STARS International University
71
BEKMURODOVA LOBAR
XUSANOVNA,
Stars international unversity
talabasi
ILMIY RAHBAR
ESHONQULOV
AZAMAT ABDIRAXIMOVICH,
TDIU Buxgalteriyasi hisobi
kafedrasi assistenti
KORXONA BRENDING
FAOLIYATIDA
RAQAMLI
MARKETING
STRATEGIYALARIDAN
FOYDALANISH
Annotatsiya:
Bu maqolada raqamli media an’anaviy va ommaviy axborot vosita-
larini auditoriya bilan ta’minlash, hamda yangi komunikasiya jihozlari bilan ta’min-
lash, global va mahalliy brendlar uchun strategik ahamiyatga ega bo‘lgan raqamli
media vositaga aylangan.
Internet, reklama kanallari, axborot vositalari, gazeta jurnallarga kata e’tibor qa-
ratiladi. Raqamli media muhitining o‘ziga xos xususiyatlariga egadir. Maqola ilmiy
izlanishlarga hamda, reklama tajribalariga asoslanadi.
Kalit so‘zlar:
Raqamli media, raqamli kommunikasiya, yangi ommaviy axborot
vositalari, strategik rejalashtirish, kommunikasiya strategiyasi, reklama, brend kom-
munikasiyasi, internet kommunikasiyasi, raqamli vositalar.
KIRISH
Hozirgi kunda dunyo bo‘ylab internetdan foydalanuvchilar soni yil sayin o‘sib
bormoqda va internet auditoriyasinining o‘sishi bilan bir qatorda, global elektron
tarmoqda reklama bozori tezlashmoqda. Internet reklamalarining paydo bo‘lishi
va rivojlanishi korxona va kompaniyalarga sifat jihatdan yangi bosqichga o‘tishiga
hamda qo‘shimcha raqobotdosh ustunliklarga ega bo‘lishga imkon beradi. Shu-
ningdek, korxonlar faoliyatida marketingdan foydalanishda turli strategiyalarni ish-
lab chiqish, korxonaning kelgusidagi rivojiga hissa qo‘shadi.
Har bir korxona kelgusida o‘zi ishlab chiqaradigan mahsulotni bozorga taqdim
etish, va namoyon qilishda, albatta reklamaga murojat qiladi. Bu esa korxona faoli-
yatini yuqori cho‘qqilarga olib borishga bevosita xizmat qiladi.
Korxonalar brending faoliyatida eng muhim bosqichlaridan biri bozor faoliyatini
tadqiq etishda bozor ishtirokchilari va xaridor bilan bog‘liq munosabatlar, korxona-
lar brending faolioyatida raqamli marketing strategiyasini shakllantirishda ichki va
tashqi marketing muhitining o‘rni bilan bog‘liq munosabatlar ahamiyatlidir.
https://doi.org/10.47689/STARS.university-pp71-74
Global dunyoda ilm-fan va ta‘limdagi innovatsion
rivojlanishning zamonaviy trendlari 15 dekabr, 2022 yil.
72
Korxona ma’lum bir davrga mo‘lljallangan bo‘lib, moddiy mehnat va moliyaviy
resuslarni uzoq va qisqa o‘rta muddatli rejalashtirish, raqobatchilarni xatti-harakati,
ishlab chiqarilgan maxsulotlarni bozor talablariga javob berilishi zarur hisoblanadi.
Korxonalarda raqamli media an’anaviy ommabop axborot vositalariga nisbatan
sifat jihatdan mukammal hosoblanadi. Ushbu media komunikatsiyani ma’lum bir
aloqa vositalari yordamida qabul qiluvchiga yetkazadigan va shu bilan aniq ta’sirga
erishadigan jarayon sifatida tushuntiriladi. Ta’riflarni tahlil qilish shuni ko‘rsatadiki,
komunikatsiya atamasi uchta asosiy talqinga ega.
Axborot bilimlarni bir shaxsdan boshqasiga o‘tkazish jarayoni hisoblanadi, Ushbu
jarayonning tarkibiy asosi bo‘lgan aloqalar va munosabatlar to‘plami komunikatsi-
ya ta’sir qilish vositasi sifatida qaraladi. Jamiyat va uning tarkibiy qismlariga ta’sir
o‘tkazish maqsadida ma’lumotlarni uzatish hamda almashish kerakligi aytilgan.
