ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 11 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
867
BARKAMOL AVLODNI TARBIYALASHDA IJTIMOIY FANLARNING AHAMIYATI
Axmedova Gulrux Olimovna
Osiyo Xalaqaro Universiteti
Ijtimoiy va filologiya kafedrasi o’qituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.10204199
Annotatsiya.
Mazkur maqola tarix darslarini o’tishda pedagogik yondashuv, XXI asrda
erkin fikrlaydigan yosh avlodni tarbiyalashning asosiy vazifalari haqida ma’lumot beriladi.
Tanqidiy va erkin fiklashda tarix darslarining ijtimoiy fanlarda o’rni yoritib beriladi.
Kalit so’zlar
: pedagogik, kompetensiya, sivilizatsiya, renesans, innovatsiya, globallashuv,
texnologiya, meros, tanqidiy.
THE IMPORTANCE OF THE SOCIAL SCIENCES IN THE UPBRINGING OF A
HARMONIOUS GENERATION
Abstract.
This article will provide information about the pedagogical approach to taking
history lessons, the main tasks of raising a free-minded young generation in the 21st century. In
critical and free fiction, the role of history lessons in the Social Sciences is highlighted.
Keywords:
pedagogical, competence, civilization, Renaissance, innovation, globalization,
technology, heritage, critical.
ВАЖНОСТЬ СОЦИАЛЬНЫХ НАУК В ВОСПИТАНИИ ГАРМОНИЧНОГО
ПОКОЛЕНИЯ
Аннотация.
В данной статье дается информация о педагогическом подходе к
проведению уроков истории, об основных задачах воспитания подрастающего поколения
свободомыслящих в XXI веке. В критическом и свободомыслии освещается роль уроков
истории в общественных науках.
Ключевые слова:
педагогика, компетентность, цивилизация, возрождение,
инновации, глобализация, технологии, наследие, критика.
Ta’lim jarayoni mamlakatning ertangi kuni uning kelajagini belgilab beruvchi bosh mezon
bo’lib xizmat qiladi. Ta’lim jarayonini yanada sifatli va jahon andozalariga mos tarzda tashkil etish
uchun har bir darsda yangi pedagogik texnologiyadan, turli ko’rgazmali qurol, innovatsion
vositalardan qo’llanish zarur. Globallashuv jarayoni shiddat bilan rivojlanayotgan davrda axborot
xurujlarining xavfi yosh avlod tarbiyasiga ta’siri bo’layotghani bejis emas. Biz muhandis
pedagoglardan yoshlarning ilk bog’cha, maktab, keyinchalik akademik litsey va kasb-hunar
kollejlari hamda oliy o’quv yurtlartida ta’lim olayotgan davrda milliy qadriyatlarimizning naqadar
uzoq davrga borib taqalishi, yurtimiz jahon sivilizatsiyasiga o’zining katta hissa qo’shganligini
ulug’ bobolarimiz Abu Nasr Forobiy, Ahmad al Farg’oniy,Ibn Sino, Abu Rayhon Beruniy,
Mahmud Az-Zamaxshariylarning boy ilmiy merosi, ular kashf etgan fan sohalari dunyo olimlari
tomonidan hozirgi kungacha foydalanayotgani, har bir dars jarayonida aytib, o’quvchilarni milliy
qadriyat va an’analarimizga hurmat, faxrlanish tuyg’ularini singdirishimiz lozim.
O’zbekiston “yangi renesans” davridan borayotgan paytda ustoz murabbiylardan katta
mas’uliyat va zahmatli mehnat talab etadi. Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyev tashabbuslari bilan
tashkil etilgan Prezident va Ixtisoslashgan maktablarda ta’lim olayotgan yosh avlodni dunyo
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 11 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
868
tajribalari asosida bilim olishi, erkin fiklab, tanqidiy baho berishi bu ta’limga bo’lgan e’tiborning
yorqin dalilidr. Hozirgi kunda yurtimiz maktablarida ham Prezident maktab va ixtisoslashgan
maktablar baholash tizimi qo’llanilyapti.
Ijtimoiy fanlarni o’tishda “kichik guruhlar” bilan ishlash usulining samaradorligi tarix
darslarida yaqqol namoyon bo’ladi. Bunda talaba- yoshlar guruhlarga bo’linib mavzu yuzasidan
oldin vazifalar beriadi. Dars davomida bo’lgan tarixiy voqea-hodisaga tanqidiy tahliliy baho berish
vazifasi qo’yiladi. Hattoki mavzu davomida o’quvchi, talaba yoshlar mustaqil bilim olishga
intiladi. Guruhlar o’rtasida fikrlar almashuvi ularda ko’p bilim va salohiyatni shakllantirishga
yordam beradi.
Darslarda
“sudya”
metodini qo’llash ham yuz bergan voqeaning ijobiy va salbiy
tomonlarini bayon etishadi. Masalan o’rta asrlardagi
“Oq kiyimlilar”
qo’zg’oloni mavzusida
qo’zg’olondagi voqealarga tanqidiy va tahliliy fikr bildirashadi. Bu metod orqali yosh avlod o’z
xatt-harakatini tahlil qiladigan. olgan tarixiy bilimlarini hayotda qo’llaydigan shaxs bo’lib voyaga
yetishadi. Bu zamonaviy ta’limga bo’lgan talabning bir belgisi ”kompetensiya” shakllanishida
muhim rol o’ynaydi.
”Tasviriy ifoda”
metodi orqali ijtimoiy fan o’qituvchilari tarixiy shaxs,voqea
hodisa,davlatlar geografiyasi,qadriyatlar va urf-odatlarini tasvirini ko’rgazma sifatida foyfalanish
orqali ularning tasavvur va bilish qobiliyatini oshirishda xizmat qiladi. Tarix, falsafa, tarbiya
darslarida turli innovatsion metodlar asosida millliy urf-odat va qadriyatlarimizni yoshlar ongiga
singdirishimiz zarur. Shuning uchun ham yosh avlodga ta’lim- tarbiya berayotgan pedagoglarni
birinchi navbatda vatan ravnaqi, yurt rivoji, xalq farovonligiga hissa qo’shadigan insonlar qilib
tarbiyalash zarur.
Mamlakatimiz taraqqiyoti, uning dunyo mamlakatlari ichidagi o’rnini ma’naviy jihatdan
yuksak salohiyatli insonlar belgilaydi. Shuning uchun har bir yosh avlodni ota-bobolarimiz pandi
nasihatlari, o’gitlar, qadriyatlarimiz bilan tarbiyalashimiz lozim. Ana shu maqsadda o‘qituvchilar
tomonidan ta’lim jarayonida o‘qitishning zamonaviy metodlarini keng qo‘llash zarurati mavjuddir.
O‘qitishning zamonaviy metodlarini qo‘llash o‘qitish jarayonida yuqori samaradorlikka erishishga
olib keladi. Ta’lim metodlarini tanlashda har bir darsning didaktik vazifasidan kelib chiqib tanlash
maqsadga muvofiq sanaladi.
An’anaviy dars shaklini saqlab qolgan holda, unga turli-tuman ta’lim oluvchilar faoliyatini
faollashtiradigan metodlar bilan boyitish ta’lim oluvchilarning o‘zlashtirish darajasining
ko‘tarilishiga olib keladi. Buning uchun dars jarayoni oqilona tashkil qilinishi, ta’lim beruvchi
tomonidan ta’lim oluvchilarning qiziqishini orttirib, ularning ta’lim jarayonida faolligi muttasil
rag‘batlantirilib turilishi muhim.
Birinchi Prezidentimiz Islom Karimov ta’biri bilan aytganda “Vatanimizning kelajagi,
xalqimizning ertangi kuni, mamlakatimizning jahon hamjamiyatidagi obro’-e’tibori avvalambor
farzandlarimizning unib-o’sib, ulg’ayib qanday inson bo’lib hayotga kirib borishiga bog’liqdir.
Biz bunday o’tkir haqiqatni hech qachon unutmasligimiz kerak.”
REFERENCES
1.
Karimov.I. O’zbekiston XXI asr bo’sag’asida xavfsizlikka tahdid barqarorlik shartlari va
kafolatlari T.,O’1997
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 11 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
869
2.
Karimov.I. Yuksak ma’naviyat engilmas kuch.T., M 2008,18-29b
3.
Yuldoshev J., Usmonov S. “Zamonaviy pedagogik texnologiyalarni amaliyotga joriy
qilish” –T. 2008
4.
O‘zbekiston xalqlari tarixi. 1—2 tom.. Akademik A.Asqarovtahriri ostida, 1992
5.
O‘zbekistonning yangi tarixi. Birinchi kitob. Turkiston chor Rossiyasi
mustamlakachiligi davrida. «Sharq» nashriyot matbaa kontserni Bosh tahririyati.
Toshkent, 2000.
6.
Vahobovna, S. G. (2021). Khoja Abdulkhaliq Ghijduvani And Its Method.
European
Journal of Humanities and Educational Advancements
,
2
(10), 39-40.
7.
7.Муродова, Д. А. (2022). ЦВЕТОВАЯ ГАММА В ЛИРИКЕ А. ПУШКИНА. Oriental
renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 2(2), 432-434.
8.
Murodova, D. (2023). THE CONCEPT OF THE WORDS "GENEROSITY AND
COWARDICE" IN THE LAK LANGUAGES. Modern Science and Research, 2(6), 1147–
1149.
9.
Муродова Д. (2023). КОНЦЕПЦИЯ СЛОВ "ВЕЛИКОДУШИЕ И ТРУСОСТЬ" В
ЛАКСКИХ ЯЗЫКАХ. Современная наука и исследования, 2(6), 1147-1149
10.
10.Муродова, Д. (2023, April). АРАБСКИЕ СЛОВА ИСПОЛЬЗУЕМЫЕ В
СОВРЕМЕННОМ РУССКОМ ЯЗЫКЕ. In
Academic International Conference on Multi-
Disciplinary Studies and Education
(Vol. 2, No. 2, pp. 156-158).
11.
Murodova, D. (2023). PROBLEMS OF RESEARCH OF VERBAL CONSTRUCTIONS
WITH DEPENDENT OBJECT IN THE RUSSIAN AND UZBEK
LANGUAGES.
Modern Science and Research
,
2
(3), 232–235. Retrieved from
https://inlib
12.
Муродова. Д. А. (2023). ОБРАЗ МАТЕРИ В ПРОЗЕ Ч.Т.АЙТМАТОВА.
GOLDEN
BRAIN
,
1
(5),
26–29.
Retrieved
from
https://researchedu.org/index.php/goldenbrain/article/view/1685
13.
Муродова. Д. А. (2023). ЦВЕТОВАЯ ГАММА В ЛИРИКЕ А. ФЕТА.
GOLDEN
BRAIN
,
1
(2),
300–303.
Retrieved
from
https://researchedu.org/index.php/goldenbrain/article/view/1355
14.
Муродова, Д. А. (2023). ОБРАЗ МАТЕРИ В ПРОЗЕ Ч.Т.АЙТМАТОВА.
GOLDEN
BRAIN
,
1
(5),
26–29.
Retrieved
from
https://researchedu.org/index.php/goldenbrain/article/view/1685
15.
Rashidovna, M. F., & Arabovna, M. D. (2023). Psychology of Family Relations in the"
Female Prose" of Russian and Uzbek Writers.
Web of Synergy: International
Interdisciplinary Research Journal
,
2
(2), 269-274.
16.
Murodova, D. (2023). THE MATERNAL IMAGE IN WOMEN'S PROSE OF THE LATE
TWENTIETH CENTURY.
Modern Science and Research
,
2
(10), 143-146.
17.
Sadullayev, U. (2023). THE ROLE OF WOMEN IN NEIGHBORHOOD
MANAGEMENT IN UZBEKISTAN.
Modern Science and Research
,
2
(9), 132-135.
18.
Shokir o'gli, U. S. (2023). MILLIY QADRIYATLARIMIZ ASROVCHISI.
Journal of
new century innovations
,
35
(1), 79-80.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 11 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
870
19.
Sadullayev, U. (2023). THE ROLE OF THE NEIGHBORHOOD IN THE SOCIAL
DEVELOPMENT OF SOCIETY.
Modern Science and Research
,
2
(10), 755-757.
20.
Shokir O’g’li, S. U. (2023). THE IMPORTANCE OF THE MAHALLA SYSTEM’S
REFORMATIONS IN NEW UZBEKISTAN.
International Journal Of History And
Political Sciences
,
3
(10), 25-30.
21.
Sadullayev, U. (2023). O’zbekistonda xotin-qizlarga berilayotgan e’tibor: mahalla
boshqaruvida xotin-qizlarning roli. In
Oriental Conferences
(Vol. 1, No. 1, pp. 551-556).
ООО «SupportScience».
22.
Shokir o’g’li, S. U. (2023). MAHALLANING JAMIYAT IJTIMOIY
TARAQQIYOTIDAGI O’RNI.
Научный Фокус
,
1
(6), 369-371.
23.
Shokir O’g’li, S. U. (2023). THE IMPORTANCE OF THE MAHALLA SYSTEM’S
REFORMATIONS IN NEW UZBEKISTAN. International Journal Of History And
Political Sciences, 3(10), 25-30.
24.
Sadullayev, U. (2023). THE ROLE OF THE NEIGHBORHOOD IN RAISING A
SPIRITUALLY MATURE GENERATION. Modern Science and Research, 2(10), 488-
493.
25.
Shokir o’g’li, S. U. (2023). MAHALLANING JAMIYAT IJTIMOIY
TARAQQIYOTIDAGI O’RNI. Научный Фокус, 1(6), 369-371.
