ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
286
ENERGETIKA SOHASINING EKOLOGIK MUAMMOLARI
Shavkat Azizov
Madinabonu Siddiqova
Sirojiddin Muradov
Energiya iste’moli inson mavjudligi uchun zaruriy shartdir. Iste’mol qilinadigan energiya
mavjudligi har doim inson ehtiyojlarini qondirish, uning umrini ko‘paytirish va hayot sharoitlarini
yaxshilash uchun zarur bo‘lgan.
Energiya inqirozi
- bu energiya resurslariga bo‘lgan talab ularning yetkazib berishdan
sezilarli darajada yuqori bo‘lgan hodisa.
Sivilizatsiya tarixi - bu energiyani konvertatsiya qilishning tobora ko‘proq yangi usullarini
ixtiro qilish, uning yangi manbalarini ishlab chiqish va pirovardida energiya iste’molini oshirish
tarixi. Energiya iste’moli o‘sishidagi birinchi sakrash odamlar olov yoqishni va undan ovqat
pishirish va uylarini isitish uchun foydalanishni o‘rganganlarida sodir bo‘ldi. Bu davrda energiya
manbalari o‘tin va inson mushaklarining kuchi edi.
Zamonaviy dunyoda energetika ijtimoiy ishlab chiqarish taraqqiyotini belgilovchi asosiy
tarmoqlarni rivojlantirish uchun asosdir. Barcha sanoati rivojlangan mamlakatlarda energetikaning
rivojlanish sur’atlari boshqa tarmoqlarning rivojlanish sur’atlaridan oshib ketdi. Shu bilan birga,
energiya atrof-muhitga va odamlarga salbiy ta’sir ko‘rsatadigan manbalardan biridir. Atmosferaga
(kislorod iste’moli, gazlar, namlik va qattiq zarrachalar tashlamasi), gidrosferaga (suv iste’moli,
sun’iy suv havzalarini yaratish, ifloslangan va isitiladigan suvlarni oqizish, suyuq chiqindilar) va
litosferaga (qazib olinadigan yoqilg‘ilarni iste’mol qilish, landshaftning o‘zgarishi) ta’sir qiladi.
Energiyaning atrof-muhitga salbiy ta’sirining qayd etilgan omillariga qaramay, energiya
iste’molining ortishi keng jamoatchilik orasida katta tashvish tug‘dirmadi. Bu 70 - yillarning
o‘rtalariga qadar davom etdi, mutaxassislar iqlim tizimiga kuchli antropogen bosimni ko‘rsatuvchi
ko‘plab ma’lumotlarga ega bo‘ldilar, bu esa energiya iste’molining nazoratsiz o‘sishi bilan global
falokat xavfini tug‘diradi.
Ushbu o‘zgarishning asosiy sabablaridan biri energiya ekanligiga ishoniladi. Energiya
deganda inson faoliyatining energiya ishlab chiqarish va iste’mol qilish bilan bog‘liq har qanday
sohasi tushuniladi.
Energetika tarmog‘ining muhim qismi organik yoqilg‘i (neft, ko‘mir va gaz) yonishi
natijasida ajralib chiqadigan energiya iste’moli hisobiga ta’minlanadi, bu esa o‘z navbatida
atmosferaga juda ko‘p miqdordagi ifloslantiruvchi moddalarning chiqishiga olib keladi. Bunday
soddalashtirilgan yondashuv allaqachon jahon iqtisodiyotiga haqiqiy zarar yetkazmoqda va
rivojlanishning sanoat bosqichini yakunlash uchun zarur bo‘lgan energiya iste’moli darajasiga etib
bormagan mamlakatlar, shu jumladan O‘zbekiston iqtisodiyotiga halokatli zarba berishi mumkin.
Energetika sektori qisman javobgar bo‘lgan issiqxona effektiga qo‘shimcha ravishda,
sayyora iqlimiga bir qator tabiiy sabablar ta’sir qiladi, ulardan eng muhimi quyosh faolligi, vulqon
faolligi, Yer orbitasining parametrlari va o‘z
-
o‘zidan tebranishlarni o‘z ichiga oladi. Muammoni
to‘g‘ri tahlil qilish faqat barcha omillarni hisobga olgan holda mumkin, shu bilan birga, albatta,
yaqin kelajakda global energiya iste’moli qanday bo‘ladi, insoniyat haqiqatan ham energiya
sohasida qat’iy cheklovlarni o‘rnatishi kerakmi degan savolga aniqlik kiritish kerak.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
287
Umumiy qabul qilingan tasnif asosiy energiya manbalarini
tijorat
va
notijoratga
ajratadi.
Tijorat
energiya manbalariga qattiq (koʻmir va qoʻngʻir tosh, torf, moyli slanets, smola
qumlari), suyuq (neft va gaz kondensati), gazsimon (tabiiy gaz) yoqilgʻisi va birlamchi elektr
energiyasi (atom, gidro, shamol, geotermal, quyosh, suv oqimi va to‘lqin stantsiyalari).
Notijorat
manbalarga
boshqa barcha energiya manbalari (o‘tin, qishloq xo‘jaligi va sanoat chiqindilari,
hayvonlarning mushaklari va odamlarning o‘zlari) kiradi. Umuman olganda, jahon energetikasi
jamiyat rivojlanishining butun sanoat bosqichida, birinchi navbatda, tijorat energiya manbalariga
(umumiy energiya iste’molining taxminan 90%) asoslangan. Shuni ta’kidlash kerakki,
mamlakatning butun guruhi mavjud bo‘lib, ularning katta aholisi o‘z mavjudligini deyarli faqat
notijorat energiya manbalari orqali qo‘llab-quvvatlaydi. So‘nggi 50-60 yildagi ma’lumotlarga
asoslangan energiya iste’molining turli prognozlari shuni ko‘rsatadiki, taxminan 2025 yilgacha
global energiya iste’molining joriy o‘rtacha o‘sish sur’ati davom etishi kutilmoqda
-
yiliga
taxminan 1,5% va aholi jon boshiga global iste’molning barqarorlashuvi namoyon bo‘ldi. 2100
yilga kelib aholi jon boshiga energiya iste’molining o‘rtacha jahon darajasining sekin pasayishi
boshlanadi. Shu bilan birga, jami energiya iste’moli 2050 yildan keyin barqarorlashuvga aniq
tendentsiyani va hatto oxirigacha biroz pasayishni ko‘rsatadi. Prognozni ishlab chiqishda e’tiborga
olinadigan eng muhim omillardan biri bu qazib olinadigan organik yoqilg‘ilarni yoqish asosida
global energiya resurslarining mavjudligi. Agar aniqlangan qayta tiklanadigan zahiralarni hisobga
oladigan bo‘lsak, ko‘mir zaxiralari neft va gaz zaxiralaridan sezilarli darajada oshib ketganligi
sababli, ushbu senariy bo‘yicha jahon energetikasining rivojlanishi bir asrdan ko‘proq vaqt
davomida resurslar nuqtai nazaridan ta’minlangan deb aytish mumkin.
Shunday qilib, dunyoda jon boshiga energiya iste’moli barqarorlashuvning aniq
tendentsiyasini ochib beradi. Shuni ta’kidlash kerakki, bu jarayon taxminan 25 yil oldin, ya’ni
global iqlim o‘zgarishi haqidagi hozirgi taxminlardan ancha oldin boshlangan. Tinchlik davrida
bunday hodisa sanoat davri boshlanganidan beri birinchi marta kuzatilmoqda va dunyo
mamlakatlarining yangi, post industrial rivojlanish bosqichiga ommaviy o‘tishi bilan bog‘liq
bo‘lib, unda aholi jon boshiga energiya iste’moli doimiy bo‘lib qolmoqda.
Hozirda energiyani rivojlantirish bo‘yicha ko‘plab prognozlar mavjud. Biroq, prognozlash
usullari
takomillashtirilganiga
qaramay,
prognozchilar
noto‘g‘ri
hisob-kitoblardan
himoyalanmagan va 40-50 yil vaqt oralig‘ida prognozlarining katta aniqligi haqida gapirish uchun
yetarli asosga ega emaslar. Inson har doim oldinga harakatni ta’minlash uchun imkon qadar
ko‘proq energiyaga ega bo‘lishga intiladi. Ilm-fan va texnologiya unga har doim ham o‘sib
borayotgan hajmlarda energiya olish imkoniyatini bermaydi. Ammo, tarixiy taraqqiyot shuni
ko‘rsatadiki, insoniyatning yana bir sifat sakrashini amalga oshirishga va yanada tezroq qadamlar
bilan yangi yutuqlarga erishishga yordam beradigan yangi kashfiyotlar va ixtirolar paydo bo‘ladi.