Shuni ta’kidlash joizki, korxonalarda komunikasiya bu turli xil ma’lumotlarni ya-
ratish, uzatish va qabul qilish imkonini yaratib beradigan, o‘zaro ta’sir jarayonlarini
va aloqa usullarini anglatadi. Reklama nuqtai nazaridan komunikasiya axborotni
uzatish jarayoni bo‘lib, xabarni qabul qiluvchini xabar manbayi sifatida ishlaydigan
reklama beruvchiga foydali harakatlarni qilishga undaydi.
Reklama amaliyotida komunikasiya strategiyasini asosiy vazifasi brendni rivoj-
lantirish uchun axborotni qullab quvvatlashdir. Komunikasiya strategiyasini joylas-
hishini aniqlash ijodiy strategiya va media strategiyasiga asoslangan bo‘lib, u maq-
sadli auditoriyaga ta’sir o‘tkazish uchun eng samarali vositalar to‘plami va ushbu
vositalardan foydalanishning aniq dasturidir.
Komunikasiya strategiyasini ishlab chiqish maqsadli auditoriyaning afzalliklari va
boshqa omillarni hisobga olgan holda bozorni haqiqiy ehtiyojlari asosida amalga
oshiriladi. Komunikasiya strategiyasini ishlab chiqarishning maqsadi iste’molchi va
brend o‘rtasidagi o‘zaro aloqalarni boshqarish, hamda istemolchining fikri vaqti va
bozor talablariga muvofiq brendni takomillashtirishdir.
Komunikasiya jarayonini ishlab chiqish jarayonida vazifalar tahlil qilinadi, asosiy
xabar va aloqa maqsadi shakllanadi, asosiy elemenlar aniqlanadi. Ularning yorda-
mida maqsadli auditoriya vakillariga samarali xabar yetkaziladi. Reklama nafaqat
ushbu asosiy xabarni maqsadli auditoriyaga yetkazish balki xaridorni noyob bu-
yum sotib olishga arziydiganiga ishontirish kerak. Komunikasiya strategiyasi bu –
bozorni tahlil qilish, joylashishini aniqlash, samarali vositalar va reklama kanallarini
tanlash va nihoyat yorqin ijodiy yechimlarni o‘z ichiga olgan brendni ilgari surish
bo‘yicha puxta o‘ylangan va rejalashtirilgan xarakatlar rejasidir.
Har qanday komunikasiya strategiyasini o‘zgarmas elementlari mavjud bu – aloqa
maqsadlar, maqsadli auditoriya, aloqa xabari, reklama vositalari va manbalari.
Internetda komunikasiya strategiyasini rejalashtirishning o‘ziga xos xususiyati
internetning kommunikativ muhiti bilan belgilanadi. Biz internetni joylashtirish uc-
hun qo‘shimcha kanal sifatida emas, balki noyob vosita sifatida ko‘rib chiqishimiz,
internetda strategiyani rejalashtirishimiz bu online maydonda imkoniyat va resus-
larni birlashtirishdir.
Shunday qilib, biz internetda komunikasiya strategiyasini rivojlantirishning o‘zi-
ga xos xususiyatlarini mavjudligi yoki yuqligi to‘g‘risida xulosa qilishimiz mumkin.
Bu nafaqat rejalashtirish jarayonlarini bosqichlaridan o‘tish, balki ushbustrategiya-
ni yaratishga umumiy yondashish va parametrlar asosida mutaxasis buni ishlab
chiqadi.
STARS International University
73
Reklama kompaniyasining natijalarini bilvosita media ko‘rsatkichlari bo‘yicha
tekshirish mumkin. Klassik analitikada ommaviy axborot vositalari bilan aloqalar
soni va foydalanuvchining harakartlari, izohlar reportlar, qarashlar uchun raqamlar
keltirilgan. Bu yerda hamma narsa oddiy tuyilishi mumkin
Raqamli reklamada aloqa strategiyasini qo‘llashning quyidagi yunalishlar asosi-
da siz samarali reklama kompaniyasi tuziladi.
To‘g‘ridan to‘g‘ri raqobatchilar orasidan ham umuman butun toifada ham mah-
sulotni oson va tezkor identifikatsiyasini taminlash shart. Ushbu bosqichda tovarni
tashqi ko‘rinishiga, uning qadoqlash va reklama materiallariga kata e’tibor qaratila-
di, Ularning yordamida brend o‘z auditoriyasiga asosiy xabarni yetkazadi.
