman B. International Federation for Emergency Medicine point of care ultrasound curriculum //Canadian Journal of Emergency Medicine. – 2015. – Т. 17. – №. 2. – С. 161-170.
Aziz M. U., Shahzad S., Mansoor M. A. Increased incidence of adrenal gland injury in blunt abdominal trauma: a computed tomography-based study from Pakistan // Chinese J. of Traumatol. – 2014.– T. 17. №. 1. C. 31–34.
Bain K., Meytes V., Chang G.C., Timoney M.F. Laparoscopy in penetrating abdominal trauma is a safe and effective alternative to laparotomy //Surgical Endoscopy. – 2019. – Т. 33. – №. 5. – С. 1618-1625.
Bitseff E.L., Adkins Jr R.B. Splenic trauma: a trial at selective management //Southern Medical Journal. – 2014. – Т. 77. – №. 10. – С. 1286-1290.
Bloom B.A., Gibbons R.C. Focused Assessment with Sonography for Trauma (FAST). In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing, 2020.
Boese C.K., Hackl M., Müller L.P., Ruchholtz S., Frink M., Lechler P. Nonoperative management of blunt hepatic trauma: a systematic review //Journal of Trauma and Acute Care Surgery. – 2015. – Т. 79. – №. 4. – С. 654-660. 112
Bonjer H.J., Deijen C.L., Abis G.A., Cuesta M.A., Van Der Pas M.H., De Lange-De Klerk E.S. et al. A randomized trial of laparoscopic versus open surgery for rectal cancer //New England Journal of Medicine. – 2015. – Т. 372. – №. 14. – С. 1324-1332.
Boscak A. R., Shanmuganathan K. Optimizing trauma multidetector CT protocol for blunt splenic injury: need for arterial and portal venous phase scans // Radiol. – 2013. – T. 268. №. 1. C. 79–88.
Buchanan M.S., Backlund B., Liao M.M., Sun J., Cydulka R.K., Smith-Coggins R., Kendall J. Use of Ultrasound Guidance for Central Venous Catheter Placement: Survey From the American Board of Emergency Medicine Longitudinal Study of Emergency Physicians. //Academic Emergency Medicine. – 2014. – Т. 21. – № 4. – С. 416–421.
Champion H.R., Sacco W.J., Carnazzo A.J., Copes W., Fouty W.J. Trauma score // Crit care med. – 2011. – Т. 9. – №. 9. – С. 672-676.
Champion H.R., Sacco W.J., Copes W.S., Gann D.S., Gennarelli T.A., Flanagan M.E. A revision of the Trauma Score //The Journal of trauma. – 2011. – Т. 29. – №. 5. – С. 623-629.
Chen K., Pan Y., Zhang B., Maher H., Cai X.J. Laparoscopic versus open pancreatectomy for pancreatic ductal adenocarcinoma: a systematic review and meta-analysis //International Journal of Surgery. – 2018. – Т. 53. – С. 243-
Cimbanassi S., Chiara O., Leppaniemi A., Henry S., Scalea T.M., Shanmuganathan K. et al. Nonoperative management of abdominal solid-organ injuries following blunt trauma in adults: results from an International Consensus Conference //Journal of Trauma and Acute Care Surgery. – 2018. – Т. 84. – №. 3. – С. 517-531.
Cirocchi R., Birindelli A., Inaba K., Mandrioli M., Piccinini A., Tabola R. et al. Laparoscopy for trauma and the changes in its use from 1990 to 2016: a current systematic review and meta-analysis //Surgical laparoscopy, endoscopy & percutaneous techniques. – 2018. – Т. 28. – №. 1. – С. 1-12. 113
Coccolini F., Coimbra R., Ordonez C., Kluger Y., Vega F., Moore E.E. et al. Liver trauma: WSES 2020 guidelines //World Journal of Emergency Surgery. – 2020. – Т. 15. – №. 1. – С. 1-15.
