ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2015
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
5
А
.
К
.
Янгибаев
,
Ўзбекистон
Республикаси
ИИВ
Академияси
мустақил
изланувчиси
ҲУКУМАТНИ
ШАКЛЛАНТИРИШДА
СИЁСИЙ
ПАРТИЯЛАР
ИШТИРОКИНИНГ
АЙРИМ
ҲУҚУҚИЙ
ВА
ТАШКИЛИЙ
МАСАЛАЛАРИ
Аннотация
:
мақолада
мамлакатимизда
давлат
ҳокимияти
ва
бошқарувини
демократлаштириш
бўйича
амалга
оширилган
ислоҳотлар
кўрсатиб
берилади
.
Шунингдек
,
парламент
ва
ҳукуматнинг
ўзаро
муносабатларида
фракцияларнинг
ўрни
,
ҳукумат
фаолияти
устидан
парламент
назоратининг
аҳамияти
ва
Республика
ҳукуматини
шакллантиришда
сиёсий
партияларнинг
иштироки
билан
боғлиқ
қонунчилик
тизимини
такомиллаштиришга
доир
бир
қатор
таклиф
ва
мулоҳазалар
келтирилган
.
Калит
сўзлар
:
конституция
,
конституциявий
қонун
,
концепция
,
парламент
,
ҳукумат
,
фракция
,
депутатлар
гуруҳи
,
парламент
назорати
,
электорат
,
сиёсий
партия
.
Аннотация
:
в
статье
раскрывается
содержание
,
проводимых
в
стране
,
реформ
по
демократизации
гос
-
ударственной
власти
и
управления
.
Также
рассматри
-
вается
место
фракций
во
взаимоотношениях
парла
-
мента
и
правительства
,
значение
парламентского
кон
-
троля
за
деятельностью
правительства
,
разработан
ряд
предложений
по
совершенствованию
законода
-
тельной
системы
,
связанной
с
участием
политических
партий
в
формировании
правительства
республики
.
Ключевые
слова
:
конституция
,
конституционный
закон
,
концепция
,
парламент
,
правительство
,
фракция
,
группа
депутатов
,
парламентский
контроль
,
электорат
,
политическая
партия
.
Annotation
: the article deals with the content of re-
forms holding in the country on democratization of state
authority and management. The author reveals the place
of fractions in interrelations of parliament and government,
significance of parliamentary control over the activity of the
government and worked out some proposals on improve-
ment of legal system connected with participation of politi-
cal parties in formation of government of the republic.
Key words
: constitution, constitutional law, concep-
tion, parliament, government, faction, group of deputies,
parliamentary control, electorate, political party.
Парламент
давлат
ҳокимиятининг
олий
вакиллик
органи
бўлиб
қонунчилик
фаолиятини
амалга
оширади
.
Парламентда
халқ
ўз
манфаатларини
ифодалаш
ҳуқуқи
билан
биргаликда
,
фуқароларимизнинг
давлат
ҳокимиятини
бошқаришдаги
иштирокини
амалга
ошириш
ва
қонун
ижодкорлиги
фаолиятига
ўз
таъсирини
кўрсатиш
имкониятини
таъминлайди
.
Фуқароларнинг
ушбу
жараёндаги
иштироки
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Қонунчилик
палатасига
ҳамда
Қорақалпоғистон
Республикаси
Жўқорғи
Кенгесига
,
вилоятлар
,
туманлар
,
шаҳарлар
давлат
ҳокимияти
вакиллик
органларига
ўтказилаётган
сайловлар
орқали
намоён
бўлади
.
Сайловларда
сиёсий
партияларнинг
иштироки
ўта
серқирра
жараёндир
.
Сиёсий
партиялар
ва
уларнинг
сайловдаги
иштироки
масаласини
конституциявий
-
ҳуқуқий
тартибга
солишнинг
хусусияти
демократия
институтларининг
ривожланишига
бевосита
таъсир
кўрсатади
.
Кўпчилик
ривожланган
хорижий
мамлакатлар
асосий
қонунларида
ҳам
сиёсий
партияларнинг
сайловлардаги
иштироки
масаласи
конституциявий
-
ҳуқуқий
жиҳатдан
тартибга
солинган
.
