ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 9 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
199
NIMA UCHUN FUTBOL BUGUNGI KUNDA SPORT DEB ATALGANIDA
BIRINCHI NAVBATDA AQLGA KELADI
Nuriddinov Axrorjon Bahodir o’g’li
Osiyo xalqaro unversiteti jismoniy madaniyat kafedrasi o’qituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.8372911
Annotatsiya.
Futbol butun dunyoda eng mashhur sport turi sifatida tanilgan. Futbol,
mamlakatlardagi ijtimoiy-iqtisodiy vaziyatni farqlamasdan barcha ommani kuzatib boradigan
hodisa, sohaga aylangan jiddiy bandlik sohasiga ega. Sport siyosiy tuzilmada ekanligiga shubha
yo'q. Ko'pgina mamlakatlarda siyosiy vosita bo'lishdan tashqari, futbol eng ko'p katta reklama-
bu targ'ibotga aylangan element. Hatto ba'zi mamlakatlarning mahalliy hududlarida ham deyarli
kun tartibida u faqat futboldan iborat. Nima uchun futbol sport haqida gap ketganda aqlga kelgan
birinchi narsa? Buning sababi nima? Odamlar bunga qiziqishining sababi nimada? Agar futbolga
investitsiyalar boshqa tarmoqlarga kiritilsa, xuddi shu qiziqish va sanoat shakllanishi sodir
bo'ladimi? Ushbu tadqiqotda ushbu savollarga javob berish uchun sifatli tadqiqot usuli
qo'llanildi. Turli xil sport dasturlari, gazeta va jurnallar ko'rib chiqildi, ba'zi futbol yozuvchilari
uning asarlari ta'qib qilindi.
Kalit So'zlar:
Sport, Futbol, Fenomen.
WHY FOOTBALL IS THE FIRST SPORT THAT COMES TO MIND TODAY
Abstract.
Football is known as the most popular sport in the world. Football has a serious
employment sector that has become a phenomenon, an industry that follows all the masses
regardless of the socio-economic situation of the countries. There is no doubt that sport is
politically structured. Apart from being a political tool in many countries, football is the most
important advertising and promotion element. Even in the local areas of some countries, almost
exclusively football is on the agenda. Why is football the first thing that comes to mind when it
comes to sports? What is the reason for this? Why are people interested in it? Would the same
interest and industry formation occur if investment in football was channeled into other industries?
In this study, a qualitative research method was used to answer these questions. Various sports
programs, newspapers and magazines were reviewed, some football writers followed his works.
Keywords:
Sport, Football, Phenomenon.
ПОЧЕМУ ФУТБОЛ — ПЕРВЫЙ СПОРТ, ПРИХОДЯЩИЙ СЕГОДНЯ НА
НАУМ
Аннотация.
Футбол известен как самый популярный вид спорта в мире. В футболе
есть серьезный сектор занятости, который стал явлением, индустрией, которая следует
за всеми массами независимо от социально-экономического положения стран. Нет
сомнений в том, что спорт политически структурирован. Помимо того, что во многих
странах футбол является политическим инструментом, он является важнейшим
элементом рекламы и продвижения. Даже в отдельных регионах некоторых стран на
повестке дня почти исключительно футбол. Почему футбол первое, что приходит на ум,
когда речь идет о спорте? Что является причиной этого? Почему люди этим
интересуются? Произойдет ли такой же интерес и формирование отрасли, если
инвестиции в футбол будут направлены в другие отрасли? В данном исследовании для
ответа на эти вопросы использовался метод качественного исследования.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 9 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
200
Рецензировались различные спортивные передачи, газеты и журналы, за его
произведениями следили некоторые футбольные обозреватели.
Ключевые слова:
Спорт, Футбол, Феномен.
Kirish
"Sport-bu shaxslarning jismoniy, aqliy, hissiy va ijtimoiy rivojlanishiga imkon beradigan,
bilim, ko'nikma va yetakchilik qobiliyatlarini yaxshilaydigan vosita. Sport insonga o'zini
tarbiyalashga, duch keladigan psixologik va fiziologik muammolarni engishga yordam beradi.
