JOURNAL OF IQRO – ЖУРНАЛ ИҚРО – IQRO JURNALI – volume 16, issue 01, 2025
ISSN: 2181-4341, IMPACT FACTOR ( RESEARCH BIB ) – 7,245, SJIF – 5,431
ILMIY METODIK JURNAL
Sayfutdinov Nazir Aminovich
Department of Faculty and Hospital Surgery, FMIOPH, Fergana, Uzbekistan
talaba00719941995@gmail.com
Eminov Ravshanjon Ikromjon ugli
Department of Faculty and Hospital Surgery, FMIOPH, Fergana, Uzbekistan
TIBBIYOT TALABALARI UCHUN JARROHLIK TAYYORGARLIGIDA
SIMULYATSIYAGA ASOSLANGAN O‘QITISH USULINING AFZALLIKLARI
Annotatsiya:
Simulyatsiyaga asoslangan o‘qitish usuli tibbiyot talabalarining jarrohlik
ko‘nikmalarini rivojlantirishda muhim rol o‘ynaydi. Bu yondashuv xavfsiz va nazorat ostidagi
muhitda texnik hamda kognitiv ko‘nikmalarni takomillashtirishga imkon beradi. Takroriy
mashqlar, real vaqt rejimida fikr-mulohaza olish va protsedura bilimlarini chuqurlashtirish orqali
bemor xavfsizligini buzmasdan samarali o‘rganish jarayoni ta’minlanadi. Tadqiqotlar
simulyatsiya yordamida o‘qitish ko‘nikmalarni oshirish, xatolarni kamaytirish va qaror qabul
qilish qobiliyatini mustahkamlashga yordam berishini ko‘rsatmoqda. Yangi texnologiyalar —
VR va AR orqali o‘quv tajribasi yanada jonlanadi. Standartlashtirilgan dasturlar esa sifatli va
barqaror jarrohlik ta’limini kafolatlaydi.
Kalit so‘zlar:
simulyatsiya, jarrohlik, tibbiy ta’lim, ko‘nikmalar
Abstract:
Simulation-based learning in surgical education offers significant advantages for
medical students by providing a safe and controlled environment to develop technical and
cognitive skills. It allows for repeated practice, real-time feedback, and enhances procedural
understanding without compromising patient safety. Studies show that simulation improves skill
acquisition, reduces error rates, and strengthens decision-making abilities. Furthermore, modern
technologies like virtual and augmented reality contribute to immersive learning experiences.
The integration of standardized simulation programs ensures consistent and high-quality surgical
education, preparing students effectively for real clinical practice.
Keywords:
simulation, surgery, medical education, skill acquisition
Аннотация:
Обучение на основе симуляции в хирургии предоставляет студентам-
медикам безопасную и контролируемую среду для развития технических и когнитивных
навыков. Повторные тренировки, мгновенная обратная связь и глубокое понимание
процедур позволяют повысить уровень подготовки без риска для пациентов.
Исследования подтверждают, что симуляционное обучение способствует лучшему
усвоению навыков, снижает количество ошибок и развивает навыки принятия решений.
Современные технологии, такие как виртуальная и дополненная реальность, создают
иммерсивный обучающий опыт. Внедрение стандартизированных симуляционных
программ обеспечивает единое качество хирургического образования.
Ключевые слова:
симуляция, хирургия, медицинское образование, навыки
Kirish
JOURNAL OF IQRO – ЖУРНАЛ ИҚРО – IQRO JURNALI – volume 16, issue 01, 2025
ISSN: 2181-4341, IMPACT FACTOR ( RESEARCH BIB ) – 7,245, SJIF – 5,431
ILMIY METODIK JURNAL
Operativ jarrohlik darslarida simulyatsiyaga asoslangan ta’lim tibbiyot talabalari uchun, ayniqsa,
ko‘nikmalarni o‘zlashtirish, xatolarni kamaytirish va protsedura bilimlarini oshirishda katta
foyda keltiradi. Ushbu ta’lim yondashuvi talabalarga haqiqiy bemorlarga zarar yetkazish xavfisiz
texnik va notibbiy ko‘nikmalarni mashq qilish va takomillashtirish imkonini beradigan xavfsiz
va nazorat qilinadigan muhitni ta’minlaydi, bu esa bemorlar xavfsizligi va klinik natijalarni
yaxshilaydi[3] [4]. Yuqori aniqlikdagi manekenlar, virtual reallik va boshqa simulyatsiya
texnologiyalaridan foydalanish takroriy mashqlar va tezkor qayta aloqa o‘rnatish imkonini beradi.