Cogbill T.H., Moore E.E., Jurkovich G.J., Morris J.A., Mucha Jr P.E.T.E.R., Shackford S.R. et al. Nonoperative management of blunt splenic trauma: a multicenter experience //The Journal of trauma. – 2014. – Т. 29. – №. 10. – С. 1312-1317.
Como J.J., Bokhari F., Chiu W.C., Duane T.M., Holevar M.R., Tandoh M.A. et al. Practice management guidelines for selective nonoperative management of penetrating abdominal trauma //Journal of Trauma and Acute Care Surgery. – 2010. – Т. 68. – №. 3. – С. 721-733.
Di Saverio S. Emergency laparoscopy: a new emerging discipline for treating abdominal emergencies attempting to minimize costs and invasiveness and maximize outcomes and patients’ comfort //Journal of Trauma and Acute Care Surgery. – 2014. – Т. 77. – №. 2. – С. 338-350.
Di Saverio S., Birindelli A., Podda M., Segalini E., Piccinini A., Coniglio C. et al. Trauma laparoscopy and the six w's: Why, where, who, when, what, and how? //Journal of Trauma and Acute Care Surgery. – 2019. – Т. 86. – №. 2. – С. 344-367.
Drezin D., Minera F. Blunt polytrauma: evaluation with 64-section whole-body CT angiography // RadioGraphics. – 2012. –T. 32. C. 609–631.
Elliot A.J., Turiano N.A., Infurna F.J., Lachman M.E., Chapman B.P. Lifetime trauma, perceived control, and all-cause mortality: Results from the Midlife in the United States Study //Health Psychology. – 2018. – Т. 37. – №. 3. – С. 262.
Engles S., Saini N.S., Rathore S. Emergency Focused Assessment with Sonography in Blunt Trauma Abdomen. Int J Appl Basic Med Res. –2019–T.9. – №. 4. –C.193-196. 114
Fabian T.C., Croce M.A., Stewart R.M., Pritchard F.E., Minard G., Kudsk K.A. A prospective analysis of diagnostic laparoscopy in trauma //Annals of surgery. – 2013. – Т. 217. – №. 5. – С. 557.
Fakhry S.M., Brownstein M., Baker C.C., Watts D.D., Oller D. Relatively short diagnostic delays produce morbidity and mortality in blunt small bowel injury (SBI): an analysis of time to operative intervention in 202 patients from a multicenter experience //Journal of Trauma and Acute Care Surgery. – 1999. – Т. 47. – №. 1. – С. 207.
Feliciano D.V. Abdominal trauma revisited //The American Surgeon. – 2017. – Т. 83. – №. 11. – С. 1193-1202.
Fleming S., Bird R., Ratnasingham K., Sarker S.J., Walsh M., Patel B. Accuracy of FAST scan in blunt abdominal trauma in a major London trauma centre. Int J Surg. – 2012. – Т. 10. – №. 9. – С.470-4. DOI: 10.1016/j.ijsu.2012.05.011.
Fox N., Schwartz D., Salazar J.H., Haut E.R., Dahm P., Black J.H. et al. Evaluation and management of blunt traumatic aortic injury: a practice management guideline from the Eastern Association for the Surgery of Trauma //Journal of Trauma and Acute Care Surgery. – 2015. – Т. 78. – №. 1. – С. 136-146.
Fu C. J., Wong Y. C. Computed tomography arterial portography for assessment of portal vein injury after blunt hepatic trauma // Diagn. Interv. Radiol. – 2015. – № 21. – C. 361–367.
Goedecke M, Kühn F, Stratos I, Vasan R, Pertschy A, Klar E. No need for surgery? Patterns and outcomes of blunt abdominal trauma. Innov Surg Sci. –2019– T.4. –№3. –C.100-107. doi:10.1515/iss-2018-0004.
Gordic S., Alkadhi H., Hodel S., Simmen H.P., Brueesch M., Frauenfelder T. et al. Whole-body CT-based imaging algorithm for multiple trauma patients: radiation dose and time to diagnosis //The British journal of radiology. – 2015. – Т. 88. – №. 1047. – С. 20140616. 115
Hajibandeh S., Hajibandeh S., Gumber A.O., Wong C.S. Laparoscopy versus laparotomy for the management of penetrating abdominal trauma: a systematic review and meta-analysis //International Journal of Surgery. – 2016. – Т. 34. – С. 127-136.