Biroq, energiya manbalarining kamayishi muammosi hamon saqlanib qolmoqda. Yerning
resurslari
qayta tiklanadigan
va
tiklanmaydigan
manbalarga bo‘linadi. Birinchisiga quyosh
energiyasi, Yerning issiqligi, okean suvlari va o‘rmonlar kiradi. Quyosh va Yer mavjud ekan, ular
mavjud bo‘lishdan to‘xtamaydi. Qayta tiklanmaydigan resurslar tabiatan to‘ldirilmaydi yoki juda
sekin, odamlar tomonidan iste’mol qilinganidan ancha sekin to‘ldiriladi. Yerning ichaklarida yangi
qazilma yoqilg‘ilarning paydo bo‘lish tezligini aniqlash juda qiyin. Shu munosabat bilan ekspert
baholari 50 martadan ko‘proq farq qiladi.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
288
Agar biz eng katta raqamni qabul qilsak ham, Yerning ichaklarida yoqilg‘ining to‘planish
tezligi hali ham uni iste’mol qilish tezligidan ming baravar kam.
Energiyaning atrof-muhitga ta’sirining asosiy shakllari quyidagilardan iborat.
1.
Insoniyat hali ham energiyaning asosiy qismini qayta tiklanmaydigan resurslardan
foydalanish orqali oladi;
2.
Atmosferaning ifloslanishi: issiqlik effekti, atmosferaga gazlar va changlarning chiqishi;
3.
Gidrosferaning ifloslanishi: suv havzalarining issiqlik bilan ifloslanishi, ifloslantiruvchi
moddalarning chiqindilari;
4.
Energiya tashuvchilarni tashish va chiqindilarni yo‘q qilish, energiya ishlab chiqarish
jarayonida litosferaning ifloslanishi;
5.
Atrof-muhitning radioaktiv va zaharli chiqindilar bilan ifloslanishi;
6.
GESlar tomonidan daryolarning gidrologik rejimining o‘zgarishi va buning natijasida suv
oqimining ifloslanishi;
7.
Elektr uzatish liniyalari atrofida elektromagnit maydonlarni yaratish;
Yaqin kelajakda insoniyat qazib olinadigan yoqilg‘ilarning cheklanishini his qilishini
hisobga olsak, energiya iste’molining doimiy o‘sishini energiyaning o‘sib borayotgan salbiy
oqibatlari bilan moslashtirishning ikki yo‘li mavjud.
1.
Energiyani tejash.
Taraqqiyotning energiya tejashga ta’siri darajasini bug‘ dvigatellari
misolida ko‘rsatish mumkin. Ma’lumki, 100 yil avval bug‘ mashinalarining samaradorligi 3-5
foizni tashkil etgan bo‘lsa, hozir bu ko‘rsatkich 40 foizga yetdi.70-yillardagi energetik inqirozdan
keyingi jahon iqtisodiyotining rivojlanishi ham insoniyatning bu yo‘lda katta zaxiralarga ega
ekanligini ko‘rsatdi. Resurs va energiyani tejovchi texnologiyalardan foydalanish rivojlangan
mamlakatlarda yoqilg‘i va materiallar sarfini sezilarli darajada kamaytirishni ta’minladi.
2. Energiya ishlab chiqarishning toza shakllarini ishlab chiqish.
Muammoni, ehtimol,
energiyaning muqobil turlarini, ayniqsa qayta tiklanadigan manbalardan foydalanishga asoslangan
turlarini rivojlantirish orqali hal qilish mumkin. Biroq, bu yo‘nalishni amalga oshirish yo‘llari hali
aniq emas. Hozirgacha qayta tiklanadigan manbalar global energiya iste’molining 20 foizidan
ko‘pini ta’minlamaydi. Ushbu 20% ga asosiy hissa biomassa va gidroenergetikadan foydalanishga
to‘g‘ri keladi.
Hozirgi vaqtda elektr energiyasining asosiy qismi issiqlik elektr stansiyalarida (IES) ishlab
chiqariladi. Keyingi o‘rinlarda odatda gidroelektrostansiyalar (GES) va atom elektr stansiyalari
(AES) turadi.
1)
Issiqlik elektr stansiyalari.
Dunyoning aksariyat mamlakatlarida issiqlik elektr
stansiyalarida ishlab chiqariladigan elektr energiyasi ulushi 50% dan ortiq. Odatda issiqlik elektr
stansiyalarida yoqilg‘i sifatida ko‘mir, mazut, gaz va slanets ishlatiladi. Ko‘pgina hisob-kitoblarga
ko‘ra, sayyorada ko‘mir 100-300 yilga, neft 40-80 yilga, tabiiy gaz esa 50-120 yilga yetadi. Issiqlik
elektr stantsiyalarining samaradorligi o‘rtacha 36-39% ni tashkil qiladi. Yoqilg‘i bilan birga
issiqlik elektr stansiyalari sezilarli miqdorda suv iste’mol qiladi. 2 million kVt quvvatga ega
odatdagi issiqlik elektr stansiyasi kuniga 18000 t ko‘mir, 2500 t mazut va 150 000 m
3
suv iste’mol
qiladi. Issiqlik elektr stansiyalarida chiqindi bug‘ni sovutish uchun kuniga 7 million m
3
suv
sarflanadi bu esa sovutish hovuzining issiqlik bilan ifloslanishiga olib keladi.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
289
Issiqlik elektr stansiyalari atrof-muhitning yuqori radiatsiya va zaharli ifloslanishi bilan
ajralib turadi. Buning sababi shundaki, oddiy ko‘mir va uning kulida uranning bir qator zaharli
elementlar yer qobig‘iga qaraganda ancha yuqori konsentratsiyalarda mavjud. Yirik issiqlik elektr
stansiyalari yoki ularning komplekslarini qurish jarayonida ifloslanish yanada katta ahamiyatga
ega. Bunday holda, masalan, ma’lum bir hududda quruqlikdagi o‘simliklarning fotosintezi
natijasida kislorodning yonish tezligining uning hosil bo‘lish tezligidan oshib ketishi yoki karbonat
angidrid kontsentratsiyasining oshishi natijasida yangi ta’sirlar paydo bo‘lishi mumkin. Qazilmali
yoqilg‘i manbalaridan eng istiqbollisi ko‘mirdir (uning zaxiralari neft va gaz zahiralariga nisbatan
juda katta). Dunyoning asosiy ko‘mir zaxiralari Rossiya, Xitoy va AQShda to‘plangan. Shu bilan
birga, hozirgi vaqtda issiqlik elektr stansiyalarida asosiy energiya miqdori neft mahsulotlaridan
foydalanish hisobiga ishlab chiqariladi. Shunday qilib, qazib olinadigan yoqilg‘i zahiralarining
tuzilishi energiya ishlab chiqarishda uning zamonaviy iste’moli tarkibiga mos kelmaydi.
Kelajakda qazib olinadigan yoqilg‘ilarni (ko‘mir) iste’mol qilishning yangi tarkibiga o‘tish
katta ekologik muammolarni, moddiy xarajatlarni va butun sanoatda o‘zgarishlarni keltirib
chiqaradi. Bir qator davlatlar energetika sohasini tarkibiy qayta qurishga kirishdilar.
