ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 10 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
602
TIBBIYOT OLIYGOHLARIDA PEDIATRIYA YO’NALISHI
TALABALARINING KASBIY KO’NIKMALARINI SIMULYATSION TEXNOLOGIYA
ASOSIDA RIVOJLANTIRISH
Absoatova Zulayho Qodir qizi
Toshkent Tibbiyot akademiyasi Termiz filiali
Pediatriya: bolalar kasalliklari. (chaqaloqlar reanimatsiyasi)
https://doi.org/10.5281/zenodo.10015579
Annotatsiya
. Simulyatsiyaga asoslangan tibbiy ta’lim bugungi kunda butun dunyoda
samarali o’qitish usuli sifatida qabul qilinadi. Pediatriya sohasidagi simulyatsiya -bu stajyorning
pediatr sifatida rivojlanishiga hissa qo’shadigan "odat" sifatida klinik amaliyot standartlarini
mustahkamlaydigan vositadir. Ushbu maqola simulyatsiya qanday qilib o’quv jarayoniga ham,
klinik xizmatga ham foyda va qiymat qo’shishi mumkinligini ko’rsatadi.
Kalit soʻzlar
: simulyatsiya metodi, pediatriya, maniken.
DEVELOPMENT OF PROFESSIONAL SKILLS OF PEDIATRIC STUDENTS IN
MEDICAL UNIVERSITIES ON THE BASIS OF SIMULATION TECHNOLOGY
Abstract.
Simulation-based medical education is regarded today worldwide as an effective
teaching method. Simulation in Pediatrics is a tool that strengthens the standards of clinical
practice as a "habit" that contributes to the development of the trainee as a pediatrician. This
article shows how simulation can add benefits and value to both the training process and the
clinical service.
Key words:
simulation method, Pediatrics, maniken.
РАЗВИТИЕ ПРОФЕССИОНАЛЬНЫХ НАВЫКОВ СТУДЕНТОВ
ПЕДИАТРИЧЕСКОГО ПРОФИЛЯ В МЕДИЦИНСКИХ ВУЗАХ НА ОСНОВЕ
СИМУЛЯЦИОННОЙ ТЕХНОЛОГИИ
Аннотация.
Медицинское образование на основе моделирования сегодня считается
эффективным методом обучения во всем мире. Моделирование в области педиатрии-это
инструмент, который укрепляет стандарты клинической практики как "привычку",
которая способствует развитию стажера как педиатра. В этой статье показано, как
моделирование может повысить эффективность и ценность как процесса обучения, так
и клинических услуг.
Ключевые слова:
метод моделирования, Педиатрия, маникюр.
Simulyatsion metod tibbiy bilimlarni, protsessual malaka, o’rgatilgan vazifalarni
bajarishda qulaylik, kasblararo muloqot, jamoada ishlash va o’qitish qobiliyatlari samarali
yaxshilash
uchun
ko’rsatilishi
keltirilgan.
Simulyatsiya
deganda
nimani
nazarda
tutayotganimizning umumiy aqliy modeliga ega bo’lish juda muhim, Devid Gaba buni "haqiqiy
tajribani haqiqiy dunyoning muhim jihatlarini interaktiv usulda to’liq uyg’otadigan yoki
takrorlaydigan boshqariladigan tajribalar bilan almashtirish yoki kuchaytirish texnologiyasi emas,
balki texnikasi" deb ta’riflaydi.
Bu xavfsiz sharoitni ta’minlaydi, bunda bemorni parvarish qilish maqsadi sifatida ishonch
va kompetentsiya doimiy ravishda mukammallikka ega bo’lishi mumkin. Simulyatsiya atamasi
simulyatsiya qilingan bemorlarni tasvirlash uchun ishlatilishi mumkin; maniken yoki aktyorlar,
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 10 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
603
yoki simulyatsiya qilingan muhitda simulyatsiya qilingan ssenariylar, masalan, simulyatsiya
markazi yoki klinik muhitda simulyatsiya qilingan vaziyat “in situ” simulyatsiya deb nomlanadi.
Klinik ta’limda simulyatsiya muhimligini tan olish uning aviatsiya, harbiy va neft sanoati
kabi ishonchliligi yuqori bo’lgan boshqa tashkilotlarga ta’siridan kelib chiqqan. Tizimlarni o’ylash
va turli xil sog’liqni saqlash sharoitlarida izchil yuqori sifatli yordam ko’rsatishni ta’minlash
haqidagi bilimlarimiz simulyatsiyadan qanday qilib ko’p maqsadlarda foydalanish, jumladan
yangi yetkazib berish tizimlarini loyihalashni yaxshilash mumkinligini aniq ko’rsatib o’tdi.
