КОРПОРАТИВ
ҲУҚУҚ
♦
CORPORATE LAW
♦
КОРПОРАТИВНОЕ
ПРАВО
2008
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
19
Т
.
Т
.
Мадумаров
И
.
Мўминов
номли
Фалсафа
ва
ҳуқуқ
институти
аспиранти
БОЗОР
МУНОСАБАТЛАРИ
ШАРОИТИДА
МИКРОКРЕДИТ
ТАШКИЛОТЛАРИНИНГ
ҲУҚУҚИЙ
МАҚОМИ
Айтиш
керакки
,
бугунги
кунда
Ҳукуматимиз
томони
-
дан
микрокредит
ташкилотларининг
кичик
ва
хусусий
бизнесни
ривожлантириш
,
уларнинг
мамлакат
молия
бозоридаги
иштирокини
янада
кенгайтириш
ва
мустаҳкамлашга
,
шунингдек
уларни
моддий
жиҳатдан
ҳар
томонлама
қўллаб
-
қувватлашга
алоҳида
эътибор
берилмоқда
.
Хусусан
,
Вазирлар
Маҳкамасининг
2007
йил
8
июндаги
114-
сон
қарори
билан
2010
йилгача
Ўзбекистон
Республикасида
микромолиялаштиришни
ривожлантириш
дастури
1
тасдиқланди
.
Унинг
асосий
мақсади
айниқса
қишлоқ
жойларда
микромолиялашти
-
ришни
ривожлантириш
йўли
билан
аҳолининг
фаол
қисми
ўз
бизнесини
ташкил
этиши
ва
бошлаши
,
аҳоли
бандлигини
оширишга
имкон
яратувчи
кичик
ва
микро
-
бизнес
фаолияти
учун
қулай
шароитларни
таъминлаш
ҳисобланади
.
Дастурда
микромолиялаштиришнинг
йўналишлари
,
уни
амалга
ошириш
механизми
ва
кути
-
лаётган
натижалар
белгиланган
.
Хусусан
,
кредит
уюшмалари
ва
микрокредит
ташкилотларининг
кредит
қўйилмалари
жами
ҳажмини
2007
йил
1
майдаги
ҳолат
бўйича
22,9
млрд
сўмдан
2010
йил
бошида
127
млрд
сўмгача
кўпайтириш
назарда
тутилди
.
Шуниси
эътиборлики
,
микрокредит
ташкилотлари
фаолиятини
ҳуқуқий
тартибга
солиш
механизми
алоҳида
суръатларда
такомиллашиб
бормоқда
.
Жум
-
ладан
,
"
Микрокредит
ташкилотлари
тўғрисида
"
ги
Ўзбекистон
Республикаси
Қонуни
2
қабул
қилинган
бўлиб
,
ушбу
Қонуннинг
мақсади
микрокредит
ташки
-
лотларининг
ташкил
этилиши
ва
фаолияти
соҳасидаги
муносабатларни
тартибга
солишдан
иборат
.
Микрокредит
,
микроқарз
,
микролизинг
бериш
соҳасида
хизматлар
кўрсатиш
бўйича
фаолиятни
амалга
оширувчи
ва
ушбу
Қонунга
мувофиқ
бошқа
микромолиявий
хизматлар
кўрсатувчи
юридик
шахс
микрокредит
ташкилотидир
.
Айни
пайтда
, "
Микромо
-
лиялаш
тўғрисида
"
ги
Ўзбекистон
Республикаси
Қонунининг
3
7-
моддасига
микрокредит
ташкилоти
мик
-
ромолиявий
хизматлар
кўрсатувчи
ташкилоти
эканлиги
ҳуқуқий
жиҳатдан
яна
бир
бор
белгиланган
.
Фуқаролик
ҳуқуқ
ва
муомала
субъекти
сифатида
микрокредит
ташкилотлари
муайян
ҳуқуқ
ва
мажбури
-
ятларга
эгадир
.