2)
GESlarning
asosiy afzalliklari ishlab chiqarilgan elektr energiyasining arzonligi, tez
qoplanishi (narxi taxminan 4 baravar past, o‘zini oqlash esa issiqlik elektr stansiyalariga qaraganda
3-4 baravar tezroq), yuqori manevr qobiliyati, eng yuqori yuklarning davrlarida juda muhim
bo‘lgan, energiya to‘plash imkoniyati. Ammo Yerning barcha daryolarining to‘liq salohiyati bilan
ham, insoniyatning zamonaviy ehtiyojlarining to‘rtdan biridan ko‘prog‘ini qondirish mumkin
emas. Rivojlangan mamlakatlarda gidro resurslardan foydalanish samaradorligi 2-3 baravar
yuqori. Biroq, GESlarning qurilishi (ayniqsa, past tekislik daryolarida) ko‘plab ekologik
muammolarni keltirib chiqaradi. GESlarning bir xilda ishlashini ta’minlash uchun zarur bo‘lgan
suv omborlari yuzlab kilometrlargacha bo‘lgan masofalarda qo‘shni hududlarda iqlim o‘zgarishiga
olib keladi va tabiiy ifloslanish omborlari hisoblanadi. Suv omborlarida ko‘k-yashil suv o‘tlari
rivojlanadi, evtrofikatsiya jarayonlari tezlashadi, bu esa suv sifatining yomonlashishiga olib keladi
va ekotizimlarning faoliyatini buzadi. Suv omborlarini qurishda tabiiy urug‘lanish joylari buziladi,
unumdor yerlar suv ostida qoladi, yer osti suvlari sathi o‘zgaradi. Tog‘ daryolarida GESlar qurish
yanada istiqbolli hisoblanadi. Bu pasttekislik daryolari bilan solishtirganda tog‘ daryolarining
yuqori gidroenergetika salohiyati bilan bog‘liq. Tog‘li hududlarda suv omborlarini qurishda
unumdor yerlarning katta maydonlari yerdan foydalanishdan chiqarilmaydi.
3)
Atom elektr stansiyalari
karbonat angidrid gazini ishlab chiqarmaydi, boshqa atmosfera
ifloslantiruvchi moddalar miqdori ham issiqlik elektr stansiyalariga nisbatan kichikdir. Atom
elektr stansiyasini ishlatish jarayonida hosil bo‘ladigan radioaktiv moddalar miqdori nisbatan
kichik. Uzoq vaqt davomida atom elektr stantsiyalari eng ekologik toza elektr stansiyalari sifatida
va global isishga ta’sir qiluvchi issiqlik elektr stantsiyalarini istiqbolli almashtirish sifatida taqdim
etilgan. Biroq atom elektr stansiyalarining xavfsiz ishlashi jarayoni haligacha hal etilmagan.
Boshqa tomondan, sayyoraviy miqyosda atmosfera ifloslanishiga qo‘shgan hissasini
bartaraf etish uchun issiqlik elektr stansiyalarining asosiy qismini atom elektr stansiyalari bilan
almashtirish juda katta iqtisodiy xarajatlar tufayli amalga oshirilmaydi.
Chernobil halokati stansiyalar joylashgan yoki ular qurilishi mumkin bo‘lgan hududlarda
aholining atom elektr stansiyalariga munosabatini tubdan o‘zgartirishga olib keldi.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
290
Shuning uchun yaqin yillarda atom energetikasini rivojlantirish istiqbollari noaniq. Atom
elektr stansiyalaridan foydalanishning asosiy muammolari qatoriga quyidagilar kiradi.
1. Reaktor xavfsizligi.
Barcha zamonaviy turdagi reaktorlar insoniyatni Chernobilga
o‘xshash global avariya xavfi ostida qoldiradi. Bunday baxtsiz hodisa loyihachilarning aybi,
operator xatosi yoki terroristik hujum natijasida sodir bo‘lishi mumkin. Yadro erib ketishi bilan
eng yomon stsenariy yuzaga kelganda reaktor yadrosining ichki o‘zini o‘zi himoya qilish printsipi
reaktorlarni loyihalashda o‘zgarmas talab bo‘lishi kerak. Yadro texnologiyasi murakkab. Ba’zi
turdagi baxtsiz hodisalar yuzaga kelishi mumkinligini tushunish uchun ko‘p yillik tahlil va
to‘plangan tajriba kerak bo‘ldi. Xavfsizlik noaniqliklari hech qachon oldindan to‘liq hal etilmaydi.
Ularning katta qismi faqat yangi reaktorlar ishlaganda topiladi.
REFERENCES
1.
Нармуродова Г. Analysis of peculiarities of symbols in the expression of condolence in
English and Uzbek languages //Зарубежная лингвистика и лингводидактика. – 2024. – Т.
2. – №. 3. – С. 202-205.
2.
Kizi N. G. I. THE INDICATOR OF THE USE OF VERBAL AND NON-VERBAL FORMS
OF COMMUNICATION IN THE SPEECH ETIQUETTE OF CONDOLENCES IN
ENGLISH AND UZBEK //American Journal of Interdisciplinary Research and
Development. – 2023. – Т. 16. – С. 230-233.
3.
Narmurodova G. I. Q. YOSH AVLODGA INGLIZ TILINI O’RGATISHDA
MADANIYATLARARO MULOQOT MASALALARINING O’RNI VA AHAMIYATI
//Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences. – 2022. – Т. 2. –
№. Special Issue 20. – С. 765-769.
4.
Narmurodova G. I. Q. O’ZBEK MADANIYATIDA TA’ZIYA MAROSIMLARINING
HUDUDIY JIHATDAN FARQLANISHI VA O’ZIGA XOS XUSUSIYATLARI //Oriental
renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences. – 2022. – Т. 2. – №. Special
Issue 20. – С. 733-739.
5.
Ilkhomovna N. G. COMMUNICATION IN CUSTOMS AND TRADITIONS
//Conferences. – 2021.
6.
УЗБЕКИСТАНА //Экономика и социум. – 2022. – №. 4-3 (95). – С. 54-58.
7.
Maraimova K., Sanoqulov A. O’ZBEKISTONDA MENEJMENT SOHASINING
RIVOJLANISHIDA CHET EL TAJRIBASI: AMERIKA QO ‘SHMA SHTATLARI
//Естественные науки в современном мире: теоретические и практические
исследования. – 2022. – Т. 1. – №. 24. – С. 22-25.
8.
Begimqulov A., Maraimova K. THE THEORY OF THE FIRM'S ACTIVITIES AND
ORGANIZATIONAL
FORMS
OF
ENTREPRENEURSHIP
//ВОПРОСЫ
УПРАВЛЕНИЯ И ЭКОНОМИКИ: СОВРЕМЕННОЕ СОСТОЯНИЕ АКТУАЛЬНЫХ
ПРОБЛЕМ. – 2021. – С. 65-69.
9.
Shuxratovna M. K., Rakhmonova D. OVERCOMING RESISTANCE TO CHANGE
WITHIN AN ORGANIZATION: STRATEGIES AND TOOLS FOR SUCCESSFULLY
IMPLEMENTING NEW IDEAS AND PROCESSES //Новости образования:
исследование в XXI веке. – 2024. – Т. 2. – №. 22. – С. 630-637.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
291
10.
Shukhratovna M. K. National sustainable development goals of uzbekistan. – 2022.
11.
Мараимова К. ДИВЕРСИФИКАЦИОН ЖАРАЁНЛАРНИ АМАЛГА ОШИРИШ
МОДЕЛЛАРИ: САНОАТ КОРХОНАЛАРИ ФАОЛИЯТИДА //Инновационные
исследования в современном мире: теория и практика. – 2024. – Т. 3. – №. 9. – С. 67-
69.
12.
Мараимова К. ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОН ШАРОИТИДА САНОАТ МАҲСУЛОТИ
ИШЛАБ
ЧИҚАРИШНИ
ДИВЕРСИФИКАЦИЯЛАШНИНГ
МИЛЛИЙ
ХУСУСИЯТЛАРИ //Talqin va tadqiqotlar ilmiy-uslubiy jurnali. – 2024. – Т. 2. – №. 43. –
С. 17-22.
13.
Maraimova K., Imamov J. TASHKILOTDA INSON KAPITALI SIFATINI
BAHOLASHNING IQTISODIY AHAMIYATI //Евразийский журнал права, финансов
и прикладных наук. – 2022. – Т. 2. – №. 11. – С. 190-194.
14.
УЗБЕКИСТАНА //Экономика и социум. – 2022. – №. 4-3 (95). – С. 54-58.
15.
Maraimova K., Sanoqulov A. O’ZBEKISTONDA MENEJMENT SOHASINING
RIVOJLANISHIDA CHET EL TAJRIBASI: AMERIKA QO ‘SHMA SHTATLARI
//Естественные науки в современном мире: теоретические и практические
исследования. – 2022. – Т. 1. – №. 24. – С. 22-25.
