МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
725
https://universalpublishings.com
YENGIL ATLETIKA FANIGA KIRISH VA YENGIL ATLETIKANING
RIVOJLANISH TARIXI
Ismoilov Husniddin
Asian International University Physical Culture Department lecturer
Anotatsiya
Ushbu tadqiqotning maqsadi yengil atletikaning kelib chiqish va rivojlanish
tarixini o’rganish.Yengil atletika orqali aholini sog'ligini mustahkamlashda yurish,
yugurish mashqlarining inson salomatligidagi o‘rni juda kattadir. Maktabgacha
ta’lim, umum ta’lim maktablari, akademik-litseylar, kasb hunar kollejlari, oliy o‘quv
yurtlarining ta’lim jarayonlariga kiritilganligi o‘qitish va o‘rgatish metodikasini
yildan-yilga takomillashtirib borishni taqozo etmoqda. Bu esa nafaqat ta’lim
sohasini takomillashtirish balki, o'qitish va o‘rgatish amaliyoti darslarini samarali
tashkil qilishda ham muhim ahamiyat kasb etadi.
Kalit so'zlar:
Yengil atletika, jismoniy mashqlar,qadimiy Yunoniston,sport
qirolichasi, yurish, yugurish, sakrash, uloqtirish, ko'pkurash,stadion,estafeta
Kirish
Yildan-yilga jismoniy tarbiya va sport sohasida ko’plab ilmiy-tadqiqot ishlari
o’tkazilmoqda, sport turlari bo’yicha o’quv mashg’ulotlari va texnikasi hamda
o’rgatish uslubiyatlari takomillashmoqda.Boshqa sport turlari qatorida yengil
atletika sport turi ham ancha rivojlanishga ega bo`ldi.
Yurish, yugurish, sakrash va uloqtirishni (nayza, toshlar va boshqa qurollari)
qadim zamondagi kishilar hayotining ajralmas qismi bo’lib kelgan.
Yengil atletika mashqlaridan yugurish, sakrash va uloqtirish qadimgi
Gretsiyada anchagina rivoj topdi. Jismoniy mashqlarning boshqa turlari qatori, ular
quldorlarning harbiy-jismoniy tayyorgarligida katta o’rin egalladi va qabilalar
hamda umum grek diniy bayramlarning muhim qismini tashkil etadigan bo’ldi. Shu
sababli yengil atletika mashqlarining tashkil topishi va rivojlanishining boshlanishi
Qadimiy Gretsiyada bizning eramizdan oldingi 776 yili o’tkazilgan I Olimpiyada
o’yinlari hisoblanadi. Birinchi Olimpiya o’yinlarida atletlar bir stadiyalik (192, 27
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
726
https://universalpublishings.com
m
) masofa, undan keyin chidamlilikka qaratilgan 24 stadiya bo’lgan masofada
bellashganlar.
Yengil atletika yurish, yugurish, sakrash, uloqtirish va ko’pku-rash
bo’limlaridan tashkil topgan asosiy sport turlaridan biri hisoblanadi.
Yengil atletika bo’yicha mashg’ulot iloji boricha ochiq havoda o’tkazilishi
lozim. Ular organizmning markaziy asab tizimi, nafas olish, Yurak-qon tomir
tizimlariga ijobiy ta’sir ko’rsatib rivojlantiradi va sog’liqni mustahkamlaydi.
Yengil atletika mashqlari har tomonlama shug’ullanuvchilarning jismoniy
sifatlarini tarbiyalab, sportcha yurish, yugurish, sakrash va uloqtirish turlari
texnikasini o’zlashtirish bo’yicha amaliy ko’nikma hosil qiladiradi va malakalarini
shakllantiradi.
Yugurish va sakrash ko’pgina sport turlarida mashqlarning ajralmas qismi
bo’lib hisoblanadi.
Har bir talaba yengil atletikani asosiy fan sifatida o’rganishi vaqtida va
jismoniy tarbiya o’quvchilarini o’z ustida mustaqil ishlash bilan quyidagilarni bilishi
shart:
1.
Yengil atletikani nazariy asoslarini o’rganish.
2.
