“Иқтисодиёт ва инновацион технологиялар” илмий электрон журнали. № 2, март-апрель, 2018 йил
1
2/2018
(№
00034)
КИЧИК БИЗНЕС СУБЪЕКТЛАРИНИНГ БАНДЛИКНИ ТАЪМИНЛАШДАГИ
ИШТИРОКИНИ РАҒБАТЛАНТИРИШ
Ғафуров Убайдулло Вахабович,
Ўзбекистон Республикаси Банк-молия академияси
кафедра мудири, и.ф.д., доцент
Е-mail:
gofurov_u@mail.ru
Аннотация:
Мақолада ишчи кучи бандлигини таъминлашда кичик бизнеснинг
имкониятлари, унинг ишчи кучи талаб ва таклифи мувозанатига эришиш ҳамда
аҳоли даромадларини оширишга таъсирининг назарий асослари баён этилган,
кичик
бизнес
субъектларининг
бандликни
таъминлашдаги
иштирокини
рағбатлантириш чора
-
тадбирлари тавсия қилинган.
Аннотация:
В статье изложены возможности малого бизнеса в обеспечении
занятости рабочей силы, теоретические основы влияния данной сферы на
равновесия спроса и предложения рабочей силы и повышения доходов населения,
рекомендованы меры по стимулированию участия субъектов малого бизнеса в
обеспечении занятости.
Abstract:
The article outlines the capability of small business to increase labor force
participation and the theoretical foundation of impact of small business on supply and
demand equilibrium of the labor force and on an increase of income per capita. The article
also outlines several recommendations to stimulate small businesses participation in
employment creation.
Калитли
сўзлар:
кичик бизнес, кичик корхона, бандлик, тўла бандлик, ишчи
кучига талаб ва таклиф, даромад, иш ўрни.
Кириш
Мамлакатдаги ишчи кучи бандлигини таъминлаш ва шу асосда aҳoли
дaрoмaдларини oшириш жамият ижтимоий
-
иқтисодий ривожланишининг муҳим
шартларидан бири ҳисобланади. Шу сабабли
2017-
2021 йилларда Ўзбекистон
Республикасини ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича ҳаракатлар
стратегиясида “янги иш ўринларини яратиш ҳамда аҳолининг, энг аввало, ўрта махсус
ва олий ўқув муассасалари битирувчилари бандлигини таъминлаш, меҳнат бозори
мутаносиблигини ва инфратузилмаси ривожланишини таъминлаш, ишсизлик
даражасини камайтириш” [1]
ижтимоий соҳани ривожлантиришнинг устувор
вазифаларидан бири сифатида белгилаб берилган. Бу борада кичик бизнес катта
салоҳиятга эга бўлиб, ундан тўлиқ ва самарали фойдаланиш иқтисодий сиёсатнинг
марказий бўғинини ташкил этади.
Бироқ, ўз
ўрнида таъкидлаш лозимки, кичик бизнес соҳасидаги бандлик
нисбатан беқарор, мамлакатдаги хўжалик юритиш шарт
-
шароитлари ва иқтисодий
фаолликнинг ўзгаришига тез берилувчан бўлади. Бу эса, узоқ муддатли даврда
меҳнат бозоридаги мувозанатни ва барқарорликни таъминлашга салбий таъсир
кўрсатиши мумкин. Шунга кўра, кичик бизнес томонидан ишчи кучи бандлигини
таъминлаш
жараёнларини
тартибга
солиш
муҳим
ижтимоий
-
иқтисодий
муаммолардан бири ҳисобланади.
“Иқтисодиёт ва инновацион технологиялар” илмий электрон журнали. № 2, март-апрель, 2018 йил
2
2/2018
(№
00034)
Мавзуга оид адабиётлар
таҳлили
Ишчи кучининг тўла ва самарали бандлиги миллий иқтисодиётнинг барқарор ва
мутаносиб ривожланишига сезиларли таъсир кўрсатади. Бироқ, ўзгарувчан бозор
шароитида ушбу ҳолатни таъминлаш жуда мураккаб бўлиб, аксарият ҳолларда ишчи
кучига талаб ва унинг таклифи
ўртасида номувофиқлик мавжуд бўлади. Бунга
нисбатан юқори ҳақ тўланадиган иш ўринлари орқали намоён бўлувчи ишчи кучига
талабнинг таклифдан ортда қолиши, аксарият ҳолатларда эса йирик хўжалик
юритувчи субъектлар томонидан янги иш ўринлари яратишнинг иқтисодий жиҳатдан
мақсадга мувофиқ эмаслиги сабаб бўлади. Шундай ҳолатларда кичик бизнес ишчи
кучи тўла бандлигини таъминлашнинг яширин имкониятлари сифатида майдонга
тушади.
Кичик бизнеснинг ишчи кучи бандлигини таъминлашдаги роли ва ўзига хос
хусусиятлари масалалари қатор тадқиқотчилар томонидан ўрганилган. Жумладан,
Е.Крилова кичик бизнеснинг бандликка таъсир қилиш хусусиятларини асослаб берган
[2].