16.
Begimqulov A., Maraimova K. THE THEORY OF THE FIRM'S ACTIVITIES AND
ORGANIZATIONAL
FORMS
OF
ENTREPRENEURSHIP
//ВОПРОСЫ
УПРАВЛЕНИЯ И ЭКОНОМИКИ: СОВРЕМЕННОЕ СОСТОЯНИЕ АКТУАЛЬНЫХ
ПРОБЛЕМ. – 2021. – С. 65-69.
17.
Shuxratovna M. K., Rakhmonova D. OVERCOMING RESISTANCE TO CHANGE
WITHIN AN ORGANIZATION: STRATEGIES AND TOOLS FOR SUCCESSFULLY
IMPLEMENTING NEW IDEAS AND PROCESSES //Новости образования:
исследование в XXI веке. – 2024. – Т. 2. – №. 22. – С. 630-637.
18.
Shukhratovna M. K. National sustainable development goals of uzbekistan. – 2022.
19.
Мараимова К. ДИВЕРСИФИКАЦИОН ЖАРАЁНЛАРНИ АМАЛГА ОШИРИШ
МОДЕЛЛАРИ: САНОАТ КОРХОНАЛАРИ ФАОЛИЯТИДА //Инновационные
исследования в современном мире: теория и практика. – 2024. – Т. 3. – №. 9. – С. 67-
69.
20.
Мараимова К. ЯНГИ ЎЗБЕКИСТОН ШАРОИТИДА САНОАТ МАҲСУЛОТИ
ИШЛАБ
ЧИҚАРИШНИ
ДИВЕРСИФИКАЦИЯЛАШНИНГ
МИЛЛИЙ
ХУСУСИЯТЛАРИ //Talqin va tadqiqotlar ilmiy-uslubiy jurnali. – 2024. – Т. 2. – №. 43. –
С. 17-22.
21.
Maraimova K., Imamov J. TASHKILOTDA INSON KAPITALI SIFATINI
BAHOLASHNING IQTISODIY AHAMIYATI //Евразийский журнал права, финансов
и прикладных наук. – 2022. – Т. 2. – №. 11. – С. 190-194.
22.
Gulomov L. K. DEEP SOFTENING WAS CARRIED OUT BY WORKING BODIES
ANALYSIS OF SCIENTIFIC AND RESEARCH WORK //RESEARCH AND
EDUCATION. – 2024. – Т. 3. – №. 3. – С. 47-51.
23.
Laziz
G.
LALMIKOR
YERLARDA
QOVUN,
TARVUZ
VA
QOVOQ
YETISHTIRISHNING
ZARUR
SHART
SHAROITLARI
//PROSPECTS
OF
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
292
DEVELOPMENT OF SCIENCE AND EDUCATION. – 2023. – Т. 19. – №. 23. – С. 300-
302.
24.
Ismailov I., Gulomov L. INVATE ENERGY-RESOURCE-SAVING TILLAGE
IMPLEMENTS FOR MELON CULTIVATION //European International Journal of
Multidisciplinary Research and Management Studies. – 2023. – Т. 3. – №. 07. – С. 10-13.
25.
Ismailov I., Gulomov L. DESIGN JUSTIFICATIONS FOR A ROTARY TILLAGE
MACHINE IMPLEMENT //Conferencea. – 2023. – С. 63-65.
26.
Mamatov F. et al. KOMBINATSIYALASHGAN AGREGAT G ‘ALTAKMOLASINING
PARAMETRLARINI NAZARIY ASOSLASh //Innovatsion texnologiyalar. – 2023. – Т.
52. – №. 04.
27.
Мелибаева Г. Н. ПУТИ ПOВЫШЕНИЯ КOНКУРЕНТOСПOСOБНOСТИ ПУТЕМ
ПРИМЕНЕНИЯ
МAРКЕТИНГOВЫХ
ИННOВAЦИЙ
В
ДЕЯТЕЛЬНOСТИ
СУБЪЕКТOВ МAЛOГO ПРЕДПРИНИМAТЕЛЬСТВA //Экономика и социум. – 2024.
– №. 6-2 (121). – С. 1215-1220.
28.
Melibаevа G. ORGANIZATIONAL BEHAVIOR AND BUSINESS PSYCHOLOGY
//QO‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI. – 2024. – Т. 10. – С. 48-50.
29.
Nаzrullаevnа M. G., Muxlisa B. O ‘ZBEKISTONDA MICE TURIZMNI ISTIQBOLLARI
//Kokand University Research Base. – 2024. – С. 803-806.
30.
Nаzrullаevnа M. G. КЭШБЭК ҚАЙТАРИБ БЕРИЛМАЙДИГАН ҲОЛАТЛАР
ТАҲЛИЛИ //Kokand University Research Base. – 2024. – С. 807-809.
31.
Melibаevа G. N. THE IMPACT OF MARKETING INNOVATIONS ON
COMPETITIVENESS //QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI. – 2024. – Т. 12. –
С. 39-43.
32.
Nаzrullаevnа M. G. КЭШБЭК ҚАЙТАРИБ БЕРИЛМАЙДИГАН ҲОЛАТЛАР
ТАҲЛИЛИ //Kokand University Research Base. – 2024. – С. 807-809.
33.
Nаzrullаevnа M. G. АN ОVERVIEW ОF THE FUNСTIОN ОF HUMАN RESОURСE
MАNАGEMENT IN EMPLОYEE PERFОRMАNСE АND MОTIVАTIОN //QO ‘QON
UNIVERSITETI XABARNOMASI. – 2023. – Т. 9. – С. 117-121.
34.
Nаzrullаevnа M. G., Muxlisa B. O ‘ZBEKISTONDA MICE TURIZMNI ISTIQBOLLARI
//Kokand University Research Base. – 2024. – С. 803-806.
35.
Melibаyevа G. KICHIK BIZNES SUBYEKTLARINING RAQОBATBARDОSHLIGINI
ОSHIRISH BО ‘YICHA MARKETING STRATEGIYALARINI QО ‘LLASH //University
Research Base. – 2024. – С. 284-289.
36.
Shikhnazarovna A. N. Linguo-cultural characteristics in uzbek referential units //EPRA
International Journal of Multidisciplinary Research (SJIF Impact Factor: 5.614) Volume. –
2020. – Т. 6.
37.
Shikhnazarovna A. N. Expression of The Family Conception In Uzbek Language
//ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. – 2020. – Т. 10. –
№. 12. – С. 746-750.
38.
Akhmedova N. S. EXPRESSION OF THE CONCEPT OF MOTHERLAND IN UZBEK
LANGUAGE //Theoretical & Applied Science. – 2020. – №. 5. – С. 601-604.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
293
39.
Akhmedova N. S. The role of associative units in the creation of the uzbek language corpus
//ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research Journal. – 2021. – Т. 11. –
№. 5. – С. 1166-1170.
40.
Akhmedova N. S. Associative analysis of words denoting color in the uzbek language
//ASIAN JOURNAL OF MULTIDIMENSIONAL RESEARCH. – 2021. – Т. 10. – №. 4. –
С. 675-678.
41.
Shixnazarovna A. N. The Role of Associative Units in the Creation of the Uzbek Language
Corpus //EUROPEAN JOURNAL OF INNOVATION IN NONFORMAL EDUCATION.
– 2024. – Т. 4. – №. 5. – С. 26-28.
42.
Nargiza R. XORAZM XALQ MAQOLLARIDAGI MUROJAAT BIRLIKLARINING
MAVZU GURUHLARI VA MA’NOVIY XUSUSIYATLARI //Konferensiyalar|
Conferences. – 2024. – Т. 1. – №. 7. – С. 139-142.
43.
Akhmedova N. S. Associative Field in the Uzbek Language and Its Specific Features
//International Journal of Multicultural and Multireligious Understanding. – 2023. – Т. 10. –
№. 5. – С. 310-314.
44.
Shixnazarovna A. N. CONCEPTUAL ANALYSIS OF ASSOCIATIVE UNITS IN THE
UZBEKI LANGUAGE //World Bulletin of Social Sciences. – 2023. – Т. 20. – С. 13-15.