Sportning xalqaro do'stlik va tinchlik orqali mamlakat iqtisodiyotiga qo'shadigan ijobiy hissalari
mavjud. Sportning xalqaro maydonda muhim sohaga aylangani sportchi tufayli klublar va
mamlakatlar muvaffaqiyatining ahamiyatini yanada oshirdi. Futbol sport eng sog'lom va yuqori
amalga uning qurilishiga jiddiy hissa qo'shmoqda. Bundan tashqari, faqat diqqat markazida bo'lish
"futbo'lchilarga o'z raqiblarini mag'lub etish uchun o'z ijodkorligini birinchi o'ringa qo'yishga
imkon beradigan" hodisa sifatida ifodalanadi.
1
Futbol kundalik hayotning deyarli muhim qismiga aylandi, bu erda tarix davomida barcha
jamiyatlarda qiziqish ortdi.
2
Futbol litsenziyalanadigan futbolchilar yuz minglab bilan dunyoning
eng yaxshi hisoblanadi bu mashhur sport. Futbol-bu turli xil tomoshabinlar tomonidan
kuzatiladigan sport turi. Futbol bilan bog'liq tadqiqotlarning jadal rivojlanishi shuni ko'rsatadiki,
futbol nafaqat o'yin, balki professional, hayajonli bu kruiz va tijorat yo'nalishlarini berish hissi
bilan faoliyat. Millionlab odamlar uchun hayajon sizning his bizni asraydigan "futbol" sport turi
bugungi kunda har bir iqtisodiy ma'noda rivojlangan sohaga aylandi.
Har kuni futbol sportiga millionlab dollar mablag' sarflanadi. Futbolchilarning transfer
qiymati yildan-yilga oshib bormoqda. Bu dek futbol muxlislari jihatidan eng mashhur sport. Futbol
o'zi bilan aloqa tizimi va tilni tuzish bilan bir qatorda futbol bilan birgalikda harakat qiladigan bir
qator mexanizmlar va institutlarni olib keldi. Yana ma'lumki, futbol millionlab insonlar
Qiziqadigan global soha hisoblanadi. Futbol nafaqat odamlar uchun o'yin, balki o'yin-kulgi, kuch,
kuch, qayg'u, quvonch, milliy sharaf va eng avvalo, ularning o'ziga xosligi, o'zlarini topa oladigan
dunyoning kalitidir bu taklif etadi. Futbol o'ziga xoslikni yaratishdan tashqari, turli xil ijtimoiy
o'ziga xosliklarning uchrashiga va ularning bir-biriga ta'siriga ham hissa qo'shadi.
Shu nuqtai nazardan, turli mamlakatlarning milliy o'yinlari va boshqa klub jamoalarining
kubok musobaqalari ham umumbashariy jahon madaniyatini yaratish va qo'llab-quvvatlashni
qo'llab-quvvatlaydi.
3
Rivojlanayotgan texnologik o'zgarishlar bilan bir qatorda, inson hayoti
elektron qurilmalar bilan jihozlangan.
Futbol-bu ko'p yillar davomida millionlab odamlar tomonidan kuzatilgan, tomosha
qilingan va o'ynagan mashhur sport turi. Ba'zi mamlakatlarda bu sportning bir bo'lagi sifatida
emas, balki alohida haqiqat, butunlay boshqa dunyo sifatida qaraladi. Futbol va sportni yaxshiroq
tushunish va tushunish nuqtai nazaridan, yana sportni qurishning maqsadi hech qachon faktlarni
aks ettirmagan deb hisoblanganda, bu masalani quyidagicha ko'rib chiqdi; inson idrokidagi futbol
1
Armstrong, G. (1998). Football Hooligans: Knowing The Score. Berg Publisher Ltd.
https://www.cabdirect.org/cabdirect/abstract/19981807350
2
Frosdick, S., Marsh, P., Chalmers, J. (2005). Football Hooliganism. London: Willan,
https://doi.org/10.4324/9781843926078
3
Talimciler, A. (2008).Futbol Değil İş: Endüstriyel Futbol. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 26,89-114.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 9 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
201
tarixiy vaziyatni tushuntirishga harakat qiladigan ilmiy tashabbuslarni o'z ichiga oladi. inson
haqiqati. "Futbol haqidagi spekulyatsiya qayerda tugaydi, futbol uning amaliyotini tushunishga
harakat qilib, fan boshlanadi. "Futbol sportda siyosat yo'q, futbol sport mafkurasi yo'q, futbol
sport-bu bo'sh vaqt ichidagi o'yin", bu pedantik va uni o'rganish kerak"kabi rivoyatlar.