Президентимиз
Ислом
Каримов
томонидан
2010
йил
12
ноябрда
қабул
қилинган
“
Мамлакатимизда
демократик
ислоҳотларни
янада
чуқурлаштириш
ва
фуқаролик
жамиятини
ривожлантириш
концепцияси
”
да
давлат
ҳокимияти
ва
бошқарувини
демократлаштириш
бўйича
бир
қанча
ислоҳотлар
амалга
оширилди
.
Конституциясининг
98-
моддасида
Ўзбекистон
Республикаси
Бош
вазири
номзоди
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Қонунчилик
палатасига
сайловларда
энг
кўп
депутатлик
ўрнини
олган
сиёсий
партия
ёки
тенг
миқдордаги
депутатлик
ўринларини
қўлга
киритган
бир
неча
сиёсий
партиялар
томонидан
таклиф
этилиши
белгиланди
.
[
1, 12-
бет
.
]
.
Илк
бор
мазкур
норманинг
қўлланилиши
2014
йил
21
декабрь
куни
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Қонунчилик
палатасига
ҳамда
Қорақалпоғистон
Республикаси
Жўқорғи
Кенгесига
,
вилоятлар
,
туманлар
,
шаҳарлар
давлат
ҳокимияти
вакиллик
органларига
ўтказилган
сайловлар
орқали
намоён
бўлди
.
Сайлов
натижаларига
кўра
,
Ўзбекистон
Либерал
-
демократик
партияси
Қонунчилик
палатасида
энг
кўп
депутатлик
ўринга
эга
бўлди
ҳамда
амалда
Ўзбекистон
Республикаси
Бош
вазири
номзодини
таклиф
этиш
ҳуқуқини
қўлга
киритди
.
Сиёсий
партиялар
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарини
ва
мамлакат
ҳукуматини
шакллантиришда
етакчи
роль
ўйнайдилар
,
чунки
айнан
улар
сайловда
иштирок
этувчи
бирдан
-
бир
ташкилий
-
жамоавий
субъектлар
ҳисобланадилар
.
Ўзбекистон
Республикасининг
2014
йил
16
апрелда
“
Ўзбекистон
Республикаси
Конституциясининг
айрим
моддаларига
ўзгартиш
ва
қўшимчалар
киритиш
тўғрисида
(32, 78, 93, 98, 103
ва
117-
моддаларига
)”
ги
Қонуннинг
қабул
қилиниши
миллий
қонунчилик
ривожидаги
навбатдаги
муҳим
ислоҳотлардан
бири
бўлди
.
Мазкур
қонунга
мувофиқ
,
парламентнинг
назорат
ваколатларини
кенгайтириш
ва
кучайтириш
мақсадида
“
парламент
назорати
”
институти
конституциявий
норма
этиб
мустаҳкамланди
.
Шунингдек
,
ҳукумат
фаолияти
устидан
парламент
назоратини
янада
кучайтириш
мақсадида
қонунда
Бош
вазир
лавозимига
номзод
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
палаталарида
унинг
номзоди
кўриб
чиқилаётган
ва
тасдиқланаётган
вақтда
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамасининг
яқин
муддатга
ва
узоқ
истиқболга
мўлжалланган
ҳаракат
дастурини
тақдим
этиш
ҳақидаги
нормалар
белгиланди
.
Бу
эса
,
Бош
вазир
лавозимига
номзоднинг
келажакда
мамлакатни
ҳар
томонлама
ривожлантириш
йўлидаги
муҳим
ўзгаришларни
амалга
ошириши
,
қабул
қилинаётган
норматив
-
ҳуқуқий
ҳужжатларнинг
ўз
вақтида
ижросини
таъминланиши
ва
назорат
қилишни
ҳамда
тасдиқланаётган
истиқболли
ҳаракат
дастури
асосида
ҳар
йили
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисига
мамлакатнинг
ижтимоий
-
иқтисодий
ҳаётидаги
энг
муҳим
масалалар
юзасидан
маърузалар
тақдим
этиш
каби
муҳим
масъулиятли
вазифаларни
юклайди
.
Қонунчилик
палатасининг
янги
сайланган
депутатлари
сиёсий
партия
манфаатларини
парламентда
ифодалаш
мақсадида
ўзларининг
фракцияларини
ва
депутатлик
гуруҳларини
ташкил
этади
.
