ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
682
INNOVATSION LOYIHALARNI TANLASHNI ASOSIY USULLARI
Sodiqova Nigora To’rayevna
Osiyo xalqaro universiteti.
https://doi.org/10.5281/zenodo.12086848
Annotatsiya. Ushbu maqolada innovatsion loyihalar to’g’risida ma’lumotlar keltirilgan
va ularning asosiy usullari izohlangan. Tegishli jadvallar asosida asoslangan.
Kalit so’zlar: innovatsiya, innovatsion loyihalar, miqdor, narx.
THE MAIN METHODS OF SELECTING INNOVATIVE PROJECTS
Abstract. This article provides information about innovative projects and explains their
main methods. Based on the relevant tables.
Key words: innovation, innovative projects, quantity, price.
ОСНОВНЫЕ МЕТОДЫ ОТБОРА ИННОВАЦИОННЫХ ПРОЕКТОВ
Аннотация. В данной статье представлена информация об инновационных
проектах и объяснены их основные методы. По соответствующим таблицам.
Ключевые слова: инновации, инновационные проекты, количество, цена.
Yangi mahsulotni ishlab chiqarishga ketgan xarajatlar asosida narx belgilamasdan,
innovatsion loyihalarning boshqaruv hisobini to’g’ri tashkil qilish hamda «target 682ata682ng»
tizimini tanlash orqali maqsadli narx va maqsadli foyda sharoitda xo’jalik yurituvchi subyektlar
raqobatbardoshligining oshishiga hamda eksportbop mahsulotlarning ko’payishiga turtki bo’ladi.
Baholashning ballik usuli quyidagicha. Loyiha natijalariga ta’sir etuvchi eng muhim
omillar tanlab olinadi. Me’zonlar ahamiyatlilik darajasi bo’yicha terib chiqiladi. Buni
boshqaruvchilardan aniqlash mumkin, ya’ni ularga 100 banddan iborat ko’rsatgichlarni me’zonlar
guruhiga ajratish taklif etiladi. Har bir aytib o’tilgan me’zonlar bo’yicha sifatli. Baholar miqdoriy
ifodalanadi. Buni mutaxassislar mezonlarini miqdoriy ifodalsh yo’li bilan aniqlay oladilar (1–
jadval)
Innovatsion loyihani baholash va moliyalashtirish uchun ularni tanlash bo’yicha uslubiy
tavsiyanomalar O’zR davlat mulki qo’mitasi, Moliya vazirligi, Maqroiqtisodiyot vazirligi va TIF
agentligi tomonidan tasdiqlangan quyidagi asosiy innovatsion loyiha samaradorlik ko’rsatgichlari
belgilangan:
-
tijorat (moliyaviy samaradorligi) uni bevosita ishtirokchilariga loyihani amalga
oshirishiga moliyaviy oqibatlarni ko’zda tutadi.
-
budjet samaradorligi loyihani amalga oshirishini davlat hududiy va mahalliy budjetlari
uchun oqibatlarni aks ettiradi;
-
xalq xo’jaligi iqtisodiy samaradorligi innovatsion loyiha ishtirokchilarining to’g’ridan-
to’g’ri moliyaviy qiziqishlari va mumkin bo’lgan baho o’lchovlari doirasida loyihani amalga
oshirish bilan bog’liq xarajatlar va natijalar ko’zda tutadi.
1 – jadval
Innovatsion loyihalarni tanlashni asosiy usullari.
1
1
Райзберг Б.А. Государственное управление инновационними процессами. Економист. -М, 2008. 48 стр.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
683
Usul nomi va qisqacha
ta’rifi
Usul afzalliklari
Usul kamchiliklari
Usul qo’llash
muhiti
Diskon usuli– o’z o’zini
qoplash.
Daromadlarning pul
oqimi xara jatlarning
pul oqimiga tenglash
tirishda aniqla nadi.
Pul oqimi
kontseptsiyasidan
foydalanadi.
Qayta moliyalash
imkoniyati va pul
larningvaqtin chalik
bahosi hisobga
olinadi.
Agar milliy valyuta
konvertatsiyalanuvchi
bo’lmasa samarasiz
ishlaydi.
Barqaror
iqtisodiy
muhitda.
Sof joriy qiymat usuli.
Daromad va
xarajatlar
summasi
orasidagi farq
yoki loyihadan
sof pul oqimi
sifatida aniqlandi.
Agar kursatgich 0
dan 683ata bo’lsa
loyiha o’tadi, agar
0 ga teng
bo’lsa korxona
bu loyihaga
loqayd
Aksionerlar
foydasini
ko’paytirishga
qaratilgan.
Ba’zan 683ata
xarajatlar talab
qiladi.