Sportcha yurish, yugurish, sakrash, uloqtirish va boshqa asosiy mashqlarni
talablar darajasida o’zlashtirish.
3.
Yengil atletikani o’rgatish uchun kerak bo’ladigan amaliy-pedagogik
ko’nikma va malakalarni egallash, shuningdek, musobaqalarni tashkil qilish va
hakamlik qilish.
Harakatga inson faoliyatining ma’lum usullari sifatida qarash kerak. Masalan,
talabaning jismoniy tarbiya mashg’ulotlaridagi o’quv faoliyati, ta’lim muassasalari
dasturida nazarda tutilgan harakatlar tizimini o’zlashtirishdan tarkib topadi.
Hozirgi vaqtda o’zbek xalqining o’z-o’zini anglash tuyg’usi avj olganligi,
milliy va madaniy qadriyatlar tiklanayotganligi, aholining ko’p tabaqasi tomonidan
urf-odatlar va marosimlar amalga oshirilishi munosobati bilan jismoniy tarbiyaga,
xususan, yengil atletikaga zamon talabi va milliy an’analar ruhida bilim berish va
tarbiyalashga asoslanib yondashish zarur. Bunda yengil atletikaning ulushi juda
ulkandir.
Yengil atletikaning umumiy ta’rifi va tasnifi
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
727
https://universalpublishings.com
Yengil atletika degan nom shartli bo’lib, bu sport turiga kiradigan hamma
mashqlarni tabiiy ahamiyatini yoritib bera-olmaydi. SHu bilan birga yengil atletika
qadimiy Yunoncha «atletika» so’zidan olingan bo’lib, «mashq», «kurash»,
«bellashuv» degan ma’noni beradi. Qadimiy Yunonistonda kuchlilik va
chaqqonlikda musobaqalashgan kishilarni atletlar deb ataganlar.
Hozirgi kunda jismoniy kamolotga erishgan komil kishi-larni atlet deyiladi.
Ayrim mamlakatlarda yengil atletikani «atletika» (Fransiyada) yoki «yo’lka va
maydondagi mashqlar» (AQSH, Angliyada) deb ataydilar.
Yengil atletika hayotda eng kerakli keng tarqalgan mashqlarni – Yurish,
Yugurish, sakrash va uloqtirish mashqlarini birlashtirib, eng ommaviy sport turi
hisoblanadi.
Ko’pgina yengil atletika mashqlari umumiy omma bajara oladigan, eng kichik
yoshdagi bolalardan boshlab kattalargacha har kungi hayotda har xil turda uchraydi
va me’yorlanadi. Yengil atletika bilan yil davomida shug’ullansa bo’ladi.
Yengil atletikani ko’pincha «sport malikasi» deb atashadi. Bunga sabab, u
respublika, xalqaro musobaqalar, Olimpiya o’yinla-rini hamma dasturlariga
kiritiladi, shu bilan birga o’ynaladigan medallarning majmuasi va soni bo’yicha eng
ko’pi hisoblanadi.
Yengil atletika musobaqa mashqlarining turli-tumanligi bilan xarakterlanadi
va ularni bajarishni har xil usullari va variantlari mavjud.
Yengil atletika mashqlarini aniq tasnifga tushirish uchun uni besh bo’limlarga
bo’lib (Yurish, Yugurish, sakrash, uloqtirish, ko’pkurash) tavsiflash maqsadga
muvofiqdir. Ular o’z navbatida turlarga, turning xillariga hamda variantlar va
masofalarga ajratiladi. Hozirgi vaqtda yengil atletikaning 24 turi erkaklar, 23 turi
ayollar Olimpiya o’yinlari dasturiga kiritilgan.
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
728
https://universalpublishings.com
Yurish
- siklik tur bo’lib, maxsus chidamlilikni namoyon qilishni taqozo
etadi, ham erkaklar, ham ayollar o’rtasida musobaqalar o’tkaziladi.
Ayollarda: stadionda – 3, 5, 10
km
; manejda – 3, 5
km
; shosseda – 10, 20
km
masofalarda musobaqalar o’tkaziladi.
Erkaklarda: stadionda – 3, 5, 10, 20
km
; manejda – 3, 5
km
; shosseda – 15, 50
km masofalarda musobaqalar o’tkaziladi.