Bu esa o‘rganishni mustahkamlash va protsedura ko‘nikmalarini oshirish uchun juda muhimdir[3]
[5]. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, simulyatsiya mashg‘ulotlari shaxsiy e’tibor va tizimli
muhokamalarni ta’minlash orqali talabalarning intubatsiya va markaziy venoz kateter kiritish
kabi turli jarrohlik muolajalarida ishonchini, bilimini va samaradorligini sezilarli darajada
oshiradi[7]. Bundan tashqari, simulyatsiyaga asoslangan o‘qitish cheklangan ish soatlari tufayli
klinik tajribaning kamayishi natijasida yuzaga kelgan bo‘shliqni to‘ldirishga yordam beradi, bu
esa hozirgi jarrohlik tayyorgarligidagi ta’lim yetishmovchiligini bartaraf etish imkonini beradi[8]
[9]. Shuningdek, u talabalarga jarrohlikning turli xil vaziyatlari bilan shug‘ullanish imkonini
berish orqali tanqidiy fikrlash va qaror qabul qilish qobiliyatlarini rivojlantirishga yordam
beradi[5]. Yuqori xarajatlar, maxsus uskunalar va malakali o‘qituvchilar zarurligiga qaramay,
jarrohlik o‘quv dasturlariga simulyatsiyani kiritish sog‘liqni saqlash sohasida malakali
mutaxassislarni tayyorlash uchun tobora muhim ahamiyat kasb etmoqda[3] [10]. Tibbiyot
maktablarida simulyatsiyaga asoslangan ta’limning keng qo‘llanilishi uning jarrohlik
kompetensiyalarini oshirish va xatolarni kamaytirishdagi samaradorligini ta’kidlaydi, bu esa
pirovardida sog‘liqni saqlash xizmatini yaxshilashga hissa qo‘shadi[6]. Texnologiyalar rivojlanib
borgan sari, tibbiy ta’limni tubdan o‘zgartirish uchun simulyatsiyaning salohiyati o‘sishda
davom etmoqda, bu esa kelajakdagi tibbiyot mutaxassislari uchun ko‘nikmalarni o‘zlashtirish va
protsedura bilimlarini yanada yaxshilashni va’da qilmoqda[3].
Ko‘nikma egallash
Tibbiyot talabalari orasida jarrohlik ko‘nikmalarini egallashda simulyatsiyaga asoslangan ta’lim
juda samarali hisoblanadi. Jarrohlik simulyatorlari talabalarning texnik mahoratlarini mashq
qilish va takomillashtirish uchun real va immersiv muhitni ta’minlaydi. Tadqiqotlar shuni
ko‘rsatadiki, simulyatsiyalar yordamida o‘qitish jarrohlik ko‘nikmalarini oshiradi, xatolarni
kamaytiradi va umumiy samaradorlikni yaxshilaydi [1] [4].
Simulyatsiyaga asoslangan ta’limning asosiy afzalliklaridan biri murakkab jarrohlik
amaliyotlarini o‘zlashtirish uchun juda muhim bo‘lgan takroriy mashqlar o‘tkazish imkoniyatidir.
Misol uchun, tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, laparoskopik simulyatorlarda mashq qilgan yangi
talabalar simulyatorlardan foydalanmagan tengdoshlariga qaraganda tikish va tugun bog‘lash
ko‘nikmalarini yaxshiroq rivojlantirgan [4] [7]. Texnik ko‘nikmalarning bunday yaxshilanishi
simulyatorlarning darhol fikr-mulohaza berish qobiliyati bilan bog‘liq bo‘lib, talabalarga real
vaqt rejimida o‘z xatolarini aniqlash va tuzatish imkonini beradi [8] [9].
Jadval:
Operativ jarrohlik darslarida simulyatsiyaga asoslangan ta’limning afzalliklari
Toifa
Afzalliklar
Manba
Ko‘nikma
egallash
Texnik mahoratni oshiradi, tikish va
tugun
bog‘lash
ko‘nikmalarini
yaxshilaydi, xatolarni kamaytiradi.