Harvin J.A., Maxim T., Inaba K., Martinez-Aguilar M.A., King D.R., Choudhry A.J. et al. Mortality following emergent trauma laparotomy: a multicenter, retrospective study: mortality after emergent trauma laparotomy //The journal of trauma and acute care surgery. – 2017. – Т. 83. – №. 3. – С. 464.
Henneberry R.J., Hanson A., Healey A., Hebert G., Ip U., Mensour M., CAEP Ultrasound Position Statement Working Group. Use of point of care sonography by emergency physicians. Canadian Journal of Emergency Medicine. – 2012. – Т. 14. – №. 2. – С.106-112.
Howes N., Walker T., Allorto N.L., Oosthuizen G.V., Clarke D.L. Laparotomy for blunt abdominal trauma in a civilian trauma service //South African journal of surgery. – 2012. – Т. 50. – №. 2. – С. 30-32.
https://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/the-top-10-causes-of-death.
https://www.who.int/ru/news-room/fact-sheets/detail/road-traffic-injuries
Ivatury R.R., Simon R.J., Stahl W.M. A critical evaluation of laparoscopy in penetrating abdominal trauma // The Journal of trauma. – 2013. – Т. 34. – №. 6. – С. 822-827.
Justin V., Fingerhut A., Uranues S. Laparoscopy in blunt abdominal trauma: for whom? When? and Why?//Current trauma reports. – 2017. – Т. 3. – №. 1. – С. 43-50.
Ki Y.J., Jo Y.G., Park Y.C., Kang W.S. The Efficacy and Safety of Laparoscopy for Blunt Abdominal Trauma: A Systematic Review and Meta-Analysis //Journal of Clinical Medicine. – 2021. – Т. 10. – №. 9. – С. 1853. 116
King H., Shumacker Jr H.B. Splenic studies: I. Susceptibility to infection after splenectomy performed in infancy //Annals of surgery. – 2012. – Т. 136. – №. 2. – С. 239.
Kong V.Y., Jeetoo D., Naidoo L.C., Oosthuizen G.V., Clarke D.L. Isolated free intra-abdominal fluid on CT in blunt trauma: The continued diagnostic dilemma //Chinese Journal of Traumatology. – 2015. – Т. 18. – №. 6. – С. 357-359.
Kornezos I, Chatziioannou A, Kokkonouzis I, Nebotakis P, Moschouris H, Yiarmenitis S, et al. Findings and limitations of focused ultrasound as a possible screening test in stable adult patients with blunt abdominal trauma: A Greek study. Eur Radiol. – 2010. – Т. 20. – №. 8. – С. 234.
Koto M.Z., Matsevych O.Y., Mosai F., Patel S., Aldous C., Balabyeki M. Laparoscopy for blunt abdominal trauma: a challenging endeavor //Scandinavian Journal of Surgery. – 2019. – Т. 108. – №. 4. – С. 273-279.
Koto M.Z., Matsevych O.Y., Motilall S.R. The role of laparoscopy in penetrating abdominal trauma: our initial experience //Journal of Laparoendoscopic & Advanced Surgical Techniques. – 2015. – Т. 25. – №. 9. – С. 730-736.
Kumar S., Bansal V.K., Muduly D.K., Sharma P., Misra M.C., Chumber S., et al. Accuracy of focused assessment with sonography for trauma (FAST) in blunt trauma abdomen-A prospective study. Indian J Surg. – 2015. –T.77– C. 393–397.
Kumar V., Mishra B., Joshi M.K., Purushothaman V., Agarwal H., Anwer M. et al. Early hospital discharge following non-operative management of blunt liver and splenic trauma: A pilot randomized controlled trial //Injury. – 2021. – Т. 52. – №. 2. – С. 260-265.