Olimpiya (O) turlari: erkaklarda – 20 va 50
km
, ayollarda – 20 km.
masofalarda musobaqalar o’tkaziladi
Yugurish
quyidagi toifalarga ajratiladi: ravon Yugurish, to’siqlar osha
Yugurish, g’ovlar osha Yugurish, estafetali Yugurish, kross Yugurish.
Sprint yoki qisqa masofalarga Yugurish
deb ataladigan stadionda va
manejda o’tkaziladigan masofalar: 30, 60, 100
m
(O), 200
m
(O), erkaklar va ayollar
uchun bir xil.
Uzoqqa sprint
stadionda va manejda o’tkaziladi. Masofalar: 300, 400
m
(O),
600
m
, erkaklar va ayollar uchun bir xil.
Chidamlilikka Yugurish:
- o’rta masofalar: 800
m
(O), 1000, 1500
m
(O), 1 mil – erkaklar va ayollarda
stadionda va manejda o’tkaziladi;
- uzoq masofalar: 3000, 5000
m
(O), 10000
m
(O) – stadionlarda (manejlarda
– faqat 3000
m
) o’tkaziladi, erkaklar va ayollar uchun bir xil;
- o’ta uzoq masofalar – 15; 21.0975; 42,195
m
(O); 100
km
– shosseda
o’tkaziladi (start va finish stadionda o’tkazilishi mumkin), erkaklar va ayollar uchun
bir xil;
- ultra uzoq masofalar – bir kechaYu-kunduz davom etadigan Yugurish
stadionda yoki shosseda o’tkaziladi, ham erkaklar, ham ayollar qatnashadi.
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
729
https://universalpublishings.com
SHuningdek, 1000 milga (1609
km
) va 1300 milga (uzluksiz Yugurishning eng uzoq
masofasiga) Yugurish bo’yicha musobaqalar o’tkaziladi.
G’ovlar osha Yugurish
– tuzilishiga ko’ra aralash tur, u tezlik, tezlik
chidamliligi, chaqqonlik, egiluvchanlikning namoyon qilinishini taqozo qiladi.
Erkaklarda va ayollarda, stadionda va manejda o’tkaziladi. Masofalar: 60, 100
m
(O), 400
m
(O) ayollarda; 110
m
(O), 300
m
va 400
m
(O) erkaklarda (oxirgi ikki
masofa faqat stadionda o’tkaziladi).
To’siqlar osha Yugurish
– tuzilishiga ko’ra aralash tur, u maxsus
chidamlilik, chaqqonlik, egiluvchanlikning namoyon qilini-shini taqozo etadi.
Erkaklar va ayollarda stadionda hamda manejda o’tkaziladi. Ayollarda masofalar –
2000m, 3000m (O), erkaklarda masofa – 2000, 3000
m
(O).
Estafetali Yugurish
– tuzilishiga ko’ra aralash tur, u tezlik, tezlikka bo’lgan
chidamlilik va chaqqonlikning namoyon qilinishini talab etadi. Olimpiya tur
hisoblanadigan 4x100
m
va 4x400
m
ga Yugurishlar erkaklarda va ayollarda
stadionda o’tkaziladi. Manejda 4x200
m
va 4x400
m
ga estafetali Yugurish bo’yicha
musobaqalar erkaklar uchun ham, ayollar uchun ham o’tkaziladi. Shuningdek,
stadionda 800, 1000, 1500
m
va har xil masofalarda musobaqalar o’tkazilishi
mumkin. SHahar ko’chalari bo’ylab uzunligi, soni va kontingenti har xil bo’lgan
erkaklar va ayollar aralash estafetalar o’tkaziladi. Avvallari shved estafetalari deb
nomlanadigan estafetalar keng ommalashgan edi: 800+400+200+100
m
–
erkaklarda, 400+300+ +200+100
m
– ayollarda.
Kross Yugurish
tabiy sharoitda, ochiq havoda shahar hiyobonlari, aholi
yashash joylaridagi katta yo’llarda o’tkazilib, Yuguruvchilardan maxsus va
umumiy chidamlilikni namoyon qilinishini talab etadi. Erkaklarda masofa – 1, 2, 3,
5, 8, 12
km
, 14km.; ayollarda – 1, 2, 3, 4, 6
km
.
