ISSN:
2181-3906
2025
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 4 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
548
DIFENILAMINNING ((C
6
H
5
)
2
NH) KISLOTALI SHAROITDA ISHQORIY NITRATLAR
BILAN TA’SIRI
Xaliqulov Xamro Jasur o’g’li
3
E-mail:
Uktamov Ozodbek Shodyor o‘g‘li
1
Raxmonberdiyeva Muslima Nurbek qizi
1
rahmonberdiyevamuslima3@gmil.com
Eshonqulov Zoir Ahmedovich
2
Ilmiy rahbar.
E-mail:
Tashkilot: 1 -O`zbekiston – Finlandiya pedagogika institutining akademik litseyi o`quvchisi
2 - O`zbekiston – Finlandiya pedagogika institutining akademik litseyi o`qituvchisi
3 - O`zbekiston – Finlandiya pedagogika instituti xodimi.
https://doi.org/10.5281/zenodo.15063567
Annotatsiya. Ushbu maqolada difenilaminning ((C
6
H
5
)
2
NH) kislotali sharoitda ishqoriy
nitratlar bilan o‘zaro ta’siri o‘rganilgan. Reaksiya natijasida hosil bo‘ladigan mahsulotlarning
spektrofotometrik va xromatografik xususiyatlari tahlil qilingan. Tadqiqot natijalari
difenilaminning oksidlanish jarayonlarida ishtirok etishi va hosil bo‘ladigan mahsulotlarning
spektral xususiyatlarini tushunish uchun muhim ahamiyatga ega ekanligini ko‘rsatdi. Maqola
davomida Organik mahsulotlarning hosil bo`lish mexanizimi va jarayonlari haqida batafsil
to`xtalindi.
Kalit soʻzlar: Difenilamin, oksidlanish, nitrat-ionlar, spektrofotometriya, xromatografiya,
kislotali muhit.
THE INTERACTION OF DIFENILAMINE ((C
6
H
5
)
2
NH) WITH ALKALI NITRATES IN
AN ACIDIC MEDIUM.
Abstract. This article investigates the interaction of difenilamine ((C
6
H
5
)
2
NH) with alkali
nitrates under acidic conditions. The spectrophotometric and chromatographic properties of the
resulting reaction products were analyzed. The research findings demonstrate the significant role
of difenilamine in oxidation processes and provide insights into the spectral characteristics of the
formed products. The article delves into the mechanisms and processes involved in the formation
of organic products.
ISSN:
2181-3906
2025
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 4 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
549
Keywords: Difenilamine, oxidation, nitrate ions, spectrophotometry, chromatography,
acidic medium.
ВЗАИМОДЕЙСТВИЕ ДИФЕНИЛАМИНА ((C
6
H
5
)
2
NH) С ЩЕЛОЧНЫМИ
НИТРАТАМИ В КИСЛОЙ СРЕДЕ.
Аннотация. В данной статье исследовано взаимодействие дифениламина
((C
6
H
5
)
2
NH) с щелочными нитратами в кислой среде. Проанализированы
спектрофотометрические и хроматографические свойства образующихся продуктов
реакции. Результаты исследования показали важную роль дифениламина в процессах
окисления и позволили понять спектральные характеристики образующихся продуктов. В
статье подробно рассмотрены механизмы и процессы образования органических
продуктов.
Ключевые слова: Дифениламин, окисление, нитрат-ионы, спектрофотометрия,
хроматография, кислая среда.
Kirish
Difenilamin ((C
6
H
5
)
2
NH) – bu aromatik amin
bo‘lib, turli kimyoviy reaksiyalarda ishtirok etadi va
elektrofil ta’sirchanlikka ega. Kislotali sharoitda
ishqoriy nitratlar bilan o‘zaro ta’siri natijasida
nitrolanish reaksiyasi sodir bo‘ladi. Ushbu jarayon nitro
hosilalarni sintez qilishda muhim bosqichlardan biri
hisoblanadi. Tadqiqotimizda difenilaminning nitrat-ionlar ishtirokida kislotali muhitdagi
nitrolanish jarayoni o‘rganildi va hosil bo‘luvchi mahsulotlar tahlil qilindi.
Materiallar va usullar
Reaktivlar: Difenilamin ((C
6
H
5
)
2
NH), konsentrlangan sulfat kislotasi (H
2
SO
4
), Natriy
nitrat (NaNO
3
) yoki kaliy nitrat (KNO
3
), Efir yoki organik erituvchi
Tajriba usuli:
1.
