ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 7 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
63
YENGIL ATLETIKA SPORT TURIDA IQTIDOR VA ISTE’DOD!
Soliyev Iqrorjon Roziqovich
O‘zDJTSU, Yengil atletika nazariyasi va uslubiyati kafedarsi mudiri, PhD, dotsent.
iqrorzhon@mail.ru
https://doi.org/10.5281/zenodo.8112942
Annotatsiya.
Ushbu maqolada yengil atletika sport turida yosh iqtidor va iste’dodlarni
yoshligida ko‘rsatgan natijalari va yoshi ulg‘aygach ko‘rsatgan natijalari tahlil etilgan.
Shuningdek sport natijalarini ilmiy o‘sib borish ma’lumotlari ham o’rganib chiqilgan.
Kalit so‘zlar:
yengil atletika, yengil atletikachilar, sportchi, iqtidorli sportchilar, iste’dodli
sportchilar.
TALENT AND TALENT IN THE SPORT OF ATHLETICS!
Abstract.
This article analyzes the results of young talents in athletics at a young age and
the results they showed when they were older. Also, data on the scientific development of sports
results were studied.
Key words:
track and field athletes, talented athletes, talented athletes, result, jumping,
hurdles.
ТАЛАНТ И ТАЛАНТ В ЛЕГКОЙ АТЛЕТИКЕ!
Аннотация.
В этой статье анализируются молодые таланты и таланты в легкой
атлетике, которые она продемонстрировала в молодом возрасте, и результаты, которые
она продемонстрировала, когда стала старше. Также были изучены данные о научном
росте спортивных результатов.
Ключевые слова:
легкая атлетика, легкоатлеты, спортсмен, одаренные
спортсмены, талантливые спортсмены.
Barcha sport tulari kabi yengil atletika sport turilarida ham musobaqalarning ko‘lami va
shiddati tobora kuchayib bormoqda. Bu esa yoshlar orasidan doimiy ravishda iqtidor va
iste’dodlarni izlab topish va ularni yengil atletikaning muayyan turiga yo‘naltirish bo‘yicha
mutaxassislar va murabbiylarning zimmasiga katta vazifalarni yuklaydi. Darhaqiqat, yurtimizda
sportning ayni turini rivojlantirish, ommaviyligni oshirish maqsadida ulkan ishlar amalga oshirilib
kelmoqda.
Xususan, 2023 yil yurtimiz yengil atletika tarixida yana bir yangi zarvaraq ochilishiga
sabab bo‘ldi. Joriy yilning 27-30 aprel kunlari 18 yoshgacha bo‘lgan bo‘lgan yengil atletikachilari
o‘rtasida V marta Osiyo chempionati yurtimizda bo‘lib o‘tdi. Bunday musobaqalarni yurtimizda
doimiy o‘tkazilishi kelgusida nafaqat yengil atletika sportidan balki boshqa sport turlaridan ham
yangi marralarga erishishga undaydi. Aslida shu sport turiga qiziquvchilar hamda qanchadan-
qancha iqtidor va iste’dodlarni izlab topish ma’suliyatini yuklaydi.
Ishning maqsadi.
Yengil atletika turlari bo‘yicha iqtidor va iste’dodlarni natijalarini tahlil
qilish.
Tadqiqot vazifalari:
1. Yengil atletikaning bugungi kundagi holati.
2. Sportchilarni ko‘rsatyotgan natijalarini tahlili.
3. Yosh toifasi bo‘yicha ularni taqqoslash.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 7 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
64
So‘nggi yillarda yengil atletika bo‘yicha o‘tkazilayotgan turli darajadagi xalqaro
musobaqalarda yosh iste’dodlarni ko‘rsatayotgan natijalarini alohida ta’kidlab o‘tish zarurdir.
Xususan 2022 yilda AQSHning Yudjin shahrida o‘tkazilgan navbatdagi jahon chespionatida
hamda boshqa nufuzli musobaqalarda sprtchilar ayniqsa yosh sportchilarni yetishib
chiqayotganligi, ularning ko’rsatayotgan natijalari ham yuqori bo’lmoqda.