Жумладан
,
микромолиявий
хизматлар
кўрсатувчи
ташкилот
сифатида
микрокредит
ташкило
-
ти
қуйидаги
ҳуқуқларга
эга
:
шартномага
мувофиқ
мажбуриятларнинг
қарз
олув
-
чи
томонидан
бажарилишини
таъминлаш
шарти
асо
-
1
"
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
", 2007
й
. 23-
сон
. 239-
модда
.
2
"
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
", 2006
й
. 37–38-
сон
. 372-
модда
.
3
"
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
", 2006
й
. 37–38-
сон
. 369-
модда
.
сида
ёки
шундай
шартсиз
микромолиявий
хизматлар
кўрсатиш
;
буюртма
берувчига
микромолиявий
хизматлар
кўрсатишни
асослантирилган
ҳолда
рад
этиш
;
микромолиявий
хизмат
кўрсатиш
ва
шартнома
бўйича
мажбуриятларни
бажариш
учун
зарур
бўлган
ҳужжатларни
буюртма
берувчидан
сўраб
олиш
;
тўлов
ўз
вақтида
амалга
оширилмаган
ёхуд
мақсадли
микрокредитдан
белгиланган
мақсадда
фойдаланилмаган
тақдирда
,
мажбуриятларнинг
қарз
олувчи
томонидан
муддатидан
илгари
бажарилишини
талаб
қилиш
.
Шу
билан
бирга
,
микрокредит
ташкилоти
:
буюртма
берувчининг
ҳуқуқ
ва
мажбуриятлари
тўғрисида
,
шу
жумладан
микромолиявий
хизмат
кўрсатиш
билан
боғлиқ
барча
харажатлар
ҳақида
бу
-
юртма
берувчига
ишончли
ҳамда
тўлиқ
ахборотни
маълум
қилиши
;
шартномада
белгиланган
тартибда
ва
муддатларда
микромолиявий
хизматлар
кўрсатиши
;
шартнома
бўйича
мажбуриятлар
бажарилмаганли
-
ги
ёки
лозим
даражада
бажарилмаганлиги
натижасида
етказилган
зарарларнинг
ўрнини
қарз
олувчига
қоплаши
шарт
.
Микромолиявий
хизматлар
кўрсатувчи
ташкилот
қонун
ҳужжатларига
ёки
шартномага
мувофиқ
бошқа
ҳуқуқларга
ҳам
эга
бўлиши
ва
унинг
зиммасида
бошқа
мажбуриятлар
ҳам
бўлиши
мумкин
.
Микрокредит
ташкилоти
Ўзбекистон
Республикаси
ҳудудида
банк
ҳисобварақларини
белгиланган
тартиб
-
да
очишга
ҳақли
.
Айтиш
жоизки
,
бугунги
кунда
Ўзбекистон
Республикаси
Марказий
банки
томонидан
микрокредит
ташкилотлари
томонидан
молия
опера
-
циялари
амалга
оширилиши
қоидалари
,
бухгалтерия
ҳисоби
ҳисоб
рақамлари
режаси
ишлаб
чиқилган
.
Микрокредит
ташкилотлари
юридик
ва
(
ёки
)
жис
-
моний
шахслар
томонидан
қонун
ҳужжатларига
мувофиқ
ҳар
қандай
ташкилий
-
ҳуқуқий
шаклда
ташкил
этилиши
мумкин
.
Микрокредит
ташкилотлари
давлат
органлари
,
сиё
-
сий
партиялар
,
касаба
уюшмалари
ва
диний
ташки
-
лотлар
томонидан
ташкил
этилиши
мумкин
эмас
.
Микрокредит
ташкилоти
юридик
шахс
сифатида
ўз
фаолиятини
таъсис
ҳужжатлари
асосида
амалга
оширади
.