Ушбу
фракциялар
ва
депутатлик
гуруҳларига
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2015
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
6
Қонунчилик
палатаси
мажлисида
муҳокама
қилинаётган
масала
юзасидан
ўзларининг
фикрларини
депутатлар
ўртасида
тарқатиши
,
муҳокама
қилинаётган
қонун
лойиҳалари
ва
бошқа
қарорларнинг
лойиҳалари
юзасидан
ўз
таклифларини
киритиши
,
ҳукумат
аъзоларини
уларнинг
фаолияти
масалалари
юзасидан
эшитиши
,
палата
мажлисида
муҳокама
қилинаётган
ҳар
бир
масала
юзасидан
музокараларда
фракция
,
депутатлар
гуруҳи
вакилига
кафолатланган
тарзда
сўз
берилиши
ҳуқуқидан
фойдаланиш
ва
қонун
ҳужжатларига
мувофиқ
бошқа
ваколатларни
амалга
ошириши
қонунчилик
асосида
мустаҳкамланган
.
Олий
Мажлис
Қонунчилик
палатаси
фракциялари
ва
депутатлар
гуруҳларининг
ўз
ваколатларидан
самарали
фойдаланишини
таъминлаш
ва
Бош
вазир
лавозимига
номзод
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисида
кўриб
чиқилаётган
ва
тасдиқланаётганида
Вазирлар
Маҳкамасининг
яқин
муддатга
ва
узоқ
истиқболга
мўлжалланган
ҳаракат
дастури
билан
барча
фракциялар
ва
депутатлар
гуруҳларига
танишиб
чиқиш
ва
таклифлар
киритиш
ҳуқуқи
берилиши
мақсадга
мувофиқдир
.
Шу
мақсадда
,
“
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
Қонунчилик
палатаси
тўғрисида
”
ги
Ўзбекистон
Республикасининг
Конституциявий
қонуни
25-
моддасига
иккинчи
қисм
сифатида
тўлдириш
таклиф
этилади
.
...“
Барча
фракциялар
ўзларининг
мажлисларида
таклиф
этилаётган
Бош
вазир
лавозимига
номзодни
кўриб
чиқиши
ва
Бош
вазир
томондан
тақдим
қилинган
Вазирлар
Маҳкамасининг
яқин
муддатга
ва
узоқ
истиқболга
мўлжалланган
ҳаракат
дастури
билан
танишиб
чиқиши
,
муҳокама
қилиши
ва
таклифлар
билдириши
мумкин
”.
Таклиф
этилаётган
ушбу
норма
Қонунчилик
палатаси
фракциялари
томонидан
қонунийлик
,
демократизм
,
коллегиаллик
ва
очиқлик
каби
принциплар
асосида
фикрлар
билдирилишини
англатади
.
Шунингдек
,
ҳокимиятлар
бўлиниши
конституциявий
принципини
ҳаётга
изчил
татбиқ
этиш
,
ҳокимиятлар
ўртасида
ўзаро
тийиб
туриш
ва
манфаатлар
мувозанатининг
самарали
тизимини
амалда
таъминлайди
.
Хорижий
тажриба
ўрнида
,
Германия
,
Англия
ва
бошқа
ривожланган
давлатлар
парламентида
энг
кўп
депутатлик
ўринга
эга
бўлган
сиёсий
партия
томонидан
Бош
вазир
номзоди
парламентга
таклиф
сифатида
киритилади
ва
парламент
фракциялар
томонидан
кўриб
чиқилиб
муҳокама
қилинади
.
Бизнинг
фикримизча
,
давлат
ва
сиёсий
партиялар
ўртасидаги
тўғридан
-
тўғри
ўзаро
алоқаларнинг
асосий
йўналишлари
учта
–
электорал
,
парламент
ва
ҳукумат
даражасидаги
ўзаро
алоқалар
бўлиб
,
улар
ҳокимият
-
партия
муносабатлари
тизимида
айниқса
муҳим
ўрин
эгаллайди
.
Сўнгги
йилларда
ижро
этувчи
ҳокимият
органларини
шакллантириш
принципларида
юз
берган
ўзгаришлар
,
хусусан
Бош
вазирни
лавозимга
тайинлашда
,
маҳаллий
ижроия
ҳокимияти
бошлиқлари
бўлган
ҳокимларни
Кенгашлардаги
партиявий
гуруҳлар
билан
бамаслаҳат
тайинлаш
тартиби
давлат
бошқаруви
ислоҳотининг
муҳим
таркибий
қисмларидан
бири
бўлди
.