Xususan, AQSHlik yengil atletikachi ayol Sidney MakLauflin 15 yoshida 400 m g‘/o
yugurishda 55,63 s. natija ko‘rsatib 23 yoshga to‘lganida 50,68 s. yugurib Jahon rekordini o‘rnatdi,
hozirgi kunda ushbu sportchi jahon yengil atletika tarixida eng yuqori natijaga erishgan 2 sportchi
ayolga sifatida qayd etildi.
Hindistonlik nayza uloqtiruvchi sportchi Neraj Chopra – u Hindiston tarixida yengil
atletika bo‘yicha Olimpiya o‘yinlari tarixida (1900-2021 yillarda) yagona oltin medalni qo‘lga
kiritgan sportchi hisoblanadi.
Norvegiyalik o‘rta va uzoq masofalarga yuguruvchi Yakob Ingebritson 15 yoshga to‘lgan
vaqtda 800 m. masofani aql bovar qilmas darajada yugurib o‘tdi (1:52,6 s.) hozirgi kunga kelib u
1500, 5000 metr masofalarga yugurishda eng kuchli sportchi hisoblanadi. Shuningdek, u 22 yoshi
bo’lishiga qaramasdan Olimpiya chempioni va 2 karra Jahon chempioni hisoblanadi.
Venesuyelalik uch hatlab sakrovchi ayol sportchi Yulimar Roxas u 19 yoshida 13,65 m.
sakragan bo‘lsa bu o‘z yosh toifasida juda yuqori natija emas edi. Lekin hozirgi kunda uning
ko‘rsatgan natijalari ketma-ket jahon rekordlarini yangilashi, o‘zi ishtirok etgan barcha
musobaqalarda g‘olib bo‘lib kelayotganligi, Jahon yengil atletika tarixida uch hatlab sakrashda 5
ta tarixiy eng yaxshi natijaga ega hamdir. U hozirda amaldagi jahon rekordchisi, Olimpiya
chempioni va 3 karra jahon chempioni hisoblanadi. Roxos bu natijani 2022 yil mart oyida
Serbiyaning Belgrad shahrida o‘tkazilgan yopiq inshootlardagi Jahon chempionatida 15m 74sm
ko‘rsatgan.
Shuni alohida ta’kidlab o‘tish kerakki, bizning sportchimiz, yosh iste’dod va iqtidorli,
istiqbolli sportchimiz samarqandlik Sharifa Davronova 15 yoshida Yoshlar o‘rtasida o‘tkazilgan
jahon chempionatida 14,04 m. natija ko‘rsatib Jahon chempioni bo‘lgan bo‘lsa oradan 5 kun o‘tib
Turkiyaning Konya shahrida 14,30 m natija ko‘rsatib o‘zining shaxsiy rekordini yangilashga
erishdi. U hozirda 17 yoshga to‘lgan bo‘lishiga qaramay Yoshlar o‘rtaisida jahon chempioni, 2
karra Osiyo chempioni va kattalar o‘rtasida Islom birdamlik o‘yinlari g‘olibi hisoblanadi.
Shuningdek o‘z yosh toifasi bo‘yicha 14,30 m. sakrab (shamol +4.4) eng yaxshi natijaga egadir.
Birgina uning natijasini Olimpiyada o‘yinlarida ko‘rsatilgan natijalar bilan taqqoslaganimizda
sovrinli o‘rinlar uchun kurash olib borish imkonini beradi.
Xulosa.
Sportning shunday turlari borki, ularda qo‘llaniladigan vosita va usullarni yosh
davrlariga mos ravishda berib borilsa, ularda o‘z iqtidorlari va iste’dodalarini ro‘yobga chiqarish
imkoniyati kengayadi. Shu bilan birgalikda yosh sportchimiz ko‘rsatayotgan natijadan kelgusida
Jahon chempionati va Olimpiya o‘yinlarida yuqori natijalar kutish bilan birgalikda oltin medallarni
qo‘lga kiritishni kutib qolamiz. Albatta ilmiy asoslarga tayanib uning natijalari o‘sib borishi hamda
yuqori natijaga erishish imkonini beradi.
REFERENCES
1.