Микрокредит
ташкилотининг
фаолият
хусусиятидан
келиб
чиққан
ҳолда
,
таъсис
ҳужжатларида
муайян
ташкилий
-
ҳуқуқий
шаклдаги
юридик
шахслар
учун
қонун
ҳужжатларида
белгиланган
маълумотлар
билан
биргаликда
қўшимча
равишда
қуйидаги
маълумотлар
бўлиши
кераклиги
талаб
этилади
:
микрокредитлар
,
микроқарзлар
,
микролизинг
бе
-
риш
ва
бошқа
микромолиявий
хизматлар
кўрсатиш
бўйича
фаолият
тўғрисидаги
;
бошқарув
органларининг
тузилиши
ва
ваколатлари
тўғрисидаги
;
микрокредитлар
,
микроқарзлар
,
микролизинг
бе
-
риш
ва
бошқа
микромолиявий
хизматлар
кўрсатиш
учун
маблағларни
шакллантириш
манбалари
тўғрисидаги
;
микрокредит
ташкилотида
аудит
ўтказиш
тартиби
КОРПОРАТИВ
ҲУҚУҚ
♦
CORPORATE LAW
♦
КОРПОРАТИВНОЕ
ПРАВО
2008
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
20
тўғрисидаги
.
Микромолиявий
хизматлар
бозорини
янада
ривож
-
лантириш
,
микрокредит
ташкилотларининг
фаолияти
-
ни
амалга
ошириш
ҳуқуқига
лицензиялар
бериш
меха
-
низмини
тартибга
солиш
мақсадида
"
Ўзбекистон
Рес
-
публикаси
Марказий
банки
тўғрисида
"
ги
Ўзбекистон
Республикаси
Қонунига
мувофиқ
2007
йил
1
апрелдан
бошлаб
республика
ҳудудида
микрокредит
ташкилот
-
лари
фаолиятини
лицензиялаш
,
тартибга
солиш
ва
назорат
қилиш
Ўзбекистон
Республикаси
Марказий
банки
томонидан
амалга
оширилиши
белгиланди
1
.
Эндиликда
,
Ўзбекистон
Республикасининг
"
Микрокре
-
дит
ташкилотлари
тўғрисида
"
ги
Қонун
9-
моддасига
мувофиқ
микрокредит
ташкилоти
лицензия
олингани
-
дан
кейин
микромолиявий
хизматлар
кўрсатиш
фао
-
лиятини
амалга
оширади
.
Ушбу
ўринда
ваколатли
орган
сифатида
Марказий
банк
лицензия
бериш
билан
биргаликда
лицензиянинг
амал
қилишини
тўхтатиб
туриш
,
лицензияни
амал
қилишини
тугатиш
,
шунингдек
лицензияни
бекор
қилиш
ҳақида
қарор
қабул
қилиш
ваколатига
ҳам
эга
эканлигига
эътибор
қаратиш
керак
.
Чунончи
,
микро
-
кредит
ташкилоти
томонидан
ушбу
Қонун
ҳамда
бошқа
қонун
ҳужжатлари
талаблари
,
шу
жумладан
лицензия
талаблари
ва
шартлари
бузилишини
,
микрокредит
ташкилотининг
фаолиятида
аниқланган
қоидабузарликларни
бартараф
этиш
мажбуриятини
юкловчи
қарорлар
мазкур
ташкилот
томонидан
бажа
-
рилмаслиги
лицензиянинг
амал
қилишини
тўхтатиш
учун
асос
бўлиб
хизмат
қилади
.
Микрокредит
ташкилотининг
тўлов
қобилиятини
йўқотиш
,
ҳисобот
маълумотлари
мунтазам
равишда
бузиб
кўрсатилиши
,
микрокредитлар
бериш
бўйича
фаолиятни
амалга
ошириш
лицензия
берилган
пайт
-
дан
эътиборан
олти
ойдан
ортиқ
муддатга
кечиктири
-
лишига
йўл
қўйилиши
лицензиянинг
амал
қилишини
тугатиш
тўғрисидаги
қарор
қабул
қилинишига
олиб
келади
.