Lacy A.M., Delgado S., Castells A., Prins H.A., Arroyo V., Ibarzabal A., Pique J.M. The long-term results of a randomized clinical trial of laparoscopy-assisted versus open surgery for colon cancer //Annals of surgery. – 2018. – Т. 248. – №. 1. – С. 1-7. 117
Lagi A., Marini F. Focused assessment with sonography for trauma. Echocardiogr Intensivists. –2012. – T.46.– C. 397–399.
Lambeth W., Rubin B. E. Nonoperative management of intrahepatic hemorrhage and hematoma following blunt trauma //Surgery, Gynecology & Obstetrics. – 2017. – Т. 148. – №. 4. – С. 507-511.
Lee B.C., Ormsby E.L., McGahan J.P., Melendres G.M., Richards J.R. The utility of sonography for the triage of blunt abdominal trauma patients to exploratory laparotomy. AJR Am J Roentgenol. –2017. – T.188.– C. 415–421.
Lee P.C., Lo C., Wu J.M., Lin K.L., Lin H.F., Ko W.J. Laparoscopy decreases the laparotomy rate in hemodynamically stable patients with blunt abdominal trauma //Surgical innovation. – 2014. – Т. 21. – №. 2. – С.155-165.
Leppäniemi A. Nonoperative management of solid abdominal organ injuries: From past to present //Scandinavian Journal of Surgery. – 2019. – Т. 108. – №. 2. – С. 95-100.
Lim K.H., Chung B.S., Kim J.Y., Kim S.S. et al. Laparoscopic surgery in abdominal trauma: a single center review of a 7-year experience //World Journal of Emergency Surgery. – 2015. – Т. 10. – №. 1. – С. 1-7.
Lin H.F., Chen Y.D., Chen S.C. Value of diagnostic and therapeutic laparoscopy for patients with blunt abdominal trauma: A 10-year medical center experience //PloS one. – 2018. – Т. 13. – №. 2. – С. e0193379.
Lin H.F., Chen Y.D., Lin K.L., Wu M.C., Wu C.Y., Chen S.C. Laparoscopy decreases the laparotomy rate for hemodynamically stable patients with blunt hollow viscus and mesenteric injuries //The American Journal of Surgery. – 2015. – Т. 210. – №. 2. – С. 326-333.
Lin H.F., Wu J.M., Tu C.C., Chen H.A., Shih H.C. Value of diagnostic and therapeutic laparoscopy for abdominal stab wounds //World journal of surgery. – 2010. – Т. 34. – №. 7. – С. 1653-1662.
Livingston D.H., Tortella B.J., Blackwood J., Machiedo G.W., Rush Jr B.F. The role of laparoscopy in abdominal trauma //The Journal of trauma. – 2012. – Т. 33. – №. 3. – С. 471-475. 118
Mahmood I., Tawfek Z., Abdelrahman Y., Siddiuqqi T., Abdelrahman H., El-Menyar A. et al. Significance of computed tomography finding of intra-abdominal free fluid without solid organ injury after blunt abdominal trauma: time for laparotomy on demand //World journal of surgery. – 2014. – Т. 38. – №. 6. – С. 1411-1415.
Mahtam I., Shaikh N.A., Napar N.B., Bhatti Z.A., Soomro S. Conservative Management of Blunt Abdominal Trauma in Paediatric Population–An Experience in Interior Sindh //Annals of Jinnah Sindh Medical University. – 2021. – Т. 7. – №. 2. – С. 71-74.
Malhotra A.K., Ivatury R.R., Latifi R. Blunt abdominal trauma: evaluation and indications for laparotomy //Scandinavian journal of surgery. – 2012. – Т. 91. – №. 1. – С. 52-57.
Martin A., Lagarde E., Salmi L.R. Burden of road traffic injuries related to delays in implementing safety belt laws in low-and lower-middle-income countries //Traffic injury prevention. – 2018. – Т. 19. – №. sup1. – С. S1-S6.
