Universal International Scientific Journal
90
Mamadaliyeva Dilorom Mamarasul qizi
Yangi Asr Universiteti Ta’limda axborot texnologiyalari 1-bosqich magistranti
Uzbekistan
Dilorom_mamadaliyeva@gmail.com
Annotatsiya.
Ushbu maqolada infografik dasturlar va ularni o‘quv jarayonida qo‘llash metodikasi
masalalari ko‘rib chiqilgan. Infografikalar vizual ma’lumotlarni yetkazishning samarali usuli sifatida ta’lim
jarayonida tobora ko‘proq qo‘llanilmoqda. Maqolada infografik dasturlarning turlari, ularning afzalliklari,
o‘quv jarayonida qo‘llash metodikasi va pedagogik jihatlari yoritilgan. Shuningdek, infografikalar
yaratishda qo‘yiladigan talablar va ularni takomillashtirish yo‘llari haqida tavsiyalar keltirilgan. Infografik
dasturlardan foydalanish orqali o‘quv materiallarini qiziqarli, tushunarli va samarali qilish mumkinligi
ta’kidlangan.
Kalit so‘zlar:
infografik dasturlar, vizual ma’lumotlar, o‘quv jarayoni, metodika, ta’lim
texnologiyalari, interaktiv infografikalar, vizual elementlar, pedagogik afzalliklar, innovatsion yondashuv.
Аннотация:
В данной статье рассматриваются вопросы использования инфографических
программ и методики их применения в учебном процессе. Инфографика является эффективным
способом передачи визуальной информации и все чаще используется в образовании. В статье
освещены типы инфографических программ, их преимущества, методика использования в обучении
Universal Xalqaro Ilmiy Jurnal
INFOGRAFIK DASTURLAR VA ULARDAN O'QUV JARAYONIDA FOYDALANISHNI
TAKOMILLASHTIRISH METODIKASI
Universal International Scientific
Year: 2025 Issue: 2 Volume: 2
Published: 20.02.2025
International indexes
Universal International Scientific Journal
9
1
и педагогические аспекты. Также приведены рекомендации по требованиям к созданию
инфографики и пути ее совершенствования. Подчеркивается, что использование инфографических
инструментов позволяет сделать учебные материалы более интересными, понятными и
эффективными.
Ключевые слова:
инфографические программы, визуальная информация, учебный процесс,
методика, образовательные технологии, интерактивная инфографика, визуальные элементы,
педагогические преимущества, инновационный подход.
Abstract:
In this state, the authors analyze the free-form graphics and methods of their application
in the educational process. Graphics are an effective way to convey visual information to the audience and
provide them with the necessary information. The authors highlight the types of graphics that are used, their
advantages, methods of communication, and teaching performance. They also provide recommendations
on the requirements for the creation of graphics and ways to improve it. It is emphasized that creating clear
infographics allows making educational materials more interesting, useful and effective.
Keywords:
educational infographics, visual aids, educational process, methodology, educational
technologies, interactive informatics, visual elements, educational benefits, innovative approach.
Language:
Uzbek
Citation:
Mamadaliyeva , D. (2025). INFOGRAPHIC PROGRAMS AND METHODOLOGY FOR
IMPROVING THEIR USE IN THE LEARNING PROCESS. Universal International Scientific Journal,
2(2), 90–94. Retrieved from
https://universaljurnal.uz/index.php/jurnal/article/view/1445
https://doi.org/10.5281/zenodo.14910469
Zamonaviy ta’lim jarayonida axborot
texnologiyalarining
ahamiyati
ortib
bormoqda. Shuningdek, o‘quv materiallarini
qiziqarli va oson tushunarli qilib yetkazish
talab
qilinmoqda.
Infografikalar
vizual
ma’lumotlarni yetkazishning samarali usuli
sifatida tobora ko‘proq qo‘llanilmoqda.
Infografik dasturlar yordamida murakkab
ma’lumotlarni sodda, ixcham va tushunarli
shaklda taqdim etish mumkin. Ushbu
maqolada infografik dasturlar va ularni o‘quv
jarayonida
qo‘llash
metodikasini
takomillashtirish masalalari ko‘rib chiqiladi.
1. Infografikalar va ularning ahamiyati
Infografikalar — bu matn, rasm,
diagramma,
grafik
va
boshqa
vizual
elementlarning
uyg‘unligi
orqali
ma’lumotlarni yetkazish usuli. Ular quyidagi
afzalliklarga ega:
- Ma’lumotlarni ixchamlashtirish: Katta
hajmdagi ma’lumotlarni qisqa va tushunarli
shaklda taqdim etish.
Universal International Scientific Journal
92
- Vizual qiziqishni oshirish: Ranglar,
shakllar
va
tasvirlar
yordamida
o‘quvchilarning diqqatini jalb qilish.
-
Murakkab
tushunchalarni
soddalashtirish:
Ilmiy
yoki
murakkab
tushunchalarni tushunarli qilib berish.