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
730
https://universalpublishings.com
Yengil atletika sakrashlari
ikkita guruhga bo’linadi: vertikal va gorizontal
to’siqlar osha sakrashlar.
Birinchi guruhga quyidagilar kiradi:
a) Yugurib kelib balandlikka sakrashlar;
b) Yugurib kelib langarcho’p bilan sakrashlar.
Ikkinchi guruhga quyidagilar kiradi:
a) Yugurib kelib uzunlikka sakrash;
b) Yugurib kelib uch hatlab sakrashlar.
Yengil atletika sakrashlarining birinchi guruhi:
a)
Yugurib kelib balandlikka sakrash
(O) – asiklik tur, u sportchidan tezlik-
kuch sifatlarini, sakrovchanlikni, chaqqonlikni, egiluvchanlikni namoyon qilishni
talab etadi. Erkaklarda va ayollarda, stadionda va manejda o’tkaziladi;
b)
Yugurib kelib langarcho’p bilan balandlikka sakrash
(O) – asiklik tur,
u
sportchidan
tezlik-kuch
sifatlarini,
sakrovchan-likni,
egiluvchanlikni,
chaqqonlikni namoyon qilishni talab etadi, yengil atletikaning eng murakkab texnik
turlaridan biridir. Erkaklar va ayollarda, stadionda va manejda o’tkaziladi.
Yengil atletika sakrashlarining ikkinchi guruhi:
a)
Yugurib kelib uzunlikka sakrash
(O) – tuzilishiga ko’ra aralash turga
kiradi, u sportchidan tezlik-kuch, tezlik sifatlarini, egiluvchanlikni, chaqqonlikni
namoyon qilishni taqozo etadi. Erkaklarda va ayollarda, stadion va manejda
o’tkaziladi;
b) Yugurib kelib uch hatlab sakrash
(O) – asiklik tur, u sportchidan
tezkorlik, kuch, tezkor-kuch, va tezkor kuchga bo’lgan chidamlilik sifatlarini hamda
egiluvchanlikni, chaqqonlikni talab etuvchi tur. Erkaklar va ayollar o’rtasida stadion
va manejlarda o’tkaziladi.
Yengil atletikada uloqtirishlarini
quyidagi guruhlarga ajratish mumkin:
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
731
https://universalpublishings.com
1) to’g’ridan Yugurib kelib aerodinamik xususiyatlarga ega va ega bo’lmagan
snaryadlarni uloqtirish;
2) snaryadlarni aylana ichidan uloqtirish;
3) snaryadni aylana ichidan itqitish.
Yengil atletika snaryadlarini uloqtirishlarda texnik jihatdan har xil Yugurib
kelish turini bajarishga ruxsat beriladi, lekin final kuchlanishi faqat qoidalarga
asosan bajariladi. Masalan, nayza, granata, to’pni faqat bosh orqasidan, elka ustidan
uloqtirish kerak; diskni va bosqonni faqat yon tomondan uloqtirish zarur; yadroni
sapchib turib, burilib itqitish, yoki aylanma xarakatlar bajarib itqitish mumkin.
Nayza (O) (granata, to’p) uloqtirish
– asiklik tur hisoblanib, u sportchidan
tezlik, kuch, tezkor-kuch, egiluvchanlik, chaqqonlik sifatlarini namoyon qilishni
talab qiladi.
Uloqtirish to’g’ridan Yugurib kelib bajariladi, erkaklar va ayollarda, faqat
stadionda o’tkaziladi. Nayza aerodinamik xususiyatlarga ega.
Disk va bosqon uloqtirish (O)
– asiklik turlar, ular sportchidan kuch, tezlik-
kuch sifatlarini, egiluvchanlikni, chaqqonlikni namoyon qilishni taqozo etadi.
Uloqtirishlar aylana ichidan, erkaklar va ayollar tomonidan, faqat stadionda
bajariladi. Disk aerodinamik xususiyatlarga ega.
