Основные аспекты ведения родов у женщин после операции кесаревa сечения

ВАК
inLibrary
Google Scholar
Выпуск:
CC BY f
99-102
29
12
Поделиться
Индиаминова, Г., Атаева, Ф., & Амонова M. (2018). Основные аспекты ведения родов у женщин после операции кесаревa сечения. Журнал вестник врача, 1(1), 99–102. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/doctors_herald/article/view/2773
Г Индиаминова, Самаркандский Государственный Медицинский Институт

Кафедра акушерства и гинекологии

Ф Атаева, Самаркандский Государственный Медицинский Институт

Кафедра акушерства и гинекологии

M Амонова, Самаркандский Государственный Медицинский Институт

Кафедра акушерства и гинекологии

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

Значительная частота операции кесарева сечения является основной причиной увеличения числа женщин с рубцом на матке. Выбор тактики ведения беременности, оптимальных сроков и методов родоразрешения у таких пациенток представляет значительные трудности и в каждом конкретном случае должен решаться индивидуально.

Похожие статьи


background image

Доктор ахборотномаси № 1—2018

98

Кўпгина акушер - гинекологлар фикрича, ―бир марта ўтказилган кесар кесишдан (КК)

кейин албатта яна КК‖ деган нақллар мавжуд. Аммо, охирги вақтларда, айниқса, чет
давлатларда, медицина ва оператив техникасининг, операциядан кейинги даврнинг олиб
борилишидаги ютуқлар натижасида бачадонида чандиқ бор аѐлларни консерватив тарзда
олиб бориш тактикалари кўпаймоқда. Адабиѐтларда кўрсатилишича [2,6], 60 - 80% гача
аѐллар, яъни ҳар 5 та биринчи бор КК операциясини ўтказган аѐлнинг 3-4 чиси, табиий
туғруқ йўллари орқали туғиши мумкин.

Америка акушер - гинекологлари коллежи (ACOG) маълумотларига кўра, агар

олдинги КК бачадоннинг пастки сегментида кўндаланг кесим орқали ўтказилган бўлса,
бачадон ѐрилиш хавфи 0,2 дан 1,5 % гача экан, бу 1:500 нисбатга тўғри келади [7]. ACOG
экспертларининг таъкидлашича, КК кейин туғруқни табиий туғруқ йўллари орқали олиб
бориш такрорий КК дан кўра хавфсизроқ, бунда асоратлар миқдори камроқ бўлар экан [7,9].

T.D. Metz ва бошқа авторлар [8] анамнезида битта КК операцияси бор 1100 та аѐлни

вагинал туғруққа тайѐрлаб, мультивариабел логик регрессия усули ѐрдамида, КК кейин
вагинал туғруқлар прогнозининг баллик шкаласини яратишди. Шкаланинг асосида
туғруқдан олдин бачадон бўйни етилганлигининг Бишоп бўйича баҳолаб, кейин
анамнезидаги вагинал туғруқлар, аѐлнинг 35 ѐшгача бўлиши, соматик патологиянинг
бўлмаслиги, ҳомиладорликгача тана вазни индексининг 30 гача бўлган белгилар йиғиндиси

УДК 618.4.5-089.881.61

КЕСАР КЕСИШ ОПЕРАЦИЯСИ ЎТКАЗИЛГАН АЁЛЛАРДА ТУҒРУҚНИ ОЛИБ

БОРИШНИНГ АСОСИЙ АСПЕКТЛАРИ

Г.Н. Индиаминова, Ф.Н. Атаева, М.Ф. Амонова

Самарқанд Давлат Тиббиѐт Институти,

Акушерлик ва гинекология кафедраси

Таянч сўзлар:

кесар кесиш, бачадонда чандиқ, абдоминал туғруқ, вагинал туғруқ, бачадонда чандиқ

тўлақонлилиги.

Ключевые слова:

кесарево сечение, рубец на матке, абдоминальное родоразрешение, вагинальные роды, со-

стоятельность рубца на матке.

Key words:

caesarean section, a uterine scar, abdominal birth, vaginally birth, consistency of the uterine scar.

Бачадонида чандиғи бор аѐллар сонининг ошиб боришининг асосий сабаби кесар кесиш операциялари
сонининг кўпайиб бораѐтганлигидадир. Бундай беморларда ҳомиладорликни, туғруқ тактикасини олиб
боришнинг оптимал вақтини ва усулларини танлаш маълум қийинчиликларни касб этади, ҳамда ҳар бир
ҳолатда индивидуал ҳал қилиниши лозим.