-
Xotirani
mustahkamlash:
Vizual
ma’lumotlar inson xotirasida uzoq vaqt
saqlanadi.
2. Infografik dasturlar turlari
Infografikalar yaratish uchun turli xil
dasturlar mavjud. Ularni quyidagi guruhlarga
bo‘lish mumkin:
- Onlayn infografik dasturlar: Canva,
Piktochart, Visme, Venngage.
- Professional dizayn dasturlari: Adobe
Illustrator, CorelDRAW, Photoshop.
- Diagramma va grafikalar yaratish
dasturlari: Microsoft PowerPoint, Excel,
Tableau.
-
Interaktiv
infografikalar
yaratish
dasturlari: infogram, flourish, datawrapper.
Har bir dastur o‘ziga xos xususiyatlarga
ega bo‘lib, ularni o‘quv jarayonida maqsadga
ko‘ra tanlash kerak.
3.
Infografik
dasturlardan
o‘quv
jarayonida foydalanish metodikasi
Infografik
dasturlardan
samarali
foydalanish
uchun
quyidagi
metodik
tavsiyalarga amal qilish kerak:
3.1. Maqsadni aniqlash
- O‘quv materialining mazmuni va qaysi
ma’lumotlarni infografik shaklda taqdim etish
kerakligini aniqlang.
-
Infografikani
yaratishdan
oldin
maqsadli reja tuzing.
3.2. Dasturni To‘g‘ri Tanlash
- O‘quvchilarning yoshi va bilim
darajasini hisobga olib, qulay va oson
ishlatiladigan dasturni tanlang.
- Boshlang‘ich sinflar uchun Canva kabi
oddiy dasturlar, yuqori sinflar uchun esa
Adobe Illustrator kabi professional dasturlar
tavsiya etiladi.
3.3. Vizual elementlarni to‘g‘ri tanlash
- Ranglar, shakllar va shriftlarni
ma’lumotning mazmuniga mos ravishda
tanlang.
- Diagramma va grafikalar yordamida
statistik ma’lumotlarni aniqroq ko‘rsating.
3.4. Interaktivlikni Kiritish
- O‘quvchilarning faolligini oshirish
uchun interaktiv infografikalar yarating.
Masalan, quizlar yoki bosilganda ma’lumot
ochiladigan elementlar qo‘shish.
3.5. Baholash va Takomillashtirish
- Yaratilgan infografikani o‘quvchilar
bilan baham ko‘rib, ularning fikrlarini so‘rang.
- Kamchiliklarni aniqlab, infografikani
takomillashtirish ustida ishlang.
4.
Infografik
dasturlardan
foydalanishning pedagogik afzalliklari
Universal International Scientific Journal
9
3
- O‘quvchilarning faolligini oshirish:
Infografikalar
yordamida
o‘quvchilar
materialni mustaqil o‘rganishga qiziqish
bildiradilar.
- Ko‘p qirrali fikrlashni rivojlantirish:
Vizual
ma’lumotlar
yordamida
o‘quvchilarning mantiqiy va kreativ fikrlash
qobiliyati oshadi.
- Vaqtni tejash: Infografikalar yordamida
murakkab ma’lumotlarni tez va samarali
yetkazish mumkin.
- Individual yondashuv: Har bir o‘quvchi
o‘z bilim darajasiga mos infografikalar
yordamida o‘qishi mumkin.
5. Infografik dasturlardan foydalanishda
qo‘yiladigan talablar
- Soddalik: Infografika tushunarli va
oson o‘qiladigan bo‘lishi kerak.
- Aniqlik: Ma’lumotlar to‘g‘ri va
ishonchli manbalarga asoslangan bo‘lishi
lozim.
-
Vizual
tarozilik:
Ranglar
va
elementlarning uyg‘unligiga e’tibor berish.
-
Innovatsion
yondashuv:
Yangi
texnologiyalar va usullardan foydalanish.
Xulosa. Infografik dasturlar zamonaviy
ta’lim jarayonida muhim rol o‘ynaydi. Ular
orqali murakkab ma’lumotlarni sodda, ixcham
va tushunarli shaklda taqdim etish mumkin
bo‘lib, bu o‘quvchilarning bilim olish
jarayonini qiziqarli va samarali qiladi.
Infografikalar
yordamida
nafaqat
ma’lumotlarni vizual tarzda yetkazish, balki
o‘quvchilarning kreativlik, mantiqiy fikrlash
va
mustaqil
o‘rganish
qobiliyatlarini
rivojlantirish imkoniyati mavjud.
O‘quv jarayonida infografik dasturlardan
foydalanishning asosiy afzalligi shundaki, ular
o‘quv materiallarini interfaol va qiziqarli
qiladi. Bu esa, ayniqsa, yosh o‘quvchilar
uchun
muhimdir,
chunki
ular
vizual
ma’lumotlarni matnga qaraganda tezroq va
yaxshiroq
qabul
qiladilar.
