S H A R Q M A S H ’ A L I
89
ØÀУ ÕÀË£ËÀÐÈ ÒÀÐÈÕÈ ÂÀ
ÌÀÍÁÀØÓÍÎÑËÈÃÈ
ЗАКАРИЯ
ЮСУФ
–
АРАБ
МАНБАШУНОСИ
ВА
ТЕРМИНШУНОСИ
ОРИПОВ
ЗОКИРЖОН
Филология
фанлари
номзоди
,
профессор
,
Ўзбекистон
давлат
консерваторияси
Аннотация
.
Мақола
таниқли
араб
манбашуноси
ва
терминшуноси
Закария
Юсуф
ҳаёти
ва
илмий
фаолиятига
бағишланган
бўлиб
,
унинг
классик
араб
тилидаги
мусиқий
терминларни
ўрга
-
нишдаги
аҳамияти
ёритиб
берилган
.
Таянч
сўз
ва
иборалар
:
Закария
Юсуф
,
манбашунос
,
араб
мусиқа
терминлари
тадқиқотчиси
,
Ибн
Сино
, “
Мусиқа
илми
тўплами
”.
Аннотация
.
Статья
посвящена
жизни
и
научному
творчеству
известного
арабского
источ
-
никоведа
и
терминолога
Закарии
Юсуфа
и
указывается
его
значимость
в
изучении
музыкальных
терминов
в
классическом
арабском
языке
.
Опорные
слова
и
выражения
:
Закария
Юсуф
,
источниковед
,
исследователь
ар
a
бских
музыкаль
-
ных
терминов
,
Ибн
Сина
, «
Свод
музыкальной
науки
».
Abstract.
This article is devoted to the life and scientific activity of a well-known Arabian source and
terms researcher Zakariya Yusuf and his importance of studying of musical terms in classical Arabian
language is underlined in it.
Keywords and expressions:
Zakariya Yusuf, source researcher, Arabian musical terms researcher, Ibn
Sina, “Code of Musical Sciences”.
Закария
Юсуф
ўрта
асрлар
Шарқ
аллома
-
ларининг
мусиқашуносликка
оид
асарлариниг
йирик
тадқиқотчиси
ва
тарғиботчиси
бўлган
.
У
бутун
оламга
машҳур
манбашунос
ва
матн
-
шунос
,
мусиқашунос
–
ўрта
асрлар
араб
мусиқа
терминларининг
тадқиқотчиси
сифатида
танил
-
ган
.
Закария
Юсуф
,
асосан
,
араб
тилидаги
ман
-
балар
билан
шуғулланган
.
Олимнинг
тўлиқ
исми
-
шарифи
Закария
Юсуф
Тумоший
)
ﺎیﺮآز
ﻲﺵﺎﻣﻮﺗ
ﻒﺳﻮی
(
бўлиб
,
у
илм
оламида
Закария
Юсуф
номи
билан
маълум
.
Закария
Юсуф
1911
йил
Ироқнинг
Мосул
(
ﻞﺻﻮﻤﻟا
)
шаҳрида
тавал
-
луд
топган
.
Болалигидан
мусиқага
ошно
эди
.
Бошланғич
мусиқа
мактабида
дамли
чолғулар
бўйича
дарс
олди
,
Бағдоддаги
нафис
санъатлар
институтида
эса
камон
чалиш
сирларини
ўр
-
ганиш
билан
бирга
,
институтнинг
Шарқ
бўли
-
мида
мусиқа
назарияси
асослари
ва
Ироқ
муси
-
қаси
тарихи
мутахассислиги
бўйича
ҳам
ўқиди
.
Институтни
тугатгач
,
Бағдод
мусиқа
мактаби
-
да
,
Бағдод
нафис
санъатлар
институтида
ишлаб
юрганида
ҳам
,
мусиқа
амалиётини
мусиқа
на
-
зарияси
билан
қўшиб
олиб
борар
эди
.
Закария
Юсуфнинг
илмий
тадқиқотчи
си
-
фатида
Бағдоддаги
Британия
маданият
инс
-
титутида
1951
йил
16
апрель
куни
“
Шарқ
му
-
сиқаси
”
мавзусида
ўқиган
маърузаси
илм
дунёсига
янги
иқтидорли
олим
кириб
келга
-
нидан
хабар
берди
.