ОСНОВНЫЕ АСПЕКТЫ ВЕДЕНИЯ РОДОВ У ЖЕНЩИН

ПОСЛЕ ОПЕРАЦИИ КЕСАРЕВA СЕЧЕНИЯ

Г.Н. Индиаминова, Ф.Н. Атаева, М.Ф. Амонова

Самаркандский Государственный Медицинский Институт,

Кафедра акушерства и гинекологии

Значительная частота операции кесарева сечения является основной причиной увеличения числа женщин с
рубцом на матке. Выбор тактики ведения беременности, оптимальных сроков и методов родоразрешения у
таких пациенток представляет значительные трудности и в каждом конкретном случае должен решаться ин-
дивидуально.

MAIN ASPECTS OF DELIVERY IN WOMEN AFTER CAESAREAN SECTION

G.N. Indiaminova, F.N. Atayeva, M.F. Amonova

Samarkand State Medical Institute,

Department of Obstetrics and Gynecology

The frequency of caesarean section is the main reason for the increase in the number of women with a uterine scar.
The choice of tactics of pregnancy, the optimal timing and methods of delivery in such patients presents considerable
difficulties in each specific case and should be addressed individually.

Обзор литературы


background image

Доктор ахборотномаси № 1—2018

99

олинган. Прогностик шкала бўйича тўпланган 16 ва ундан юқори баллдаги 85% аѐлларда
вагинал туғруқ содир бўлган бўлса, 10 ва ундан кичик баллдаги аѐлларнинг фақат 50% да
табиий туғруқ йўллари орқали туғруқлар содир бўлган. Авторларнинг таъкидлашича, КК
кейин табиий туғруқ йўллари орқали туғруқнинг яхши кечиши учун, бачадон бўйни
етилганлик даражаси катта роль ўйнайди, аммо вагинал туғруқларнинг прогноз моделини
яратиш замонавий ва актуал муаммолардан бири ҳисобланади.

Адабиѐтларда кўрсатилишича, КК кейин вагинал туғруқларга қуйидаги анамнестик

маълумотлар: олдинги КК тор чаноқ туфайли бажарилганлиги, туғруқ фаолиятининг
аномалиялари, преэклампсия, нормал жойлашган йўлдошнинг вақтидан олдин кўчиши,
сувсизлик вақтининг узайиши каби кўрсатмалар тўсқинлик қилади. Бундан ташқари,
табиий туғруқ йўллари орқали туғруқларга семизлик, анемия, сурункали инфекцион
касалликлар ҳам ѐмон таъсир қилади. Кўпинча, корпорал ва кичик КК кейин чандиқлар
носоз бўлади [1,4,6].

ACOG маълумотларига кўра, КК кейин вагинал туғруқларнинг яхши кечишини

таъминлайдиган факторларга: анамнезида табиий туғруқларнинг бўлиши, регуляр туғруқ
фаолиятининг бирданига ривожланиши, ―етилган‖ бачадон бўйни, олдинги КК га бўлган
кўрсатмаларнинг йўқлиги, вақтидан олдинги туғруқ. Семизлик, ҳомиладорлик вақтида
тана вазнининг тез ошиши, қисқа интергравидар интервал, аѐлнинг 40 ѐшдан катта
бўлиши, ҳомила ўлчамларининг катта бўлиши, туғруқ индукцияси, ҳомиладорлик
муддатининг 41 ҳафтадан катта бўлиши, гестацион қандли диабет КК кейин вагинал
туғруқлар содир бўлишига монелик қилади. ACOG экспертларининг фикрича, вагинал
туғруқларда бачадон ѐрилиш хавфи анамнезида 2 ва ундан кўп КК операциясидан кейин,
бачадонда икки қаватли чокларда, туғруқ индукциясида, простогландинлар ишлатилганда,
кичик интергравидар интервалда, КК кейин инфекцион асоратлардан кейин ошади [7,9,10].

D.M. Stamilio ва бошқа авторлар [11] 13331та аѐлда мульти марказлашган

ретроспектив когорт текширув ўтказиб, бир ва кўп факторли чизиқли регрессион анализи
орқали, ҳомиладорлар орасидаги интервал ва 3 та оналардаги асоратлар: бачадон ѐрилиши,
комплекс асоратлар (сийдик пуфаги ѐрилиши, ичаклар жароҳатланиши, бачадон
артериясининг ѐрилишини), гемотрансфузияни таҳлил қилишди. Текширишлар натижаси
ҳомиладорликлар орасидаги оралиқ 6 ойгача бўлса, бачадон ѐрилиш хавфи, комплекс
асоратлар ва гемотрансфузия ҳолатлари кўпаяр экан. Авторлар шундай хулосага
келишдики, ҳомиладорликлар орасидаги интервал кичик бўлса, бачадон ѐрилиши ва бошқа
асоратлар хавфи 2 - 3 мартага ошар экан.