Лицензиянинг
сохта
ҳужжатлардан
фойдаланилган
ҳолда
олинганлиги
факти
аниқланган
тақдирда
,
у
бе
-
кор
қилинади
.
Қисқача
қилиб
айтганда
,
микрокредит
ташкилотига
берилган
лицензиянинг
амал
қилишини
тўхтатиш
,
уни
тугатиш
ёки
бекор
қилиш
мазмунан
микрокредит
таш
-
килотига
нисбатан
қўлланилган
ташкилий
ҳарактердаги
маъмурий
таъсир
чорасидир
.
Айни
пайт
-
да
,
бу
ваколат
Ўзбекистон
Республикаси
Президенти
-
нинг
14.06.2006
йилдаги
ПФ
-3619-
сонли
"
Тадбиркорлик
субъектларини
ҳуқуқий
ҳимоя
қилиш
тизимини
янада
такомиллаштириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
"
Фар
-
мони
2
талабларидан
келиб
чиқади
.
Ушбу
Фармоннинг
иловасида
тадбиркорлик
фаолиятининг
айрим
турлари
билан
шуғулланиш
лицензиялари
(
рухсатномалари
)
ни
ўн
иш
кунидан
кўпроқ
муддатга
тўхтатиб
қўйиш
ёки
амал
қилишини
тугатиш
ва
бекор
қилиш
суд
томони
-
1
Вазирлар
Маҳкамасининг
"
Микромолиявий
хизматлар
бозо
-
рини
янада
ривожлантириш
чора
-
тадбирлари
тўғрисида
"
ги
19.02.2007
йилдаги
37-
сонли
қарори
//
Ўзбекистон
Республи
-
каси
Ҳукумати
қарорлари
тўплами
. 2007
й
. N2–3. 11-
модда
.
2
Ўзбекистон
Республикаси
қонун
ҳужжатлари
тўплами
.
2005
й
. 23–24-
сон
. 167-
модда
.
дан
қўлланилиши
,
лекин
Ўзбекистон
Республикаси
Вазирлар
Маҳкамасининг
комиссиялари
ва
Ўзбекистон
Республикаси
Марказий
банки
томонидан
бериладиган
лицензиялар
эса
бундан
мустасно
эканлиги
белгилан
-
ган
.
Яъни
,
ушбу
органлар
томонидан
берилган
лицен
-
зияларнинг
амал
қилишини
тўхтатиб
туриш
,
тугатиш
ёки
бекор
қилишда
суднинг
қарори
талаб
этилмайди
.
Микрокредит
ташкилотининг
устав
фонди
шакллан
-
тирилиши
ўзига
хос
хусусиятларга
эга
.
Чунончи
,
мик
-
рокредит
ташкилотининг
устав
фонди
пул
маблағларидан
,
шунингдек
мазкур
ташкилот
устав
фонди
миқдорининг
йигирма
фоизидан
ошмайдиган
бошқа
мол
-
мулкдан
шакллантирилади
.
Микрокредит
ташкилотининг
устав
фондини
шакл
-
лантиришда
кредитга
,
гаровга
олинган
маблағлардан
ва
бошқа
жалб
қилинган
маблағлардан
фойдаланишга
йўл
қўйилмайди
.
Микрокредит
ташкилоти
устав
фондининг
энг
кам
миқдори
лицензия
олиш
учун
мурожаат
қилинган
кунга
қадар
фақат
пул
маблағларидан
шакллантирилган
бўлиши
керак
,
Микрокредит
ташкилоти
устав
фонди
-
нинг
энг
кам
миқдори
миллий
валютада
қуйидаги
миқдорларда
белгиланади
:
20
минг
АҚШ
долларига
эквивалентда
-
Тошкент
шаҳрида
барпо
этиладиган
микрокредит
ташкилотлари
учун
;
10
минг
АҚШ
долларига
эквивалентда
-
бошқа
аҳоли
пунктларида
барпо
этиладиган
микрокредит
ташкилотлари
учун
3
.