Yadro itqitish (O)
– asiklik tur, u sportchidan kuch, tezkor-kuch, chaqqonlik
sifatlarini namoyon qilishni taqozo etadi. Itqitish aylana ichidan, erkaklar va ayollar
tomonidan, stadionda va manejda bajariladi.
Ko’pkurashlar.
Ko’pkurashning klassik turlari: erkaklarda – o’nkurash (O),
ayollarda – yettikurash (O). O’nkurash tarkibiga quyidagilar kiradi: 100
m
, uzunlik,
yadro, balandlik, 400
m
, 110
m
g’/o, disk, langarcho’p, nayza, 1500
m
. Ayollarda
ettikurash tarkibiga quyidagilar kiradi: 100
m
g’/o, yadro, balandlik, 200
m
, uzunlik,
nayza, 800
m
.
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
732
https://universalpublishings.com
Ko’pkurashning noklassik turlariga quyidagilar kiradi: o’smir o’g’il bolalar
uchun sakkizkurash (100
m
, uzunlik, balandlik, 400
m
, 110
m
g’/o, langarcho’p,
disk, 1500
m
); qizlar uchun beshkurash (100
m
g’/o, yadro, balandlik, uzunlik, 800
m
). Sport tasnifida quyidagilar belgilangan: ayollarda – beshkurash, to’rtkurash va
uchkurash; erkaklarda – to’qqizkurash, ettikurash, oltikurash, besh-kurash,
to’rtkurash va uchkurash. To’rtkurash, avvallari u “pionerlar” kurashi deb atalar edi,
11-13 yoshdagi maktab o’quvchilari uchun o’tkaziladi. Ko’pkurash tarkibiga
kiruvchi turlar sport tasnifida belgilab berilgan, turlarni o’zgartirishga yo’l
qo’yilmaydi.
Xulosa
Yengil atletika bu- eng ommaviy sport turlaridan hisoblanib harakat
qobiliyatlari va texnik tayyorgarligini oshirishni ta'minlaydigan sport turidir,
jismoniy va texnik tayyorgarlik darajasini oshirish uchun o'yin usullarini
shakllantirish va muvofiqlashtirish qobiliyatini rivojlantirishga birgalikda ta'sir
qilish vositalarini joriy etish zarur. Yengil atletikachilarining taktik tayyorgarligi
sport o'yinlarida mashg'ulot jarayonini takomillashtirishning asosiy usullaridan biri
bu yo'naltirilgan jismoniy faollikdir mehnat qobiliyati va almashinuv jarayonlariga
o'ziga xos ta'sir ko'rsatadigan kuch, tezlik, chidamlilik (aerob va anaerob) namoyon
bo'lishi bilan bog'liq. Jismoniy tayyorgarlik har bir tanada qancha yuqori bo’lsa
natijaga erishish shuncha oson bo’ladi.
Foydalangan adabiyotlar
1.
Yarasheva Dilnoza, . (2024). BODY HYDRATION OF FEMALE
HANDBALL PLAYERS DURING THE GAME STATUS.
American Journal Of
Social Sciences And Humanity Research
,
4
(04), 07–14. Fayzullo o’g’li, S. S. (2023).
YEVROPA ITTIFOQI VA SPORT. International journal of scientific researchers,
2(2), 7-16.https://doi.org/10.37547/ajsshr/Volume04Issue04-02
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
733
https://universalpublishings.com
2.Dilnoza,
Y.
(2024).
MASHG’ULOT
JARAYONIDA
GANDBOLCHINING
FUNKSIONAL
HOLATINI
O’RGANISH.
PEDAGOG
,
7
(6), 39-46.
3.
Yarasheva,
D. (2024). GANDBOLDA TO’PNI QO’LLASH
TEXNIKALARI.
PEDAGOG
,
7
(5), 13-20.
4.Yarasheva, D. (2024). TYPES AND EFFECTIVENESS OF FITNESS
TRAINING. Modern Science and Research, 3(1), 299-307.
5.Yarasheva, D. (2024). IN HANDBALL GYMS: SAFE PHYSICAL
EXERCISES AND INJURY PREVENTION. Modern Science and Research, 3(2),
23-32.