0.1 M li difenilamin 50 ml sulfat kislotada eritiladi.
2.
Aralashmaga 1.5 mol natriy yoki kaliy nitrat asta-sekin qo‘shiladi.
3.
Reaksiya aralashmasi 0–5°C haroratda aralashtiriladi va keyin xona haroratida 1 soat
davomida ushlab turiladi.
4.
Eritma muz bilan suyultirilib, natriy gidroksid eritmasi yordamida neytrallanadi.
ISSN:
2181-3906
2025
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 4 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
550
5.
Hosil bo‘lgan nitro hosilalar organik erituvchi bilan ajratib olinadi va suvsizlantiriladi.
6.
Mahsulot xromatografik usulda ajratilib, infraqizil (IQ) spektroskopiya va Yadro-magnit
rezonans (NMR) usullari orqali tahlil qilinadi.
Shu bilan birga Definilamin xona haroratida va qizdirilib, suyultirilgan va konsentrlangan
sulfat kislota ta’sirlashtirildi va natijalar taxlil qilindi.
Natijalar
Tadqiqot natijalari shuni ko‘rsatdiki, nitrolanish jarayoni asosan orto- va para-holatlarda
sodir bo‘ladi. Asosiy mahsulotlar sifatida 4-nitrodifenilamin va 2-nitrodifenilamin aniqlangan.
Infraqizil spektroskopiya natijalari nitro (-NO
2
) guruhining mavjudligini tasdiqladi.
Spektroskopik tahlillar quyidagilarni ko‘rsatdi:
IR spektrida 1350-1550 cm⁻¹ atrofida nitro guruhining xarakterli cho‘qqilari kuzatildi.
NMR spektrida nitrolangan aromatik protonlarning kimyoviy siljishlari mos keluvchi
qiymatlarda ekanligi aniqlandi.
Difenilamin ((C₆H₅)₂NH), sulfat kislota (H₂SO₄) va natriy nitrat (NaNO₃) ishtirok etgan
reaktsiya nitrolash
reaktsiyasi hisoblanadi.
Bunda
difenilamin
nitratlanib, N-
nitrozodifenyilamin ((C₆H₅)₂N-NO₂) hosil bo'ladi. Reaktsiyaning tenglamasi quyidagicha:
(C₆H₅)₂NH+H₂SO₄+NaNO₃→(C₆H₅)₂NNO₂+NaHSO₄+H₂O
Reaksiya mexanizmi:
1.
Nitroniy ion (NO₂⁺) hosil bo'lishi:
Natriy nitrat (NaNO₃) sulfat kislota (H₂SO₄) bilan reaksiyaga kirishib, nitrat kislota (HNO₃)
hosil qiladi.
Nitrat kislota yana sulfat kislota bilan reaksiyaga kirishib, nitroniy ion (NO₂⁺) hosil qiladi.
Bu ion nitrolash uchun faol reagent hisoblanadi.
NaNO₃+H₂SO₄→HNO₃+NaHSO₄
HNO₃+H₂SO₄→NO₂⁺+HSO₄⁻+H₂O
2.
Difenilaminning nitrolanishi:
Nitroniy
ion
(NO₂⁺)
difenilaminning
azot
atomiga
hujum
qilib, N-
nitrozodifenylamin ((C₆H₅)₂N-NO₂) hosil qiladi.
(C₆H₅)₂NH+NO₂⁺→(C₆H₅)₂N-NO₂+H⁺
Mahsulotlar:
1.
N-Nitrozodifenilamin ((C₆H₅)₂N-NO₂): Asosiy mahsulot.
ISSN:
2181-3906
2025
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 4 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
551
2.
Natriy Gidrosulfat (NaHSO₄): Nitroniy ion hosil bo'lish jarayonida yon mahsulot sifatida
hosil bo'ladi.
3.
Suv (H₂O): Yana bir yon mahsulot.
Difenilamin, sulfat kislota va natriy nitrat o'rtasidagi reaktsiya natijasida difenilamin
nitratlanib, N-nitrozodifenilamin hosil bo'ladi. Bu reaktsiya nitroniy ion (NO₂⁺) ishtirokida amalga
oshadigan klassik nitrolash reaktsiyasidir.