Shuningdek,
infografikalar
yordamida
statistik
ma’lumotlar, ilmiy tushunchalar va murakkab
jarayonlarni tushuntirish osonlashadi.
Infografik
dasturlarni
tanlashda
o‘quvchilarning yoshi, bilim darajasi va
maqsadlarini
hisobga
olish
kerak.
Boshlang‘ich sinflar uchun Canva kabi oddiy
va qulay dasturlar tavsiya etiladi, yuqori
sinflar va talabalar uchun esa Adobe Illustrator
yoki Tableau kabi professional dasturlardan
foydalanish
mumkin.
Bundan
tashqari,
interaktiv
infografikalar
yaratish
orqali
o‘quvchilarning faolligini oshirish va ularning
bilimlarini mustahkamlash mumkin.
Infografikalar
yaratishda
quyidagi
tamoyillarga amal qilish muhim:
1. Soddalik va aniqlik: Infografika
tushunarli va izchil bo‘lishi kerak. Murakkab
ma’lumotlarni qisqa va sodda shaklda taqdim
Universal International Scientific Journal
9
4
etish lozim.
2. Vizual tarozilik: Ranglar, shakllar va
shriftlarning uyg‘unligiga e’tibor berish kerak.
Bu infografikani jozibador va o‘qish uchun
qulay qiladi.
3.
Ma’lumotlarning
ishonchliligi:
Infografikada keltirilgan ma’lumotlar to‘g‘ri
va ishonchli manbalarga asoslangan bo‘lishi
shart.
4.
Innovatsion
yondashuv:
Yangi
texnologiyalar va usullardan foydalanish
orqali infografikani yanada samarali qilish
mumkin.
Infografik
dasturlardan
foydalanish
nafaqat o‘quv jarayonini yaxshilaydi, balki
o‘qituvchilarga
ham
yangi
metodik
yondashuvlarni ishlab chiqish imkoniyatini
beradi. Ular orqali o‘quv materiallarini
individual
talablarga
moslashtirish,
o‘quvchilarning bilim darajasini baholash va
ularning qiziqishlarini oshirish mumkin.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1. Canva. (n.d.). Infographic Maker. https://www.canva.com/
2. Piktochart. (n.d.). Create Infographics Online. https://piktochart.com/
3. Adobe Illustrator. (n.d.). Graphic Design Software. https://www.adobe.com/
4. Visme. (n.d.). Create Infographics, Presentations & More. https://www.visme.co/
5. Ta’limda innovatsion texnologiyalar. O‘quv qo‘llanma. Toshkent, 2022.
6. Xusanovich, M. O. (2024, November). MAKTABGACHA TA’LIM MUASSASALARIDA
TADBIRKORLIK MADANIYATIGA O ‘RGATISH. In INTERDISCIPLINE INNOVATION AND SCIENTIFIC
RESEARCH CONFERENCE (Vol. 3, No. 25, pp. 16-18).
7.
Mirzayev,
O.
(2023).
ЕRTАK-TЕRАPIYАSI
VА
TАDBIRKОRLIK
MАDАNIYАTI
ЕLЕMЕNTLАRINING INTЕGRАTSIYАSINI TА’MINLАSHNING MЕTОDIK TIZIMI. Инновационные
исследования в современном мире: теория и практика, 2(25), 92-94.
8. Khusanovich, T. M. O. DEVELOPING STEAM COMPETENCIES IN OLDER PRESCHOOLERS.
https://orcid.org/0009-0004-8134-3925 ORCID
Akhmedova, V. T. (2024). LIFE STRATEGY OF UZBEK WOMEN: FAMILY AND LABOR RELATIONS.
Confrencea, 2, 66-69.
9. Maxmudova, M., & Vaziraxon, A. (2022, November). TAYANCH–HARAKATI A’ZOLARI
FALAJLANGAN BOLALAR LUG’ATINI RIVOJLANTIRISH YO’LLARI. In Conference Zone (pp. 259-263).
11. Tursunboyevna, A. V. (2023, December). METHODS OF SPEECH SKILLS FORMATION IN THE
DEVELOPMENT OF CHILDREN'S SPEECH. In INTERNATIONAL SCIENTIFIC-PRACTICAL
CONFERENCE ON" MODERN EDUCATION: PROBLEMS AND SOLUTIONS" (Vol. 2, No. 12, pp. 472-479).
12. Vazira, A. (2023). Methodical recommendations for bartending speech defects in children with paralysis
of the members of the base movement. Confrencea, 3(03), 26-27.
13. Sobirkhanovna, M. M., & Vazirakhan, A. (2023). EFFECTIVE ORGANIZATION OF CORRECTIONAL-
LOGOPEDIC WORK IN CHILDREN WITH CEREBRAL PALSY. Open Access Repository, 4(3), 134-141.