Сиёсий
партиялар
давлатнинг
вакиллик
ва
ижро
ҳокимияти
органлари
тизимида
муҳим
қарорларини
қабул
қилиш
ва
муҳокама
қилиш
жараёнига
бевосита
таъсир
кўрсатиш
имкониятига
амалда
эга
бўлдилар
.
Ўзбекистон
Республикаси
Конституциясига
ва
сайловлар
билан
боғлиқ
қонунчиликка
киритилган
ўзгартишларга
мувофиқ
, 2009
ва
2014
йиллардаги
Олий
Мажлиснинг
Қонунчилик
палатаси
ва
маҳаллий
Кенгашларга
ўтказилган
сайловлар
натижаларининг
таҳлили
шуни
кўрсатдики
,
мазкур
жараёнда
иштирок
этган
сиёсий
партияларнинг
ҳуқуқлари
ва
ваколатлари
кенгайиши
ҳисобига
сайлов
кампанияларида
уларнинг
янада
фаолроқ
иштирок
этганликларини
тасдиқлади
.
Сиёсий
партияларнинг
сайлов
олди
дастурлари
ва
ундаги
белгиланган
вазифаларни
амалга
оширишда
ўз
электорати
ишончини
қозонишга
ҳаракат
қилганликлари
ҳамда
оммавий
ахборот
воситалари
орқали
тарғибот
ва
ташвиқот
ишларининг
жадаллик
билан
олиб
борилганлиги
кузатилди
.
Жаҳон
амалиётида
сайловда
ғолиб
чиққан
сиёсий
партия
томонидан
шакллантирилган
ҳукуматнинг
самарали
фаолиятига
мисоллар
кўп
.
Бу
ерда
парламент
ва
ижроия
ҳокимияти
ўз
сайловчилари
олдида
биргаликда
жавобгар
бўладилар
.
[
2
]
.
Ҳукуматни
шакллантиришда
сиёсий
партиялар
Олий
Мажлис
Қонунчилик
палатасига
сайлов
натижаларига
кўра
вакиллари
энг
кўп
депутатлик
ўринларини
олган
сиёсий
партия
ёки
тенг
миқдордаги
энг
кўп
депутатлик
ўринларини
қўлга
киритган
бир
неча
сиёсий
партия
томонидан
Бош
вазир
номзоди
таклиф
этилиши
белгиланди
.
Эндиликда
,
сиёсий
партияларнинг
ҳукуматни
шакллантиришдаги
иштирокини
такомиллаштириш
мақсадида
,
“
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамаси
тўғрисида
”
ги
Қонуннинг
4-
моддаси
яъни
“
Вазирлар
Маҳкамасининг
таркиби
ва
уни
шакллантириш
тартиби
”
га
8-
банд
сифатида
қўшимча
норма
киритиш
таклиф
этилади
.
Жумладан
,
“
Вазирлар
Маҳкамасининг
аъзолари
Бош
вазир
томонидан
,
сайловда
энг
кўп
депутатлик
ўринларини
олган
сиёсий
партия
ёки
тенг
миқдордаги
энг
кўп
депутатлик
ўринларини
қўлга
киритган
сиёсий
партиялар
билан
тегишли
маслаҳатлашувлар
ўтказгандан
кейин
,
Ўзбекистон
Республикаси
Президентига
номзодларни
тасдиқлаш
учун
тақдим
этади
”.
Мазкур
янги
норманинг
киритилиши
орқали
сиёсий
партияларнинг
ҳукумат
фаолиятини
шакллантиришдаги
иштирокини
таъминлашга
ҳамда
давлат
ҳокимияти
органларини
шакллантиришда
сиёсий
партияларнинг
ролини
янада
ошириш
мақсадида
,
сайловда
ғалабани
қўлга
киритган
сиёсий
партияларга
нафақат
Бош
вазир
номзодини
балки
,
Вазирлар
Маҳкамаси
аъзоларини
ҳам
лавозимларга
тайинлашда
иштирокини
таъминлаш
назарга
олинган
.