Muhokama
Olingan natijalar difenilaminning kislotali sharoitda nitrolanishi asosan elektrofilik
nitrolanish mexanizmi bo‘yicha sodir bo‘lishini tasdiqlaydi. Hujum qiluvchi elektrofil nitroniy
ioni (NO
2
-
) kuchli kislota ishtirokida hosil bo‘lib, aromatik halqaga elektrofil sifatida ta’sir qiladi.
Difenilaminning ((C₆H₅)₂NH) kislotali sharoitda nitrolanishi reaksiyasi nitrat-ionlari
(NO₃⁻) va sulfat kislota (H₂SO₄) ishtirokida sodir boʻladi. Bu jarayonda difenilamin nitrolanib,
nitrodifenilamin hosil qiladi. Quyida reaksiya tenglamalari bilan tushuntirilgan:
1. Nitrolanish reaksiyasining umumiy koʻrinishi:
Difenilamin nitrat-ionlari va sulfat kislota taʼsirida nitrolanadi. Reaksiya quyidagicha
ifodalanadi:
(C
6
H
5
)
2
NH+HNO
3
+H
2
SO
4
→(C
6
H
5
)
2
N−NO
2
+H
2
O+HSO
4
−
(C₆H₅)₂N-NO₂
— nitrodifenilamin (asosiy mahsulot).
Nitrodifenilamin ((C₆H₅)₂N-
NO₂) — bu difenilaminning nitrolanish mahsuloti boʻlib, uning fizik va kimyoviy xususiyatlari
quyida batafsil koʻrsatilgan:
Fizik xossalari:
1.
Holati-Nitrodifenilamin odatda qattiq kristall modda sifatida mavjud.
2.
Rangi- Sariq yoki och sariq rangga ega.
3.
Erish nuqtasi-Taxminan 65-67 °C atrofida eriydi.
4.
Qaynash nuqtasi- Yuqori haroratlarda parchalanadi, shuning uchun aniq qaynash nuqtasi
mavjud emas.
5.
Suyuqlanish xususiyati- Organik erituvchilarda (masalan, etanol, atseton, benzol) yaxshi
eriydi, lekin suvda erimaydi.
6.
Molyar massa: 214.22 g/mol.
Kimyoviy xossalari:
1.
Kimyoviy barqarorlik: Nitrodifenilamin kimyoviy jihatdan nisbatan barqaror modda
hisoblanadi. Kuchli kislotalar va ishqorlar taʼsirida parchalanmaydi.
ISSN:
2181-3906
2025
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 4 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
552
2.
Reaktivlik: Nitrodifenilamin aromatik nitro birikmalarga xos reaksiyalarga kirishadi.Nitro
guruhi (-NO₂) kuchli elektrondor boʻlib, aromatik halqani elektrofil almashtirish reaksiyalariga
kamroq sezgir qiladi.
3.
Qaytarilish reaksiyasi: Nitrodifenilamin qaytarilganda aminoguruh (-NH₂) hosil qiladi.
Masalan, metall va kislota ishtirokida:
(C
6
H
5
)
2
N−NO
2
+6H
+
→(C
6
H
5
)
2
N−NH
2
+2H
2
O
Bu yerda hosil boʻlgan mahsulot aminodifenilamin ((C₆H₅)₂N-NH₂) hisoblanadi.
4.
Elektrofil almashtirish reaksiyalari:Nitro guruhi aromatik halqani deaktivatsiya qilgani
uchun, nitrodifenilamin elektrofil almashtirish reaksiyalariga (masalan, halogenlanish,
sulfolanish) kamroq sezgir boʻladi.
5.
Yonish reaksiyasi:Nitrodifenilamin yonishi natijasanda uglerod dioksid (CO₂), suv (H₂O)
va azot oksidlari (NOₓ) hosil boʻladi:
2(C
6
H
5
)
2
N−NO
2
+25O
2
→24CO
2
+10H
2
O+2NO
2
6.
Kompleks hosil qilish: Nitrodifenilamin baʼzi metallar (masalan, temir, mis) bilan
kompleks birikmalar hosil qilishi mumkin.
Toksiklik va xavfsizlik: Nitrodifenilamin zaharli modda hisoblanadi. Teri yoki nafas
yoʻllari orqali organizmga kirganda salbiy taʼsir koʻrsatishi mumkin. Yonuvchan emas, lekin
yuqori haroratlarda parchalanib, zaharli gazlar chiqarishi mumkin. Salqin, quruq joyda, toʻgʻridan-
toʻgʻri quyosh nuridan himoyalangan holda saqlanishi kerak.