Natijada
Mashhurlikning eng mashhur tarmog'i sifatida tanilgan futbol, ongda sport bilan sinonim
deb hisoblanadigan holatga aylandi. Shunday qilib, futbol sport fanlari sohasidagi akademik
tadqiqotlar bo'yicha har uch o'qishdan bittasini tashkil qiladi. Ko'p nuqtai nazardan ko'rib chiqish
uchun ochiq bo'lgan futbol ommaviyligi masalasiga ham har taraflama qarash kerak. Futbol deyarli
butun dunyoda eng mashhur bu filial deb qabul qilinadi.
Ular futbol iste'dodlarini namoyish etishni rivojlantirish va tadqiq qilishni xalqaro
miqyosda eng mashhur ligalar, asosan Germaniya, Portugaliya, Belgiya va Evropaning boshqa
etakchi davlatlari boshqarayotganini ta'kidladilar.
4
Bundan tashqari, bu mamlakatlar buyuk
Britaniya, Niderlandiya, Ispaniya, Frantsiya va Italiyani ham kiritish to'g'ri bo'lar edi. Biz deyarli
futbolchilar, Braziliya, Argentina bir daredevil qo'ng'iroq mumkin o'sishi dunyo afsonasi, va bu
qit'ada, asosan Urugvayda paydo bo'lganligi ma'lum. Shuning uchun" futbol " ijtimoiy-iqtisodiy,
yutuq motivi, daxldorlik tuyg'usi, siyosiy tuzilishi, kuchli tashkiloti, shuningdek, ilmiy hodisa
sifatida ifodalanishi mumkin bo'lgan yirik sanoatni o'z ichiga oladi. Bugungi kunda futbol barcha
astronomik arboblari asosida dunyoda qiziqish va har bir so'nggi on bir qadam oldinga texnologik
sarf, sotsiologik, iqtisodiy va madaniy o'zgarishlar, futbol qiziqish bilan birga doimo ortib
bormoqda, va guruhda sodir kasblar foydani sifatida ifodalanishi mumkin. Futboldagi
daromadlarning oshishi bilan bog'liq "futbol o'yinida g'alaba qozonish va yutqazish orasidagi
masofa moddiy yutuqlar masofasini oshiradi" iborasi bilan aytganda, moddiy yutuqlardek raqobat
davom etadi.
5
Shuningdek, ular kamida bitta jahon chempionati uchrashuvini butun dunyo bo'ylab
odamlar tomosha qilishganini ta'kidladilar. Futbolning sotsiologik tarixi aslida butun dunyoda
futbolning professionallikdan tashqaridek qismi, ya'ni mahallalar o'rtasida boshlanadi. Dunyoning
barcha burchaklaridagi ko'chalar o'rtasida futbol bilan bog'liq tuzilmani ko'rish qat'iyan mumkin.
6
REFERENCES
1.
Armstrong, G. (1998). Football Hooligans: Knowing The Score. Berg Publisher Ltd.
https://www.cabdirect.org/cabdirect/abstract/19981807350
2.
Frosdick, S., Marsh, P., Chalmers, J. (2005). Football Hooliganism. London: Willan,
https://doi.org/10.4324/9781843926078
3.
Talimciler, A. (2008).Futbol Değil İş: Endüstriyel Futbol. İletişim Kuram ve Araştırma
Dergisi, 26,89-114.
4
Bennett, K. J., Vaeyens, R., Fransen, J. (2019). Creating A Framework For Talent İdentification And Development
İn Emerging Football Nations. Science and Medicine in Football, 3(1), 36-42.
5
Akanle, O., Fageyinbo, K. T. (2019). European Football Clubs And Football Betting Among The Youths in
Nigeria. Soccer & Society, 20(1), 1-20.
6
Dunning, E., Murphy, P. J., Williams, J. (2014). The Roots Of Football Hooliganism (RLE Sports Studies): An
Historical And Sociological Study. Routledge.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 9 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
202
4.
Bennett, K. J., Vaeyens, R., Fransen, J. (2019). Creating A Framework For Talent
İdentification And Development İn Emerging Football Nations. Science and Medicine in
Football, 3(1), 36-42.
5.
Akanle, O., Fageyinbo, K. T. (2019). European Football Clubs And Football Betting
Among The Youths in Nigeria. Soccer & Society, 20(1), 1-20.
6.
Dunning, E., Murphy, P. J., Williams, J. (2014). The Roots Of Football Hooliganism (RLE
Sports Studies): An Historical And Sociological Study. Routledge.