6.Yarasheva, D. (2024). USE OF HANDBALL INDUSTRY AND
TECHNOLOGY. Modern Science and Research, 3(2), 9-15.
7.Yarasheva, D. (2024). THE İMPORTANCE OF ENDURANCE İN
HANDBALL. International Bulletin of Engineering and Technology, 4(3), 73-77.
8.Dilnoza, Y. (2023). GANDBOL MURABBIYLARINING FIKRIGA
KO'RA, SPORTCHILARNING KO'RSATKICHLARIGA PSIXOLOGIK TA'SIR
ETUVCHI OMILLAR. Research and Publications, 1(1), 86-100.
9.Yarasheva, D. (2024). INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP
BETWEEN SOME PARAMETERS OF PHYSICAL TRAINING IN ELITE
HANDBALL PLAYERS. Modern Science and Research, 3(2), 696–701. Retrieved
from https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/31182
10.Yarasheva,
D.
(2024).
METHODS
OF
IDENTIFYING
UNDERDEVELOPED MUSCLES OF HANDBALL PLAYERS. Modern Science
and Research, 3(2), 462–470. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-
11.Yarasheva, D. (2024). FUNCTIONAL MOVEMENT ANALYSIS IN
HANDBALL. Modern Science and Research, 3(2), 456–461. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/31113
12.Yarasheva, D. (2024). DETERMINING THE SKILL LEVEL OF
CHILDREN IN HANDBALL. Modern Science and Research, 3(2), 471–478.
Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/31115
13.Yarasheva, D. (2024). TYPES AND EFFECTIVENESS OF FITNESS
TRAINING. Modern Science and Research, 3(1), 299–307. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/28041
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
734
https://universalpublishings.com
14.Yarasheva, D. (2024). SUBJECTIVE AND SPORT. Modern Science and
Research,
3(1).
Retrieved
from
https://inlibrary.uz/index.php/science-
research/article/view/28960
15.Yarasheva, D. (2024). SPONSORSHIP RELATIONSHIPS IN SPORTS
MARKETING. Modern Science and Research, 3(2), 337–345. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/29029
16.Dilnoza, Y. (2023). FOCUS ON AEROBIC (LI) TYPE OF MOTOR
ACTIVITY BASED ON FITNESS PROGRAMS. American Journal Of Social
Sciences And Humanity Research, 3(11), 81-90.
17.Yarasheva Dilnoza. (2023). METHODS OF ORGANIZING NON-
TRADITIONAL FITNESS CLASSES. American Journal Of Social Sciences And
Humanity
Research,
3(11),
61–72.
https://doi.org/10.37547/ajsshr/Volume03Issue11-09
18.Yarashova, D. (2023). THE IMPACT OF PLAYING SPORTS IN EARLY
CHILDHOOD ON SOCIAL DEVELOPMENT. Modern Science and Research,
2(10),
230–234.
Retrieved
from
https://inlibrary.uz/index.php/science-
research/article/view/24325
19.Ярашева, Д. (2023). СТИЛИ ОРГАНИЗАЦИИ НЕТРАДИЦИОННЫХ
ОЗДОРОВИТЕЛЬНЫХ
ЗАНЯТИЙ.
ОБРАЗОВАНИЕ
НАУКА
И
ИННОВАЦИОННЫЕ ИДЕИ В МИРЕ, 19(5), 6-10.
20.Дильноза Ярашева. (2023). ФИТНЕС КАК ОЗДОРОВИТЕЛЬНАЯ
ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ. Proceedings of International Conference on Modern Science
and
Scientific
Studies,
2(283.
Retrieved
from
https://econferenceseries.com/index.php/icmsss/article/view/1777
21.Yarasheva,
D.
(2022).
BOLALARDA
MASHQ
QILISHNING
AHAMIYATI. PEDAGOGS jurnali, 19(1), 139-142.
22.Yarasheva,
D. (2024). GANDBOLDA TO’PNI QO’LLASH
TEXNIKALARI.
PEDAGOG
,
7
(5), 13-20.
23.Dilnoza,
Y.
(2024).
SOG'LOMLASHTIRUVCHI
MASHG'ULOTLARNING TURLARI VA SAMARADORLIGI.