Закария
Юсуф
Бағдод
нафис
санъатлар
институтида
ишлаб
юргани
-
дан
бошлаб
институт
қошида
мусиқа
кутубхо
-
наси
ташкил
этишга
бел
боғлади
. 1951
йилдан
1976
йилгача
олим
ташаббуси
,
ҳаракати
ва
маблағи
билан
Ироқда
Шарқ
мусиқасига
оид
S H A R Q M A S H ’ A L I
90
ноёб
кутубхона
ташкил
этилди
.
Кутубхонада
араб
,
форс
,
ҳинд
ва
туркий
тиллардаги
қўлёзма
ва
босма
китоблар
жам
этилган
бўлиб
,
улардан
талабалар
ва
илмий
ходимлар
фойдалана
олар
эди
.
Кутубхонада
нашр
қилинган
ва
қўлёзма
асарларнинг
каталоги
яратилган
ва
тавсифлари
тайёрланган
дейилади
.
Бутун
умрини
мусиқага
,
хусусан
,
мусиқашуносликка
бахш
этган
атоқли
Ироқ
олими
Закария
Юсуф
мусиқа
илмига
оид
талай
илмий
ишлар
чоп
эттирди
.
Унинг
муҳим
асарлари
қуйидагилардир
:
ﺔﻴﺑﺮﻌﻟا
ﻰﻘﻴﺳﻮﻣ
بﺎﺘآ
.
ﺔﻄﺑاﺮﻟا
ﺔﻌﺒﻄﻣ
.
داﺪﻐﺑ
1951
س
.
Араб
мусиқаси
китоби
.
Ар
-
ротиба
наш
-
риёти
.
Бағдод
, 1951.
بﺎﺘآ
ﻰﻘﻴﺳﻮﻣ
ﺎﻨﻴﺳ
ﻦﺑا
.
ﺔﻴﻠهﻻا
ﺾﻴﻔﺘﻟا
ﺔﻌﺒﻄﻣ
.
داﺪﻐﺑ
1952
س
.
Ибн
Сино
мусиқаси
китоби
.
Ат
-
тфйиду
-
л
-
аҳлийя
нашриёти
.
Бағдод
, 1952.
بﺎﺘآ
ﻦﻣ
ﻰﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
ﻢﻠﻋ
ﻊﻣاﻮﺟ
ﻻ
ﺎﻨﻴﺳ
ﻦﺑ
) .
ءﺎﻔﺸﻟأ
بﺎﺘآ
.
تﺎﻴﺿﺎیﺮﻟا
(.
ﻒﺳﻮی
ﺎیﺮآز
ﺔﻣﺪﻘﻣو
ﻖﻴﻘﺤﺗ
.
ﺔﻌﺟاﺮﻣ
و
ﺮیﺪﺼﺗ
ا
ﺪﻤﺡأ
دﻮﻤﺤﻣ
و
ﻲﻧاﻮهﻻ
ا
داﺆﻓ
ﺪﻤﺡأ
ﺔیﺮﻴﻣﻻا
ﺔﻌﺒﻄﻤﻟا
،ﻲﻨﻔﺤﻟ
،ةﺮهﺎﻘﻟﺎﺑ
1956
س
.
Ибн
Синонинг
“
Мусиқа
илми
тўплами
”
аса
-
ри
(“
Шифо
китоби
”
нинг
математик
фанлари
).
Танқидий
матн
,
шарҳ
,
изоҳлар
ва
муқаддима
Закария
Юсуфники
.
Фувад
ал
-
Иҳвоний
ва
Маҳ
-
муд
Аҳмад
ал
-
Ҳафний
таҳрири
,
кириш
сўзи
.
Ал
-
Амирия
нашриёти
.
Қоҳира
, 1956.
Закария
Юсуф
мазкур
асарида
Ибн
Сино
қўллаган
мусиқашунослик
терминларини
замо
-
навий
араб
мусиқашунослиги
ва
Ғарб
тиллари
-
даги
назираларини
ўрганади
ҳамда
келтиради
1
:
بﺎﺘآ
ئدﺎﺒﻣ
ﺔیﺮﻈﻨﻟا
ﻰﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
.
فرﺎﻌﻤﻟا
ﺔﻌﺒﻄﻣ
.
داﺪﻐﺑ
1957
س
.
Назарий
мусиқа
асослари
китоби
.
