ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2011
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
67
Юридик
фанлар
номзоди
Аминжонова
Матлуба
Ахмедовнанинг
“
Суғурта
шартномаси
тарафларининг
мажбурияти
ва
жавобгарлиги
”
номли
монографиясига
Т
А
Қ
Р
И
З
Ҳозирги
кунда
мамлакатимизда
суғурта
хизмати
бозорини
ривожланган
давлатлар
қаторига
кўтариш
мақсадида
суғурта
фаолияти
қонунчилик
тизимини
тубдан
ислоҳ
қилиш
ишлари
босқичма
-
босқич
амалга
оширилмоқда
ва
бу
ишлар
изчиллик
билан
давом
эттириб
келинмоқда
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
“2011-
2015
йилларда
Республика
молия
-
банк
тизимини
янада
ислоҳ
қилиш
ва
барқарорлигини
ошириш
ҳамда
юқори
халқаро
рейтинг
кўрсаткичларига
эришишнинг
устувор
йўналишлари
тўғрисида
”
ги
2010
йил
26
ноябрдаги
ПҚ
-1438-
сонли
қарорига
мувофиқ
ҳамда
суғурта
фаолиятини
янада
такомиллаштириш
,
суғуртачиларнинг
капиталлашуви
ва
молиявий
барқарорлигини
ошириш
,
шунингдек
суғурта
хизматларидан
фойдаланувчиларнинг
ҳуқуқлари
ҳимоя
қилинишини
таъминлаш
мақсадида
2011
йил
31
майда
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
“
Суғурталовчиларнинг
молиявий
барқарорлигини
янада
оширишга
оид
қўшимча
чора
-
тадбирлар
тўғрисида
”
ги
ПҚ
-1544-
сонли
Қарори
қабул
қилиниб
,
1
ушбу
қарорга
кўра
,
суғурта
фаолияти
турларига
қараб
,
суғуртачиларнинг
устав
капитали
минимал
миқдорларини
2012 - 2014
йиллар
мобайнида
босқичма
-
босқич
,
табақалаштирилган
тарзда
ошириб
бориш
тўғрисидаги
чора
-
тадбирлар
белгиланганлиги
ҳам
Республика
раҳбарияти
томонидан
суғурта
хизматлари
самарадорлигини
оширишга
алоҳида
эътибор
қаратилаётганлигидан
далолат
беради
.
Республика
Президенти
И
.
А
.
Каримов
таъкидлаганидек
: “
Нафақат
мамлакатимиздаги
,
балки
хорижий
мижозларнинг
ҳам
ишончини
қозона
оладиган
юқори
малакали
аудиторлик
,
суғурта
,
лизинг
компаниялари
ва
бозор
инфратузилмаси
бошқа
хизматларнинг
молия
бозорида
етакчи
мавқега
эга
бўлиши
учун
ҳали
кўп
иш
қилишимиз
лозим
”
1
.
Чунки
,
суғурта
хизмати
кўрсатиш
фаолиятини
ривожлантириш
бозор
муносабатлари
шароитида
тадбиркорлик
ва
хўжалик
фаолияти
юритишнинг
зарур
шартларидан
саналади
.
Суғурта
фаолиятини
сифатини
ошириш
бу
хизматга
бўлган
талабни
ортишига
имкон
яратади
.
Бу
эса
ўз
ўрнида
суғурталовчилар
ва
суғурта
қилдирувчилар
ўртасидаги
ҳуқуқ
ва
бурчларнинг
тўғри
тақсимланишига
ва
уларнинг
ижросига
узвий
боғлиқдир
.
Ана
шу
жиҳатдан
суғурта
шартномаси
тарафларининг
ҳуқуқ
ва
мажбуриятларини
,
бу
мажбуриятларни
бажарилмаганлиги
учун
қўлланиладиган
жавобгарликнинг
ҳуқуқий
асосларини
илмий
тадқиқ
этиш
ва
мавжуд
муаммолар
юзасидан
асосли
таклифлар
бериш
муҳим
аҳамиятга
эга
.
М
.
А
.
Аминжонованинг
“
Суғурта
шартномаси
тарафларининг
мажбурияти
ва
жавобгарлиги
”
номли
монографияси
ана
шу
масалаларга
қаратилганлиги
билан
долзарб
ҳисобланади
.
1
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
, 2011
й
., 22-23-
сон
, 230-
модда
.
1
И
.
А
.
Каримов
.
Иқтисодий
ислоҳотларни
чуқурлаштиришнинг
энг
муҳим
устивор
йўналишлари
.-
Т
. 2008
Ўзбекистон
. 150 –
б
.
Ушбу
монографияда
Ўзбекистон
Республикасидабосқичма
-
босқич
ривожланиб
келаётган
суғурта
хизматининг
бозор
иқтисодиётида
туган
ўрни
,
суғурта
хизмати
фаолиятини
тартибга
солишга
қаратилган
ҳуқуқий
тизим
ва
уни
бугунги
кунда
суғурта
шартномаси
тарафларининг
мажбурияти
ва
жавобгарлигини
белгилашдаги
аҳамияти
,
тарафларнинг
мажбурияти
ва
жавобгарлигини
белгилашга
доир
масалалар
миллий
ва
хорижий
давлатларнинг
қонунчилигини
чуқур
илмий
тадқиқ
этиш
орқали
очиб
берилган
.
Бир
сўз
билан
айтганда
,
ушбу
монографияда
миллий
ҳамда
хорижий
давлатлар
қонунчилигини
қиёсий
ўрганиш
асосида
,
Ўзбекистон
Республикасининг
суғурта
хизмати
кўрсатиш
боғлиқ
тузиладиган
шартномаси
тарафларининг
мажбурияти
ва
жавобгарлигига
оид
нормалари
моҳият
жиҳатдан
теран
ёритиб
берилган
.
Муаллиф
ушбу
масалаларни
ёритишда
китобхонларга
тушунарли
бўлиши
учун
юртимизнинг
таниқли
олимларининг
фикрлари
билан
бир
қаторда
,
хорижий
олимларнинг
фикрларини
таҳлил
қилган
ҳолда
ўз
нуқтаи
-
назарини
билдирган
.
Монография
тергов
ва
суд
амалиёти
ходимлари
,
илмий
ходимлар
,
ўқитувчилар
ҳамда
олий
ўқув
юрти
талабалари
,
магистрлар
,
апирантлар
ва
бўлажак
ҳуқуқшунослар
фаолиятида
ижобий
самара
бериши
шак
-
шубҳасиздир
.
Айни
шу
мақсадда
М
.
А
.
Аминжонованинг
“
Суғурта
шартномаси
тарафларининг
мажбурияти
ва
жавобгарлиги
”
номли
монографияси
кенг
китобхонлар
эътиборига
ҳавола
этилган
.
Юридик
фанлар
доктори
М
.
А
.
Усмонова