1305
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Volume 2 Issue 6
KICHIK BIZNES VA STARTAPLARNI RIVOJLATIRISH
Ibroximov Shoxumirza
https://doi.org/10.5281/zenodo.15739001
Annotatsiya.
Kichik biznes va startaplar zamonaviy iqtisodiyotning muhim tarkibiy qismi
bo‘lib, innovatsiya va ijodkorlik orqali yangi imkoniyatlar yaratadi. Ushbu maqola kichik
biznesning o‘sish omillari, startaplarning muvaffaqiyatli rivojlanishi va ularning iqtisodiy ta’siri
haqida tahlil qiladi. Shuningdek, tadbirkorlar duch keladigan muammolar va ularni yengish
yo‘llari haqida ham fikr yuritiladi.
Kalit so‘zlar:
Kichik biznes, Startap, Raqobatbardoshlik, Innovatsiya, Sarmoya,
Marketing strategiyalari, Mijoz jalb qilish, Rivojlanish, Tadbiq etish, Investitsiya.
Kirish.
Bugungi tez o‘zgarayotgan iqtisodiy muhitda kichik biznes va startaplar tobora
muhim rol o‘ynamoqda. Ular innovatsiya va kreativlik asosida yangi bozor segmentlarini ochib,
raqobatbardosh muhit yaratishga yordam beradi. Kichik biznes yangi ish o‘rinlari yaratishi,
iqtisodiy rivojlanishga hissa qo‘shishi va mahalliy hamjamiyatlarga ijobiy ta’sir ko‘rsatishi bilan
ahamiyatli.
Startaplar esa innovatsion g‘oyalarga asoslanib, tezkor rivojlanish imkoniyatiga ega
bo‘lgan biznes shakllaridan biri hisoblanadi. Ularning muvaffaqiyati sarmoya, marketing
strategiyalari va raqobat muhitini tushunishga bog‘liq. Ushbu maqolada kichik biznes va
startaplarning rivojlanish omillari, duch keladigan muammolari hamda ularni yengish yo‘llari
haqida batafsil tahlil qilinadi. Albatta Kichik biznes va startaplar zamonaviy iqtisodiyotning
muhim tarkibiy qismlaridan biri hisoblanadi. Ular innovatsiya, kreativlik va tadbirkorlik ruhini
namoyon etib, yangi bozor segmentlarini ochishga yordam beradi.[1]
Kichik biznes.
Kichik biznes mustaqil mulk egaligiga asoslangan bo‘lib, odatda kichik
miqyosda faoliyat yuritadi. Ular tez moslashuvchanlik, kam sarmoya talab qilishi va mahalliy
bozor ehtiyojlariga moslashish imkoniyati bilan ajralib turadi. Masalan, AQShda kichik biznes
korxonalarida 100-
500 kishigacha xodim ishlashi mumkin. O‘zbekistonda esa kichik biznes
tarixiy ildizlarga ega bo‘lib, hunarmandchilik va xizmat ko‘rsatish sohalarida keng tarqalgan.[2]
Startaplar.
Startaplar esa yangi g‘oya yoki innovatsion mahsulot asosida tez
rivojlanishga yo‘naltirilgan biznes shaklidir. Ular odatda investorlar jalb qilishga harakat qiladi
va tez o‘sish strategiyasiga ega bo‘ladi. Startaplar IT, sun’iy intellekt, elektron tijorat va
biotexnologiya kabi sohalarda keng tarqalgan. Startaplar kichik biznesdan farqli ravishda global
bozorga chiqish va tezkorivojlanish maqsadiga ega bo‘ladi.[3]
Kichik biznes va startaplar bugungi iqtisodiyotda dolzarb mavzulardan biri
hisoblanadi.
Ular innovatsiyalarni rag‘batlantiradi, yangi ish o‘rinlarini yaratadi va iqtisodiy
o‘sishga hissa qo‘shadi. O‘zbekistonda kichik biznesni rivojlantirish uchun hukumat tomonidan
turli islohotlar amalga oshirilmoqda, jumladan, biznes-inkubatorlar tizimi va yangi sanoat
zonalari tashkil etilmoqda. Startaplar esa raqobatbardosh bo‘lish va global bozorga chiqish
imkoniyatini taqdim etadi. Ular tez
o‘sish strategiyasiga ega bo‘lib, investitsiyalar jalb qilishga harakat qiladi. Kichik biznes
va startaplar iqtisodiy barqarorlikni ta’minlashda muhim rol o‘ynaydi, ayniqsa, yangi
texnologiyalar va innovatsion mahsulotlar yaratishda.[4]
Muammolarga yechim.
Kichik biznes va startaplarning rivojlanishiga to‘sqinlik qiluvchi
muammolarni hal qilish uchun bir qator strategiyalar mavjud.
