№ 1 (2022) IQTISODIYOT FANLARI BO‘YICHA MAQOLALAR

Today, the widespread introduction of computer technologies serves the development of the state and society, the development of the social sphere, and the sharp improvement of people’s lives.
Uzbekistan in the new and digital era: changes, priorities, achievements, and plans.
Describes new tasks to be performed in the future.

This article discusses the proposals and challenges of theoretical foundations of consolidated financial reporting in business entities.

Maqolada buxgalteriya hisobi va auditorlik xizmatlarining xalqaro standartlar asosida takomillashtirishning o‘ziga xos xususiyatlari o‘rganilgan. Jumladan, buxgalteriya hisobi va auditorlik xizmatlarining farqli jihatlari tadqiq etilgan.

Maqolada biznes rivojlanishining statistik tahlili ko'rib chiqildi, shuningdek, O'zbekistonda biznes muhitini yaxshilash maqsadida zarur tavsiyalar berildi.

Odatda xo‘jalik yurituvchi subyekt rahbariyatining auditorlik tashkilotining aniqlangan buzilishlarni bartaraf etish maqsadidamoliyaviy hisobotga tuzatishlar kiritish to‘g‘risidagi fikriga qo‘shilmasligi salbiy. Texnologik sohadagi o‘sish moliyaviy ma’lumotlarni qayta ishlashni kengaytirdi. Kompyuterga oid asosiy suiiste’molliklar quyidagi shartsharoitlar mavjud bo‘lganda yuz berishi mumkin:
– kompyuterga yoki terminalga bevosita kirish;
– ma’lumot fayllariga kirish;
– vositalardan shaxsiy maqsadlarda foydalanish imkoniyatlarining mavjudligi;
– tizimiy axborotning qulayligi;
– kompyuter dasturlariga kirish imkoniyati.
Auditorlik tashkiloti tekshirilayotgan xo‘jalik yurituvchi subyektning hisoboti to‘g‘risidagi fikrni ifoda etish va shu fikr asosida tuzilgan auditorlik xulosasi uchun to‘liq javobgardir.

Bu maqolada siz raqamli iqtisodiyot haqida quyidagi ma’lumotlarni olishingiz mumkin. “Raqamli iqtisodiyot haqida qisqacha ma’lumot”, “Raqamli iqtisodiyotning afzalliklari”, “Raqamli iqtisodiyotning salbiy tomonlari”, “Rivojlangan davlatlar asosida raqamli iqtisodiyot”, “O‘zbekistonda raqamli iqtisodiyotni rivojlantirish yo‘llari”.

Ushbu ilmiy tezisda mahalliy davlat hokimiyati organlari boshqaruv faoliyatini raqamli taransformatsiyalashning afzalliklari va o‘ziga xos jihatlari yoritilgan.

Ushbu maqolada mamlakatimizda bo‘lib o‘tayotgan iqtisodiy islohotlar,o‘zgarishlar, iqtisodiyotning istiqbollari va xavf-xatarlar, pul oqimlari, mamlakat inflyatsiya ko‘rsatkichlari haqida ma’lumotlar berilgan. Mamlakat iqtisodiyotining yanada rivojlanishi uchun yana qanday chora-tadbirlar qilinishi kerakligi to‘g‘risida taklif va tavsiyalar berilgan.

Mazkur maqolada bugungi kunda jahonda yuz berayotgan iqtisodiy globallashuv jarayonlari, jahon iqtisodiyotiga integratsiyalashuv, dunyo bo‘ylab iqtisodiyotning jadal o‘sishi tendensiyalari tahlil qilingan. Xalqaro savdo, kapital, mehnat va bilimlarning xalqaro iqtisodiy munosabatlarning o‘sish sur’atlari jahon iqtisodiyotining o‘sish sur’atlari asosida iqtisodiy globallashuv sodir bo‘lishi ilmiy asoslangan.