Qoʻllanilishi. Nitrodifenilamin boshqa organik birikmalar sintezi uchun boshlangʻich
modda sifatida ishlatiladi. Baʼzi boʻyoq va pigmentlar tayyorlashda qoʻllaniladi. Organik kimyo
tadqiqotlarida nitrolanish reaksiyalarini oʻrganishda qoʻllaniladi.
2. Nitrat-ionlarning (NO₃⁻) sulfat kislota taʼsirida nitroniy ioniga (NO₂⁺) aylanishi:
Nitrolanish jarayonida asosiy reaktiv sifatida nitroniy ion (NO₂⁺) ishtirok etadi. Nitroniy
ion sulfat kislota taʼsirida nitrat-ionlardan hosil boʻladi:
HNO
3
+2H
2
SO
4
→NO
2
-
+H
3
O
+
+2HSO
4
−
3. Difenilaminning nitroniy ion (NO₂⁺) bilan reaksiyasi:
Nitroniy ion difenilamin bilan reaksiyaga kirishib, nitrodifenilamin hosil qiladi:
(C
6
H
5
)
2
NH+NO
2
+
→(C
6
H
5
)
2
N−NO
2
+H
+
(C₆H₅)₂N-NO₂
— nitrodifenilamin.
4. Umumiy reaksiya tenglamasi:
ISSN:
2181-3906
2025
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 4 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
553
Yuqoridagi bosqichlarni birlashtirib, umumiy reaksiya tenglamasini quyidagicha yozish
mumkin:
(C
6
H
5
)
2
NH+NaNO
3
+2H
2
SO
4
→(C
6
H
5
)
2
N−NO
2
+NaHSO
4
+H
3
O
+
+HSO
4
−
Izohlar:
Nitrolanish
jarayoni elektrofil
aromatik
almashtirish mexanizmi
orqali
sodir
boʻladi.Nitroniy ion (NO₂⁺) difenilaminning aromatik halqasiga hujum qilib, nitroguruhni (-NO₂)
kiritadi.Reaksiya kislotali muhitda (H₂SO₄) yuradi, chunki sulfat kislota nitroniy ionni hosil qilish
uchun zarur.
Tajribaviy sharoitlar (reaksiya harorati va kislotali muhit) nitrolanish mahsulotlarining
nisbatiga ta’sir qiladi. Olingan mahsulotlar turli kimyoviy sohalarda, jumladan, bo‘yoqlar va
antioksidantlar sintezida qo‘llanilishi mumkin.
Xulosa
Ushbu tadqiqot difenilaminning kislotali muhitda ishqoriy nitratlar bilan ta’sirini
o‘rganishga qaratildi. Tadqiqot natijalari difenilaminning nitrolanish jarayoni elektrofil nitroniy
ionlari yordamida sodir bo‘lishini ko‘rsatdi. Tajribaviy sharoitlarning mahsulot tarkibiga ta’siri
aniqlanib, asosiy hosilalar sifatida 4-nitrodifenilamin va 2-nitrodifenilamin ajratib olindi. Ushbu
tadqiqot kimyo sanoati uchun muhim bo‘lib, organik sintez jarayonlarida qo‘llanilishi mumkin.
REFERENCES
1.
Xayrullo o'g P. U. et al. The essence of the research of synthesis of natural indicators,
studying their composition and dividing them into classes //fan va ta'lim integratsiyasi
(integration of science and education). – 2024. – Т. 1. – №. 3. – С. 50-55.
2.
Pardayev U. et al. THE EFFECTS OF ORGANIZING CHEMISTRY LESSONS BASED
ON THE FINNISH EDUCATIONAL SYSTEM IN GENERAL SCHOOLS OF
UZBEKISTAN //Journal of universal science research. – 2024. – Т. 2. – №. 4. – С. 70-74.
3.
Xayrullo o'g P. U. et al. The importance of improving chemistry education based on the
STEAM approach //fan va ta'lim integratsiyasi (integration of science and education). –
2024. – Т. 1. – №. 3. – С. 56-62.
4.
Xayrullo o'g P. U. et al. Using natural plant extracts as acid-base indicators and pKa value
calculation method //fan va ta'lim integratsiyasi (integration of science and education). –
2024. – Т. 1. – №. 3. – С. 80-85.