[1] [4]
[7]
JOURNAL OF IQRO – ЖУРНАЛ ИҚРО – IQRO JURNALI – volume 16, issue 01, 2025
ISSN: 2181-4341, IMPACT FACTOR ( RESEARCH BIB ) – 7,245, SJIF – 5,431
ILMIY METODIK JURNAL
Xatolarni
kamaytirish
Amaliyotlar
paytida
xatolarni
kamaytiradi, real vaqt rejimida
texnik
xatolarni
aniqlaydi
va
miqdoriy baholaydi.
[4] [6]
[19]
Protsedural
bilim
Jarrohlik amaliyotlarini tushunishni
kuchaytiradi, qaror qabul qilish va
muammolarni
hal
etish
ko‘nikmalarini rivojlantiradi.
[1] [3]
[9]
Bundan tashqari, simulyatsiyaga asoslangan mashg‘ulotlar minimal invaziv jarrohlik (MIJ)
uchun zarur bo‘lgan psixomotor ko‘nikmalarni rivojlantirishda ayniqsa samaralidir. Masalan,
virtual reallik (VR) simulyatorlari laparoskopik amaliyotlarni bajarish uchun muhim bo‘lgan
ko‘z-qo‘l koordinatsiyasi va nozik motorika ko‘nikmalarini yaxshilashi isbotlangan [6] [15]. VR
simulyatorlarining immersiv xususiyati talabalarga xavfsiz muhitda murakkab jarrohlik
vazifalarini mashq qilish imkonini beradi, shu tariqa ularning o‘rganish jarayonini tezlashtiradi
[10] [12].
Texnik ko‘nikmalardan tashqari, simulyatsiyaga asoslangan ta’lim qaror qabul qilish va
muammolarni hal etish kabi kognitiv qobiliyatlarni ham oshiradi. Talabalarni turli xil jarrohlik
vaziyatlariga ro‘baro‘ qilish orqali simulyatorlar murakkab holatlarni boshqarish uchun zarur
bo‘lgan tanqidiy fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi [1] [3]. Ko‘nikmalarni
egallashga bunday kompleks yondashuv tibbiyot talabalarining real jarrohlik muhitidagi
qiyinchiliklarni yengishga yaxshi tayyorgarligini ta’minlaydi.
Xatolarni kamaytirish
Simulyatsiyaga asoslangan ta’limning eng muhim afzalliklaridan biri jarrohlik amaliyotlaridagi
xatolarni kamaytirish imkoniyatidir. Jarrohlik ta’limi an’anaviy ravishda "birni ko‘r, birni bajar"
modeliga asoslangan bo‘lib, unda talabalar haqiqiy bemorlarda amaliyotlar o‘tkazish orqali
o‘rganishgan. Biroq, bu yondashuv o‘ziga xos xavflarni keltirib chiqaradi, chunki o‘rganish
jarayonida yo‘l qo‘yilgan xatolar bemorning xavfsizligi uchun jiddiy oqibatlarga olib kelishi
mumkin [8] [16].
Simulyatsiyaga asoslangan treninglar talabalarga bemorlarga zarar yetkazishdan qo‘rqmasdan
jarrohlik amaliyotlarini o‘rganish uchun xavfsiz muhit yaratib, bu xavfni kamaytiradi.
Tadqiqotlar shuni ko‘rsatadiki, simulyatsiyaga asoslangan treningdan o‘tgan talabalar bunday
treningdan o‘tmaganlarga qaraganda amaliyotlar davomida kamroq xatolarga yo‘l qo‘yadilar [4]
[6]. Masalan, 18 ta tasodifiy nazorat qilingan tadqiqotning meta-tahlili shuni ko‘rsatdiki,
laparoskopik simulyatorlarda mashq qilgan yangi talabalar, nazorat guruhlariga nisbatan kamroq
xatolarga yo‘l qo‘yib, vazifalarni sezilarli darajada tezroq bajarganlar [4].
Simulyatsiyaga asoslangan ta’limning yana bir afzalligi shundaki, u real vaqt rejimida xatolarni
aniqlash va tahlil qilish imkonini beradi. Endoskopik sinus jarrohligi simulyatori (ES3) kabi
murakkab simulyatorlar texnik xatolarni aniqlaydigan va miqdoriy baholaydigan vositalar bilan
jihozlangan bo‘lib, ular talabalarga darhol fikr-mulohaza olish va o‘z faoliyatini yaxshilash
imkonini beradi [19]. Xatolarni aniqlash va tuzatishning bu takroriy jarayoni jarrohlik
amaliyotlarida malaka oshirish uchun juda muhimdir.