24.Yarasheva, D. (2024). DETERMINING THE SKILL LEVEL OF
CHILDREN IN HANDBALL.
Modern Science and Research
,
3
(2), 471-478.
25. Dilnoza, Y. (2023). SUB'YEKTIV VA SPORT.
26. Yarasheva, D. (2024). SPONSORSHIP RELATIONSHIPS IN SPORTS
MARKETING. Modern Science and Research, 3(2), 337-345.
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
735
https://universalpublishings.com
27. Yarasheva, D. (2024). SUBJECTIVE AND SPORT. Modern Science and
Research, 3(1).
28. Ayubovna, S. M. (2023). Physical education lessons in the process of
umumpedagogik
methods.
TECHNICAL
SCIENCE
RESEARCH
IN
UZBEKISTAN
,
1
(5), 345-354.
29.
Ayubovna, S. M. (2023). Physical downloads and the rest of fulfilling
exercise
mutual
dependence.
TECHNICAL
SCIENCE
RESEARCH
IN
UZBEKISTAN
,
1
(5), 394-409.
30.
Ayubovna, S. M. (2024). Principles and models of physical
education.
Multidisciplinary Journal of Science and Technology
,
4
(3), 149-156.
31.
Saidova Mahbuba Ayubovna. (2023). Physical attributes (capabilities)
of development of the main legality.
Research Journal of Trauma and Disability
Studies
,
2
(12),
373–380.
Retrieved
from
http://journals.academiczone.net/index.php/rjtds/article/view/1712
32.
Ayubovna, S. M. (2023). Jismoniy tarbiyaning vositalariga va jismoniy
mashqlar
xarakteristikasi.
TECHNICAL
SCIENCE
RESEARCH
IN
UZBEKISTAN, 1 (5), 370–378.
33.
Ayubovna, S. M. (2024). Gimnаstikаning-tа’limni rivojlаntiruvchi
turlаri." XXI ASRDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALAR, FAN VA TAʼLIM
TARAQQIYOTIDAGI DOLZARB MUAMMOLAR" Nomli Respublika Ilmiy-
Amaliy Konferensiyasi, 2 (1), 100–107.
34.
Ayubovna, S. M. (2024). Gimnastika sport turining turlari va
tasniflashi.".
XXI ASRDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALAR, FAN VA TAʼLIM
TARAQQIYOTIDAGI DOLZARB MUAMMOLAR" nomli respublika ilmiy-amaliy
konferensiyasi
,
2
(1), 108-115.
35.
Saidova Mahbuba Ayubovna. (2023). The pedagogical category of
physical exercise. Spatial exercises.
Research Journal of Trauma and Disability
Studies
,
2
(12),
509–518.
Retrieved
from
http://journals.academiczone.net/index.php/rjtds/article/view/1774
36.
Saidova Mahbuba Ayubovna. (2023). SPORT, ESTETIKA VA
ESTETIK TARBIYA.
Oriental Journal of Academic and Multidisciplinary
Research
,
1
http://inno-world.uz/index.php/ojamr/article/view/68
37.
Ayubovna, S. M. (2023). Harakat malakalarini shakllantirishning
fiziologik asoslari va sport texnikasini o ‘rgatish.
E'tiqod va madaniyatning
kesishgan joylari: Amerika diniy va madaniyat tadqiqotlari jurnali (2993-
2599)
,
1
(9), 87-94.
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
736
https://universalpublishings.com
38.
Ayubovna, S. M. (2024). Jismoniy tarbiya va sport gimnastikaning
ahamiyati. TECHNICAL SCIENCE RESEARCH IN UZBEKISTAN, 2 (2), 70–76.
39.
Ayubovna, S. M. (2023). Jismoniy tarbiyaning vositalariga va jismoniy
mashqlar
xarakteristikasi.
TECHNICAL
SCIENCE
RESEARCH
IN
UZBEKISTAN
,
1
(5), 370-378.
40.
Saidova, M. A. (2016). Dobutamine stress-echocardiography:
possibility of clinical usage in cardiology practice.
Rational pharmacotherapy in
cardiology
,
5
(4), 73-79.
41.
Sayfiev, H. X. (2023). The Place of Gymnastics in A Person’s Life and
the Terms Used in Training.