Pediatriya mashg’ulotlarida simulyatsiyadan foydalanish uchun bir nechta sabablar
mavjud. Birinchidan, mashg’ulotlar uchun mavjud soatlar. Stress va charchoqning xavfsiz qaror
qabul qilish va klinik ko’rsatkichlarga ta’siri to’g’risidagi bilimlarning ortishi stajyorning klinik
tajribasini cheklash ta’siri ostida xizmat qilish soatlarining qisqarishiga olib keldi. Murakkab
aylanish tizimlari, shuningdek, o’qitishning uzluksizligini va ish joyiga asoslangan baholash
natijasida aniqlangan muammolar yuzaga kelishini kamaytiradi.
Ikkinchidan, pediatriya xizmatlari hozirda o’tkazuvchanlik va xarajat nuqtai nazaridan
maqsadli yo’naltirilgan va bu mashg’ulotlar uchun bo’sh vaqtga ta’sir qilishi mumkin, ayniqsa
palata va klinikalarda. Pediatriyadagi klinik muhit ko’plab umumiy taqdimotlar haqida ma’lumot
olish imkoniyatini taqdim etsada, klinik belgilar tezda yo’qoladi va pediatriyada bemorlarning
almashinuvi ko’pincha kattalarga asoslangan mutaxassisliklarga qaraganda tezroq bo’ladi va
klinik tajribani rivojlantirish uchun vaqt cheklangan. Stajyorlar uchun, ularning bilim darajasidan
qat’iy nazar, tez-tez azob chekayotgan va kasal bo’lgan farzandlarini tekshirish uchun ota-
onalarning roziligini olish qiyin bo’lishi mumkin. Xizmat ko’rsatish muhitida bemor birinchi
o’rinda turadi.
Ko’pgina mamlakatlarda bolalarning sog’lig’i va farovonligi bo’yicha ijtimoiy mas’uliyat
nuqtai nazaridan borgan sari kengroq vakolatlarni qamrab oluvchi pediatriya klinik xizmatlariga
talab ortib bormoqda. Pediatriya mashg’ulotlarida simulyatsiya amaliyotni o’rganishni yaxshilash
uchun ishlatilishi mumkin. Bu bemorlarni himoya qilgan holda tinglovchilarni haqiqiy amaliyotga
tayyorlash uchun ta’lim ko’prigi vazifasini ta’minlaydi.
Simulyatsiyaning eng tushunarsiz qo’llanilishidan biri bu o’z-o’zini anglash va tanqidiy
fikrlash kabi umumiy ko’nikmalarni rivojlantirish imkoniyatidir. Simulyatsiya orqali o’rganishga
yordam beradigan eng yaxshi omillar:
-Konstruktiv fikr-mulohazalarni taqdim etish
-Takroriy mashq qilishga ruxsat berish
-Simulyatsiyani o’quv dasturiga integratsiyalash
-Bir qator qiyinchiliklarni ta’minlash
-Bir nechta o’rganish strategiyalariga moslash
-Bir qator klinik ssenariylarni taqdim etish
-Xavfsiz, ta’limni qo’llab-quvvatlovchi ta’limni ta’minlash
-Atrof-muhit
-Shaxsiy ehtiyojlar asosida faol o’rganishni targ’ib qilish.
Pediatriyada simulyatsiya protsessual ko’nikmalar kabi texnik ko’nikmalarni va jamoada
ishlash, muloqot qilish, yetakchilik, qaror qabul qilish va vaziyatdan xabardorlik kabi texnik
bo’lmagan ko’nikmalarni rivojlantirish uchun ishlatilgan. Bugungi kunga qadar eʼlon qilingan
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 10 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
604
dalillarning aksariyati favqulodda vaziyatlar bilan bogʻliq. Simulyatsiyaning katta foydasi
shundan iboratki, koʻnikmalarni yaratish, mustahkamlash va eng soʻnggi dalillarga muvofiq
takomillashtirish hamda tegishli vaqtda tizimli va tuzilgan usullardan foydalangan holda oʻrganish
mumkin. Shuningdek, u tinglovchilarga dori-darmonlarni qabul qilishda xatolik, aloqada bo’lgan
nosozliklar va yomonlashib borayotgan bemorlarga yordam ko’rsatishni tan olmaslik kabi boshqa
tez-tez uchraydigan noxush hodisalardan o’rganish imkoniyatini beradi. Markaziy venoz kateter
bilan bog’liq bo’lgan infeksiya va o’rnatish asoratlari kamayishi va angioplastikadan keyin
bemorning yaxshi natijalari simulyatsiyaga asoslangan treninglar natijasidir.