Юқоридагиларни ҳисобга олиб, шуни айтиш мумкинки, ККдан кейин 70 - 80%

ҳолатларда вагинал туғруқлар муваффақиятли кечади, шунинг учун ҳамма беморлар
ККдан кейин вагинал туғруқлар эҳтимоли борлигини, вагинал туғруқларнинг афзаллиги ва
хавф омилларини билиб, ўзлари қарор қабул қилишлари керак. Ҳар бир аѐл такрорий КК
юқори мураккабликка эга эканлигини, хавф омиллари катталигини, оналар касалланиши ва
ўлим хавфи юқорилигини билиши керак. Шунингдек такрорий КК ҳомилада респиратор
дистресс - синдромга, адаптациянинг пасайишига олиб келиб, неонатал даврда асоратлар
ривожланиши бўйича чақалоқлар хавф гуруҳига киради ва врачларнинг доимий
кузатилишига муҳтож бўлади [1,5,6].

Н.Е. Кан ва бошқа авторларнинг [4] фикрига кўра, бачадонида чандиқ бор аѐлларда

вагинал туғруқлар қуйидаги шароитларда муваффақиятли кечади: бачадон деворида
кўндаланг кесим орқали ўтказилган КК, биринчи КК операциясидаги акушерлик
кўрсатмаларнинг бўлмаслиги, операциядан кейинги даврнинг асоратсиз кечиши, бачадон
пастки сегментидаги чандиқнинг тўлақонлилиги, плацентанинг чандиқ соҳасидан
йироқроқ локализацияси, ҳомиланинг боши билан келиши, ҳомила ўлчамининг она чаноғи
ўлчамларига мос келиши, туғруқ вақтида кардиомонитор текширув, шошилинч КК
операцияси учун шароитнинг бўлиши, профессионал тиббиѐт ходимларининг бўлиши, КК

Г.Н. Индиаминова, Ф.Н. Атаева,...


background image

Доктор ахборотномаси № 1—2018

100

қилиш керак бўлганда 15 дақиқа ичида операция қилиш учун шароитнинг бўлиши ва
туғруқларни тайѐр операция хонаси мавжуд бўлганда олиб бориш.

Анамнезида корпорал КК, бачадонда якорсимон кесим, илгариги бачадон ѐрилиши,

плацентанинг чандиқ соҳасида локализацияси, бошқа табиий туғруқ йўллари учун туғиш
мумкин бўлмаган ҳолатлар ва пациентнинг рад қилиши КК операциясидан кейин вагинал
туғруқларга абсолют қарама - қаршилик бўлиб ҳисобланади.

Бачадонда биттадан ортиқ чандиқнинг бўлиши, ҳомила ўлчамларининг катта

бўлиши, бачадондаги кесимнинг ноаниқ шаклда бўлиши, ҳомиланинг чаноғи билан
келиши, кўп ҳомилалик КК операциясидан кейин вагинал туғруқлар учун нисбий қарама -
қаршилик бўлиб ҳисобланади.

КК операциясидан кейинги чандиқ бошқа акушерлик ва анестезиологик

қўлланмаларни ишлатиш учун, яъни туғруқни қўзғаш ва индукция учун монелик
қилмайди. Туғруқни окситоцин ѐрдамида қўзғаш бачадон ѐрилиш хавфини оширса,
индукция (амниотомия) қилиш ман қилинмайди. Амниотомия ва кейинчалик окситоцинни
улаш акушерлик ситуацияси обдон текширилиб, ҳамма хавф факторлари инобатга
олинганда бажариш мумкин (ишончлилик даражаси IIB) [1,2]. Простогландинлар
окситоцинга нисбатан юқори хавфга эга бўлганлиги учун КК дан кейин тавсия этилмайди
(ишончлилик даражаси IIB), Е1 (мизопростол) қўллаганда бачадон ѐрилиш хавфи юқори
бўлганда, вагинал туғруқларда ишлатилмаслиги керак. Е2 простогландинини туғруқни
қўзғаш учун ишлатилганда ҳам яхши натижа олинганлиги аниқланган [3]. ACOG
экспертларининг кўп сонли текширишлари КК операциясидан кейин туғруқни қўзғаш
мумкинлигини рад қилишмайди (ишончлилик даражаси IIB), аммо бачадоннинг чандиқ
бўйлаб ѐрилиши спонтан туғруқларга нисбатан анча ошади [7,9,10].