Mathonnet M., Peyrou P., Gainant A., Bouvier S., Cubertafond P. Role of laparoscopy in blunt perforations of the small bowel //Surgical Endoscopy And Other Interventional Techniques. – 2003. – Т. 17. – №. 4. – С. 641-645.
McGahan J.P., Richards J., Gillen M. The focused abdominal sonography for trauma scan: Pearls and pitfalls. J Ultrasound Med. – 2012–. T. 21. –C. 789–800.
McGahan J.P., Richards J.R. Blunt abdominal trauma: The role of emergent sonography and a review of the literature. AJR Am J Roentgenol. –2011–.T. –172. – C. 897–903.
Mellor T.E., Junga Z., Ordway S., Hunter T., Shimeall W.T., Krajnik S., Tibbs L., Mikita J., Zeman J., Clark P. Not Just Hocus POCUS: Implementation of a Point of Care Ultrasound Curriculum for Internal Medicine Trainees at a Large Residency Program. Mil Med. – 2019–. T. 184. – №. 11-12. – C. 901-906.
Meyer A.A., Crass R.A., Lim R.C., Jeffrey R.B., Federle M.P., Trunkey D.D. Selective nonoperative management of blunt liver injury using 119 computed tomography //Archives of Surgery. – 2015. – Т. 120. – №. 5. – С. 550-554.
Miller M.T., Pasquale M.D., Bromberg W.J., Wasser T.E., Cox J., Rozycki G.S., et al. Not so fast. J Trauma. –2003–. T. 54. – C.52–60.
Moore E.E., Cogbill T.H., Jurkovich G.J., Shackford S.R., Malangoni M.A., Champion H.R. Organ injury scaling: spleen and liver (1994 revision). – J Trauma. 2015. – Т. 38. - № 3. – С. 323-324. doi: 10.1097/00005373-199503000-00001. PMID: 7897707.
Musiitwa M., Gallukande M. Emergency ultrasound predicting the need for therapeutic laparotomy amount blunt abdominal trauma patients in a Sub-Saharan African hospital // Emerg. Med. Int. V. 2014. URL: http://dx.doi.org.
Nakamura M., Nakashima H. Laparoscopic distal pancreatectomy and pancreatoduodenectomy: is it worthwhile? A meta‐analysis of laparoscopic pancreatectomy //Journal of Hepato‐Biliary‐Pancreatic Sciences. – 2013. – Т. 20. – №. 4. – С. 421-428.
Natarajan B., Gupta P.K., Cemaj S., Sorensen M., Hatzoudis G.I., Forse R.A., et al. FAST scan: Is it worth doing in hemodynamically stable blunt trauma patients? Surgery. –2010. – T.148. – C.695–700.
Neugebauer E.A.M., Sauerland S., Fingerhut A., Millat B., Buess G. EAES guidelines for endoscopic surgery //Twelve years Evidence-Based Surgery in Europe. Germany: Springer. – 2016. – С. 311-33.
Ng A.K.T., Simons R.K., Torreggiani W.C., Ho S.G., Kirkpatrick A.W., Brown D.R.G.. Intra-abdominal free fluid without solid organ injury in blunt abdominal trauma: an indication for laparotomy //Journal of Trauma and Acute Care Surgery. – 2012. – Т. 52. – №. 6. – С. 1134-1140.
O’Malley E., Boyle E., O’Callaghan A., Coffey J.C., Walsh S.R. Role of laparoscopy in penetrating abdominal trauma: a systematic review //World journal of surgery. – 2013. – Т. 37. – №. 1. – С. 113-122. 120
Olthof D. C., Van der Vlies C. H., Goslings J. C. Evidence-based management and controversies in blunt splenic trauma //Current trauma reports. – 2017. – Т. 3. – №. 1. – С. 32-37.