Maqolada iqtisodiyotni raqamlashtirish sharoitida qulay ishbilarmonlik muhitini rivojlantirishni tashkil etishning dolzarb masalalari va takliflari o‘rganilgan. Jumladan, iqtisodiyotni raqamlashtirish va qulay ishbilarmonlik muhi tiga ta’sir etuvchi masalalar tadqiq etilgan.

Ushbu maqolada zamonaviy tashkilot va korxonalarda kadrlar menejmentini tashkil qilishning o‘ziga xos jihatlari ko‘rsatib berilgan. Maqolada ko‘tarilgan muammoni yoritishga muallif bu boradagi ilg‘or chet el tajribasidan, xususan, yapon tajribasidan kelib chiqqan holda yondashgan. Samarali kadrlar menejmentining korxonalardagi innovatsion faollikni oshirishdagi roli tasvirlab berilgan.

Maqolada dunyo bo‘ylab havo aloqalarining o‘rnatilishi va qatnov yo‘nalishlari doirasining kengayishi ishlab chiqaruvchilar uchun ham bir qator afzalliklar tug‘dirishi, birinchidan, ishlab chiqaruvchilarning chet ellik hamkorlar bilan uzviy aloqa o‘rnatishga, ijtimoiy munosabatlarni yaxshilashga, tez-tez ko‘rishib, o‘zaro tajriba almashishlari uchun yo‘l ochilganligi, ikkinchidan, mahsulotlarni sifatini saqlagan holda, qisqa fursatlarda, istalgan manzillarga yetkazish imkoniyati yaratilganliigi, Shu bois, havo transportidan foydalanuvchilar soni yildan-yilga ortib borib, mijozlar orasida havo transportini afzal deb bilayotganlar soni ko‘payotganligi tahlil etilgan.

Ilmiy ishda O‘zbekiston tijorat banklarida samarali investitsion faoliyatni tashkil etish masalalariga e’tibor qaratilgan. Muallif investitsiyalarga taraqqiyot va farovonlikning muhim omili sifatida e’tibor bergan. Tijorat banklarining investitsion quyilmalari hajmiga ta’sir qiluvchi omillar tahlil qilingan. Tijorat banklaridagi investitsiya faoliyatini rivojlantirish maqsadida chet davlatlar tajribasidan foydalanish yo‘llari taklif etilgan.

Ushbu maqolada Jizzax viloyatidagi kichik biznes subyektlari tomonidan ishlab chiqarilgan va ko‘rsatilgan xizmatlar hajmi tahlil qilingan. Shuningdek, maqolada kichik biznes va xususiy tadbirkorlikning mamlakat iqtisodiy salohiyatidagi o‘rni va aholi ijtimoiy-iqtisodiy farovonligiga ta’siri haqida so‘z boradi. Aholi turmush darajasini oshirishning eng muhim yo‘li kichik biznes va xususiy tadbirkorlikni rivojlantirishdir. Maqola mavzusini yoritishda xorijlik olimlarning ilmiy ishlaridan unumli foydalanildi.

В данной статье отражены результаты исследования вопроса экономико-институционального моделирования современных платёжных систем. В ходе исследования было выявлено, что на эффективность модели платёжных систем в условиях цифровизации влияют ряд факторов, в частности, финансовое положение участников и их степень участия (частота и объём платежей) в платёжных процессах, развитость кредитного механизма по обеспечению ликвидности платёжных процессов деятельности платёжных систем, наличие системы управления рисков в деятельности платёжных систем, информационная и техническая обеспеченность платёжных систем и их участников.

Mazkur maqolada O‘zbekistonning ekoturizm salohiyati va uning samaradorligini oshirishda xorij tajribasini tatbiq etish masalalari ilmiy tadqiq etilgan. Shu jumladan, ekologik turizm, ekomarkazlar, innovatsiyalar, «Yashil iqtisodiyot» innovatsion tur mahsulotlarni tatbiq etish hamda ekoturizm barqarorligini ta’minlash maqsadida elektron ekoturizm innovatsion platformalarni optimallashtirish masalalari tahlil qilingan.