Фуқаролик
ҳуқуқий
муносабатларнинг
тенг
ҳуқуқли
субъекти
сифатида
микрокредит
ташкилоти
ўзининг
фирма
номи
давлат
тилида
тўлиқ
ёзилган
ҳамда
жой
-
лашган
ери
кўрсатилган
муҳрига
эга
бўлиши
керак
.
Муҳрда
айни
вақтнинг
ўзида
фирма
номи
бошқа
тилда
ҳам
кўрсатилиши
мумкин
.
Микрокредит
ташкилоти
ўз
номи
ёзилган
штамп
-
ларга
,
бланкаларга
ва
ўз
эмблемасига
эга
бўлишга
ҳақлидир
.
Микрокредит
ташкилотлари
қонун
ҳужжатларига
мувофиқ
давлат
рўйхатидан
ўтказилиши
керак
.
Амалдаги
қонунчилик
ҳужжатларида
микрокредит
ташкилотлари
томонидан
кўрсатиладиган
микромо
-
лиявий
хизмат
турлари
белгилаб
берилган
.
1.
Микрокредитлар
ёки
микроқарзлар
бериш
.
Микрокредит
қарз
олувчига
тадбиркорлик
фаолияти
-
ни
амалга
ошириш
учун
энг
кам
иш
ҳақининг
минг
ба
-
равари
миқдоридан
ошмайдиган
суммада
тўловлилик
,
муддатлилик
ва
қайтариш
шартлари
асосида
берила
-
диган
пул
маблағларидир
.
Микрокредит
қарз
олувчига
пул
маблағларини
шартномага
мувофиқ
муайян
мақсадлар
учун
ишлатиш
шартлари
асосида
(
мақсадли
микрокредит
)
берилиши
мумкин
.
Микроқарз
.
Микроқарз
микрокредит
ташкилотлари
томонидан
жисмоний
шахс
бўлган
қарз
олувчига
энг
кам
иш
ҳақининг
юз
баравари
миқдоридан
ошмайдиган
суммада
муддатлилик
ва
қайтариш
шартлари
асосида
,
шартномада
назарда
тутилган
ҳолларда
эса
3
Микрокредит
ташкилотлари
фаолиятини
лицензиялаш
тар
-
тиби
тўғрисидаги
Низом
.
ЎзР
МБ
Бошқарувининг
2006
йил
7
октябрдаги
24/4-
сон
қарори
билан
тасдиқланган
,
КОРПОРАТИВ
ҲУҚУҚ
♦
CORPORATE LAW
♦
КОРПОРАТИВНОЕ
ПРАВО
2008
№
1
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
21
тўловлилик
шарти
асосида
ҳам
бериладиган
пул
маблағларидир
.
2.
Қарз
мажбуриятларини
сотиб
олиш
ва
сотиш
(
факторинг
)
.
Факторинг
-
хўжалик
юритувчи
субъект
-
лар
-
етказиб
берувчиларни
молиялашга
доир
банк
хизматларининг
бир
тури
бўлиб
,
бунда
улар
банк
-
мо
-
лиявий
агентга
етказиб
берилган
товарлар
,
бажарил
-
ган
ишлар
ёки
кўрсатилган
хизматлар
учун
тўловчилар
томонидан
акцептланган
,
лекин
тўлов
талабномалари
бўйича
ҳақи
тўланмаган
тўловни
,
регресс
ҳуқуқисиз
,
олиш
ҳуқуқини
берадилар
1
.
3.
Микрокредит
ташкилоти
лизинг
берувчи
си
-
фатида
иштирок
этадиган
микролизинг
(
молия
ижараси
)
.
Микролизинг
микромолиявий
хизматлар
кўрсатувчи
ташкилот
томонидан
лизинг
олувчининг
топшириғига
биноан
учинчи
тарафдан
мол
-
мулк
олиш
ҳамда
уни
эгалик
қилиш
ва
фойдаланиш
учун
лизинг
олувчига
шартномада
белгиланган
шартлар
асосида
ҳақ
эвазига
бериш
назарда
тутиладиган
хизматдир
.