45.
Akhmedova N. S. The Concept of a Wedding in Uzbek and Its Associative Area //Journal
of Positive School Psychology. – 2022. – С. 11664–11667-11664–11667.
46.
Akhmedova N. S. Associative field of antonyms in uzbek language //Asian Journal of
Research in Social Sciences and Humanities. – 2021. – Т. 11. – №. 11. – С. 148-152.
47.
Akhmedova N. S. FORM AND CONTENT IN COMPLEX SENTENCES //Bulletin of
Namangan State University: Vol. – 2019. – Т. 1. – №. 12. – С. 28.
48.
Askarovich A. T. et al. EFFECT OF MEDICINE USE ON THE IMMUNOLOGICAL
STATUS OF PATIENTS WITH GASTROINTESTINAL TRACT TUMORS //Journal of
Advanced Zoology. – 2023. – Т. 44. – С. 3692-3696.
49.
Ruzimurodov N. F. et al. CLINICAL AND IMMUNOLOGICAL CHARACTERISTICS OF
CHILDREN WITH COVID-19 DUE TO CYSTIC FIBROSIS //SCHOLAR. – 2023. – Т. 1.
– №. 28. – С. 381-387.
50.
RUZIMURODOV N. Percutaneous interventions in treatment of patients with obstructive
jaundice //Annals of Hepato-Biliary-Pancreatic Surgery. – 2023. – Т. 27. – №. 1. – С. S285-
S285.
51.
RUZIMURODOV N. A new approach to the treatment of diabetes mellitus with pancreatic
cells at an experimental level //Annals of Hepato-Biliary-Pancreatic Surgery. – 2023. – Т.
27. – №. 1. – С. S262-S262.
52.
Askarovich A. T., Fazliddinovich R. N. Influence of the Drug on the Immune Status of
Patients with Tumors of the Gastrointestinal Tract //INTERNATIONAL JOURNAL OF
HEALTH SYSTEMS AND MEDICAL SCIENCES. – 2022. – Т. 1. – №. 5. – С. 329-332.
53.
Ruzimurodov N., Umarov A. Features of P300 cognitive potentials in Parkinson’s disease
//Parkinsonism & Related Disorders. – 2018. – Т. 46. – С. e80.
54.
Musakhodjaeva D. A. et al. The role of the immune system in the formation of endothelial
dysfunction in case of violation of the uteroplacental blood circulation. – 2023.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
294
55.
Aripova T. U. et al. Assessment of the Cytokine Profile in Patients with Covid-19 Depending
on the Severity of the Disease //Central Asian Journal of Medical and Natural Science. –
2022. – Т. 3. – №. 6. – С. 217-222.
56.
Ruzimurodov N. et al. CRITICAL RISK FACTORS FOR THE DEVELOPMENT OF
DIABETES MELLITUS DURING THE COVID-19 PANDEMIC //Collection of scientific
papers «SCIENTIA». – 2024. – №. September 27, 2024; Stockholm, Sweden. – С. 155-157.
57.
Vo M. C. et al. Exploring cellular immunotherapy platforms in multiple myeloma //Heliyon.
– 2024.
58.
Fazliddinovich R. N. et al. Clinical Characteristics of Diabetes Mellitus During and After
the Pandemic or How does Long-Covid Affect the Course of Diabetes?.
59.
Рузимуродов Н. Ф. ДИАГНОСТИКА ЖЕЛЧНОКАМЕННОЙ БОЛЕЗНИ И ЕЕ
ОСЛОЖНЕНИЙ //Актуальные проблемы гепатопанкреатобилиарной хирургии. –
2017. – С. 255-256.
60.
Ачилова З. П. Синхрон таржима жараёнида мураккаб морфологик ҳодисалар ва
синтактик конструкцияларнинг ўзига хос хусусиятлари //образование наука и
инновационные идеи в мире. – 2023. – Т. 31. – №. 2. – С. 23-28.
61.
Ачилова З. П. Таржима қилиш қийин бўлган мураккаб морфологик ҳодисалар ва
синтактик конструкцияларнинг ўзига хос хусусиятлари //journal of innovations in
scientific and educational research. – 2023. – Т. 6. – №. 2. – С. 310-315.
62.
Ачилова З. П. и др. ТИЛЛАРНИ БИР-БИРИ БИЛАН ҚИЁСЛАБ ЎҚИТИШДА
ТУШУНТИРИШ
МЕТОДИДАН
ФОЙДАЛАНИШНИНГ
ЎЗИГА
ХОС
ХУСУСИЯЛАРИ //worldly knowledge conferens. – 2024. – Т. 7. – №. 1. – С. 113-115.
63.
Achilova Z. P. ISPAN VA O ‘ZBEK TILLARIDA “EDAD” TUSHUNCHASI BILAN
BOG‘LIQ BO‘LGAN KO‘CHMA MA’NOLARNI IDROK ETISHNING MILLIY O‘ZIGA
XOS XUSUSIYATLARI //Экономика и социум. – 2024. – №. 5-1 (120). – С. 71-77.
64.
Ачилова З. П. ЎЗБЕК ТАРЖИМАЧИЛИК МАКТАБИНИНГ ОҒЗАКИ ВА ЁЗМА
ТАРЖИМА НАЗАРИЯСИГА БАҒИШЛАНГАН ЛИНГВИСТИК ТАДҚИҚОТЛАРИ
//PEDAGOG. – 2023. – Т. 6. – №. 6. – С. 225-229.
65.
Салимова М., Муродиллаев Ж., Ачилова З. П. ТИЛНИ ЎРГАНИШ ЖАРАЁНИДА
ЎША ХАЛҚНИНГ ЭТНОГЕНЕЗИНИ ЎРГАНИШНИНГ ПЕДАГОГИК АСОСЛАРИ
//Talqin va tadqiqotlar. – 2023. – Т. 1. – №. 10.
66.
Бобожонова Т., Орзиева Н., Ачилова З. П. МАДАНИЙ МЕРОС ОБЪЕКТЛАРИНИ
МУҲОФАЗА ҚИЛИШ ВА УЛАРДАН ФОЙДАЛАНИШ //Talqin va tadqiqotlar. – 2023.
– Т. 1. – №. 10.
67.
Абдиева З., Суярова Д., Ачилова З. П. МУЗЕЙЛАР–ТАРИХИЙ ХОТИРАНИ
ЖОНЛАНТИРИШ ОМИЛИ СИФАТИДА //Talqin va tadqiqotlar. – 2023. – Т. 1. – №.
10.
68.
ACHILOVA Z. ISPAN TILI SIYOSIY NUTKINI O ‘ZBEK TILIGA TARJIMA
KILISHDA LEKSIK, STILISTIK QIYINCHILIKLARI VA UNI YENGIB O ‘TISH
IMKONIYATLARI //News of the NUUz. – 2024. – Т. 1. – №. 1.5. 2. – С. 254-256.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
295
69.
Ачилова
З.
П.
ТИНГЛАБ
ТУШУНИШДА
ДУЧ
КЕЛИНАДИГАН
ҚИЙИНЧИЛИКЛАРНИ ЎЗ ВАҚТИДА БАРТАРАФ ЭТИИШ ЙЎЛЛАРИ ВА
МЕТОДИКАСИ Толибжонов Жовохир Илхомжон ўғли
70.
Рузибакиева М. Р. и др. Применение генотипирования полиморфизма cyp3a5 для
коректировки дозы такролимуса при трансплантации почки //Российский
иммунологический журнал. – 2019. – Т. 13. – №. 2-1. – С. 499-502.
71.
Арипова Т. У. и др. Активность фагоцитов в перитонеальной жидкости у больных
наружным генитальным эндометриозом //Медицинская иммунология. – 2017. – Т. 19.
– №. S. – С. 179-180.
72.
Мусаходжаева Д. А. и др. Изменение параметров врожденного и адаптивного
иммунитета у детей с хроническим бронхитом на фоне глистной инвазии //Журнал
теоретической и клинической медицины. – 2016. – №. 3. – С. 135-138.
73.
Азизова З. Ш., Ешимбетова Г. З., Жураева Д. М. Дисрегуляция ростовых факторов и
плацентарная дисфункция //Российский иммунологический журнал. – 2024. – Т. 27. –
№. 4. – С. 845-852.
