205
БРОНХИАЛ АСТМА КАСАЛЛИГИНИНГ ДИАГНОСТИКАСИДАГИ
МУАММОВИЙ МАСАЛАЛАР
Тўхтабоев Б
.,
Ибрагимов Ф
.,
даволаш факультеты
5-
курс талабалари
Илмий раҳбарлар
:
Латипова Н.К
.,
Қосимов З.О
.
Андижон давлат тиббиёт институти
Фармакология ва клиник фармакология кафедраси
Долзарблиги
.
Бугунга келиб бронхиал астма
(
БА
)
касаллиги
,
нафас олиш тизими сурункали
касалликлари ичида энг кенг тарқалганларидан бирига айланган
.
У дунёнинг турли жуғрофий
минтақаларида
1-30%,
ўртача хисоблаганда аҳолининг асосан
5%
да учрайдиган касалликдир
.
Ушбу
касалликни тез суръатларда тарқалиб бориш сабаблари экологияни ўта ёмонлашиб бораётганлиги
ҳамда овқатланишдаги сунъий компонентларнинг ортиб кетгани билан боғланмоқда
.
Тадқиқот мақсади
.
Бронхиал астма касаллиги диагностикасидаги асосий муаммоларни
ўрганиш
.
Тадқиқот материаллари ва усуллари
.
Тадқиқотчилар томонидан БА билан касалланган
34
та беморни кўрикдан ўтказдик
.
Барча беморлар клиникасида экспиратор бўғилиш хуружлари
кузатилган
.
Клиник текширув билан бир қаторда лаборатор-инструментал диагностика
,
аниқроғи
кенгайтирилган қон ва рентгенологик текширувлари ўтказилди
.
Натижа ва мухокамалар
.
Расмий статистик маълумотлардаги БА билан хасталанишнинг
паст кўрсаткичи
(1-2%),
асли реал ҳақиқатни акс эттирмайди
.
Сўнгги йилларда ўтказилган илмий
тадқиқотлар шуни кўрсатмоқдаки
,
аҳолининг турғун
5-7%
қисми бронхиал астма касаллигидан
азият чекмоқда
.
Бронхиал астма касаллигининг гиподиагностиканинг асосий сабаби
-
узоқ йиллардан буён
БА касаллигининг клиникасида албатта экспиратор нафас қисилиш хуружи намоён бўлиши билан
кечади
,
деган нотўғри тушунча мавжудлигидадир
.
Касалликнинг асосан эрталаб кузатиладиган нафас олишдаги вақтинчалик ноқулайлик
,
нафас олиш актида нафас чиқаришнинг қийинлашуви
,
пароксизмал йўтал
,
қуруқ экспиратор
дискант хириллашлар каби бошқа аломатлари
-
сурункали обструктив бронхит ёки астма олди
холати намоён бўлиши деб бахоланиб
,
назардан четда қолдирилган
.
Бу тасаввур муқаррар равишда
БА билан боғлиқ бўлган беморларнинг доирасини торайтириб
,
ташхисни мураккаблаштиради ва
адекват даволашга тўсқинлик қилади
.
Натижада касалликнинг оғир турларининг устунлик қилиши
,
ногиронликнинг юқори фоизи
,
беморлар хаётининг паст даражаси кузатилмоқда
.
Кенгайтирилган қон текшируви лимфоцитлар ва эозинофиллар сонининг сезиларли
даражада нормадан кўпайганлигини кўрсатди
(
Р
>0,001 ).
Рентген текшируви барча беморларда
упка суратининг кучайишини кўрсатди
.
Хулосалар
.
Дунё хамжамияти касалликнинг келиб чиқадиган тиббий
,
ижтимоий ва
иқтисодий оқибатларидан хавотирланиши
,
БА касаллигига қарши курашиш миллий дастурларини
қабул қилишига сабаблардан бири бўлди
.
Бутунахон соғлиқни сақлаш ташкилоти ва халқаро
экспертлар кенгаши
(GINA)
томонидан бронхиал астма профилактикаси ва даволаш бўйича глобал
стратегияни ишлаб чиқилди
.
Лекин
,
охирги ўтказилган фармакоэпидемиологик тадқиқотлар
натижалари шуни кўрсатмоқдаки
,
илмий асосланган тавсиялар ва ушбу тоифадаги беморларни
даволашдаги амалий вазият ўртасида ҳамон жиддий тафовут мавжуд бўлиб турибди
.
Яна шуни
афсус билан таъкидлаб ўтиш жоизки
,
бутун жахон бўйлаб касалликни ёшариш тенденцияси
кузатилмоқда
.
Юқоридаги хавотирли натижалар
,
бронхиал астма касаллигини профилактикаси ва эрта
ташхислаш масалалари устида кенг кўламли ишлар олиб бориш лозимлигини кўрсатиб турибди
.
Бунинг учун эса
,
хасталикни замонавий диагностик тизимини янгилаш ва ривожлантириш
зарурлигини тақозо этади
.
Адабиётлар рўйхати
:
1.
Байахмедов
,
Ф
.
Ф
.,
Ш
.
Ш
.
Холметов
, and
И
.
И
.
Харисова
. "
Клинические критерии оценки
легочной гипертензии
."
Научные исследования современных ученых
. 2017.