Туғруқнинг иккинчи даврида оралиқни кесиш ва ҳомила вакуум - экстракцияси

муолажасини ўтказиш мумкин. Туғруқнинг 3 - даврини актив олиб бориш тавсия
қилинади, туғруқдан кейин бачадон бўшлиғини қўл билан контрол қилиш шарт, чунки
чандиқ соҳаси спонтан ѐрилиши мумкин. Бачадоннинг ѐрилиш белгилари туғруқдан кейин
анча вақт ўтгач, кейин юзага келади. Бундан ташқари, бачадондаги чандиқ ҳолатини
билиш туғруқни олиб бориш тактикасини ишлаб чиқишга ѐрдам беради. Бачадон
бўшлиғини қўл билан текшириш секинлик билан бажарилиши лозим, чунки қўпол
бажарилган бу муолажанинг ўзи ҳам, бачадон ѐрилишига сабаб бўлади. Туғруқ вақтида
ҳомилани бевосита кардиомонитор кузатиш лозим. Ҳомила ҳолатининг ѐмонлашуви ҳам
бачадон ѐрилишининг бошланишидан дарак беради [3,6]. Бачадон ѐрилиши бошланиши
белгиларига: патологик кардиотокограмма, қов устида локал оғриқнинг бўлиши, жинсий
йўллардан қон келиши, эпигастрий соҳасида кучли оғриқ бўлиши, кўнгил айниши, қайт
қилиш, тахикардия, туғруқ фаолиятининг тўхташи киради.

Шундай қилиб, ҳозирги вақтда бачадондаги биронта чандиқ бутунлай тўлақонли

ҳисоблана олмайди, шунинг учун кесар кесишдан кейин вагинал туғруқлар ҳам она, ҳам
бола учун хавфсиз деб ишонч билан айтиб бўлмайди. В.И. Краснопольский [5] фикрига
қўшилиб, ККдан кейин чандиқ тўлақонлигини аниқлаб, туғруқни табиий туғруқ йўллари
орқали олиб бориш ҳамма даволаш муассасаларида амалга оширилиши керак. КК
бачадоннинг пастки сегментида амалга оширилган бўлса, операциядан кейинги давр
асоратсиз кечган, ҳозирги ҳомиладорлик даври вақтида асоратлар кузатилмаган, чандиқ
носозлиги белгилари бўлмаса бачадонида чандиқ бор аѐлларда туғруқни табиий туғруқ
йўллари орқали олиб бориш мумкин [4, 5, 7]. Аѐлларда туғруқни табиий туғруқ йўллари
орқали олиб бориш индивидуал тарзда, ҳамма асоратларни инобатга олиб, туғруқларни
юқори квалификацияланган даволаш муассасасида (шошилинч КК операциясини ўтказиш
мумкин бўлган жой) амалга ошириш лозим. КК кейин туғруқларни табиий туғруқ йўллари
орқали олиб бориш такрорий КК ни камайтирувчи омиллар жумласига киради. ККдан
кейин аѐлларда туғруқни табиий туғруқ йўллари орқали олиб бориш протоколлари ва

Обзор литературы


background image

Доктор ахборотномаси № 1—2018

101

тавсияномалари ишлаб чиқарилиши керак. Бачадонида чандиқ бор аѐлларда туғруқларни
табиий туғруқ йўллари орқали олиб бориш акушер - гинекологлар учун ҳам хавф бўлиб,
уларнинг профессионаллигини талаб қилади. Чет давлатлар тажрибаси бачадонида чандиқ
бор аѐлларни табиий туғруқ йўллари орқали олиб бориш мақсадга мувофиқлигини
кўрсатди.





Фойдаланилган адабиѐтлар:

1. Баев О.Р., Шмаков Р.Г., Приходько А.М. Современная техника операции кесарева сечения в доказатель-

ной медицине. // Акуш. ва гинекология, 2013, №2, 129-135б.

2. Буянова С.Н., Щукина Н.А., Чечнева М.А. и др. Современные методы диагностики несостоятельности

швов на матке или рубца на матке после кесарева сечения. Россия акушер-гинекологлар ахборотномаси.
2013: 1: 73-77

3. Габидуллина Р.И., Шамсутдинова Л.Г. К вопросу о применении простагландина Е2 у беременных с

рубцом на матке после кесарева сечения. // Россия акушер-гинекологлар ахборотномаси, 2013, №2, 48-
52б.