American Journal of Public Diplomacy and
International Studies (2993-2157)
,
1
(9), 353-359.
42.
TECHNICAL SCIENCE RESEARCH IN UZBEKISTAN
,
1
(5), 457-464.
43.
Xayrullayevich, S. H. (2023). Methods and methods of teaching sports
gymnastics in young boles.
American Journal of Public Diplomacy and
International Studies (2993-2157)
,
1
(10), 453-459.
44.
Xayrullayevich, S. H. (2023). Acrobat exercise and sports gimnastika
sessions through the power of development method.
American Journal of Public
Diplomacy and International Studies (2993-2157)
,
1
(10), 460-467.
45.
Xayrulloyevich, S. H. (2024). Gimnastika zallardagi talablar va
jihozlar." XXI ASRDA INNOVATSION TEXNOLOGIYALAR, FAN VA
TAʼLIM TARAQQIYOTIDAGI DOLZARB MUAMMOLAR" Nomli Respublika
Ilmiy-Amaliy Konferensiyasi, 2 (1), 125–132.
46.
Xayrullayevich, S. H. (2023). Use of Acrobatic Exercises and Their
Terms In The Process of Teaching Gymnastics. Intersections of Faith and Culture:
American Journal of Religious and Cultural Studies (2993-2599), 1 (9), 80–86.
47.
Sayfiyev, H. (2023). PEDAGOGICAL INSTRUCTIONS AND
METHODS
OF
CONDUCTING
EXERCISES
IN
A
GYMNASTICS
LESSON.
Modern Science and Research
,
2
(10), 255–259. Retrieved from
https://inlibrary.uz/index.php/science-research/article/view/24329
48.
Xayrullayevich, S. H. (2023). Gimnastika zallarning talablari va sport
zallar xususiyatlari.
TECHNICAL SCIENCE RESEARCH IN UZBEKISTAN
,
1
(5),
435-441.
49.
Xayrullayevich, S. H. (2024). Gimnastikaning sport turlari va
sog’lomlashtiruvchi ahamiyati.
TECHNICAL
SCIENCE
RESEARCH
IN
UZBEKISTAN
,
2
(1), 98-104.
МЕДИЦИНА, ПЕДАГОГИКА И ТЕХНОЛОГИЯ:
ТЕОРИЯ И ПРАКТИКА
Researchbib Impact factor: 11.79/2023
SJIF 2024 = 5.444
Том 2, Выпуск 9, 30 Сентябрь
737
https://universalpublishings.com
50.
Sayfiev Hikmatullo Xayrullayevich. (2024). GYMNASTICS NETS,
COMPETITION, EQUIPMENT AND RULES. Multidisciplinary Journal of
Science and Technology, 4(4), 115–122.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10947190
51.
Fayzullo o’g’li, S. S. (2023). YEVROPA ITTIFOQI VA SPORT.
International journal of scientific researchers, 2(2), 7-16.
52.
Ayubovna, S. M. (2023). Physical education lessons in the process of
umumpedagogik
methods.
TECHNICAL
SCIENCE
RESEARCH
IN
UZBEKISTAN
,
1
(5), 345-354.
53.
Sayfiev, H. X. (2023). The Place of Gymnastics in A Person’s Life and
the Terms Used in Training.
American Journal of Public Diplomacy and
International Studies (2993-2157)
,
1
(9), 353-359.
54.
Xayrullayevich, S. H. (2023). РАЗВИТИЕ ДВИЖИТЕЛЬНЫХ
НАВЫКОВ
ДЕТЕЙ
МЛАДШЕГО
ВОЗРАСТА
С
ПОМОЩЬЮ
СПОРТИВНОЙ ГИМНАСТИКИ ПЕДАГОГИЧЕСКАЯ ПРОБЛЕМА КАК
ИЗ.
TECHNICAL SCIENCE RESEARCH IN UZBEKISTAN
,
1
(5), 457-464.
55.
Xayrullayevich, S. H. (2023). Methods and methods of teaching sports
gymnastics in young boles.
American Journal of Public Diplomacy and
International Studies (2993-2157)
,
1
(10), 453-459.