Микролизинг
тадбиркорлик
фаолиятини
амалга
ошириш
учун
лизинг
тўғрисидаги
қонун
ҳужжатларига
мувофиқ
энг
кам
иш
ҳақининг
икки
минг
баравари
миқдоридан
ошмайдиган
суммада
берилади
.
4.
Қонун
ҳужжатларига
мувофиқ
бошқа
турдаги
микромолиявий
хизматлар
кўрсатиш
,
шу
жумладан
истеъмол
кредитлари
бериш
.
Истеъмол
кредити
жисмоний
шахсга
(
истеъмолчига
)
унинг
истеъмол
эҳтиёжларини
қондириш
мақсадида
товарлар
(
ишлар
,
хизматлар
)
сотиб
олиш
учун
бериладиган
кредитдир
.
Молиявий
истеъмол
кредити
ва
товар
истеъмол
кре
-
дити
истеъмол
кредитининг
шаклларидир
.
Микрокредит
ташкилоти
микрокредитлар
,
микроқарзлар
,
микролизинг
бериш
ва
бошқа
микромо
-
лиявий
хизматлар
кўрсатиш
билан
боғлиқ
маслаҳат
ва
ахборот
хизматлари
кўрсатиши
мумкин
.
Шу
билан
биргаликда
амалдаги
қонунчилик
ҳужжатларида
микрокредит
ташкилотлари
амалга
оши
-
ришига
рухсат
берилмаган
фаолият
турлари
ҳам
мав
-
жуд
эканлигини
назардан
четда
қолдирмаслик
лозим
.
Микрокредит
ташкилоти
ишлаб
чиқариш
,
суғурта
,
сав
-
до
-
воситачилик
ва
ушбу
Қонунда
назарда
тутилмаган
бошқа
фаолият
билан
бевосита
шуғулланишга
ҳақли
эмас
.
Микрокредит
ташкилоти
қарз
мажбуриятларини
чиқаришга
ҳамда
юридик
ва
жисмоний
шахслардан
омонатлар
(
депозитлар
)
қабул
қилишга
ҳақли
эмас
.
Микрокредит
ташкилоти
у
турган
ердан
ташқарида
жойлашган
ҳамда
унинг
барча
вазифаларини
ёки
ва
-
зифаларининг
бир
қисмини
,
шу
жумладан
ваколатхона
вазифаларини
бажарадиган
алоҳида
бўлинмаси
сифа
-
тида
қонун
ҳужжатларида
белгиланган
тартибда
фи
-
лиаллар
ташкил
этишга
ҳақли
.
Микрокредит
ташкилотининг
филиали
ўз
фаолия
-
тини
микрокредит
ташкилоти
учун
берилган
лицензия
асосида
амалга
оширади
.
Микрокредит
ташкилоти
фаолиятининг
муҳим
ма
-
салаларидан
бири
бу
ташкилотни
қайта
ташкил
этиш
ва
уни
тугатишдир
.
Қайд
этиш
лозимки
,
ҳар
икала
ҳолатда
ҳам
микрокредит
ташкилотининг
фаолияти
бекор
бўлади
.
Лекин
,
бу
ўринда
фарқли
жиҳатлар
ҳам
1
Тижорат
банклари
томонидан
Ўзбекистон
Республикаси
ҳудудида
факторинг
операцияларини
ўтказиш
тартиби
тўғрисида
Низом
(
Янги
таҳрири
)
Ўзбекистон
Республикаси
Адлия
вазирлиги
томонидан
рўйхатга
олинган
03.08.2000
й
.
N953.
Ўзбекистон
Республикаси
Марказий
банки
томонидан
тасдиқланган
15.07.2000
й
. N 476.
мавжуд
.
Маълумки
,
қайта
ташкил
этиш
–
бу
аввалги
ташкилотга
тегишли
ҳуқуқ
ва
мажбуриятларнинг
бошқа
ташкилотга
ўтказилган
ҳолда
унинг
фаолиятини
бекор
қилинишидир
.