Loyiha uzoq
muddatli
bo’lganda oz
sonli
korxonaga
to’g’ri keladi.
Rentabelli
korxonalarda va
har xil pul oqimi
loyihalariga ega
bo’lgan iuhitda.
Loyihaning tijorat samaradorligi (moliyaviy asosi) talab qilinadigan daromad me’yorlarini
ta’minlovchi moliyaviy xarajat va natijalaning o’zaro munosabati bilan aniqlanadi.
Tijorat samaradorligi loyiha uchun to’laligicha hisoblangandek alohida ishtirokchilar
uchun ham ularning qoida bo’yicha qo’yilmalari hisobi bilan ham hisoblanishi mumkin. Uning
uchun t-qadamda E
t
smara sifatida real pul oqimi xizmat qiladi.
Budjet samaradorligi ko’rsatgichlari loyihaning amalga oshirish natijalarini tegishli
(federal, regional, mahalliy) byudjetning daromadi va xarajatlariga ta’sirini aks ettiradi. Loyihada
ko’zda tutilgan regional va federal qo’llab-quvvatlash choralarini asoslash maqsadida
foydalanuvchi budjet samaradorligining asosiy ko’rsatgichi bo’lib byudjet samarasi hisoblanadi.
Integral budjet samarasi diskontlangan yillik budjet samaralarining yig’indisi sifatida yoki
budjet integral daromadlarini integral budjet xarajatlari oshirish sifatida hisoblanishi mumkin.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
684
Jahon tajribasida ilmiy-tadqiqot, ilmiy-texnik faoliyat va shu bilan birga tajribaviy
kashfiyotlar o’rtasida farqlar mavjud. Yangiliklar bozori aqliy mehnat vakillari bo’lmish olimlar,
muhandislar va boshqa mutaxassislar mehnati natijasida shakllanadi. Ularning mehnati qancha
samarali bo’lsa natija ham shuncha yuqori bo’ladi
REFERENCES
1.
Alimova, S. (2024). THE ROLE OF UZBEK PEDAGOGY IN DEVELOPING THE
SPIRITUALITY OF FUTURE TEACHERS. Modern Science and Research, 3(5), 386-392.
2.
Alimova, S. (2024). THE MAJOR FACTORS INFLUENCING ON CAREER
DEVELOPMENT AND ON ADVANCE OF A CAREER LADDER. Modern Science and
Research, 3(5), 417-425.
3.
Alimova, S. (2024). THE ROLE OF INFORMATION TECHNOLOGY IN THE
PERSONNEL MANAGEMENT SYSTEM. Modern Science and Research, 3(2), 385-390.
4.
Shamsiya, A. (2023). HR MANAGEMENT AND COACHING IN THE INNOVATIVE
ECONOMY AS A METHOD OF BUSINESS MANAGEMENT. Modern Science and
Research, 2(10), 712-717.
5.
Alimova, S. O. FEATURES OF THE STRATEGIC MANAGEMENT SYSTEM OF
INDUSTRIAL ENTERPRISES.
6.
Shadiyev, A. K. (2023). FUNCTIONS, METHODS, MANAGEMENT DECISIONS AND
SOCIAL FACTORS OF EDUCATIONAL MANAGEMENT. American Journal of Public
Diplomacy and International Studies (2993-2157), 1(9), 87-93.
7.
Шадиев, А. Х. (2020). Факторы, влияющие на развитие экотуризма. Достижения науки
и образования, (5 (59)), 31-32.
8.
Shadiyev, A. (2022). O ‘QUV EKSKURSIYASI-TURIZMNI O ‘QITISHNING
INNOVATSION USULI SIFATIDA. ЦЕНТР НАУЧНЫХ ПУБЛИКАЦИЙ (buxdu. uz),
13(13).
9.
Davronov, I. O., & Shadiyev, A. K. (2020). The cost-effectiveness of improving the quality
of hotel services. Academy, (4), 40-42.
10.
Khalilov, B. B. (2024). ROLE OF INTERNAL AUDITING IN INTERNATIONAL
COMPANIES. Gospodarka i Innowacje., 47, 413-419.
11.
Bahromjon, X., & Nargiza, N. (2023). THE PROCEDURE FOR DRAWING UP
FINANCIAL STATEMENTS IN JOINT-STOCK COMPANIES ON THE BASIS OF
INTERNATIONAL FINANCIAL REPORTING STANDARDS. Modern Science and
Research, 2(10), 805-811.
12.
Bahodirovich, K. B. (2024). RISK-BASED FINANCIAL INSTRUMENTS: THEORIES
AND CONCEPTS. Gospodarka i Innowacje., 46, 373-378.
13.
Supiyevna, B. M. (2024). DISTINCTIVE FEATURES OF PERSONAL MANAGEMENT
IN THE ACTIVITIES OF COMMERCIAL BANKS. Gospodarka i Innowacje., 47, 134-
139.