Palazón-Bru A., Prieto-Castelló M.J., Folgado-de la Rosa D.M., Palazón-Bru A., Prieto-Castelló M.J., Folgado-de la Rosa D.M., Macanás-Martínez A., Mares-García E., Carbonell-Torregrosa M.L.Á., Gil-Guillén V.F., Cardona-
Llorens A., Marhuenda-Amorós D. Development, and Internal, and External Validation of a Scoring System to Predict 30-Day Mortality after Having a Traffic Accident Traveling by Private Car or Van: An Analysis of 164,790 Subjects and 79,664 Accidents //Int J Environ Res Public Health. – 2020. – Т. 17. – № 24. – 9518. doi:10.3390/ijerph17249518.
Park Y.K., Yoon H.M., Kim Y.W., Park J.Y., Ryu K.W., Lee Y.J. et al. Laparoscopy-assisted versus open D2 distal gastrectomy for advanced gastric cancer: results from a randomized phase II multicenter clinical trial (COACT 1001) //Annals of surgery. – 2018. – Т. 267. – №. 4. – С. 638-645.
Patel N.Y., Riherd J.M. Focused assessment with sonography for trauma: Methods, accuracy, and indications. Surg Clin North Am. –2011. – T.91. –C.195–207.
Petrowsky H., Reader S. et al. A quarter century experience in liver trauma: a plea for early computed tomography and conservative management for all hemodynamically stable patients // World J. Surg. –2012. – T. 36. – № 2. – C. 247–254.
Promboon T. et al. Can we omit surgery in patients with isolated free fluid following blunt abdominal injury? A systematic review and meta-analysis // International Journal of Surgery Open. – 2021. – Т. 32. – С. 100339.
Raza M., Abbas Y., Devi V., Prasad K.V.S., Rizk K.N., Nair P.P. Non operative management of abdominal trauma–a 10 years review //World Journal of Emergency Surgery. – 2013. – Т. 8. – №. 1. – С. 1-6.
Remedios D., France B., Alexander M. Making the best value of clinical radiology: IRefer guidelines, 8th edition. Clin Radiol. 2017;72:705–707. 121
Romeo L., Bagolini F., Ferro S., Chiozza M., Marino S., Resta G., Anania G. Laparoscopic surgery for splenic injuries in the era of non-operative management: current status and future perspectives //Surgery Today. – 2021. – Т. 51. – №. 7. – С. 1075-1084.
Rozycki G.S., Ochsner M.G., Schmidt J.A., Frankel H.L., Davis T.P., Wang D. et al. Aprospective study of surgeon-performed ultrasound as the primary adjuvant modality for injured patient assessment. J Trauma. –2015. – T.39. –C.492–498.
Sahu A.K., Aggarwal P., Bhoi S., Mathew R., Sinha T.P. Does FAST Score Reduce the Need for CT Scan in Pediatric Blunt Abdominal Trauma? // Indian Journal of Pediatrics. – 2021. – Т. 88. – №. 10. – С. 1047-1047.
Scarborough JE, Ingraham AM, Liepert AE, Jung HS, O’Rourke AP, Agarwal SK. Nonoperative management is as effective as immediate splenectomy for adult patients with high-grade blunt splenic injury. J Am Coll Surg –2016. – T.223– C.249–58.
Shojaee М., Faridaalaee G., Yjusefifard M. New scoring system for intra-abdominal injury diagnosis after blunt trauma. Chin. J. of Traum. –2014. –T.17. – № 1. – C.19–24.
Sisley A.C., Rozycki G.S., Ballard R.B., Namias N., Salomone J.P., Feliciano D.V. Rapid detection of traumatic effusion using surgeon-performed ultrasonography. – J Trauma. – 2018. – Т. 44. – № 2. – С. 291–296.
Smith R.S., Fry W.R., Morabito D.J., Koehler R.H., Organ Jr C.H. Therapeutic laparoscopy in trauma //The American journal of surgery. – 2012. – Т. 170. – №. 6. – С. 632-637.
Smith Z.A., Wood D. Emergency focussed assessment with sonography in trauma (FAST) and haemodynamic stability. Emerg Med J. –2014.– T.31. – C.273–277.