JOURNAL OF IQRO – ЖУРНАЛ ИҚРО – IQRO JURNALI – volume 16, issue 01, 2025
ISSN: 2181-4341, IMPACT FACTOR ( RESEARCH BIB ) – 7,245, SJIF – 5,431
ILMIY METODIK JURNAL
Bundan tashqari, simulyatsiyaga asoslangan o‘qitish murakkab jarrohlik amaliyotlari bilan
bog‘liq o‘rganish egri chizig‘ini qisqartirishi aniqlangan. Talabalarga muolajalarni bir necha
marta takrorlash imkonini berish orqali simulyatorlar ularga haqiqiy bemorlarda jarrohlik
amaliyotlarini o‘tkazishdan oldin yuqori malaka darajasiga erishishga yordam beradi [10] [15].
O‘rganish egri chizig‘ining qisqarishi nafaqat bemorlarning xavfsizligini oshiradi, balki jarrohlik
o‘quv dasturlarining umumiy samaradorligini ham yaxshilaydi.
Protsedural bilim
Ko‘nikmalarni egallash va xatolarni kamaytirish bilan bir qatorda, imitatsiyaga asoslangan ta’lim
tibbiyot talabalari orasida protsedural bilimlarni oshirishda muhim rol o‘ynaydi. Protsedural
bilimlar jarrohlik amaliyotini bajarish bosqichlarini tushunishni anglatadi, jumladan
operatsiyadan oldingi rejalashtirish, operatsiya paytidagi qaror qabul qilish va operatsiyadan
keyingi parvarishni o‘z ichiga oladi [3] [9].
Imitatsion ta’lim talabalarga nazorat qilinadigan muhitda butun protseduralarni boshidan
oxirigacha mashq qilish imkoniyatini beradi. Bu chuqur tajriba talabalarga jarrohlik jarayoni
haqida kengroq tushuncha hosil qilishga yordam beradi, shu jumladan muolaja davomida yuzaga
kelishi mumkin bo‘lgan asoratlar va qiyinchiliklarni ham o‘z ichiga oladi [1] [3]. Masalan,
tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, simulyatorlarda mashq qilgan talabalar an’anaviy ta’lim olgan
talabalarga qaraganda yuqori darajadagi protsedural bilimlarni namoyish etishgan [3] [4].
Bundan tashqari, imitatsiyaga asoslangan ta’lim jarrohlikning kognitiv jihatlarini, masalan, qaror
qabul qilish va muammolarni hal etishni o‘rgatishda ayniqsa samarali hisoblanadi. Simulyatorlar
talabalarni turli xil jarrohlik vaziyatlariga ro‘baro‘ qilish orqali ularda murakkab holatlarni
boshqarish uchun zarur bo‘lgan tanqidiy fikrlash ko‘nikmalarini rivojlantirishga yordam beradi
[1] [3]. Protsedural bilimlarga bunday kompleks yondashuv tibbiyot talabalarining haqiqiy
jarrohlik muhitidagi qiyinchiliklarni yengishga yaxshi tayyorlanishini ta’minlaydi.
Texnik ko‘nikmalardan tashqari, simulyatsiyaga asoslangan ta’lim qaror qabul qilish va
muammolarni yechish kabi kognitiv qobiliyatlarni ham rivojlantiradi. Talabalarni turli xil
jarrohlik vaziyatlariga ro‘baro‘ qilish orqali simulyatorlar murakkab holatlarni boshqarish uchun
zarur bo‘lgan tanqidiy fikrlash ko‘nikmalarini shakllantiradi [1] [3]. Ko‘nikmalarni egallashga
bunday keng qamrovli yondashuv tibbiyot talabalarining haqiqiy jarrohlik muhitidagi
qiyinchiliklarni yengishga puxta tayyorlanishini ta’minlaydi.
Kelajak istiqbollari
Jarrohlik ta’limida simulyatsiyaga asoslangan ta’limning kelajagi porloq bo‘lib, texnologiya va
o‘quv dasturlarini ishlab chiqishda doimiy ravishda yutuqlarga erishilmoqda. Rivojlanishning
asosiy yo‘nalishlaridan biri bemorga xos anatomik modellarni simulyatorlarga joriy etishdir.