14.
Базарова, М. С., Шарипова, М., & Нуруллоев, О. (2021). “РАҚАМЛИ ИҚТИСОДИЁТ”
ДА АҲОЛИНИНГ ИШ БИЛАН БАНДЛИГИ ХУСУСИЯТЛАРИ. САМАРҚАНД
ДАВЛАТ УНИВЕРСИТЕТИ, 482.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
685
15.
Бобоев, А. Ч., & Базарова, М. С. (2019). Хорижий инвестицияларнинг
жозибадорлигини ошириш. Интернаука, (22-3), 88-90.
16.
Supiyevna, B. M. (2022). Innovatsion iqtisodiyotda inson kapitalini boshqarish tizimini
takomillashtirish.
17.
Bazarova, M. S., & Shahboz, K. (2022). Ways to increase the efficiency of available tourist
facilities in Uzbekistan. Scientific approach to the modern education system, 1(10), 16-18.
18.
Bazarova, M. (2024). DISTINCTIVE FEATURES OF PERSONAL MANAGEMENT IN
THE ACTIVITIES OF COMMERCIAL BANKS. Modern Science and Research, 3(1), 563-
567.
19.
Жумаева, З. К. (2023). ПУТИ УСТОЙЧИВОГО РАЗВИТИЯ ЭКОНОМИКИ
РЕГИОНОВ УЗБЕКИСТАНА. Gospodarka i Innowacje., 42, 530-533.
20.
Jumayeva, Z. (2024). DEVELOPMENT OF CREATIVE INDUSTRIES AS A FACTOR
OF GROWTH OF NATIONAL ECONOMY: REVIEW OF FOREIGN EXPERIENCE
AND PROSPECTS FOR THE REPUBLIC OF UZBEKISTAN. Modern Science and
Research, 3(2), 241-246.
21.
Jumayeva, Z. Q. (2017). THEORIES OF ENSURE STABILITY IN LABOUR MARKETS
OF DEVELOPED COUNTRIES. Инновационное развитие, (4), 64-66.
22.
Nafisa, R. (2024). Organization of Management in Small Business and Private
Entrepreneurship. Miasto Przyszłości, 48, 503-509.
23.
Junaydulloevich, A. A., Bakhriddinovna, A. N., & Olimovna, R. N. Business and Product
Delivery in the Context of Covid-19. JournalNX, 1305-1307.
24.
қизи Рахмонқулова, Н. О. (2023). КИЧИК САНОАТ ЗОНАЛАРИНИНГ ҲУДУДЛАР
ИҚТИСОДИЁТИНИ РИВОЖЛАНТИРИШДАГИ ЎРНИ. " Экономика и туризм"
международный научно-инновационной журнал, 6(14).
25.
Таирова, М. М., Аминова, Н. Б., & Рахманкулова, Н. О. (2020). Стратегия развития
управления цепями поставок в обрабатывающей промышленности. International
scientific review, (LXXI), 56-58.
26.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). XIZMAT KO ‘RSATISH KORXONALARINING O ‘ZIGA
XOS XUSUSIYATLARI VA AFZALLIKLARI.
27.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). XIZMAT KO'RSATISH KORXONALARI FAOLIYATI
SAMARADORLIGINI OSHIRISHNING ILMIY-NAZARIY ASOSLARI.
28.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). ZAMONAVIY MENEJMENT VA UNING USULLARINI
RIVOJLANTIRISHNING NAZARIY YONDASHUVLARI.
29.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). XIZMAT KO ‘RSATISH KORXONALARI
FAOLIYATLARINING
SAMARADORLIGINI
OSHIRISHNING
TASHKILIY
MEXANIZMINI TAKOMILLASHTIRISH. Gospodarka i Innowacje., 46, 608-615.
30.
Ikromov, E. (2024). A METHODICAL APPROACH TO EVALUATING THE
EFFICIENCY OF SERVICE ENTERPRISES. Modern Science and Research, 3(5), 180-
188.
31.
Ikromov, E. (2024). THE IMPORTANCE OF ETHICS AND CULTURE IN THE
INTRODUCTION OF MODERN METHODS OF MANAGEMENT. Modern Science and
Research, 3(5), 171-179.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
686
32.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). MENEJMENTNING ZAMONAVIY USLUBLARINI JORIY
ETISHDA ETIKA VA MADANIYATNING AHAMIYATI.
33.
Ibodulloyevich, I. E. (2024). XIZMAT KO ‘RSATISH KORXONALARI FAOLIYATI
SAMARADORLIGINI BAHOLASHGA USLUBIY YONDASHUV.
34.