ISSN:
2181-3906
2025
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 4 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
554
5.
Narzullayev M. et al. APPLICATION OF GENERALIZED METHODS IN CHEMISTRY
CLASSES. ORGANIZATION OF EFFECTIVE LESSONS BASED ON KIMBIFT
//Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 5. – С. 643-648.
6.
Utashova S., Xoliqulov H., Tilyabov M. CONDUCTING LABORATORY CLASSES IN
CHEMISTRY ON THE BASIS OF THE STEAM EDUCATION PROGRAM //Medicine,
pedagogy and technology: theory and practice. – 2024. – Т. 2. – №. 4. – С. 801-808.
7.
Eshonqulov Z., Xoliqulov H. HALOGEN ELEMENTS AND THEIR IMPORTANCE IN
LIVING ORGANISMS //Medicine, pedagogy and technology: theory and practice. – 2024.
– Т. 2. – №. 12. – С. 231-240.
8.
Xaliqulov X., Eshonqulov Z., Rabbimova Y. KIMYO FANI BOYICHA STEAM
DASTURIGA ASOSLANGAN LOYIHALARNI ISHLAB CHIQISH, QAYTA
ISHLANGAN PLASTMASSADAN 3D CHOP ETISH UCHUN XOMASHYO
YARATISH //Modern Science and Research. – 2025. – Т. 4. – №. 2. – С. 562-574.
9.
Ismatova M. et al. OLTINGUGURTNING FUNKSIONAL JIHATLARI VA ALLATROPIK
SHAKL OZGARISHINING METODOLOGIK ASOSLARI //Modern Science and
Research. – 2025. – Т. 4. – №. 1. – С. 748-758.
10.
Asrorjon o’g’li I. I., Jasur o’g’li X. X.
MOLEKULALARNING FAZOVIY VA DINAMIK
HOLATINI O‘RGANISHDA MATEMATIK ALGORITMLAR VA RAQAMLI USULLARDAN
FOYDALANISH
//Научный Импульс. – 2024. – Т. 3. – №. 28. – С. 504-523.
11.
Alisher o‘g‘li M. O., Jasur o‘g‘li X. X. FAZOVIY DIAGRAMMALARNI TADQIQ
QILISH. BETA (Β) OLTINGUGURTNING TUZILISHI VA FAZOVIY XUSUSIYATLARI
//Научный Импульс. – 2024. – Т. 3. – №. 28. – С. 550-557.
12.
Khusanov E. S. et al. Solubility of Components in the Acetic Acid–Triethanolamine–Water
System //Russian Journal of Inorganic Chemistry. – 2023. – Т. 68. – №. 11. – С. 1674-1680.
13.
Бобожонов Ж. Ш., Шукуров Ж. С., Тогашаров А. С. Растворимость системы
тетракарбамидохлората кальция-ацетат аммония-вода //Universum: технические
науки. – 2022. – №. 4-8 (97). – С. 30-33.
14.
Бобожонов Ж. Ш. и др. ИЗУЧЕНИЕ РАСТВОРИМОСТИ СИСТЕМЫ Ca (ClO 3) 2
٠2CO (NH 2) 2-[90% C 2 H 5 OH+ 10% C 10 H 11 ClN 4]-H 2 O //Uzbek Chemical
Journal/O'Zbekiston Kimyo Jurnali. – 2021. – №. 1.
15.
Бобожонов Ж. Ш. РАСТВОРИМОСТЬ В СИСТЕМЕ ХЛОРАТА КАЛЬЦИЯ-АЦЕТАТ
АММОНИЯ-ВОДА //Universum: химия и биология. – 2022. – №. 7-1 (97). – С. 60-63.
ISSN:
2181-3906
2025
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 4 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
555
16.
Bobozhonov Z. S. et al. Study of Solubility of Ca (ClO 3) 2–[90% C 2 H 5 OH+ 10% C 10
H 11 ClN 4]–H 2 O System //Russian Journal of Inorganic Chemistry. – 2021. – Т. 66. – С.
1031-1035.
17.
Bobozhonov Z. S., Sidikov A. A. U., Shukurov Z. S. STUDY OF SOLUBILITY OF CH 3
COOH-CO (NH 2) 2-H 2 O SYSTEM //Journal of Chemical Technology & Metallurgy. –
2023. – Т. 58. – №. 2.
18.