74.
Ramziddinov J. et al. QO'ZIQORINLARNING BIOLOGIK FAOL INGREDIENTLARI
VA
ULARNING
IMMUNOMODULYATORI
VA
IMMUNOSTIMULYATOR
XUSUSIYATLARI (ADABIYOTLAR SHARHI) //MedicineProblems. uz-Topical Issues
of Medical Sciences. – 2024. – Т. 2. – №. 1. – С. 36-43.
75.
Саъдуллоева И. К., Камалов З. С., Азизова З. Ш. ОСОБЕННОСТИ
СЫВОРОТОЧНОГО СОДЕРЖАНИЯ ФАКТОРОВ РОСТА ПРИ ВРОЖДЕННЫХ
ПОРОКАХ СЕРДЦА РАЗЛИЧНОГО ТИПА У ДЕТЕЙ //Журнал гуманитарных и
естественных наук. – 2023. – №. 4 [2]. – С. 57-62.
76.
Мусаходжаева Д. А. и др. Иммунопатогенез при васкулярной дисфункции маточно-
плацентарно-плодового кровообращения. – 2023.
77.
Azizova Z. O ‘ZBEK POPULYATSIYASIGA MANSUB TASHQI GENITAL
EDOMETRIOZLI AYOLLARIDA INTERLEUKIN-6 VA UNING RS1800795 POLİMOR
VARIANTINING EKSPRESSIYASI XUSUSIYATLARI //MedicineProblems. uz-Topical
Issues of Medical Sciences. – 2024. – Т. 2. – №. 2. – С. 18-23.
78.
Ашурова У. А. и др. ОЦЕНКА ПОЛИМОРФНОГО ВАРИАНТА ГЕНА
ФИБРИНОГЕНА У ЖЕНЩИН С ПОСЛЕРОДОВЫМ КРОВОТЕЧЕНИЕМ. – 2024.
79.
Мусаходжаева
Д.
А.
и
др.
КЛИНИКО-ИММУНОЛОГИЧЕСКАЯ
ХАРАКТЕРИСТИКА БЕРЕМЕННЫХ ЖЕНЩИН В РАЗЛИЧНЫЕ СРОКИ
ГЕСТАЦИИ, ПЕРЕБОЛЕВШИХ ВНЕ БЕРЕМЕННОСТИ COVID-19 //Журнал
теоретической и клинической медицины. – 2022. – №. 1. – С. 108-111.
80.
Azizova Z. S. et al. Th-system production imbalance in primary infertility in women and
men of Uzbek ethnicity //ISJ Theoretical & Applied Science, 08 (112). – 2022. – С. 301-
307.
81.
Рузибакиева М. Р. и др. Применение генотипирования полиморфизма cyp3a5 для
коректировки дозы такролимуса при трансплантации почки //Российский
иммунологический журнал. – 2019. – Т. 13. – №. 2-1. – С. 499-502.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
296
82.
Арипова Т. У. и др. Активность фагоцитов в перитонеальной жидкости у больных
наружным генитальным эндометриозом //Медицинская иммунология. – 2017. – Т. 19.
– №. S. – С. 179-180.
83.
Мусаходжаева Д. А. и др. Изменение параметров врожденного и адаптивного
иммунитета у детей с хроническим бронхитом на фоне глистной инвазии //Журнал
теоретической и клинической медицины. – 2016. – №. 3. – С. 135-138.
84.
Азизова З. Ш., Ешимбетова Г. З., Жураева Д. М. Дисрегуляция ростовых факторов и
плацентарная дисфункция //Российский иммунологический журнал. – 2024. – Т. 27. –
№. 4. – С. 845-852.
85.
Ramziddinov J. et al. QO'ZIQORINLARNING BIOLOGIK FAOL INGREDIENTLARI
VA
ULARNING
IMMUNOMODULYATORI
VA
IMMUNOSTIMULYATOR
XUSUSIYATLARI (ADABIYOTLAR SHARHI) //MedicineProblems. uz-Topical Issues
of Medical Sciences. – 2024. – Т. 2. – №. 1. – С. 36-43.
86.
Саъдуллоева И. К., Камалов З. С., Азизова З. Ш. ОСОБЕННОСТИ
СЫВОРОТОЧНОГО СОДЕРЖАНИЯ ФАКТОРОВ РОСТА ПРИ ВРОЖДЕННЫХ
ПОРОКАХ СЕРДЦА РАЗЛИЧНОГО ТИПА У ДЕТЕЙ //Журнал гуманитарных и
естественных наук. – 2023. – №. 4 [2]. – С. 57-62.
87.
Мусаходжаева Д. А. и др. Иммунопатогенез при васкулярной дисфункции маточно-
плацентарно-плодового кровообращения. – 2023.
88.
Azizova Z. O ‘ZBEK POPULYATSIYASIGA MANSUB TASHQI GENITAL
EDOMETRIOZLI AYOLLARIDA INTERLEUKIN-6 VA UNING RS1800795 POLİMOR
VARIANTINING EKSPRESSIYASI XUSUSIYATLARI //MedicineProblems. uz-Topical
Issues of Medical Sciences. – 2024. – Т. 2. – №. 2. – С. 18-23.
89.
Abdullayevna M. D. et al. INFLUENCE OF MOLECULAR-GENETIC FACTORS ON
IMMUNE INDICATORS IN MEN WITH IMPAIRED FERTILITY //Archive of
Conferences. – 2020. – Т. 9. – №. 1. – С. 44-46.
90.
Файзуллаева Н. Я., Азизова З. Ш., Джумаева Д. Н. Изменения в иммунной системе
детей, больных хроническим бронхитом, в зависимости от этиологического фактора
//Медицинская иммунология. – 2017. – Т. 19. – №. S. – С. 251-252.
91.
Мусаходжаева Д. А. и др. Неспецифические факторы защиты у детей с заболеваниями
бронхолегочной системы //Журнал теоретической и клинической медицины. – 2016.
– №. 6. – С. 87-89.
92.
Григорьянц К. Э. и др. ВЛИЯНИЕ ВЫХЛОПНЫХ ГАЗОВ НА ПАРАМЕТРЫ
ВРОЖДЕННОГО ИММУНИТЕТА У РАБОТНИКОВ АВТОСЕРВИСА //Журнал
теоретической и клинической медицины. – 2016. – №. 3. – С. 133-135.
93.
Маматқулов Б. и др. Тоғ кон саноатидаги ишчилар касалланиши, улар саломатлигига
ишлаб чиқариш омилларининг таьсири //Тиббиётда янги кун. – 2019. – Т. 4. – №. 28.
– С. 191-195.
94.
Раманова Д. Ю., Адылова З. У. Малоинвазивные технологии в лечении механической
желтухи //European research. – 2017. – №. 5 (28). – С. 85-86.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
297
95.
Авезова Г. С., Саитмуратов М. А., Адылова З. У. Структура и уровень смертности
детей вследствие врожденных аномалий в г. Ташкенте //Молодой ученый. – 2015. –
№. 19. – С. 252-255.
96.
Mamatkulov B., Adilova Z. U., Minavarova N. J. THE IMPORTANCE OF MEDICAL
EXAMINATIONS FOR YOUNG PEOPLE GETTING MARRIED //Академические
исследования в современной науке. – 2024. – Т. 3. – №. 33. – С. 119-120.
97.
Usmonxujayeva A. A. et al. USE OF EXTRACORPORAL PULSE WAVE THERAPY IN
THE TREATMENT OF PATIENTS WITH OSTEONECROSE OF THE FEMURAL
HEAD CAUSED BY COVID-19 //Академические исследования в современной науке.
– 2024. – Т. 3. – №. 12. – С. 100-101.
98.
Adilova Z. U., Usnaddinov A. G., Oxunova M. T. Immunoprophylaxis Work Performed in
Children and the Socio-Hygienic Factors that Affect Them (Literature Review) //Central
Asian Journal of Medical and Natural Science. – 2023. – Т. 4. – №. 3. – С. 179-182.
99.
Адилова З. У. Роль Медицинской Сестры В Оказании Паллиативной Помощи
Больным С Онкологическими Заболеваниями //AMALIY VA TIBBIYOT FANLARI
ILMIY JURNALI. – 2023. – Т. 2. – №. 1. – С. 40-45.