Zamira, J. (2024). ENSURING ECONOMIC SECURITY IN THE BANKING SECTOR.
Gospodarka i Innowacje., 47, 343-348.
35.
Jumayeva, Z. (2024). IQTISODIYOT RIVOJIDA INNOVATSIYANING AHAMIYATI.
Modern Science and Research, 3(5), 504-511.
36.
Jumayeva, Z. (2024). MOLIYAVIY RESURSLARDAN SAMARALI FOYDALANISH
ORQALI
MILLIY
IQTISODIYOT
BARQARORLIGINI
TAʼMINLASHNING
USTUVOR YO ‘NALISHLARI. Modern Science and Research, 3(5), 512-518.
37.
Bustonovna, D. Z. (2024). CREATIVE THINKING AND ITS APPLICATION IN
ECONOMICS.[Data set]. Zenodo.
38.
To’rayevna, S. N. (2024). KORXONANING MOLIYAVIY BAQARORLIGI: OMILLARI
VA KO ‘RSATKICHALARI. Gospodarka i Innowacje., 47, 140-146.
39.
To’rayevna, S. N. (2023). YETAKCHILIK USLUBI SIFATIDA MURABIYOTDAN
FOYDALANISH MENEJERLARNI TAYYORLASH. Gospodarka i Innowacje., 42, 399-
408.
40.
To’rayevna, S. N. (2023). DEMOKRATIYA VA IQTISODIYOT O'RTASIDAGI
MUNOSABAT" SIYOSIY SHAXS" NAZARIDAN. Gospodarka i Innowacje., 42, 387-
394.
41.
Sodiqova, N. (2023). A POLITICAL ECONOMY ANALYSIS OF ECONOMIC
SECURITY. Modern Science and Research, 2(12), 559-568.
42.
Sodiqova, N. (2024). TECHNOLOGY DISCOURSE AND THE POLITICAL ECONOMY
OF NEW MEDIA. Modern Science and Research, 3(2), 376-384.
43.
Akbarovna, N. N. (2024). RAQAMLI IQTISODIYOT SOHALARDA VA ELEKTRON
TIJORAT RIVOJLANISHIDA MAMLAKATNING IQTISODIY SALOHIYATI.
44.
Akbarovna, N. N. (2024). DAVLAT SOLIQ QO ‘MITASINING AXBOROT-
KOMMUNIKATSIYA
TEXNOLOGIYALARINI
RAQAMLASHTIRISH
STRATEGIYASI.
45.
Naimova, N. (2024). STRATEGY OF MARKETING RESEARCH. Modern Science and
Research, 3(5), 306-312.
46.
Akbarovna, N. N. (2024). DAVLAT BOSHQARUV ORGANLARI–MA’MURIY HUQUQ
OBYEKTI SIFATIDA. Gospodarka i Innowacje., 47, 371-377.
47.
Hakimovich, T. M. (2023). HR BOSHQARMASIDA KPI TIZIMI.
48.
Toshov, M. (2024). MODERN MANAGEMENT AND DIGITALIZATION. Modern
Science and Research, 3(5), 728-734.
49.
Hakimovich, T. M. (2024). THE SYSTEM OF KEY PERFORMANCE INDICATORS AS
A TOOL IMPROVEMENTS MANAGEMENT OF THE ORGANIZATION. Gospodarka i
Innowacje., 47, 353-358.
50.
Toshov, M. (2023). HR BOSHQARMASIDA KPI TIZIMI. Modern Science and Research,
2(12), 470-476.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN
SCIENCE
АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
687
51.
Toshov, M. (2023). CREATIVE ECONOMY: ESSENCE AND STRUCTURE. Modern
Science and Research, 2(12), 499-505.
52.
Toshov, M. (2023). FORMATION OF PRINCIPLES HR (HUMAN RESOURCE) BASED
ON KEY INDICATORS (KPI). Modern Science and Research, 2(12), 477-482.
53.
Mahmudovna, Q. G. (2024). Oliy ta’lim muassasalari raqobatbardoshligini oshirishda
innovatsion faoliyatning ahamiyati.
54.
Mahmudovna, Q. G. (2024). Oliy ta’lim muassasalari raqobatbardoshligini tavsiflovchi
omillar. Gospodarka i Innowacje., 46, 620-627.
55.
Mahmudovna, G. G. (2024). Competitive strategies, the importance of using innovation in
their implementation. Iqtisodiyot va zamonaviy texnologiya jurnali| journal of economy and
modern technology, 3(5), 8-14.
56.
Mahmudovna, Q. G. (2024). Raqobat strategiyalari, ularni amalga oshirishda
innovatsiyalardan foydalanishning ahamiyati. Iqtisodiyot va zamonaviy texnologiya jurnali|
journal of economy and modern technology, 3(5), 15-21.