Ал
-
маъориф
нашриёти
.
Бағдод
, 1957.
بﺎﺘآ
)
ﺔﻴﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
يﺪﻨﻜﻟا
تﺎﻔﻟﺆﻣ
(
ﺔﻣﺪﻘﻣ
ﻊﻣ
ﺎﻬﺟﺮﺧا
و
ﺎﻬﻘﻘﺡ
،
ﻖﻴﻠﻌﺗ
و
حﺮﺵ
و
ﻲﻓ
ﻒﺳﻮی
ﺎیﺮآز
)
ﺔﻘﻘﺤﻣ
ﺔﻴﻄﺧ
ﻞﺉﺎﺳر
ﺲﻤﺧ
(
،ﻲﻗاﺮﻌﻟا
ﻲﻤﻠﻌﻟا
ﻊﻤﺠﻤﻟا
ﻦﻣ
ﺔﻴﻟﺎﻣ
ةﺪﻋﺎﺴﻤﺑ
ﻊﺒﻃ
و
ﻖﻴﻔﺵ
ﺔﻌﺒﻄﻣ
داﺪﻐﺑ
1962
س
.
Киндийнинг
мусиқага
оид
асарлари
кито
-
би
.
Закария
Юсуф
муқаддимаси
,
шарҳи
ва
1
بﺎﺘآ
ﻋ
ﻊﻣاﻮﺟ
ﻦﻣ
ﻰﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
ﻢﻠ
ﻻ
ﺎﻨﻴﺳ
ﻦﺑ
) .
ءﺎﻔﺸﻟأ
بﺎﺘآ
.
تﺎﻴﺿﺎیﺮﻟا
(.
ﻒﺳﻮی
ﺎیﺮآز
ﺔﻣﺪﻘﻣو
ﻖﻴﻘﺤﺗ
.
ﺔﻌﺟاﺮﻣ
و
ﺮیﺪﺼﺗ
ﺔیﺮﻴﻣﻻا
ﺔﻌﺒﻄﻤﻟا
،ﻲﻨﻔﺤﻟ
ا
ﺪﻤﺡأ
دﻮﻤﺤﻣ
و
ﻲﻧاﻮهﻻ
ا
داﺆﻓ
ﺪﻤﺡأ
،ةﺮهﺎﻘﻟﺎﺑ
1956
س
.
ص
155
–
165
.
изоҳлари
билан
(
тадқиқ
этилган
беш
қўлёзма
рисола
асосида
)
бажарилган
ҳамда
чоп
этил
-
ган
.
Ироқ
фанлар
академиясининг
молиявий
ёрдами
билан
нашр
этилди
.
Шафиқ
нашриё
-
ти
.
Бағдод
, 1962.
Закария
Юсуф
мазкур
асарида
IX
асрдан
илгари
араб
матбаларида
қўлланилиши
мум
-
кин
бўлган
терминлар
ҳақида
ҳам
фикр
юри
-
тади
2
.
بﺎﺘآ
)
ﻰﻘﻴﺳﻮﻣ
يﺪﻨﻜﻟا
(
بﺎﺘﻜﻟ
ﻖﺤﻠﻣ
)
يﺪﻨﻜﻟا
تﺎﻔﻟﺆﻣ
ﺔﻴﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
(
ﻖﻴﻠﻌﺗ
،
،
ﻒﺳﻮی
ﺎیﺮآز
ص
داﺪﻐﺑ
ﻖﻴﻔﺵ
ﺔﻌﺒﻄﻣ
.
75
.
1962
س
.
“
Киндий
мусиқаси
”
китоби
“
Киндийнинг
мусиқий
асарлари
”
китобига
илова
.
Закария
Юсуф
тадқиқоти
.
Шафиқ
нашриёти
.
Бағдод
,
1962.
ﺚﻟﺎﺜﻟا
نﺮﻘﻟا
ﻦﻣ
بﺮﻌﻟا
ﺪﻨﻋ
نﺪﻣ
ﻦﺤﻠﻟ
ﺔﻴﻘﻴﺳﻮﻣ
ﻖﻴﺛو
مﺪﻗا
ةﺮﺠﻬﻠﻟ
:
دﻮﻌﻟا
بﺮﻀﻠﻟ
ﻦیﺮﻤﺗ
.