Pediatriyada in situ simulyatsiya mashg’ulotlarini qo’llash bilan bog’liq ko’plab dalillar
mavjud. Bularga simulyatsiya qilingan soxta kodlar kiritilgandan so’ng yurak-o’pka tutilishining
omon qolish ko’rsatkichlarining yaxshilanishi, bolalarning intensiv terapiya bo’limiga tezroq
ko’tarilishi bilan kasal bemorlarning erta tan olinishi va bolalar favqulodda vaziyatlari uchun in
situ guruh mashg’ulotlari kiritilgandan keyin o’limning kamayishi va jiddiy xavfsizlikning
pasayishi kiradi. favqulodda vaziyatlar bo’limidagi voqealar. Bakalavriatdan aspiranturagacha
uzluksiz integratsiyalashgan kompetensiyaga asoslangan pediatriya dasturini ta’minlashga
qaratilgan xalqaro tendensiyaklinik o’qitishda uzluksiz kasbiy rivojlanishga qadar simulyatsiya
uchun uning maksimal salohiyatidan foydalanish uchun asos yaratadi.
Quyida xalqaro adabiyotlarda keltirilgan pediatrik muhitda o’qitish va o’rganish uchun
simulyatsiyaning joriy afzalliklari jamlangan. Pediatrik statsionar bemorlarning 10% dan 30%
gacha bo’lgan qismi ularga yordam ko’rsatishdan zarar ko’radi. Buyuk Britaniyada ona va bola
salomatligiga oid maxfiy so’rov hisobotida “Bolalar nima uchun o’lmoqda?” nomli maqolada
bolalar o’limining foizini oldini olish mumkin bo’lgan deb topildi. yashirin xavfsizlik tahdidlari.
Yashirin xavfsizlik tahdidlari potentsial xavfxatarlar bo’lib, ular ko’pincha muhim
xavfsizlik hodisasiga hissa qo’shmasdan oldin sezilarli vaqt davomida tan olinmagan va harakatsiz
bo’lib qoladi. Simulyatsiyaning afzalliklaridan biri stajyorlarga bunday hodisalarni tahlil qilish,
tizimni qayta loyihalashda faol va yashirin nosozliklarni aniqlash va har qanday boshqa
kutilmagan zararni oldini olish uchun simulyatsiya qilingan muhitda variantlarni sinab ko’rish
uchun asosni taqdim etishdir.
REFERENCES
1.
Gaba D. Sog'liqni saqlashda simulyatsiyaning kelajakdagi ko'rinishi. Qual Saf Healthc
virtual o'rganishning dastlabki tahlili muhit.
Sabab J. Inson xatosi: modellar va boshqaruv. BMJ 2000.
Ker J, Bradley P. Tibbiy ta'limda simulyatsiya. In: Swanick T,ed. Tibbiy ta'lim seriyasini
2.
SHAPING STUDENTS’THINKING SKILLS. INTERNATIONAL JOURNAL OF
DISCOURSE ON INNOVATION, INTEGRATION AND EDUCATION, 1, 37-40.
Raximqulova, M. (2021). TA’LIMGA INNOVATSION YONDASHUV–O’QITISH
SAMARADORLIGINI OSHIRISH OMILI SIFATIDA. INTEGRATION OF SCIENCE,
EDUCATION AND PRACTICE. SCIENTIFIC-METHODICAL JOURNAL, 118-121.
3.
Fayzullayeva, G. S. (2017). Pupils’ Speech Interaction in Various Stages of Education and
Development Their Creative Intellection. www. auris-verlag. de.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 10 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
605
4.
Amrilloevich, I. A. (2022). COGNITIVE COMPETENT AS A KEY FACTOR IN THE
2004.
Rubio-Gurung S, Putet G, Touzet S va boshqalar. In situ simulyatsiya neonatal tushunish,
2014.
5.
Dieckmann P, Gaba D, Rall M. Nazariyni chuqurlashtirish ijtimoiy amaliyot sifatida
bemorni simulyatsiya qilish asoslari. Simul Sog'liqni saqlash 2007.
6.
Kneebone RL. Chiziqni kesib o'tish: simulyatsiya va chegara hududlar. Simul Healthc
reanimatsiya bo'yicha trening.