100.
Adilova
Z.,
Urazalieva
I.,
Usnaddinov
A.
MODERN
VIEWS
ON
IMMUNOPROPHYLAXIS (LITERATURE REVIEW) //Science and innovation. – 2023. –
Т. 2. – №. D5. – С. 261-265.
101.
Adilova Z. U. et al. A Group of Risk Factors Affecting the Occurrence of Oncological
Diseases //Web of Synergy: International Interdisciplinary Research Journal. – 2023. – Т. 3.
– №. 2. – С. 1-5.
102.
Адилова З. У., Жолдасбаев К. К. Оказание паллиативной помощи онкологических
больным //Интернаука. – 2021. – №. 22-1. – С. 58-59.
103.
Saydalikhujaeva S. X., Adilova Z. U., Saydalikhujaev F. G. The health status of the
nulliparous and the role of nurses in preparing them for childbirth //Young scientists’ and
mentors’ non-standart congress.–2017.–Р. – 2017. – С. 186-190.
104.
Адылова З. У., Адылов Ш. К. Проблемы реабилитации травм и заболеваний опорно-
двигательного аппарата спортсменов //European research. – 2017. – №. 5 (28). – С. 77-
79.
105.
Saidov F. R. et al. Propaganda zdorovogo obraza zhizni v pervichnom zvene
zdravookhraneniya //European Research. – 2016. – №. 5. – С. 16.
106.
Адилова З. У., Адилов Ш. K. Bлияние групп факторов риска на здоровье
организованных детей дошкольного возраста. – 2023.
107.
Rakhimov O. et al. Analysis of developmental education models in the ecological education
system in Uzbekistan //E3S Web of Conferences. – EDP Sciences, 2023. – Т. 458. – С.
06020.
108.
Astanakulov K. et al. Mini crusher-shredder for farms //E3S Web of Conferences. – EDP
Sciences, 2021. – Т. 264. – С. 04038.
109.
Мamatov F. et al. Potato digger with a digging workpart of the" Paraplaw" type //E3S Web
of Conferences. – EDP Sciences, 2023. – Т. 365. – С. 04021.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
298
110.
Azizov S. A. LOGISTIKANING RIVOJLANISH BOSQICHLARI //Educational Research
in Universal Sciences. – 2023. – Т. 2. – №. 15. – С. 504-509.
111.
Azizov
S.
A.
et
al.
LOGISTIK
TIZIMLAR
FAOLIYATINI
MUVOFIQLASHTIRISHNING NAZARIY ASOSLARI //Educational Research in
Universal Sciences. – 2023. – Т. 2. – №. 3 SPECIAL. – С. 1194-1197.
112.
Azizov S. A. et al. MOTOR MOYLARI–AVTOTRANSPORT VOSITALARIGA QO
‘YILADIGAN TALABLARNI TA’MINLASHDA ENG MUHIM OMIL //Educational
Research in Universal Sciences. – 2023. – Т. 2. – №. 3. – С. 1133-1136.
113.
Kichkinayev M., Azizov S. A. AVTOMOBILLAR EKSPLUATATSIYASIDA MOTOR
MOYLARINING AHAMIYATI VA ULARNI TANLASH //Educational Research in
Universal Sciences. – 2023. – Т. 2. – №. 3. – С. 614-617.
114.
Azizov S. A. METHOD OF CREATING A STUDENT PORTFOLIO IN THE HIGHER
EDUCATION SYSTEM AND POSSIBILITIES OF PRACTICAL APPLICATION
//GOLDEN BRAIN. – 2023. – Т. 1. – №. 35. – С. 85-91.
115.
Azizov S., Siddiqova M., Muradov S. ISHLAB CHIQARISHDA XAVFLI VA ZARARLI
OMILLAR //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 12. – С. 1030-1043.
116.
Azizov S., Siddiqova M., Muradov S. MAMLAKAT BARQAROR RIVOJLANISHIDA
SANOAT XAVFSIZLIGI AHAMIYATI //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. –
№. 12. – С. 972-984.
117.
Azizov S., Siddiqova M., Muradov S. ZAMONAVIY SANOATDA TEXNOGEN
XAVFLARNI MODELLASHTIRISH //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №.
12. – С. 1059-1072.
118.
Azizov S., Siddiqova M., Muradov S. MEHNAT UNUMDORLIGINI BAHOLASH
METODIKASI //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 12. – С. 1073-1085.
119.
Azizov S., Siddiqova M., Muradov S. XAVFLARNI BARTARAF ETISHDA ASOSIY
VOSITASI //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 12. – С. 1044-1058.
120.
Azizov S., Siddiqova M., Muradov S. SANOT OBYEKTLARIDA XAVFSIZLIK MODELI
//Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 12. – С. 944-956.
121.
Azizov S., Siddiqova M., Muradov S. SANOAT OBYEKTLARIDA XAVFSIZLIKNI
TA’MINLASHGA QARATIGAN NORMATIV-HUQUQIY HUJJATLAR MAZMUN VA
MOHIYATI //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 12. – С. 1000-1014.
122.
Azizov S., Siddiqova M., Muradov S. SANOAT OBYEKTLARIDA MEHNAT
MUHOFAZASINI TASHKIL ETISH VA BOSHQARISH ASOSLARI //Modern Science
and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 12. – С. 1015-1029.
123.
Azizov S., Siddiqova M., Muradov S. XAVFSIZ TEXNOLOGIYALAR VA ISHLAB
CHIQARISH VOSITALARINI YARATISHDA OBYEKTLARNING IQTISODIY
MANFAATDORLIGI //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 12. – С. 985-
999.
124.
Azizov S., Siddiqova M., Muradov S. MEHNATNI MUHOFAZA QILISHDA IQTISODIY
SAMARADORLIGINI BAHOLASH METODIKASI //Modern Science and Research. –
2024. – Т. 3. – №. 12. – С. 1086-1100.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
299
125.
Azizov S., Siddiqova M., Muradov S. TAVAKKAL NAZARIYASINING ASOSIY
QOIDALARI //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 12. – С. 957-971.
126.
Azizov S. A. METHOD OF CREATING A STUDENT PORTFOLIO IN THE HIGHER
EDUCATION SYSTEM AND POSSIBILITIES OF PRACTICAL APPLICATION
//GOLDEN BRAIN. – 2023. – Т. 1. – №. 35. – С. 85-91.
127.
Kuziev O. C. MODEL FORMATION OF INFORMATION-SIMULATED SKILLS IN
PROFESSIONAL ACTIVITIES OF FUTURE ENGINEERS //Annali d’Italia. – 2021. – №.
22-2. – С. 24-26.
128.
Кузиев
О.
Ч.
ТЕХНИКА
ЙЎНАЛИШИ
ТАЛАБАЛАРИНИ
КАСБИЙ
АХБОРОТМОДЕЛЛАШТИРИШ
КЎНИКМАЛАРИНИ
РИВОЖЛАНТИРИШ
ОМИЛЛАРИ //Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences. –
2022. – Т. 2. – №. 10. – С. 1183-1189.
129.
Kuziev O. МУҲАНДИСЛАРДА KАСБИЙ АХБОРОТ МОДЕЛЛАШТИРИШ
КЎНИКМАЛАРИНИ ШАКЛЛАНТИРИШ БЎЙИЧА МУҲИМ ТАВСИЯЛАР
//Science and innovation. – 2022. – Т. 1. – №. A7. – С. 591-595.
130.
Kuziev
O.
MAIN
RECOMMENDATIONS
FOR
THE
FORMATION
OF
PROFESSIONAL SKILLS OF INFORMATION MODELING IN ENGINEERS //Science
and Innovation. – 2022. – Т. 1. – №. 7. – С. 591-595.
131.
Kuziyev O. C. MODEL OF DEVELOPMENT OF INFORMATION-MODELING SKILLS
IN FUTURE ENGINEERS //Academia Repository. – 2023. – Т. 4. – №. 11. – С. 44-49.
132.
Кузиев О. Ч. Психолого-педагогические основы профессионально-педагогической
направленности обучения специальным дисциплинам в республике Узбекистан //Мир
образования-образование в мире. – 2012. – №. 3. – С. 66-70.