ﻒﻴﻟﺎﺗ
يﺪﻨﻜﻟا
.
ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﺎیﺮآز
تﺎﻣﻼﻌﻟﺎﺑ
ﺪیﺪﺠﺘﻟا
ﻊﻣ
طﻮﻄﺨﻤﻟا
ﺺﻨﻟا
،ﻒﺳﻮی
ﺔﻴﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
ا
ﺔﺜیﺪﺤﻟ
.
داﺪﻐﺑ
ﻖﻴﻔﺵ
ﺔﻌﺒﻄﻣ
1962
س
.
Учинчи
ҳижрий
асрдан
сақланиб
келина
-
ётган
араблардаги
энг
қадимий
мусиқий
ҳужжат
:
Уд
чалиш
машқи
.
Муаллиф
Кин
-
дий
.
Закария
Юсуф
тадқиқоти
.
Қўлёзма
матн
билан
замонавий
нота
белгилари
.
Шафиқ
нашриёти
.
Бағдод
, 1962.
بﺎﺘآ
)
ر
ﻢﻠﻋ
ﻲﻓ
ﻲﺳﻮﻄﻟا
ﻦیﺪﻟا
ﺮﻴﺼﻧ
ﺔﻟﺎﺳ
ﻰﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
(
،
)
ﺔﻴﺑﺮﻌﻟا
ﻰﻘﻴﺳﻮﻤﻠﻟ
ﻲﻧﺎﺜﻟا
ﺮﻤﺗﺆﻤﻟا
دﺎﻘﻌﻧا
ﺔﺒﺳﺎﻨﻤﺑ
(
،
ﻖﻴﻘﺤﺗ
،
ﻒﺳﻮی
ﺎیﺮآز
ﻊیزﻮﺗ
،ﺮﺸﻨﻟا
و
ﺔﻤﺟﺮﺘﻟا
و
ﻒﻴﻟﺎﺘﻟا
ﺔﻨﺠﻟ
ﺔﻌﺒﻄﻣ
ةﺮهﺎﻘﻟا
،ﻢﻠﻘﻟا
راد
1964
س
.
“
Носиру
-
д
-
дин
Тусийнинг
мусиқа
ҳақидаги
рисоласи
”
китоби
. II
Умумараб
мусиқа
кон
-
гресси
чақирилиши
муносабати
билан
.
Закария
Юсуф
тадқиқоти
.
Тузувчи
,
таржима
ва
нашр
қўмитаси
Дору
-
л
-
қалам
.
Қоҳира
, 1964.
بﺎﺘآ
)
ﻲﻓ
ﻢﺠﻨﻤﻟا
ﻦﺑا
ﻰﻴﺤی
ﺔﻟﺎﺳر
ﻰﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
(
،
ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﺎیﺮآز
رﺪﺻ
،ﻒﺳﻮی
ﺔﻴﺑﺮﻌﻟا
ﻰﻘﻴﺳﻮﻤﻠﻟ
ﻲﻧﺎﺜﻟا
ﺮﻤﺗﺆﻤﻟا
دﺎﻘﻌﻧا
ﺔﺒﺳﺎﻨﻤﺑ
ﻲﻓ
داﺪﻐﺑ
1964
س
.
“
Яҳё
ибн
Мунажжимнинг
“
Мусиқа
ҳақи
-
даги
рисоласи
”
китоби
.
Закария
Юсуф
тад
-
қиқоти
. 1964
йил
Бағдодда
II
Умумараб
му
-
2
بﺎﺘآ
)
ﻰﻘﻴﺳﻮﻣ
يﺪﻨﻜﻟا
(
بﺎﺘﻜﻟ
ﻖﺤﻠﻣ
)
يﺪﻨﻜﻟا
تﺎﻔﻟﺆﻣ
ﺔﻴﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
(
ﻖﻴﻠﻌﺗ
،
ﻮی
ﺎیﺮآز
،
ﻒﺳ
ص
داﺪﻐﺑ
ﻖﻴﻔﺵ
ﺔﻌﺒﻄﻣ
75
1962
س
.
S H A R Q M A S H ’ A L I
91
сиқа
конгресси
чақирилиши
муносабати
билан
нашр
этилган
.