1306
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Volume 2 Issue 6
O‘zbekistonda kichik biznes vakillarining muammolariga yechim topish maqsadida
biznes-inkubatorlar, imtiyozli kreditlar, va soliq yengilliklari kabi chora-tadbirlar amalga
oshirilmoqda. Shuningdek, kichik biznesni yiriklashtirish va innovatsion loyihalarni
moliyalashtirish uchun Fintech, raqamli marketing strategiyalari, va moliyaviy inklyuzivlik kabi
usullar taklif etilmoqda. Davlat organlari tadbirkorlar bilan ochiq muloqotlar o‘tkazib, ularning
muammolarini tinglash va tezkor yechim topishga harakat qilmoqda.[5]
Bu mavzuga mening fikrim.
Kichik biznes va startap G‘oyalarni kengroq yoyish va
tadbirkorlikni kengaytirish. Bu O‘zbekiston va fuqarolar uchun juda yaxshi.
Chunki tadbirkorlik
rivojlansa davlatga soliq tushumlari oshadi.
Aholi ehtiyojlari to‘yinadi, ishchi o‘rinlari yaratiladi.
Eksport-Import maxsulotlar hajmi kengayadi.
Bu o‘z navbatida raqobatni kuchayyiradi,
sifatni yaxshilaydi, narx navoni tushushiga olib keladi. Kichik biznes va startaplar jamiyat va
iqtisodiyot uchun katta foyda keltiradi. Ular yangi ish o‘rinlarini yaratadi, innovatsiyalarni
rag‘batlantiradi va mahalliy hamjamiyatlarni rivojlantirishga yordam beradi. Kichik biznesning
foydasi Ish o‘rinlari yaratish –
Kichik bizneslar ko‘plab odamlarni ish bilan ta’minlaydi, ayniqsa,
yirik korporatsiyalar yetib bormagan hududlarda.
- Mahalliy iqtisodiyotni mustahkamlash
–
Mahalliy tadbirkorlar o‘z hududlarida xizmat
ko‘rsatib, iqtisodiy barqarorlikni ta’minlaydi. Innovatsiyalarni rag‘batlantirish –
Kichik bizneslar
yangi mahsulot va xizmatlarni taklif qilib, bozorni rivojlantiradi.
Startaplarning foydasi:
-Texnologik taraqqiyot
–
Startaplar yangi texnologiyalarni joriy etib, iqtisodiy o‘sishga
hissa qo‘shadi.
-Global bozorga chiqish
–
Startaplar xalqaro miqyosda rivojlanib, mamlakat
iqtisodiyotini mustahkamlashga yordam beradi.
-Investitsiyalar jalb qilish
–
Startaplar investorlarni jalb qilib, yangi loyihalarni
moliyalashtirish imkoniyatini yaratadi.[6]
Xulosa.
Kichik biznes va startaplar zamonaviy iqtisodiyotda muhim rol o‘ynaydi.
Ular innovatsiyalarni rag‘batlantiradi, yangi ish o‘rinlari yaratadi va bozor talablariga
moslashuvchan yechimlar taklif etadi. Muvaffaqiyatga erishish uchun tadbirkorlar moliyaviy
resurslarni boshqarish, samarali marketing strategiyalarini ishlab chiqish va raqobatbardosh
bo‘lish uchun innovatsiyalarni joriy etishlari kerak. O‘zbekistonda kichik biznes va startaplarni
rivojlantirish uchun davlat tomonidan qo‘llab
-quvvatlovchi chora-tadbirlar amalga oshirilmoqda.
Bu esa tadbirkorlar uchun yangi imkoniyatlar yaratadi hamda iqtisodiy barqarorlikni
ta’minlaydi. Kelajakda startaplar va kichik bizneslar global bozorga chiqish, yangi
texnologiyalarni joriy etish hamda mahalliy iqtisodiyotga yanada ko‘proq hissa qo‘shishi
kutilmoqda.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yhati
1.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024
-yil 21-
fevraldagi “O'zbekiston –
2030”
strategiyasini “Yoshlar va biznesni qo'llab
-
quvvatlash yili”da amalga oshirishga oid davlat
dasturi to'g'risida”gi PF
-37-son Farmoni.
2.
https://lex.uz/docs/-6600413
3.
Vikipediya.
4.
https://www.google.com/url?sa=t&source=web&rct=j&opi=89978449&url=http://banklar.
uz/uz/o-zbekiston-
1307
ResearchBib IF - 11.01, ISSN: 3030-3753, Volume 2 Issue 6
banklari.html&ved=2ahUKEwi6moDakfiJAxVgDRAIHUWBBSYQFnoECF8QAQ&usg=
AOvVaw2l2GxjptiF6bGAwO6j7mvA.
5.
https://www.stat.uz/uz/
6.
https://innovation.gov.uz/info/startaplar