133.
Cho‘Liyevich O. Q. Z. MAKTAB GEOMETRIYA KURSIDA ANALOGIYA METODI
//Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences. – 2021. – Т. 1. –
№. 2. – С. 84-95.
134.
Kузиев О. Ч. Муҳандислик фаолиятини моделлаштиришнинг ҳозирги ҳолатини
таҳлилий жиҳатлари //Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social
sciences. – 2021. – Т. 1. – №. 6. – С. 318-323.
135.
Chuliyevich K. O. Ways of Implementation in the Future of the Formation of Information
and Modeling Skills in Students of the Technical Direction //Eurasian Scientific Herald. –
2022. – Т. 11. – С. 22-26.
136.
Kузиев О. Ч. Муҳандислик фаолиятини моделлаштиришнинг ҳозирги ҳолатини
таҳлилий жиҳатлари //Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social
sciences. – 2021. – Т. 1. – №. 6. – С. 318-323.
137.
Ergashev N. Ergashev Nuriddin G’ayratovich N. G’. Ergashev, A. O’. Shukurov. SN
Siradjev. Raqami axborot texnologiyalari. O ‘quv qo ‘llanma. Intelekt, Qarshi 2023. 220-b.:
N. G’. Ergashev, A. O’. Shukurov. SN Siradjev. Raqami axborot texnologiyalari. O ‘quv
qo‘llanma. Intelekt, Qarshi 2023. 220-b //E-Library Karshi EEI. – 2023. – Т. 1. – №. 01.
138.
Ergashev N. Ergashev Nuriddin G’ayratovich N. G’. Ergashev, ZE Chorshanbiyev, SN
Siradjev. Texnik tizimlarda axborot texnologiyalari fanidan masalalar to ‘plami. O ‘quv
qo‘llanma. Intelekt, Qarshi 2023. 160 b.: N. G’. Ergashev, ZE Chorshanbiyev, SN Siradjev.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
300
Texnik tizimlarda axborot texnologiyalari fanidan masalalar to ‘plami. O ‘quv qo ‘llanma.
Intelekt, Qarshi 2023. 160 b //E-Library Karshi EEI. – 2023. – Т. 1. – №. 01.
139.
Siradjev S. PRINCIPLES OF SELECTION OF INFORMATION MODELING CONTENT
//Академические исследования в современной науке. – 2022. – Т. 1. – №. 18. – С. 237-
241.
140.
Negmatovich S. S. Theoretical Analysis of Educational Structures of Conceptual Lines,
Educational Elements and Logical Information Modeling in the Creation of Digital
Educational Resources. – 2022.
141.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. QURILISH MAYDONIDA XAVFSIZLIK
TALABLARI VA ASHYOLARINING TURLARI //Modern Science and Research. – 2024.
– Т. 3. – №. 10. – С. 94-118.
142.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. QURILISHDA XAVFSIZLIK TALABLARI VA
ASHYOLARI TARKIBINI ILMIY ASOSLASH USULLARI //Modern Science and
Research. – 2024. – Т. 3. – №. 10. – С. 119-142.
143.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. QURILISH MAYDONI VA UNING
XAVFSIZLIGINI ANIQLASHDA ASHYOLARINING MEXANIK XOSSALARI
//Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 10. – С. 143-164.
144.
Sirojiddin M., Karimov B., Siddiqova M. TEXNOLOGIK FAVQULODDA
VAZIYATLARDA TIZIMIGA DOIR MEYYORIY HUJJATKLAR VA QONUNCHILIK
//Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 10. – С. 242-270.
145.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. TABIIY TUSDAFI FAVQULODDA
VAZIYATLARNING VUJUDGA KELISHI SABABLARI, VA FAVQULODDA
VAZIYATLARDA HARAKAT QILISHGA O ‘RGATISHNI TASHKIL ETISH //Modern
Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 10. – С. 219-241.
146.
Muradov S. TEXNOLOGIK TUSDAGI FAVQULODDA VAZIYATLAR VA
ULARNING TURLARI, TABIIY TUSDAGI FAVQULODDA VAZIYATLAR //Modern
Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 10. – С. 191-218.
147.
Muradov
S.,
Karimov
B.,
Siddiqova
M.
QURILISH
MAYDONIDA
VA
ASHYOLARINING TURLARI //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 10. –
С. 335-360.
148.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. ISHLAB CHIQARISHDA ISHLOVCHI
USKUNLARNING XAVFSIZLIK TALABLARI TAXLILI TEXNIK ASOSLARI
//Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 10. – С. 361-387.
149.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. TABIIY TUSDAFI FAVQULODDA
VAZIYATLARNING VUJUDGA KELISHI SABABLARI //Modern Science and
Research. – 2024. – Т. 3. – №. 10. – С. 388-411.
150.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. TABIIY TUSDAGI FAVQULODDA
VAZIYATLAR //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 10. – С. 306-334.
151.
Husan o’g’li M. S. Procedure for Passing Workers, Leading Staff, Specialists in the Field of
Labor Protection Instructions and Testing Their Knowledge on Labor Protection-Technical
Safety //MENEJMENT VA MEHNAT MUNOSABATLARI ONLAYN ILMIY JURNALI.
– 2024. – Т. 1. – №. 2. – С. 31-39.
ISSN:
2181-3906
2024
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 3 / ISSUE 12 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
301
152.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. ISHLАB СHIQАRISHDА ZАRАRLI
MОDDАLАR VА ULАRDАN HIMОYАLАNISH USULLАRI //Modern Science and
Research. – 2024. – Т. 3. – №. 11. – С. 375-396.
153.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. ISHLАB СHIQАRISH HАVОSI TАRKIBIDАGI
СHАNGLАR VА ULАRNING ZАRАRLI TА’SIRI //Modern Science and Research. –
2024. – Т. 3. – №. 11. – С. 353-374.
154.
Karimov B., Muradov S., Madinabonu S. ISHLАB СHIQАRISH SАNITАRIYАSI VА
GIGIYЕNАSI HАQIDА TUSHUNСHА VА UNING VАZIFАLАRI //Modern Science and
Research. – 2024. – Т. 3. – №. 11. – С. 328-352.
155.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. IСHKI MЕHNАT TАRTIBINI HUQUQIY
JIХАTDАN TАRTIBGА SОLISH //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 11.
– С. 309-327.
156.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. MЕHNАT ХАVFSIZLIGI STАNDАRTLАR
TIZIMI, UNING АHАMIYАTI VА VАZIFАSI //Modern Science and Research. – 2024. –
Т. 3. – №. 11. – С. 290-308.
157.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. MЕHNАTNI MUHОFАZА QILISH
SОHАSIDАGI DАVLАT SIYОSАTI //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №.
11. – С. 252-269.
158.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. О ‘ZBЕKISTОN RЕSРUBLIKАSINING
MЕHNАT KОDЕKSI VА UNING АHАMIYАTI //Modern Science and Research. – 2024.
– Т. 3. – №. 11. – С. 230-251.
159.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. MЕHNАTNI MUHОFАZА QILISH
TО‘G‘RISIDАGI О ‘ZBЕKISTОN RЕSРUBLIKАSI QОNUNINING MАZMUN VА
MОHIYАTI //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 11. – С. 211-219.
160.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. INSОN FАОLIYАTINI TURKUMLАRGА
АJRАTISH //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 11. – С. 193-210.
161.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. HАYОT FАОLIYАTI ХАVFSIZLIGIDА
TАVАKKАL NАZАRIYАSI //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 11. – С.
173-192.
162.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. MЕHNАT MUNОSАBАTLАRI SОHАSIDАGI
ХАLQАRО HАMKОRLIK //Modern Science and Research. – 2024. – Т. 3. – №. 11. – С.
270-289.
163.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. FАОLIYАT ХАVFSIZLIGINI TА’MINLАSH
USULLАRI, USLUBLАRI VА VОSITАLАRI //Modern Science and Research. – 2024. –
Т. 3. – №. 11. – С. 152-172.
164.
Muradov S., Karimov B., Siddiqova M. HАYОT FАОLIYАTI ХАVFSIZLIGID ХАVF
TUSHUNСHАSI MАZMUN VА MОHIYАTI //Modern Science and Research. – 2024. –
Т. 3. – №. 11. – С. 131-151.