ﻲﻓ
ﻲﻓﺎﻜﻟا
بﺎﺘآ
ﺔﻠیز
ﻦﺑ
ﻦﻴﺴﺤﻟا
رﻮﺼﻨﻣ
ﻲﺑا
ﻒﻴﻟﺎﺗ
ﻰﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
ﺔﻨﺳ
ﻲﻓﻮﺘﻤﻟا
440
ﻩ
.
ﻘﺤﺗ
ﻖﻴ
ﻒﺳﻮی
ﺎیﺮآز
.
،ﻢﻠﻘﻟا
راد
ﻊیزﻮﺗ
ةﺮهﺎﻘﻟا
،ﺮﺸﻨﻟا
و
ﺔﻤﺟﺮﺘﻟا
و
ﻒﻴﻟﺎﺘﻟا
ﺔﻨﺠﻟ
ﺔﻌﺒﻄﻣ
1964
س
.
Абу
Мансур
Ҳусайн
бин
Зайланинг
(440
ҳижрий
йили
вафот
этган
) “
Мусиқага
оид
тўлиқ
китоби
”.
Закария
Юсуф
тадқиқоти
.
Дору
-
л
-
қалам
.
Қоҳира
, 1964.
بﺎﺘآ
)
تﺎﻃﻮﻄﺨﻣ
ﻰﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
ﺮﻌﻟا
ﻢﻟﺎﻌﻟا
ﻲﻓ
ﺔﻴﺑ
. (
ج
1
تﺎﻃﻮﻄﺨﻣ
،
ناﺮیا
،
ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﻒﺳﻮی
ﺎیﺮآز
.
داﺪﻐﺑ
ﻖﻴﻔﺵ
ﺔﻌﺒﻄﻣ
1966
س
.
“
Дунёдаги
арабча
мусиқий
қўлёзмалар
”
ки
-
тоби
. 1-
жилд
.
Эрон
қўлёзмалари
.
Закария
Юсуф
тадқиқоти
.
Шафиқ
нашриёти
.
Бағдод
, 1966.
بﺎﺘآ
)
تﺎﻃﻮﻄﺨﻣ
ﻰﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
ﻢﻟﺎﻌﻟا
ﻲﻓ
ﺔﻴﺑﺮﻌﻟا
. (
ج
2
،
ﻄﺨﻣ
،ﻲﺑﺮﻌﻟا
بﺮﻐﻤﻟا
رﺎﻄﻗا
تﺎﻃﻮ
ﻒﺳﻮی
ﺎیﺮآز
.
ﺔﻌﺒﻄﻣ
داﺪﻐﺑ
ﻖﻴﻔﺵ
1967
س
.
“
Дунёдаги
арабча
мусиқага
оид
қўлёзма
-
лар
”
китоби
. 2-
жилд
.
Мағриб
араб
мамлакат
-
лари
қўлёзмалари
.
Закария
Юсуф
.
Шафиқ
нашриёти
.
Бағдод
, 1967.
)
تﺎﻃﻮﻄﺨﻣ
ﻰﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
ﻢﻟﺎﻌﻟا
ﻲﻓ
ﺔﻴﺑﺮﻌﻟا
. (
ج
3
ﺎﻃﻮﻄﺨﻣ
،
،ﺪﻨﻬﻟا
ت
نﺎﺘﺴﻧﺎﻐﻓا
،نﺎﺘﺴآﺎﺑ
.
ﻒﺳﻮی
ﺎیﺮآز
.
داﺪﻐﺑ
ﻖﻴﻔﺵ
ﺔﻌﺒﻄﻣ
1967
س
.
“
Дунёдаги
арабча
мусиқага
оид
қўлёзма
-
лар
”
китоби
. 2-
жилд
.
Ҳиндистон
,
Покистон
,
Афғонистон
қўлёзмалари
.
Закария
Юсуф
.
Шафиқ
нашриёти
.
Бағдод
, 1967.
بﺎﺘآ
"
آ
ﻦﻣ
تﺎﻴﺿ
ﺎیﺮﻟا
ﻦﻣ
ﺮﺸﻋ
ﻲﻧﺎﺜﻟا
ﻦﻔﻟا
بﺎﺘ
"
ءﺎﻔﺸﻟا
"
ﻠﻟ
ﺲﻴﺉﺮﻟا
ﺦﻴﺸ
ﻰﻘﻴﺳﻮﻤﻟا
ﻢﻠﻋ
ﻊﻣاﻮﺟ
ﺎﻨﻴﺳ
ﻦﺑا
"
ﻖﻴﻘﺤﺗ
ﺎیﺮآز
،مﻼﻋﻻا
و
ﺔﻓﺎﻘﺜﻟا
ةرازو
،ﻒﺳﻮی
داﺪﻐﺑ
1984
س
.