Ushbu maqolada siz menejment haqida quyidagi ma’lumotlarni olishingiz mumkin.“ Menejment o‘zi nima?”, “Menejmentning maqsad va vazifalari”, “O‘zbekistonda menejmentni rivojlantirish yo‘llari”, shu yo‘nalishdagi muammolar. Bugungi kunda menejmentning nafaqat O‘zbekistonda, balki rivojlangan chet mamlakatlarda ham rivojlanish omillariga katta ta’sir ko‘rsatayotganligi va jamiyat hayotida muhim rol o‘ynayotganligi haqida bilib olasiz.

Ushbu maqolada kambag‘allik tushunchasi, kambag‘allik muammosi va uni mamlakatda bartaraf etishning o‘zigaxos xususiyatlari yoritilgan.

Mazkur maqolada mamlakatimizda biznes tendensiyalarining modellari va prognoz natijalarini statistik baholanib, biznesning rivojlanish jarayonlarini modellashtirish va prognozlashga qaratilgan yondashuvlar bayon qilingan.

Ushbu maqolada MDH mamlakatlarining iste’mol savatchasi va uni hisoblash uchun zarur bo‘lgan miqdor ko‘rsatkichlari tahlil qilingan. Shuningdek MDH mamlakatlaridan Rossiya Federatsiyasi, Qozog‘iston, Qirg‘iziston va Belarus Respublikalarining tirikchilik uchun zarur eng kam miqdor ko‘rsatkichlari tahlil qilingan.

In world practice, it is important to develop targeted strategies aimed at further improving the business environment, implementing active business projects to en sure sustainable economic development, pursuing economic policies that have a positive effect on business development, conducting research aimed at using blockchain technology as well as ensuring interest in business development by state and society. The issues of doing business after the global crisis caused by the pandemic, statistical observation, and forecasting issues, statistical assessment of the impact of the pandemic on business entities, and improving methods of statistical analysis of business development processes during and after the pandemic became important as never before. As a result of the conducted research, the authors have reached assessing quantitative and qualitative indicators of factors affecting business development processes has been developed, and software has been created that makes the accurate analyzes on the basis of blockchain of the data, a comprehensive analytical approach was developed based on statistical indicators characterizing business development trends in the country, in the SNA sectors, in the context of key industries and regions, multifactor empirical models were developed and forecast options for 2021-2026 were proposed using the scenario method. The theoretical approaches and the initial data used are taken from offcial sources, based on the data of business entities operating in Uzbekistan, proposals, and recommendations implemented in practice, statistical data of the State Committee on Statistics of the Republic of Uzbekistan, as well as primary data obtained during the study. The proposed blockchain stages in the busine process accurately evaluate the results that meet the requirements of digital economy.

Jahonda xalqaro munosabatlarning globallashuvi sharoitida mamlakat majburiyatlari qandayligi va uni o‘z resurslari bilan qanday boshqarayotganligi moliyaviy holatni tushunish asosida amalga oshiriladi. Ushbu maqolada byudjet tizimi byudjetlari ijrosi hisobini takomillashtirishda Davlat sektori uchun buxgalteriya hisobi xalqaro standartlaridan foydalanishning ahamiyati hamda ilmiy uslubiy jihatlariga e’tibor qaratilgan.

Ushbu tezisda yashirin iqtisodiyot tushunchasi, yashirin iqtisodiyotning mamlakatimizda tutgan o‘rni, u keltiradigan zararlar haqida ma’lumotlar keltirilgan. Bundan tashqari xorijiy davlatlarda o‘tkazilgan yashirin iqtisodiyot tadqiqotlari borasida ham mulohaza qilingan.

Ushbu maqolada mamlakatimizda biznes sohasida olib borilayotgan ishlar va ularning tahlili, shuningdek, Respublikamizda biznesni rivojlantirishning yaqin yillarda kutilayotgan o‘zgarishlari turli usullar yordamida tahlil qilingan.

This article examines the problems related to Islamic banking and finance,working on the basis of Islamic law, and presents opportunities and obstacles of Islamic banking in Central Asia and Uzbekistan.