Шу
орқали
сиёсий
партиялар
ҳукумат
томонидан
амалга
оширилаётган
сиёсатга
таъсирини
ўтказади
ва
ўз
электорати
олдида
сайлов
олди
дастурларини
амалда
бажарилишини
таъминлашга
хизмат
қилади
.
Бош
вазирнинг
эса
,
ҳукумат
аъзолари
фаолияти
устидан
назоратни
амалга
оширишда
масъулиятини
оширади
.
Шунингдек
,
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисига
ўтказилаётган
сайловларда
сиёсий
партияларнинг
сайлов
олди
дастурларининг
мукаммал
ишланишига
,
партияларнинг
ўз
электорати
олдидаги
масъулиятини
янада
ошишига
ҳамда
сайловларда
кўппартиявийликни
ва
партиялар
ўртасидаги
ўзаро
рақобатни
таъминлашга
хизмат
қилади
.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2015
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
7
Ҳозирги
шароитда
Ҳукуматнинг
парламент
олдида
ҳам
,
жамоатчилик
олдида
ҳам
жавобгарлиги
масаласи
айниқса
муҳим
аҳамият
касб
этади
.
Вазирлар
Маҳкамасининг
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
билан
муносабатлари
“
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамаси
тўғрисида
”
ги
Қонуннинг
8-
моддасида
белгиланган
.
Мазкур
нормага
қўшимча
сифатида
билдирилаётган
таклифда
,
Вазирлар
Маҳкамаси
ҳукумат
фаолияти
билан
боғлиқ
масалалари
юзасидан
ҳисоботларни
ва
ахборотларни
эшитишларида
,
улар
фаолиятига
доир
тавсиялар
ва
таклифларини
кўриб
чиқишда
нафақат
Олий
Мажлис
палаталари
ёки
унинг
қўмиталари
,
балки
Қонунчилик
палатаси
фракциялари
ва
фракция
йиғилишларида
ҳам
ҳал
қилинса
мақсадга
мувофиқ
бўлар
эди
.
Мазкур
таклифнинг
киритилиши
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Қонунчилик
палатасида
сиёсий
партия
фракциялари
ролини
ошишига
,
уларнинг
парламент
назорати
субъекти
сифатидаги
иштирокини
таъминлаш
,
фракция
йиғилишларида
ҳукумат
аъзоларининг
ахборотини
тинглаш
,
парламент
назоратини
амалга
оширган
фракция
томонидан
якуний
хулосалар
қилиш
ва
ҳукумат
фаолияти
бўйича
таклиф
ва
тавсиялар
бериш
ҳамда
улар
юзасидан
чора
-
тадбирлар
ишлаб
чиқишни
ҳамда
белгиланган
муддатларда
ҳисоботлар
тақдим
қилишни
таъминлайди
.
Бу
эса
,
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлис
Қонунчилик
палатасида
сиёсий
партия
фракцияларининг
ўз
электоратига
берган
ваъдаларини
амалда
таъминлашга
ва
сайлов
олди
дастурларининг
ўз
вақтида
бажарилишига
олиб
келади
.
Яна
бир
муҳим
масалалардан
бири
бу
–
ижро
ҳокимияти
устидан
парламент
назоратининг
амалга
оширилишидир
.
Парламент
назорати
ижро
этувчи
ҳокимият
органлари
фаолиятида
масъулиятсизликка
,
улар
ўз
ваколатлари
чегарасидан
четга
чиқишларига
йўл
қўймасликнинг
муҳим
воситаси
ҳисобланади
.
Унинг
объекти
сифатида
барча
давлат
органлари
,
жумладан
Вазирлар
Маҳкамасининг
фаолияти
амал
қилади
.
Парламент
назоратининг
моҳияти
ижро
этувчи
ҳокимият
органларининг
фаолияти
қонун
ҳужжатларига
қатъий
мувофиқлигини
қонунчилик
ҳокимияти
органлари
томонидан
кузатишнинг
амалга
оширилиши
,
шунингдек
,
аниқланган
қонуннинг
бузилиши
ҳолларини
бартараф
этиш
ва
уларнинг
олдини
олиш
чоралари
кўрилиши
билан
белгиланади
[
3, 95-
бет
.
]
.