“
Аш
-
шайхур
-
р
-
раис
Ибн
Сино
“
Шифо
”
китобининг
ўн
иккинчи
боби
математика
илмларидан
” “
Мусиқа
илми
тўплами
”.
Зака
-
рия
Юсуф
тадқиқоти
.
Маданият
ва
маълу
-
мотлар
вазирлиги
.
Бағдод
, 1984.
Закария
Юсуф
1977
йил
,
яъни
умрининг
охиригача
араб
манбаларини
,
жумладан
,
Ибн
Сино
манбалари
ва
унинг
яқин
шогирди
,
маслакдоши
Абу
Мансур
ибн
Зайланинг
(440
ҳижрий
йили
вафот
этган
) “
Мусиқага
оид
тўлиқ
китоби
”
ни
,
Абу
Абдулла
Хоразмий
-
нинг
“
Мафَатَиҳу
-
л
-’
улَум
” (“
Илмлар
калит
-
лари
”)
асарини
тадқиқ
этиб
,
машҳур
бўлган
ва
ундан
бой
илмий
мерос
қолган
.
Закария
Юсуф
Ибн
Синонинг
ўзи
ёзган
автобиографияси
1
ҳамда
Ибн
Синонинг
яқин
шогирдларидан
бири
Ибн
Аби
Усейбиъанинг
ёзганларига
асосланиб
2
,
Ибн
Сино
–
Ўзбкистонлик
–
у
ўзбек
деган
эди
3
.
Ибн
Сино
манбаларини
холисона
ўрганиб
,
асрлар
қаридан
етиб
келган
манбаларнинг
мавҳум
жойларини
равшан
қилган
Закария
Юсуфнинг
вафотидан
анча
йиллар
ўтгандан
кейин
нашр
этилган
асарлари
кўп
,
лекин
нашр
этилмай
қўлёзма
ҳолида
қолганлари
ҳам
анча
.
Закария
Юсуфнинг
қизи
доктор
Нажот
отасининг
нашр
этилмай
қўлёзма
ҳолида
қолган
асарлари
чоп
этилиши
ҳақида
матбуотда
хабар
берган
эди
4
.
Олимнинг
фойдали
асарлари
нашр
этилади
,
деган
умиддамиз
.
1
Хайруллаев
М
.
М
.
Уйғониш
даври
ва
шарқ
мутафак
-
кири
. –
Т
.:
Ўзбекистон
, 1971. 269-
б
.
2
ﺮﺼﻣ
،ﺎﻨﻴﺳ
ﻦﺑا
،داﺆﻓ
ﺪﻤﺡأ
ﻲﻧاﻮهﻻ
.
،فرﺎﻌﻤﻟا
راد
1957
،م
128
ص
.
3
Ирисов
А
.
Абу
Али
ибн
Сино
. –
Т
.:
Фан
, 1980. 42–87-
б
.
4
ةﺎﺠﻧ
ﻒﺳﻮی
ﺎیﺮآز
ﻠﻟ
ءﺎﻔﺸﻟا
بﺎﺘآ
ﺲﻴﺉﺮﻟا
ﺦﻴﺸ
و
ﺎﻨﻴﺳ
ﻦﺑا
ﺮﻜﻔﻟا
ﻢﻟﺎﻋ
ﻒﺳﻮی
ﺎیﺮآز
)
ﺔیروﺪﻟا
ﺔﻴﺘیﻮﻜﻟا
ﺔﻠﺠﻤﻟا
(
ـ
ﻞیﺮﺑا
ﻮﻴﻧﻮی
ـ
ﻮیﺎﻣ
87
19
ص
.
283
–
303
.
ДокторНажот
Закария
Юсуф
.
Шайхур
-
раис
Ибн
Синонинг
“
Шифо
”
китоби
ва
Закария
Юсуф
//
Фикр
олами
уч
ойда
бир
чиқа
-
диган
Кувайт
журнали
. 1987
йил
апрель
,
май
,
июнь
.
283
–
303-
б
.