Ushbu innovatsiya talabalarga haqiqiy bemorlarning anatomiyasiga o‘xshash virtual modellarda
amaliyotlarni mashq qilish imkonini beradi, shu tariqa ularning haqiqiy operatsiyalarga
tayyorgarligini oshiradi [19] [20].
Yana bir istiqbolli yo‘nalish - jarrohlik ta’limida kengaytirilgan reallik (XR) texnologiyalari,
jumladan, qo‘shimcha reallik (AR) va virtual reallik (VR)dan foydalanishdir. Ushbu
texnologiyalar yuqori darajada immersiv va interaktiv ta’lim tajribasini taqdim etib, talabalarga
murakkab jarrohlik amaliyotlarini juda haqiqatga yaqin muhitda o‘tkazish imkonini beradi [12]
[14]. Kelgusi yillarda XR texnologiyalaridan foydalanish yanada keng tarqalib, simulyatsiyaga
asoslangan ta’lim samaradorligini yanada oshirishi kutilmoqda.
JOURNAL OF IQRO – ЖУРНАЛ ИҚРО – IQRO JURNALI – volume 16, issue 01, 2025
ISSN: 2181-4341, IMPACT FACTOR ( RESEARCH BIB ) – 7,245, SJIF – 5,431
ILMIY METODIK JURNAL
Texnologik yutuqlar bilan bir qatorda, simulyatsiyaga asoslangan ta’limni o‘z ichiga olgan
standartlashtirilgan o‘quv dasturlarini ishlab chiqishga tobora ko‘proq e’tibor qaratilmoqda.
Masalan, MASTER guruhi simulyatsiya texnologiyalaridan foydalanib, laparoskopik
xoletsistektomiyani o‘rgatish uchun o‘quv dasturi yaratdi. Bu dastur mahalliy darajada
tasdiqlangan va hozirda xalqaro miqyosda sinovdan o‘tkazilmoqda [18]. Standartlashtirilgan
o‘quv dasturlarini joriy etish barcha tibbiyot talabalari qayerda va qaysi muassasada tahsil
olishidan qat’i nazar, jarrohlik bo‘yicha izchil va yuqori sifatli ta’lim olishlarini ta’minlashga
yordam beradi.
Xulosa
Simulyatsiyaga asoslangan ta’lim tibbiyot talabalariga jarrohlik ko‘nikmalarini egallash,
xatolarni kamaytirish va amaliy bilimlarni oshirish uchun xavfsiz va g‘arq bo‘lish muhitini
ta’minlash orqali jarrohlik ta’limi sohasida inqilob yaratdi. Simulyatsiyaga asoslangan ta’limning
afzalliklari ilmiy tadqiqotlar tomonidan yaxshi asoslangan bo‘lib, uning texnik mahoratni
oshirish, xatolarni kamaytirish hamda qaror qabul qilish va muammolarni hal etish kabi kognitiv
qobiliyatlarni rivojlantirishda samarali ekanligi isbotlangan.
Texnologiyalar taraqqiy etib borishi bilan, jarrohlik ta’limida simulyatsiyaga asoslangan
o‘qitishning kelajagi yanada takomillashishi kutilmoqda. Bu jarayonda bemorga xos anatomik
modellar va kengaytirilgan reallik texnologiyalari kabi innovatsiyalar muhim rol o‘ynaydi.
Standartlashtirilgan o‘quv dasturlarining joriy etilishi simulyatsiyaga asoslangan ta’limning
samaradorligini yanada oshiradi. Bu esa tibbiyot talabalarining haqiqiy jarrohlik muhitidagi
qiyinchiliklarga yaxshi tayyorgarlik ko‘rishlarini ta’minlaydi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1. Adhamjon o'g, A. A. Z., & Mo'minjonovna, M. B. (2025, May). CLINICAL
PHARMACOLOGY OF ANTI-INFLAMMATORY DRUGS. In
CONFERENCE OF MODERN
SCIENCE & PEDAGOGY
(Vol. 1, No. 2, pp. 88-91).
2. Boboxonova, M. (2025). COMBATING EARLY MENOPAUSE: MODERN MEDICAL
APPROACHES AND NATURAL TREATMENT METHODS.
International Journal of
Artificial Intelligence
,
1
(4), 56-59.
3. Boretskaya, A. S. (2025). VIRAL VECTORS. STUDY AND RESEARCH OF DNA AND
RNA CONTAINING VIRUSES.
Western European Journal of Medicine and Medical
Science
,
3
(05), 38-41.
4. Ikromova, N. (2024, October). AMIGDALIN HOSILALARI SINTEZI ISTIQBOLLARI.
In
CONFERENCE ON THE ROLE AND IMPORTANCE OF SCIENCE IN THE MODERN
WORLD
(Vol. 1, No. 8, pp. 164-166).
5. Mo’Minjonovna, B. M., & O’G’Li, M. A. R. (2024). STUDY AND ANALYSIS OF THE
PHARMACOLOGICAL PROPERTIES OF MEDICINAL PLANTS, WHICH ARE CARDIAC
GLYCOSIDES USED IN CLINICAL PRACTICE.
Eurasian Journal of Medical and Natural
Sciences
,
4
(1-1), 80-83.
6. Zokirovich, K. T., & Mamasiddikovich, S. R. (2021). Hemo-Rheology Violations in the
Pathogenesis of Micro-Circulatory Disorders in the Development of Hypoxic Hypoxia.
OSP
Journal of Health Care and Medicine
,
2
(1), 1-4.
7. Бобохонова, М. М., & Дехконбоева, К. А. (2021). НАЦИОНАЛЬНАЯ МОДЕЛЬ
ОХРАНЫ ЗДОРОВЬЯ МАТЕРИ И РЕБЕНКА В УЗБЕКИСТАНЕ:" ЗДОРОВАЯ МАТЬ-
ЗДОРОВЫЙ РЕБЕНОК".
Экономика и социум
, (10 (89)), 540-543.
8. Борецкая, А. С. (2022). СОСТОЯНИЕ ОБРАЗОВАНИЯ И ПЕДАГОГИЧЕСКОЙ
МЫСЛИ В ЭПОХУ БЕРУНИ.
Academic research in educational sciences
, (3), 125-127.
JOURNAL OF IQRO – ЖУРНАЛ ИҚРО – IQRO JURNALI – volume 16, issue 01, 2025
ISSN: 2181-4341, IMPACT FACTOR ( RESEARCH BIB ) – 7,245, SJIF – 5,431
ILMIY METODIK JURNAL
9. Борецкая, А. С., Расулов, Ф. Х., Рузалиев, К. Н., & Хасанов, Н. Ф. У. (2024).
ИММУНОГЕНЕЗ И МИКРОФЛОРА КИШЕЧНИКА ПРИ ПАТОЛОГИИ СМЕШАННОЙ
ЭТИОЛОГИИ И ПУТИ ИХ КОРРЕКЦИИ.
Science and innovation
,
3
(Special Issue 45), 276-
281.
10. Икромова, Н. М. (2024). Научно-Теоретические Основы Социальной Адаптации
Старшего Дошкольника На Основе Речевого Развития.
Miasto Przyszłości
,
54
, 385-387.
11. Мухаммадиев, С., & Эминов, Р. (2025). Факторы окружающей среды, влияющие на
задержку развития знаний у детей.
in Library
,
1
(1), 514-519.
12. Мухаммадиев, С., Нишонов, Е., Эминов, Р., & Тйчибеков, Ш. (2025).
Физиологические и биохимические изменения в печени под воздействием стрессовых
факторов.
in Library
,
1
(2), 459-463.
13. Расулов, Ф. Х., Борецкая, А. С., Маматкулова, М. Т., & Рузибаева, Ё. Р. (2024).
INFLUENCE AND STUDY OF MEDICINAL PLANTS OF UZBEKISTAN ON THE
IMMUNE SYSTEM.
Web of Medicine: Journal of Medicine, Practice and Nursing
,
2
(12), 118-
124.
14. Расулов, Ф., Тожалиевна, М., Рузибаева, Ё., & Борецкая, А. (2024). Исследование
стабильной формы коронавируса и ее устойчивости к изменчивости.
Профилактическая
медицина и здоровье
,
3
(3), 20-26.
15. Шевченко, Л. И., Каримов, Х. Я., Алимов, Т. Р., Лубенцова, О. В., & Ибрагимов, М. Н.
(2020). Действие нового аминокислотного средства на белковый обмен, интенсивность
перекисного окисления липидов и состояние антиоксидантной системы при
белковоэнергетической недостаточности в эксперименте.
Фарматека
,
27
(12), 86-90.