Бизнинг
назаримизда
,
парламент
назоратининг
бош
мақсади
камчиликлар
ва
қонуннинг
бузилишини
қайд
этишда
эмас
,
балки
уларнинг
олдини
олиш
ва
уларни
бартараф
этиш
воситаларини
амалдаги
қонун
ҳужжатларига
тегишли
ўзгартишлар
ва
қўшимчалар
киритиш
йўли
билан
қўллашда
,
шунингдек
,
аниқланган
қонунийликни
бузиш
ҳолатларини
нейтраллаштириш
воситаларини
ишлаб
чиқишда
намоён
бўлади
(
парламент
тингловлари
ва
тафтишлари
,
Бош
вазир
ва
Вазирлар
Маҳкамаси
аъзолари
,
ҳокимлар
ва
ижро
этувчи
ҳокимият
органлари
бошқа
мансабдор
шахсларининг
ҳисоботлари
;
сўровлар
ва
мурожаатлар
;
парламент
аъзоларининг
саволларига
Ҳукумат
аъзоларининг
жавобларини
тинглаш
).
Албатта
,
ижро
этувчи
ҳокимият
органларини
шакллантириш
ва
уларни
назорат
қилишда
партиялар
ва
уларнинг
тузилмалари
иштироки
барча
камчиликларни
бартараф
этиш
воситаси
ҳисобланмайди
.
Россиялик
тадқиқотчи
Е
.
В
.
Коврякова
айрим
ҳолларда
парламент
ўзига
қарашли
бўлмаган
ҳокимиятни
эгаллаб
олиши
,
ҳукуматни
ўз
ваколатларини
тезкорлик
билан
амалга
оширишга
қодир
бўлмаган
самарасиз
органга
айлантириши
мумкинлиги
ҳақида
(
ўта
таъсирчан
парламент
назоратининг
салбий
жиҳати
ҳам
шунда
)
огоҳлантиради
.
Айни
пайтда
парламент
назоратининг
йўқлиги
ижро
этувчи
ҳокимият
коррупция
домига
илинишига
,
давлатни
бошқариш
самарали
амалга
оширилмаслигига
олиб
келиши
мумкин
[
4, 23-
бет
.
]
.
Биз
бу
омил
ҳам
эътиборга
олиниши
лозим
деб
ҳисоблаймиз
.
Шундай
қилиб
,
ҳукумат
фаолияти
устидан
парламент
назоратининг
ўрнатилиши
мамлакатда
амалга
оширилаётган
кенг
кўламли
ислоҳотлар
билан
узвий
боғлиқдир
.
Мамлакат
парламенти
ва
ҳукуматини
шакллантиришда
сиёсий
партияларнинг
иштироки
амалга
оширилаётган
ислоҳотларнниг
зарурий
бўғини
,
давлат
сиёсатининг
муҳим
воситаси
ҳисобланади
.
Шу
билан
бирга
,
мамлакат
тараққиёти
ва
ривожланиши
йўлида
давлатнинг
вакиллик
ва
ижро
ҳокимияти
тизимида
ўзаро
муносабатларининг
самарали
ва
тартибли
ташкил
этилиши
,
қабул
қилинаётган
қонунларнинг
ва
бошқа
норматив
-
ҳуқуқий
ҳужжатларнинг
ўз
вақтида
ижроси
таъминланишига
олиб
келади
.
Адабиётлар
рўйхати
:
1.
Каримов
И
.
А
.
“
Мамлакатимизда
демократик
ислоҳотларни
янада
чуқурлаштириш
ва
фуқаролик
жамиятини
ривожлантириш
концепцияси
:
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлиси
Қонунчилик
палатаси
ва
Сенатининг
қўшма
мажлисидаги
маърузаси
. 2010
йил
12
ноябрь
. –
Т
.: «
Ўзбекистон
», 2010. –
Б
.12.
2.
Исмоилов
Б
.
И
.
Реализация
права
законодатель
-
ной
инициативы
в
правоприменительной
практике
за
-
рубежных
стран
и
Республике
Узбекистан
.
Информа
-
ционно
-
образовательный
юридический
портал
: http: //
Allpravo. ru.
3.
Юдин
Ю
.
Политические
партии
и
право
в
совре
-
менном
государстве
. –
М
., 1998. –
С
. 95.
4.
Коврякова
Е
.
В
.
Парламентский
контроль
в
зару
-
бежных
странах
:
Автореф
.
дис
. …
канд
.
юрид
.
наук
.
–
М
., 2002. –
С
. 23.