БОБОЖОНОВ Ж. Ш. и др. NaClO 3∙ CO (NH 2) 2-C 10 N 2 H 22 O 9-H2O
СИСТЕМАДА КОМПОНЕНТЛАРИНИНГ ЭРУВЧАНЛИГИ //Uzbek Chemical
Journal/O'Zbekiston Kimyo Jurnali. – 2020. – №. 2.
19.
Khusanov E., Shukhurov Z. STUDY OF SOLUBILITY PROPERTIES OF COMPONENTS
IN ACETATE UREA-TRIETHANOLAMINE-WATER SYSTEM //Journal of Chemical
Technology and Metallurgy. – 2024. – Т. 59. – №. 3. – С. 497-504.
20.
Xoliyorova S., Tilyabov M., Pardayev U. Explaining the basic concepts of chemistry to 7th
grade students in general schools based on steam //Modern Science and Research. – 2024. –
Т. 3. – №. 2. – С. 362-365.
21.
Xayrullo o'g P. U. B., Rajabboyovna K. X. Incorporating Real-World Applications into
Chemistry Curriculum: Enhancing Relevance and Student Engagement //FAN VA TA'LIM
INTEGRATSIYASI (INTEGRATION OF SCIENCE AND EDUCATION). – 2024. – Т. 1.
– №. 3. – С. 44-49.
22.
Xayrullo o'g P. U. B., Umurzokovich T. M. Inquiry-Based Learning in Chemistry Education:
Exploring its Effectiveness and Implementation Strategies //FAN VA TA'LIM
INTEGRATSIYASI (INTEGRATION OF SCIENCE AND EDUCATION). – 2024. – Т. 1.
– №. 3. – С. 74-79.
23.
Narzullayev M. et al. THE METHOD OF ORGANIZING CHEMISTRY LESSONS USING
THE CASE STUDY METHOD //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 5. –
С. 119-123.
24.
Xayrullo o'g P. U. et al. The essence of the research of synthesis of natural indicators,
studying their composition and dividing them into classes //fan va ta'lim integratsiyasi
(integration of science and education). – 2024. – Т. 1. – №. 3. – С. 50-55.
25.
Choriqulova D. et al. THE ROLE OF THE METHOD OF TEACHING CHEMISTRY TO
STUDENTS USING THE" ASSESSMENT" METHOD //Modern Science and Research. –
2024. – Т. 3. – №. 11. – С. 256-264.
ISSN:
2181-3906
2025
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 4 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
556
26.
Amangeldievna J. A. et al. THE ROLE OF MODERN INFORMATION TECHNOLOGIES
IN CHEMICAL EDUCATION //International journal of scientific researchers (IJSR)
INDEXING. – 2024. – Т. 5. – №. 1. – С. 711-716.
27.
Berdimuratova B. et al. DAVRIY SISTEMANING III A GURUHI ELEMENTI
ALYUMINIYNING DAVRIY SISTEMADA TUTGAN O ‘RNI VA FIZIK-KIMYOVIY
XOSSALARINI TADQIQ ETISH //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 10.
– С. 517-526.
28.
Abdukarimova M. A. Q. et al. Tabiiy fanlar o ‘qitishda STEAM yondashuvi //Science and
Education. – 2024. – Т. 5. – №. 11. – С. 237-244.
29.
Amangeldievna J. A., Xayrullo o'g P. U., Shermatovich B. J. Integrated teaching of inorganic
chemistry with modern information technologies in higher education institutions //FAN VA
TA'LIM INTEGRATSIYASI (INTEGRATION OF SCIENCE AND EDUCATION). – 2024.
– Т. 1. – №. 3. – С. 92-98.
30.
O‘G‘Li U. B. X. et al. The effectiveness of using modern information and communication
technologies (ICT) in chemistry education //Science and Education. – 2025. – Т. 6. – №. 2.
– С. 350-363.
31.
Хайдаров Г. Ш. и др. СИНТЕЗ И БИОЛОГИЧЕСКАЯ АКТИВНОСТЬ
ГИДРОХЛОРИД ХИНАЗОЛИН-4-ОНА //“Fan va taʼlim integratsiyasi” jurnalining Tahrir
hay’ati tarkibi.
32.
Ravshanov M., Xudoyberdiyev B. TEACHING CHEMISTRY BASED ON DISTANCE
EDUCATION TECHNOLOGIES (SYNCHRONOUS AND ASYNCHRONOUS
TEACHING METHODS) //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 6.