4. Кан Н.Е., Тютюнник В.Л., Кесова М.И., Балушкина А.А. Выбор способа родоразрешения после опера-

ции кесарева сечения. // Акуш. ва гинекология, 2014, №6, 20-26б.

5. Краснопольский В.И., Логутова Л.С., Буянова С.Н. Несостоятельный рубец на матке после кесарева

сечения: причины формирования и лечебная тактика. // Акуш. ва гинекология, 2013, №12, 28-33б.

6. Савельева Г.М., Трофимова О.А. // Роль кесарева сечения в снижении перинатальной смертности и за-

болеваемости доношенных детей// Акуш. ва гинекология, 2008, №4, 20-23б.

7. American College of Obstetricians and Gynecologists. ACOG Practice Bulletin N 115: Vaginal birth after pre-

vious cesarean delivery. Obstet. Gynecol. 2010; 116 (2Pt 1): 450-463.

8. Metz T.D., Stoddard G.J., Henry E., Jackson M., Holmgren C., Esplin S. Simple, validated vaginal birth after

cesarean delivery prediction model for use at the time of admission. Obstet. Gynecol. 2013; 122(3): 571-578

9. National Institute of Health Consensus Development Conference Panel. National Institute of Health Consensus

Development Conference statement: vaginal birth after cesarean: new insights March 8-10, 2010. Obstet. Gy-
necol. 2010; 115(6): 1279-1295.

10. National Institute for Health and Clinical Excellence. Caesarean section. NICE clinical guideline; 2011.57 p.
11. Stamilio D.M., DeFranco E., Pare E., Odibo A.O., Peipert J.F. et al. Short interpregnancy interval:risk of uter-

ine rupture and complications of vaginal birth after cesarean delivery. Obstetr. Gynecol. 2007; 110(5): 1075-
1082.

Г.Н. Индиаминова, Ф.Н. Атаева,...

Библиографические ссылки

Баев О.Р., Шмаков Р.Г., Приходько А.М. Современная техника операции кесарева сечения в доказательной медицине. // Акуш. ва гинекология, 2013, №2, 129-1356.

Буянова С.Н., Щукина Н.А., Чечнева М.А. и др. Современные методы диагностики несостоятельности швов на матке или рубца на матке после кесарева сечения. Россия акушер-гинекологлар ахборотномаси. 2013: 1:73-77

Габидуллина Р.И., Шамсутдинова Л.Г. К вопросу о применении простагландина Е2 у беременных с рубцом на матке после кесарева сечения. // Россия акушер-гинекологлар ахборотномаси, 2013, №2, 48-526.

Кан Н.Е., Тютюнник В.Л., Кесова М.И., Балушкина А.А. Выбор способа родоразрешения после операции кесарева сечения. И Акуш. ва гинекология, 2014, №6, 20-266.

Краснопольский В.И., Логутова Л.С., Буянова С.Н. Несостоятельный рубец на матке после кесарева сечения: причины формирования и лечебная тактика. // Акуш. ва гинекология, 2013, №12, 28-336.

Савельева Г.М., Трофимова О.А. И Роль кесарева сечения в снижении перинатальной смертности и заболеваемости доношенных детей// Акуш. ва гинекология, 2008, №4, 20-236.

American College of Obstetricians and Gynecologists. ACOG Practice Bulletin N 115: Vaginal birth after previous cesarean delivery. Obstct. Gynecol. 2010; 116 (2Pt 1): 450-463.

Metz T.D., Stoddard G.J., Henry E., Jackson M., Holmgren C., Esplin S. Simple, validated vaginal birth after cesarean delivery prediction model for use at the time of admission. Obstet. Gynecol. 2013; 122(3): 571-578

National Institute of Health Consensus Development Conference Panel. National Institute of Health Consensus Development Conference statement: vaginal birth after cesarean: new insights March 8-10, 2010. Obstet. Gynecol. 2010; 115(6): 1279-1295.

National Institute for Health and Clinical Excellence. Caesarean section. NICE clinical guideline; 2011.57 p.

Stamilio D.M., DeFranco E., Parc E., Odibo A.O., Pcipcrt J.F. et al. Short intcrprcgnancy intervakrisk of uterine rupture and complications of vaginal birth after cesarean delivery. Obstetr. Gynecol. 2007; 110(5): 1075-1082.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов