ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
464
KUCHLI TA’SIR ETUVCHI ZAHARLI MODDALAR (KTZM) QO‘LLANILADIGAN
OBYEKTLARDAGI AVARIYADA KIMYOVIY HOLATNI BAHOLASH.
Muradov Sirojiddin Husan o‘g‘li
Qarshi muhandislik-iqtisodiyot instituti
“Mehnat muhofazasi va texnika xavfsizligi” kafedrasi stajyor-o‘qituvchisi.
Qarshi, O‘zbekistan
https://doi.org/10.5281/zenodo.10828098
Annotatsiya.
Ushbu maqolada, kimyoviy holatni baholash, taxlil qilish usllari hamda
sano’at obektlarida REM, (KTZM)ni aniqlash, kimyoviy holatni baholashda havoning turg’unlik
darajasi belgilari haqida muallifning nazariy, ummumlashtiruvchi fikrlari keltirilgan. Maqola
mehnat muhoazasi va texnika xavfsizligi yunalishlari talablari, mehnat muhofazasi va xavfsizlik
mutaxassislari hamda keng izlanuvchilar uchun muljallangan.
Kalit so‘zlar va iboralar:
“Kimyoviy holat, kimyoviy holatni baholash, xavfsizlik, KTZM,
izotermiya, konveksiya, sanoat korxonalari, agressiv moddalar”.
ASSESSMENT OF THE CHEMICAL SITUATION IN AN ACCIDENT IN
FACILITIES USING STRONG TOXIC SUBSTANCES (KTZM).
Abstract.
In this article, the author's theoretical and general opinions are presented about
methods of chemical state assessment, analysis, determination of REM, (KTZM) in industrial
objects, signs of air stagnation level in chemical state assessment. The article is intended for the
requirements of labor protection and technical safety directions, labor protection and safety
specialists, and general readers.
Key words and phrases:
"Chemical state, assessment of chemical state, safety, KTZM,
isotherm, convection, industrial enterprises, aggressive substances."
ОЦЕНКА ХИМИЧЕСКОЙ СИТУАЦИИ ПРИ АВАРИИ НА ОБЪЕКТАХ,
ИСПОЛЬЗУЮЩИХ СИЛЬНО ТОКСИЧНЫЕ ВЕЩЕСТВА (КТЗМ).
Аннотация.
В статье изложены теоретические и общие соображения автора об
оценке химического состояния, методах анализа, определении РЗМ (КТЗМ) в
промышленных объектах, признаках уровня застоя воздуха при оценке химического
состояния. Статья предназначена для требований направлений охраны труда и
технической безопасности, специалистов по охране труда и технике безопасности, а
также широкого круга читателей.
Ключевые слова и фразы:
«Химическое состояние, оценка химического состояния,
безопасность, КТЗМ, изотерма, конвекция, промышленные предприятия, агрессивные
вещества».
Kirish.
Kimyoviy holat deb- dushman tomonidan kimyoviy qurollar ishlatilganda, yoki
kimyoviy obyektlarda halokat yuz berganda atrof-muhitga kuchli ta’sir etuvchi zaharli moddalar
(KTZM) tarqalganligi natijasida hosil bo‘lgan sharoitga aytiladi.
Kimyoviy holatni baholash deganda – kuchli ta’sir etuvchi zaharli moddalarni odamlarga,
hayvonlarga, suv va boshqa obyektlarga ta’sir etish darajasini aniqlash hamda kimyoviy hujum
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
465
yoki ishlab chiqarish tarmoqlaridagi falokat oqibatlarini tugatish uchun eng maqbul uslubni
tanlash tushuniladi.
Tadqiqot
metodlari.
Tadqiqot jarayonida ilmiy va o‘quv-uslubiy adabiyotlar tahlili,
pedagogik-tarixiy kuzatuv, umumlashtirish, metodlaridan foydalanildi.
Tadqiqot natijalari va muhokamalar.
KTZM ishlatiladigan obyektlardagi avariyada
kimyoviy holatni baholash, fuqarolarni zaharlanish o’choqlarida bo’lishlari mumkin bo’lgan
holda, ularni himoyalanishini tashkil etish maqsadida o’tkaziladi.
Kimyoviy holatni baxolashda bashorat usuli bo‘yicha zaxarlangan xavoning tarqalishi
uchun qulay b‘lgan sharoitda (inversiya, shamol tezligi 1m|s. da) ob’ektdagi barcha KTZM
zaxiralarining tashqariga chiqib ketishi (tukilish) okibatlarini o‘rganish orkali aniqlanadi.
KTZM saqlanadigan zaxirasining falokatini baxolash, xaqiqatda sodir bo‘lgan vaziyatda
utkaziladi. Bunda zaxarli moddalarning aniq miqdori va ob xavo sharoitlari xisobga olinadi.
SHunga xam axamiyat berish lozimki, qaynash xarorati 20°S dan past bo‘lgan zaxarli
moddalarni (masalan, fozgen, vodorod ftorid va shunga uxshashlar) to‘kilishi bilan juda oz vaqt
mobaynida bug‘lanib ketadi va bug‘langan zaxarli modda miqdori, uning tukilgan suyuk
miqdoriga teng b‘ladi. Agar qaynash harorati 20°S dan yuqori bo‘lgan (uglerod (IV) sulfid, sinil
kislotasi va boshqalar) va qaynamaydigan zaxarli suyukliklar (ammiak, xlor, oleum va xokazolar)
usha ob’ekt hududi bo‘ylab tarqaladi va xavoning yer ustki qatlamini zaharlaydi.
KTZM bo‘lgan joylardagi kimyoviy xolatni baxolashda, kimyoviy zaxarlangan hudud
o‘lchamini, kimyoviy shikastlanish uchog‘ini, zaxarli havoning hududga yetib kelish va
shikastlash vaqtini xamda kimyoviy shikastlanish uchoqlarida fuqarolarni talafotlanish extimollari
ko‘zda tutiladi.
Shunga ham ahamiyat berish lozimki, qaynash harorati 20
o
S dan past bo’lgan zaharli
moddalarni (masalan, fozgen, vodorod ftorid va shunga o’xshashlar) to’kilishi bilan juda oz vaqt
mobaynida bug’lanib ketadi va bug’langan zaharli modda miqdori, uning to’kilgan suyuq
miqdoriga teng bo’ladi. Agar qaynash harorati 20
o
S dan yuqori bo’lgan (uglyerod (IV) sul’fid,
sinil kislotasi va boshqalar) va qaynamaydigan zaharli suyuqliklar (ammiak, xlor, oleum va h.k.)
o’sha obyekt hududi bo’ylab tarqaladi va havoning yer ustki qatlamini zaharlaydi.
KTZM bo’lgan joylardagi kimyoviy holatni baholashda, kimyoviy zaharlangan hududni
o’lchami, kimyoviy shikastlanish o’chog’i, zaharli havoni hududga etib kelish vaqti, shikastlash
vaqti hamda kimyoviy shikastlanish o’choqlarida fuqarolarni talofatlanish ehtimollari ko’zda
tutiladi.
Ochiq joyda KTZM bilan zaharlangan havoning tarqalish chuqurligi (KTZM idishi
himoyalanmagan, Shamol tezligi 1m/s, izotermiya)*
1-jadval
KTZM nomi
Idishdagi KTZM miqdori (obyektda), (Tona)
5
10
25
50
75
100
Xlor, fozgen
4,6
7
11,5
16
19
21
Ammiak
0,7
0,9
1,3
1,9
2,4
3
Oltingugurt (II) oksid
0,8
0,9
1,4
2
2,5
3,5
Vodorod sulfid
1,1
1,5
2,5
4
5
8,8
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
466
* Izoh: inversiyada havo qatlamining tarqalish chuqurligi taxminan 5 barobar katta,
konveksiyada esa izotermiyaga nisbatan 5 marta kichik bo’ladi.
Havoning vertikal turg’unlik darajasini shamol tezligiga bog’liqligi (holatlar uchun
to’g’rilovchi koeffitsient).
2-jadval
Havoning vertikal turg‘unlik
darajasi
Shamol tezligi, m/s
1 2
3
4
5
6
Inversiya
1 0,6
0,45
0,38
-
-
Izotermiya
1
0,71
0,55
0,5
0,45
0,41
Konveksiya
1 0,7
0,62
0,55
-
-
Ba’zi KTZM larning parchalanish vaqti (Shamol tezligi – 1m/s)*
3-jadval
KTZM nomi
Saqlanish turi
Himoyalanmagan
Himoyalangan
Xlor
1,3
22
Fozgen
1,4
23
Ammiak
1,2
20
Oltingugurt (IV) oksid
1,3
20
Vodorod sulfid
1
19
*Izoh. SHamol tezligi 1 m/s.dan yuqori bo’lganda quyidagi to’g’rilovchi koeffitsientlardan
foydalaniladi:
4-jadval
Shamol tezligi m/s
1
2
3
4
5
6
To’g’rilovchi koeffitsient
1
0,7
0,55
0,43
0,37
0,32
Ilova: Shamol tezligi 1m/s dan yuqori bo‘lganda quyidagi to‘g‘rilovchi koeffitsientlar
olinadi:
KTZM ta’siridagi shikastlanish chog’ida fuqarolarning talofotlanish soni, foiz *
Odamlarning joylashgan sharoiti fuqarolarning gazniqob bilan ta’minlanganligi,
foiz
5-jadval
Odamlarning
joylashgan Sharoiti
Fuqarolarning gazniqob bilan ta’minlanganligi, foiz
0
20
30
40
50
60
70
80
90
Ochiq joyda
90-100
75
65
58
50
40
35
25
18
InShootlarda,
oddiy boshpanada
50
40
35
30
27
22
18
14
9
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
467
*Izoh: shikastlanish chog’ida odamlarning taxminiy talafotlanish darajasi (foiz): yengil
darajada shikastlanish-25; O’rtacha va og’ir darajada-40; O’lim bilan yakunlanadigan holatda-35.
6-jadval
Shamol
tezligi
Inversiya
Izotermiya
Konveksiya
R<10km
R>10km
R<10km
R>10km
R<10km
R>10km
1m/s
2
2.2
1.5
2
1.5
1.8
2m/s
4
4.7
3
4
3
3.5
3m/s
6
7
4.5
6
4.5
5
4m/s
-
-
6
8
-
-
5m/s
-
-
7.5
10
-
-
6m/s
-
-
9
12
-
-
Ilova: Zaxarli xavoning urtacha tezligi.
Xulosa.
Kuchli ta'sir etuvchi zaharli moddalar bilan ishlaydigan sanoat tarmoqlarida
nafaqat avariya oqibatidan fuqarolarga qavf-xatar keltirishi mumkin, balki shu tarmoqlardan
chiqindi maqsulotlar xam (atmosferaga yoki suv qavzalariga chiqarib yuborilishi) atrof muqitni va
tabiatni ifloslantirishi oqibatida insonlar qayotiga jiddiy xavf soladi. Bu borada ayniqsa,
metallurgiya, kimyo, biotexnologiya, rezina-texnika, neftni qayta ishlovchi va boshqa sanoat
tarmoqlarining salbiy ta'siri juda kattadir. Respublikamizdagi ayrim sanoati rivojlangan ayrim
shaharlarda, jumladan, Samarqand, Farqona, Andijon, Qo’qon, Angren, Olmaliq, Chirchiq,
Navoiy va boshqa shaxarlarda havoning ifloslanish darajasi me'yoridan 1,5-2 marta xatto ayrim
joylarda 3-6 marta ortiq.
REFERENCES
1.
Xidirova Dildora, Muradov Sirojiddin. O‘zbekiston respublikasi hududida seysmoaktiv
hududlar va zilzilaning xavfliligi//Innovative Development in Educational Activities. 2024.
167-172
2.
Muradov S. ЭCONOMIC ANALYSIS OF PROFITS IN THE FIELD OF LABOR
PROTECTION //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 1. – С. 1239-1245.
3.
Мурадов, С. (2024). PRINCIPLES OF ENSURING THE SAFETY OF USING LIFTING
CRANES IN CONSTRUCTION-ASSEMBLY WORKS. MODERN SCIENCE AND
RESEARCH, 3(2), 933–939.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10684936
4.
МУРАДОВ
СИРОЖИДДИН
учитель-стажер.
Каршинский
инженерно-
экономический институт кафедра «Охрана труда и техника безопасности» Республики
Узбекистан. (2024). НЕКОТОРЫЕ АСПЕКТЫ БЕЗОПАСНОСТИ ПРИМЕНЕНИЯ
ГРУЗОПОДЪЕМНЫХ КРАНОВ В СТРОИТЕЛЬНО-МОНТАЖНЫХ РАБОТАХ.
Zenodo.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10684166
5.
Muradov Sirojiddin. Mehanatni muhofaza qilishning tashkiliy-psixologik asoslaridagi
mavjud muammolar//“Ekologiya, aholi xavfsizligi va mehnat muhofazasining hozirgi
kundagi dolzarb masalalari va istiqbollari”. 2023. 133-137.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
468
6.
Muradov Sirojiddin. Mehnat sharoitlari va muhitini “kaizen” usuli yordamida
takomillashtirishning innovatsion yechimlari//“Ekologiya, aholi xavfsizligi va mehnat
muhofazasining hozirgi kundagi dolzarb masalalari va istiqbollari”.2023. 249-253.
7.
Muradov Sirojiddin. Mehnatni muhofaza qilish sohasida yuk ortish va tushirish ishlaridagi
yukchilar uchun ishlarning xavfsizligi kategori va qoidalari tahlili//“Ekologiya, aholi
xavfsizligi va mehnat muhofazasining hozirgi kundagi dolzarb masalalari va istiqbollari”.
2023. 232-242
8.
Muradov Sirojiddin. Mehnatni muhofaza qilishning rivojlanish tarixiy bosqichlarini
o‘rganish//“Ekologiya, aholi xavfsizligi va mehnat muhofazasining hozirgi kundagi dolzarb
masalalari va istiqbollari”. 2023. 243-248
9.
Muradov Sirojiddin. Sanoat korxonalari rahbar va mutaxassislarining mehnat muhofazasi
bo‘yicha bilimlarini tekshirishni raqamli texnalogiyalar asosida tashkil etishning
ahamiyati//“Ekologiya, aholi xavfsizligi va mehnat muhofazasining hozirgi kundagi dolzarb
masalalari va istiqbollari”. 2023. 146-150
10.
Muradov Sirojiddin. Xavfli sanoat korxonalarida ishchilarni xavfli gaz va zaxarli moddalar
ta’siridan himoya qilishga qaratilgan inovatsion yechimlar//“Ekologiya, aholi xavfsizligi va
mehnat muhofazasining hozirgi kundagi dolzarb masalalari va istiqbollari”. 2023. 402-405
11.
Muradov Sirojiddin Husan o‘g‘li. Sanoat korxonalari rahbar va mutaxassislarining mehnat
muhofazasi bo‘yicha bilimlarini tekshirishni raqamli texnalogiyalar asosida tashkil etishning
ahamiyati// Aholi bandligi sohasidagi davlat siyosatining amalga oshirishning dolzarb
masalalari. 2023/10/26. 180-183
12.
Мурадов Сирожиддин. Определение отдыха и отпусков на основании нового
трудового кодекса// Aholi bandligi sohasidagi davlat siyosatining amalga oshirishning
dolzarb masalalari. 2023/10/26. 17-21
13.
MURADOV SIROJIDDIN HUSAN O‘G‘LI. Mehnatni muhofaza qilishning rivojlanish
tarixiy bosqichlarini o‘rganish// Aholi bandligi sohasidagi davlat siyosatining amalga
oshirishning dolzarb masalalari. 2023/10/26. 8-16
14.
Muradov, S. (2023). ISHLAB CHIQARISHDAGI AVARIYALARNI O‘RGANISH VA
TAHLIL QILISH. Educational Research in Universal Sciences, 2(16), 474–477. Retrieved
from
http://erus.uz/index.php/er/article/view/5015
15.
Muradov Sirojiddin. Ishlab chiqarishdagi avariyalarni o‘rganish va tahlil qilish// Educational
Research in Universal Sciences, 2(16), 474–477.
16.
Muradov S. ISHLAB CHIQARISHDAGI AVARIYALARNI O‘RGANISH VA TAHLIL
QILISH //Educational Research in Universal Sciences.
– 2023. – Т. 2. – №. 16. – С. 474-477.
17.
Sirojiddin M., Umurzoq E. INNOVATIVE SOLUTIONS FOR IMPROVEMENT OF
WORKING CONDITIONS AND ENVIRONMENT THROUGH THE KAIZEN METHOD
//International journal of advanced research in education, technology and management. –
2023. – Т. 2. – №. 12. – С. 42-47.
18.
Sultonova D. N., & Siddiqova M. A. qizi. (2023). COLOR SCHEME IN THE
FORMATION OF THE ARTISTIC ENVIRONMENT OF THE INTERIOR OF MODERN
EDUCATIONAL CENTERS. Educational Research in Universal Sciences, 2(14), 109–115.
Retrieved from
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
469
19.
Sultonova D. N., qizi Siddiqova M. A. COLOR SCHEME IN THE FORMATION OF THE
ARTISTIC ENVIRONMENT OF THE INTERIOR OF MODERN EDUCATIONAL
CENTERS //Educational Research in Universal Sciences.
– 2023. – Т. 2. – №. 14. – С. 109-115.
20.
Muradov Sirojiddin Husan o`g`li, Xakimov Xurshid Hamidulla o‘g‘li, & Siddiqova
Madinabonu Asatilla qizi. (2021). NEW INNOVATIVE ENGINEERING SOLUTIONS TO
THE PROBLEMS OF SIGNALIZATION AND SECURITY SYSTEMS. European Journal
of
Life
Safety
and
Stability
(2660-9630),
2,
28-30.
Retrieved
from
http://www.ejlss.indexedresearch.org/index.php/ejlss/article/view/13
21.
Muradov S. H. o‘g‘li, & Zayniyev , U. U. o‘g‘li. (2023). PRINCIPLES OF PASSING AND
DOCUMENTING INSTRUCTIONS ON SAFETY TECHNIQUES. Educational Research
in
Universal
Sciences,
2(14),
116–119.
Retrieved
from
http://erus.uz/index.php/er/article/view/4395
22.
Muradov Sirojiddin Husan o‘g‘li, Zayniyev Ulfat Utkir o‘g‘li. PRINCIPLES OF PASSING
AND DOCUMENTING INSTRUCTIONS ON SAFETY TECHNIQUES. Educational
Research in Universal Sciences. 2023-11
23.
Sirojiddin M., Umurzoq E. INNOVATIVE SOLUTIONS FOR IMPROVEMENT OF
WORKING CONDITIONS AND ENVIRONMENT THROUGH THE KAIZEN METHOD
//International journal of advanced research in education, technology and management. –
2023. – Т. 2. – №. 12. – С. 42-47.
24.
Muradov Sirojiddin; Egamberdiyev Umurzoq. INNOVATIVE SOLUTIONS FOR
IMPROVEMENT OF WORKING CONDITIONS AND ENVIRONMENT THROUGH
THE KAIZEN METHOD//International journal of advanced research in education,
technology and management. – 2023. – Т. 2. – №. 12. – С. 42-47.
25.
Husan o‘g‘li M. S., Hamidulla o‘g‘li X. X. Siddiqova Madinabonu Asatilla qizi. NEW
INNOVATIVE
ENGINEERING
SOLUTIONS
TO
THE
PROBLEMS
OF
SIGNALIZATION AND SECURITY SYSTEMS //European Journal of Life Safety and
Stability (2660-9630). – 2021. – Т. 2. – С. 28-30.
26.
Husan o‘g‘li M. S., Shavkat o‘g‘li E. D. INNOVATIVE SOLUTIONS TO PROTEC T
WORKERS FROM DANGEROUS GAS AND TOXIC SUBSTANCES IN HAZARDOUS
INDUSTRY ENTERPRISES //Educational Research in Universal Sciences. – 2023. – С.
11-17.
27.
Muradov S. H. o‘g‘li, & Egamov , D. S. o‘g‘li. (2023). INNOVATIVE SOLUTIONS TO
PROTEC T WORKERS FROM DANGEROUS GAS AND TOXIC SUBSTANCES IN
HAZARDOUS INDUSTRY ENTERPRISES. Educational Research in Universal Sciences,
2(14), 340–342. Retrieved from
http://erus.uz/index.php/er/article/view/4443
28.
O‘G E. L. A. A. et al. PHYSIOLOGICAL AND HYGIENE BASIS OF HUMAN LABOR
ACTIVITY //International journal of advanced research in education, technology and
management. – 2023. – Т. 2. – №. 11.
29.
MURADOV SIROJIDDIN HUSAN O‘G‘LI; ESHPO‘LATOV AZIZBEK ADHAM
O‘G‘LI. PHYSIOLOGICAL AND HYGIENE BASIS OF HUMAN LABOR ACTIVITY//
International
journal
of
advanced
research
in
education,
technology
and
management.2023.266-273.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
470
30.
Rakhimov, O. D., and S. H. Muradov. "Digitalization of Instructions on Labor Protection
and Safety Techniques." European journal of life safety and stability (EJLSS) 24 (2022): 80-
86.
31.
O.D. Rakhimov, Muradov S.H. Digitalization of Instructions on Labor Protection and Safety
Techniques. // European journal of life safety and stability (EJLSS). 2022. №24. Р.80-86.
32.
O‘G‘LI M. S. H. ANALYSIS OF “MEASURES TO ENSURE OCCUPATIONAL
SAFETY IN THE FIELD OF CARGO TRANSPORTATION AND LOADING.”
//International journal of advanced research in education, technology and management. –
2023. – Т. 2. – №. 9.
33.
MURADOV SIROJIDDIN HUSAN O‘G‘LI. ANALYSIS OF “MEASURES TO ENSURE
OCCUPATIONAL SAFETY IN THE FIELD OF CARGO TRANSPORTATION AND
LOADING.”// INTERNATIONAL JOURNAL OF ADVANCED RESEARCH IN
EDUCATION, TECHNOLOGY AND MANAGEMENT. Vol. 2 No. 9 (2023). 127-133
34.
ЎҒЛИ Р. Х. Ф., СИРОЖИДДИН М. ИЗУЧЕНИЯ УСЛОВИЯ ТРУДА В КОМПАНИИ
ЕВРОПЫ. МУРАДОВ СИРОЖИДДИН //International journal of advanced research in
education, technology and management. – 2023. – Т. 2. – №. 10.
35.
ЎҒЛИ, РАЖАБОВ ХУРШИД ФАХРИДДИН, and МУРАДОВ СИРОЖИДДИН.
"ИЗУЧЕНИЯ УСЛОВИЯ ТРУДА В КОМПАНИИ ЕВРОПЫ. МУРАДОВ
СИРОЖИДДИН." International journal of advanced research in education, technology and
management 2.10 (2023).
36.
ЎҒЛИ, Р. Х. Ф., & СИРОЖИДДИН, М. (2023). ИЗУЧЕНИЯ УСЛОВИЯ ТРУДА В
КОМПАНИИ ЕВРОПЫ. МУРАДОВ СИРОЖИДДИН. International journal of advanced
research in education, technology and management, 2(10).
37.
Rayimkulov A., Murodov S. Some Issues of Safety in the Use of Tower Cranes Used in
Construction Projects //JournalNX. – С. 301-308.
38.
Rayimkulov A., Murodov S. Some Issues of Safety in the Use of Tower Cranes Used in
Construction Projects //JournalNX. – С. 301-308.
39.
Мурадов, Сирожиддин. "ПРОБЛЕМЫ ТУШЕНИЯ ПОЖАРОВ КЛАССА Е ЛИЧНЫМ
СОСТАВОМ ПОЖАРНОЙ ОХРАНЫ В МИРЕ." International journal of advanced
research in education, technology and management 2.5 (2023).
40.
Мурадов С. ПРОБЛЕМЫ ТУШЕНИЯ ПОЖАРОВ КЛАССА Е ЛИЧНЫМ
СОСТАВОМ ПОЖАРНОЙ ОХРАНЫ В МИРЕ //International journal of advanced
research in education, technology and management. – 2023. – Т. 2. – №. 5.
41.
Мурадов, С. (2023). ПРОБЛЕМЫ ТУШЕНИЯ ПОЖАРОВ КЛАССА Е ЛИЧНЫМ
СОСТАВОМ ПОЖАРНОЙ ОХРАНЫ В МИРЕ. International journal of advanced
research in education, technology and management, 2(5).
42.
Raximov
O.D,
Muradov
S.H.
SANOAT
KORXONALARI
RAHBARI
VA
MUTAXASSISLARINI MEHNAT MUHOFAZASI BO‘YICHA O‘QITISH VA
BILIMLARINI
SINOVDAN
O‘TKAZISHNI
RAQAMLASHTIRISH.
MONOGRAFIYA.2023.1-96
43.
Raximov
O.D,
Muradov
S.H.
SANOAT
KORXONALARI
RAHBARI
VA
MUTAXASSISLARINI MEHNAT MUHOFAZASI BO‘YICHA O‘QITISH VA
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
471
BILIMLARINI SINOVDAN O‘TKAZISHNI RAQAMLASHTIRISH// INTELLEKT.
MONOGRAFIYA.2023
44.
Dustkabilovich, R. O. & o`g`li, M. S. H. . (2021). Innovative Technologies in
Teachingdirectors and Specialists of Industrial Enterprises on "Labor Protection". European
Journal of Life Safety and Stability (2660-9630), 80-85. Retrieved from
http://ejlss.indexedresearch.org/index.php/ejlss/article/view/3
45.
Rakhimov Oktyabr Dustkabilovich; Muradov Sirojiddin Husan o`g`li. Innovative
Technologies in Teachingdirectors and Specialists of Industrial Enterprises on "Labor
Protection"// European Journal of Life Safety and Stability (2660-9630), 2021/12/29. 80-85.
46.
Muradov S.H; Safarov Sh. O‘. MEHNAT SHAROITLARI VA MUHITINI “KAIZEN”
USULI YORDAMIDA TAKOMILLASHTIRISHNING INNOVATSION YECHIMLARI//
PAXTA TOZALASH, TO‘QIMACHILIK VA YENGIL SANOAT SOHALARINING
TEXNOLOGIYASINI TAKOMILLASHTIRISH. 2023. 90-92
47.
СИРОЖИДДИН МУРАДОВ. ИЗУЧЕНИЯ ОХРАНА ТРУДЫ НА ПРОИЗВОДСТВЕ
КОРЕИ// ХӨДӨЛМӨР, НИЙГМИЙН ХАРИЛЦАА СУДЛАЛ. 2023. 242-247
48.
Muradov Sirojiddin Husan ugli; Odilov Muzaffar. MAIN INDICATORS OF LABOR
PROTECTION MEASURES EFFICIENCY// INTERNATIONAL JOURNAL OF
SCIENTIFIC RESEARCHERS0 2023. 201-206
49.
Sultonova D. N., qizi Siddiqova M. A. COLOR SCHEME IN THE FORMATION OF THE
ARTISTIC ENVIRONMENT OF THE INTERIOR OF MODERN EDUCATIONAL
CENTERS //Educational Research in Universal Sciences. – 2023. – Т. 2. – №. 14. – С. 109-
115.
50.
Muradov, S., & Usmonov H. (2024). MEHNATNI MUHOFAZA QILISHNING
RIVOJLANISH TARIXIY BOSQICHLARINI O‘RGANISH.
Interpretation
and
Researches
.
извлечено
от
https://interpretationandresearches.uz/index.php/iar/article/view/1915
51.
МУРАДОВ
СИРОЖИДДИН
учитель-стажер.
Каршинский
инженерно-
экономический институт кафедра «Охрана труда и техника безопасности» Республики
Узбекистан. (2024). НЕКОТОРЫЕ АСПЕКТЫ БЕЗОПАСНОСТИ ПРИМЕНЕНИЯ
ГРУЗОПОДЪЕМНЫХ КРАНОВ В СТРОИТЕЛЬНО-МОНТАЖНЫХ РАБОТАХ.
Zenodo.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10684166
52.
СИРОЖИДДИН М. НЕКОТОРЫЕ АСПЕКТЫ БЕЗОПАСНОСТИ ПРИМЕНЕНИЯ
ГРУЗОПОДЪЕМНЫХ КРАНОВ В СТРОИТЕЛЬНО-МОНТАЖНЫХ РАБОТАХ
//International journal of advanced research in education, technology and management. –
2024. – Т. 3. – №. 2. – С. 167-177.
53.
Muradov
S.
CONSTRUCTION-INSTALLATION
ISHLARIDA
KUTARAMA
KRANLARDAN USE FUNDAMENTAL SECURITY OF SUPPLY //Modern Science and
Research. – 2024. – Т. 3. – №. 2. – С. 786-792.
54.
Muradov, S. (2024). CONSTRUCTION-INSTALLATION ISHLARIDA KUTARAMA
KRANLARDAN USE FUNDAMENTAL SECURITY OF SUPPLY. Modern Science and
Research,
3(2),
786–792.
Retrieved
from
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 3 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
472
55.
Muradov, S. (2024). ASSESSMENT OF THE CHEMICAL SITUATION IN AN
ACCIDENT IN FACILITIES USING KTZM. MODERN SCIENCE AND RESEARCH,
3(2), 1142–1152.
https://doi.org/10.5281/zenodo.10701651
56.
СИРОЖИДДИН, МУРАДОВ. "РАЖАБОВ ХУРШИД ФАХРИДДИН ЎҒЛИ.
ИЗУЧЕНИЯ УСЛОВИЯ ТРУДА В КОМПАНИИ ЕВРОПЫ. МУРАДОВ
СИРОЖИДДИН."
International journal of advanced research in education, technology
and management
10 (2023): 27.
57.
Sirojiddin M., Umurzoq E. INNOVATIVE SOLUTIONS FOR IMPROVEMENT OF
WORKING CONDITIONS AND ENVIRONMENT THROUGH THE KAIZEN METHOD
//International journal of advanced research in education, technology and management. –
2023. – Т. 2. – №. 12. – С. 42-47.
58.
Muradov S. PRINCIPLES OF ENSURING THE SAFETY OF USING LIFTING CRANES
IN CONSTRUCTION-ASSEMBLY WORKS //Modern Science and Research. – 2024. – Т.
3. – №. 2. – С. 933-939.
59.
Muradov S. ASSESSMENT OF THE CHEMICAL SITUATION IN AN ACCIDENT IN
FACILITIES USING KTZM //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 2. – С.
1142-1152.
60.
Muradov S., Usmonov H. MEHNATNI MUHOFAZA QILISHNING RIVOJLANISH
TARIXIY BOSQICHLARINI O ‘RGANISH //Interpretation and researches. – 2024.
61.
СИРОЖИДДИН М. НЕКОТОРЫЕ АСПЕКТЫ БЕЗОПАСНОСТИ ПРИМЕНЕНИЯ
ГРУЗОПОДЪЕМНЫХ КРАНОВ В СТРОИТЕЛЬНО-МОНТАЖНЫХ РАБОТАХ
//International journal of advanced research in education, technology and management. –
2024. – Т. 3. – №. 2. – С. 167-177.
62.
Muzaffar O. MAIN INDICATORS OF LABOR PROTECTION MEASURES
EFFICIENCY Muradov Sirojiddin Husan ugli.
63.
Muradov Sirojiddin Husan ugli; Odilov Muzaffar. MAIN INDICATORS OF LABOR
PROTECTION MEASURES EFFICIENCY//
International journal of scientific researchers
2023. 201-206