Tashkenbayevna, S. K., Rozikovich, S. I., Sotivoldiyevich, O. M., Mukhammadjonovich, B.
A., Omonboyevich, A. B., Valikhojayevich, S. Z., & Vladimirovna, L. L. (2020). Pedagogical
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 7 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
65
technologies and interactive methods as a factor of increasing special knowledge of
students. Journal of Critical Reviews, 7(6), 42-46.
2.
Roziqovich, S. I. (2019). Functional training level of runners student-athletes
sprinters. European Journal of Research and Reflection in Educational Sciences Vol, 7(12).
3.
Солиев, И. Р. (2021). Токио (Япония) шаҳрида бўлиб ўтган XXXII Олимпия ўйинларида
спортнинг енгил атлетика тури бўйича ўтказилган мусобақаларнинг таҳлили. Fan-
Sportga, (6), 13-15.
4.
Солиев, И. Р. (2018). Қисқа масофаларга югуришда спортчиларни техник тайёргарлик
даврида старт реакцияларини такомиллаштиришни таҳлил қилиш. Fan-Sportga, (2), 56-
61.
5.
Солиев, И. Р., Смурыгина, Л. В., Олимов, М. С., Расулова, Т. Р., Иванова-Тюрина, В.
В., & Каримов, Ф. М. (2021). ЎРТА МАСОФАГА ЮГУРУВЧИЛАРНИ
МУСОБАҚАЛАРГА ТАЙЁРЛАШ ТЕХНОЛОГИЯСИ. Central Asian Research Journal
for Interdisciplinary Studies (CARJIS), 1(2), 100-109.
6.
Soliyev, I. (2020). Formation of innovative activities in the educational system: technological
approach. Вестник педагогики: наука и практика, (51), 150-151.
7.
Солиев, И. Р., Давидова, К. Р., Мийлиқулова, Ш. С. Қ., & Азамова, Г. Э. (2021). Енгил
атлетика спорт турида машғулот ва мусобақа жараёнини бошқариш тизимининг
таҳлили. Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1), 123-129.
8.
Солиев, И. Р., Холбекова, Д. Н., Давлатёрова, Л. Б., & Азамова, Г. Э. (2021). Енгил
атлетиканинг
қисқа
масофага
югуриш
турларида
техник
тайёргарлик
такомиллаштириш. Academic research in educational sciences, 2(Special Issue 1), 116-122.
9.
Ортиқов, М., Солиев, И. Р., Каримов, Ф. М., Султонов, У. И., & Умматов, Н. Р. (2021).
Биатлончиларни мусобақаларга тайёрлашда машғулот юкламалари воситаларининг
оптималалштириш. Central Asian Research Journal for Interdisciplinary Studies
(CARJIS), 1(4), 156-163.
10.
Солиев, И. Р. (2020). Қисқа масофага югурувчиларнинг йиллик тайёргарлик
машғулотларини режалаштириш.
11.
Olimov, M. S., Shakirjanova, K. T., Rafiyev, H. T., & To'xtaboyev, N. T. (2018). Smurigina
LV Yengil atletika nazariyasi va uslubiyati/darslik.
12.
Olimov, M. S., Shakirjanova, K. T., Rafiyev, H. T., Smuriygina, L. V., & To'xtaboyev, N. T.
(2018). Yakkakurash, koordinatsion va siklik sport turlari" Yengil atletika"./darslik.
13.
Олимов, М. С., Солиев, И. Р., & Гайдаров, Б. Ш. (2017). Спорт педагогик махрратини
ошириш. Т. Авто нашрёти, 86-93.
14.
Тухтабоев, Н. Т., Шакиржанова, К. Т., & Солиев, И. Р. (2017). Киска масофага
югуриш. Укув кулланма.
15.
Soliev, I. R., & Smurygina, L. V. TECHNOLOGIES FOR PREPARING RUNNERS
AVERAGE DISTANCES TO COMPETITION. Emergent: JOURNAL OF EDUCATIONAL
DISCOVERIES AND LIFELONG LEARNING (EJEDL). 2776-0995 Volume 2, Issue 10,
Oct, 2021. 21-27.