Korxonalarda rasional yoki hissiy motivlar orqali iste’molchiga, ma’lum bir mah-
sulotga bo‘lgan ehtiyojini tez va aniq yetkazish. To‘g‘ri tanlovni yaratish, Tovar dun-
yosiga kirish, qadoqlash, reklama bilan shug‘ullanish, istemolchi o‘zi uchun tanla-
ganligiga ishontiradigan yangi reklama topishi kerak bo‘ladi.
Korxonada qaror qabul qilish, mahsulotni sotib olish, uni to‘g‘irlash bosqichida
iste’molchini qo‘llab-quvvatlash zarurdir.
TADQIQOT NATIJALARI
1. Korxonalarda axborot texnologiyalarni rivojlanishi umuman reklama komuni-
kasiyalari sohasini qo‘llash uchun kata imkoniyatlar ega hisoblanadi.
2. Korxonalarda reklama sohasida iste’molchilarga yetarli darajada ta’sir o‘tka-
zish uchun reklama aloqalaridan foydalanish zarur. Bugungi kunda tijorat maqsad-
larida turli xil reklama vositalaridan foydalanish odatiy holatga aylanib bormoqda,
chunki bu tinglovchilar bilan aloqa bog‘lashda yuqori natijalarga erishishga imkon
beradi.
3. Korxonalarda turli auditoriyalarda raqmli reklamalar uchun turli xil kanallar va
vositalar turli xil ishlaydi.
XULOSA
Korxonalarda komunikasiya strategiyasini amalga oshirish asosan texnologiya-
lar va media tashuvchilarga bog‘liqdir. Turli xil mavjud xilma xilliklar turli yangi-
liklar, reklama formatlarini paydo bo‘lishi reklama materialini yanada ko‘rinadigan
sifatli, samlaliroq qilishga imkon beradi. Zamonaviy texnologiyalar bir qator qu-
layliklarga ega hisoblanadi, shuning uchun ular reklama aloqalarida qo‘llaniladi.
Shunday qilib, bugungi kunda korxonalarda texnologiyalar reklama rasmlarini jur-
nal va gazetalarda bosma reklama doirasidan tashqariga chiqib virtual muhitga
chiqishga imkon beradi, shu bilan birga ta’sirning komunikasiya muhitini kengay-
tiradi.
Umuman, korxonalarda axborot texnologiyalari, xususan, multimedia texnologi-
yalarning rivojlanishi strategik faolliyatda reklama komunikasiyalardan foydalanis-
hda katta imkoniyatlarga ega. Zamonaviy reklama texnologiyalari axborotni yetka-
zib berishga imkon beradi. Shunday qilib, reklama sohasi iste’molchilarga samarali
ta’sir o‘tkazish uchun reklama aloqalarining barcha imkoniyatlaridan foydalanishga
intiladi.
Xulosa qilish mumkinki, korxonalarda rejalashtirish bosqichlarini amalga oshirish
uchun turli xil texnika va usullardan foydalanilishiga qaramay komunikasiya strate-
Global dunyoda ilm-fan va ta‘limdagi innovatsion
rivojlanishning zamonaviy trendlari 15 dekabr, 2022 yil.
74
giyasini qurish umumiy qonuniyatlarga ega, ammo media muhitini bir qtor farqlari
bor:
1. Korxonalarda brendni ilgari surish bilan bog‘liq farqlar.
2. Korxonada ishlab chiqarilgan tovarni raqamli muhitda noyob qilib sotish.
Aslida butun dunyo axborot sayitlarida reklama brendlardan foydalanuvchilar-
ning xatti- harakatlari, o‘ziga xos xususiyatlari, ularning internetdan reklama qilish-
lariga bo‘lgan talablari va taxminlari bilan bog‘liqdir.
Foydalanılgan adabıyotlar ro‘yxatı:
1. Lasswell H. The structure and Function of Comunication in Socity //
The process and Effects of Mass communication. P. 40.
2. Моисева А.П. Kоммуникацион. Менежмент. 2011.
3. Шарков Ф.И. Основы теории коммуникации. М. 2002.
4. Sh. Mustafoqulov. Z. Xakimov. Kichik biznes uchun marketing bo‘yicha qo‘llan-
ma. T., 2019.
Sh. Ergashxujayeva. Industrial factory innovasion marketing. T., 2014.