33.
Аронбаев С. Д. и др. ИЗУЧЕНИЕ СПЕКТРОВ ЭЛЕКТРОХИМИЧЕСКОГО
ИМПЕДАНСА ДЛЯ SCREENPRINTED ЭЛЕКТРОДОВ, МОДИФИЦИРОВАННЫХ
ПЛЕНКОЙ ВИСМУТА //Universum: химия и биология. – 2025. – Т. 1. – №. 1 (127). –
С. 16-22.
34.
Ergashovich S. I., Umurzokovich T. M. Preparation for International Assessment Research
by Forming Types of Functional Literacy in Future Chemistry Teachers //Web of
Technology: Multidimensional Research Journal. – 2023. – Т. 1. – №. 7. – С. 49-53.
35.
Тилябов
М.
НАУЧНОЕ
ЗНАЧЕНИЕ
ПОДГОТОВКИ
СТУДЕНТОВ
К
МЕЖДУНАРОДНОМУ ОЦЕНОЧНОМУ ИССЛЕДОВАНИЮ //Предпринимательства
и педагогика. – 2024. – Т. 5. – №. 2. – С. 108-120.
ISSN:
2181-3906
2025
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 4 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
557
36.
Равшанов М. И. У., Аронбаев Д. М., Аронбаев С. Д. КРИТИЧЕСКИЙ ОБЗОР
СТАНДАРТНЫХ МЕТОДОВ ОПРЕДЕЛЕНИЯ СЕРЫ В НЕФТЕПРОДУКТАХ И
МОТОРНЫХ ТОПЛИВАХ //Universum: химия и биология. – 2024. – Т. 1. – №. 9 (123).
– С. 49-70.
37.
Савуров М. Т. и др. ИЗГОТОВЛЕНИЕ ПЛЕНОЧНОГО НИТРАТ-СЕЛЕКТИВНОГО
ЭЛЕКТРОДА
В
ЛАБОРАТОРНЫХ
УСЛОВИЯХ
И
ИЗУЧЕНИЕ
ЕГО
ХАРАКТЕРИСТИК //Universum: химия и биология. – 2023. – №. 1-1 (103). – С. 55-65.
38.
Aronbaev, S. D., Aronbaev, D. M., Ravshanov, M. I., & Jabborova, G. S. (2022).
CHEMISTRY SCIENCES.
CHEMISTRY
,
95
(5).
39.
Xolmirzayev M. M. Muammoli ta’lim texnologiyalarining kimyo fanini o ‘qitishda qo ‘llash
//Science and Education. – 2024. – Т. 5. – №. 12. – С. 246-257.
40.
Abdukarimova, Marjona, and Mehroj Xolmirzayev. "KIMYO FANINI O ‘QITISHDA
NOSTANDART TESTLARDAN FOYDALANISHNING AHAMIYATI."
Modern Science
and Research
4.1 (2025): 12-20.
41.
Эргашев Э. Ю., Латипова Ё. Л. К., Хамрокулова Ф. Р. К. ФОРМИРОВАНИЕ
СОВМЕСТНОЙ РАБОТЫ ПО МЕТОДИКЕ «INSERT» ПРИ ПРЕПОДАВАНИИ
ТЕМЫ «ФИЗИКО-ХИМИЧЕСКИЕ ИЗМЕНЕНИЯ» //Universum: психология и
образование. – 2025. – Т. 1. – №. 1 (127). – С. 64-68.
42.
Akramovna T. M. THE ROLE OF NON-STANDARD EXPERIMENTS IN IMPROVING
THE COMPETENCE OF CHEMISTRY TEACHERS //Web of Teachers: Inderscience
Research. – 2024. – Т. 2. – №. 12. – С. 44-46.
43.
Yuldoshevich E. E. et al. KIMYO FANINI O ‘QITISHDA, SINFLAR KESIMIDA KRITIK
VA KREATIV FIKRLASH KO ‘NIKMASINI RIVOJLANTIRISHNING ZAMONAVIY
STRATEGIYALARI VA METODLARIDAN FOYDALANISH //Ustozlar uchun. – 2024. –
Т. 61. – №. 1. – С. 8-15.
44.
Shernazarov I. et al. Methodology of using international assessment programs in developing
the scientific literacy of future teachers //Spast Abstracts. – 2023. – Т. 2. – №. 02