Бундай
ҳолларда
ташкилотнинг
ташки
-
лий
тузилиши
,
ташкилот
мулки
,
хуқуқ
ва
муомала
лаёқати
,
фирма
номи
ва
бошқалар
янги
ташкил
топган
ҳуқуқ
субъектига
ўтади
.
2
Ташкилотни
тугатиш
–
янги
ташкилот
тузмаган
ҳамда
ҳуқуқий
ворислик
тартибида
хуқуқ
ва
мажбури
-
ятларини
бошқа
ташкилотга
ўтказмаган
ҳолда
фао
-
лиятини
тугатиш
демакдир
.
Бундай
ҳолларда
,
тугати
-
лаётган
ташкилотнинг
барча
ҳуқуқ
ва
мажбуриятлар
умуман
бекор
бўлади
.
Бир
қатор
юридик
адабиётларда
юридик
шахсни
ту
-
гатишнинг
иккита
,
яъни
ихтиёрий
ва
мажбурий
тарзда
тугатиш
усули
эътироф
этилади
.
3
Микрокредит
ташки
-
лотини
тугатиш
ҳам
ушбу
назарий
қоидалар
моҳиятидан
келиб
чиққан
ҳолда
амалдаги
қонунчилик
талабларига
мувофиқ
равишда
амалга
оширилади
.
Масалан
,
микрокредит
ташкилоти
унинг
муассислари
(
иштирокчилари
)
нинг
ёки
таъсис
ҳужжатлари
билан
тугатишга
ваколат
берилган
органнинг
қарорига
мувофиқ
тугатилиши
биринчи
усулга
,
қонун
томонидан
тақиқланган
фаолият
амалга
оширилганда
эса
суднинг
қарорига
асосан
тугатилиши
иккинчи
усулга
мисолдир
.
Умуман
олганда
,
шуни
алоҳида
таъкидлаш
лозим
-
ки
,
тадбиркорлик
субъектларига
микрокредитлар
бе
-
риш
ва
микролизинг
хизматлари
кўрсатиш
хусусий
тадбиркорликни
янада
ривожлантириш
учун
шарт
-
шароитлар
яратиш
,
якка
тартибдаги
меҳнат
фаолия
-
тини
,
оилавий
бизнесни
ва
касаначиликни
ривожлан
-
тириш
йўли
билан
янги
иш
ўринлари
яратиш
,
аҳоли
кенг
қатламларининг
,
шу
жумладан
қишлоқ
жойларда
,
молиявий
ресурслардан
фойдалана
олишини
таъмин
-
лаш
мақсадида
амалга
оширилади
.
Резюме
В
вводной
части
статьи
автор
характеризует
эконо
-
мические
отношения
в
условиях
рыночной
экономики
.
В
основной
части
статьи
рассматривается
право
-
вой
статус
микрокредитных
организаций
в
условиях
рыночной
экономики
.
В
заключении
автор
приходит
к
выводу
,
что
следу
-
ет
развивать
национальные
нормы
в
сфере
микрокре
-
дитования
в
направлении
развития
микрокредитных
отношений
.
Abstract
In the introductory part of the article the author charac-
terizes economic attitudes in conditions of market economy.
In the basic part of the article the legal status of the
microcredit organizations in conditions of market economy
is considered.
In the conclusion the author comes to opinion, that it
is necessary to develop national norms in sphere of mi-
crocrediting in a direction of development of microcredit
attitudes.
2
Гражданское
право
:
Учебник
.
Ч
.1. /
Под
ред
.
Сергеева
А
.
П
.
и
Толстого
Ю
.
К
.
М
.:
Проспект
, 1998.
3
Масалан
:
Гражданское
право
:
Часть
первая
/
Отв
.
ред
.
В
.
П
.
Мозолин
и
А
.
Маслянов
.
М
.:
Юристь
, 2005.
С
.170.