Soto J. A., Anderson S. W. Multidetector CT of blunt abdominal trauma // Radiol. –2012. – T. 256. – № 3. – C. 678–693. 122
Spencer K.T., Kimura B.J., Korcarz C.E., Pellikka P.A., Rahko P.S., Siegel R.J. Focused cardiac ultrasound: recommendations from the American Society of Echocardiography. //J Am Soc Echocardiogr. – 2013. – Т. 26. – № 6. – С. 567–581.
Starling S. V., Azevedo C. I., Santana A. V. et al. Isolated liver gunshot injuries: nonoperative management is feasible? // Rev. Col. Bras. Cir. –2015–. T. 42. – № 4. – C. 238–243.
Stawicki S.P.A. Trends in nonoperative management of traumatic injuries–A synopsis //International journal of critical illness and injury science. – 2017. – Т. 7. – №. 1. – С. 38.
Stengel D., Rademacher G., Ekkernkamp A., Güthoff C., Mutze S. Emergency ultrasound-based algorithms for diagnosing blunt abdominal trauma. Cochrane Database Syst Rev. –2015.– T.2015. – №. 9. – C.CD004446. doi:10.1002/14651858.CD004446.pub4.
Stockinger Z.T., Turner C.A., Gurney J.M. Abdominal trauma surgery during recent US combat operations from 2002 to 2016 //Journal of trauma and acute care surgery. – 2018. – Т. 85. – №. 1S. – С. S122-S128.
Tabassum H.M., Akhtar N., Mehmood A., Sultan A. Diagnostic accuracy of Surgeon-performed Focused Assessment Sonography in Trauma patients with blunt abdominal injury. // JSZMC. – 2016. – № 7. – С. 1020–1023.
Taner A.S., Topgul K., Kucukel F., Demir A., Sari S. Diagnostic laparoscopy decreases the rate of unnecessary laparotomies and reduces hospital costs in trauma patients //Journal of Laparoendoscopic & Advanced Surgical Techniques. – 2011. – Т. 11. – №. 4. – С. 207-211.
Tang A., Chehab M., Ditillo M., Asmar S., Khurrum M., Douglas M. et al. Regionalization of trauma care by operative experience: Does the volume of emergent laparotomy matter? //Journal of Trauma and Acute Care Surgery. – 2021. – Т. 90. – №. 1. – С. 11-20. 137. Tiling T., Boulion B., Schmid A. Ultrasound in blunt abdomino thoracic trauma. Blunt multiple trauma: comprehensive pathophysiology and care. New York: Marcel Decker, –1990.–C. 415-433.
Townsend M.C., Flancbaum L., Choban P.S., Cloutier C.T. Diagnostic laparoscopy as an adjunct to selective conservative management of solid organ injuries after blunt abdominal trauma //The Journal of trauma. – 2013. – Т. 35. – №. 4. – С. 647-651.
Tran T.L.N., Brasel K.J., Karmy-Jones R., Rowell S., Schreiber M.A., Shatz D.V. et al. Western Trauma Association Critical Decisions in Trauma: Management of pelvic fracture with hemodynamic instability—2016 updates // Journal of Trauma and Acute Care Surgery. – 2016. – Т. 81. – №. 6. – С. 1171-1174.
Waheed K.B., Baig A.A., Raza A., Ul Hassan M.Z., Khattab M.A., Raza U. Diagnostic accuracy of Focused Assessment with Sonography for Trauma for blunt abdominal trauma in the Eastern Region of Saudi Arabia. //Saudi Med J. – 2018. – Т. 39. – № 6. – С. 598-602. doi:10.15537/smj.2018.6.22031
Weigelt J.A., Kingman R.G. Complications of negative laparotomy for trauma //The American Journal of Surgery. – 2014. – Т. 156. – №. 6. – С. 544-547.
Yildirim M.B., Şahiner İ.T., Kendirci M., Özkan B., Erkent M., Topcu R., Bostanoğlu S. Non-surgical follow-up success in blunt abdominal trauma. Can we protect patients with blunt abdominal trauma from surgery? //Journal of Health Sciences and Medicine. – 2021. – Т. 4. – №. 3. – С. 295-299.