А.Комаров, С.Богданова, А.Личнов илмий ишларида инқироздан кейинги даврда
кичик тадбиркорлик ва меҳнат бозорида барқарорлаштирувчи жараёнлар
динамикаси таҳлил қилинган
[3].
А.Бондяшева, Н.Землянухина ўз тадқиқотларида давлатнинг иқтисодий фаол
аҳолини иш ўринлари билан таъминлаш, меҳнат фаолиятини самарали ташкил этиш,
шунингдек, самарали бандлик кўрсаткичларига
кичик бизнеснинг таъсири
масалаларига эътибор қаратганлар
[4].
Г.Абдурахмонова ўз тадқиқотида Ўзбекистон Республикаси аҳолисининг иш
билан бандлик ва фаровонлик даражасини ошириш ва янги иш ўринларини
яратишдаги аҳамиятини ўрганган
[5].
Тадқиқот методологияси
Тадқиқот
парадигмаси
сифатида
интерпретивистик
ёндашувлардан
фойдаланилган бўлиб, ундаги мантиқий хулосалар дедуктив фикрлаш усуллари
орқали чиқарилган. Тадқиқот жараёнида илмий абстракциялаш, анализ ва синтез,
тизимли ёндашув каби методлардан фойдаланилган.
Тадқиқот учун зарур ахборотлар асосан сифат маълумотлари ва статистик
маълумотлар кўринишида иккиламчи маълумотлардан олинган.
Таҳлил ва натижалар
Ишчи кучи бозорида кичик бизнес корхоналарининг иш берувчи сифатидаги
ўрни унинг муҳим ижтимоий функцияларидан бири ҳисобланади. Статистика ва
етакчи оммавий ахборот воситалари маълумотларига кўра, ҳар йили иш
ўринларининг 2/3 қисми кичик тадбиркорлик ҳисобига яратилади. Бу борада кичик
бизнеснинг роли айниқса инқироз вақтида, шунингдек депрессив ҳудудларда катта
аҳамият касб этади. Шундай тарзда кичик бизнес миллионлаб кишиларга қийинчилик
вақтларини енгиб ўтишга ёрдам беради, демак, жамиятдаги ижтимоий тангликни
юмшатишга имкон беради
[6].
Бироқ, мазкур функцияни кичик бизнеснинг ўзига хос хусусиятлари қаторига
киритиш мумкин эмас, чунки иш ўринлари шунингдек давлат, корпоратив
тузилмалар, ҳатто нотижорат ташкилотлари томонидан ҳам ташкил этилади.
“Иқтисодиёт ва инновацион технологиялар” илмий электрон журнали. № 2, март-апрель, 2018 йил
3
2/2018
(№
00034)
Жаҳондаги ривожланган мамлакатлар тажрибаси шуни кўрсатадики, йирик
корхоналарга нисбатан кичик бизнес субъектларида янги иш ўринларини яратишга
мойиллик кучлироқ бўлиб, у қуйидаги сабаблар орқали изоҳланади:
1) кичик
бизнеснинг капитал сиғими паст бўлган янги иш ўринларини тезлик билан ташкил
этишга қодирлиги. Кичик корхонадаги бир иш ўрнига тўғри келувчи капитал сарфлари
йирик корхоналарга нисбатан сезиларли даражада паст. Баъзи бир мутахассис
-
ларнинг фикрича, бунинг натижасида иш ўрни қиймати ўртасидаги фарқ ўн
барвардан ошиб кетади: «йирик бизнесда битта иш ўрнини ташкил этиш 100
-150
минг АҚШ доллари
турса, кичик бизнесда битта иш ўрнини яратиш тахминан 10 минг
АҚШ долларига тушади»
[7];
2) кичик корхоналардаги капитал техник тузилишининг нисбатан юқорилиги.
Яъни, уларда фойдаланилаётган ишлаб чиқариш воситалари бирлигига йирик
корхоналарга қараганда кўпроқ жонли меҳнат (ишчи кучи) бирлиги тўғри келади;
3) кичик корхоналар ташкил топиш жараёнларининг енгиллиги.
Янги кичик
бизнес корхоналари йирик корхоналарига нисбатан тезроқ ва кўпроқ миқдорда
ташкил этилиши табиий. Буни биргина йирик корхоналарни ташкил этиш
учун ўртача
15-
20 кун талаб этилгани ҳолда кичик бизнес субъектлари учун ўрта ҳисобда 2 иш
куни талаб этилиши орқали ҳам изоҳлаш мумкин;
4) кичик корхоналар маълум қисми фаолиятининг йирик корхона фаолиятининг
ҳосиласи сифатида амалга оширилиши. Яъни, йирик корхоналарнинг ташкил этилиши
ўз навбатида
,
яна кичик бизнес корхонасидаги иш ўринларининг кўпайишига олиб
келади;
5) кичик бизнес корхоналарида ишчи кучини ёллашда миқдор самарасининг
амал қилиши. Ишчи кучини ёллашнинг миқдор самараси –
кичик тадбиркорлик
субъектлари сонининг нисбатан тезлик билан кўпайиши, йирик корхоналар таркиб
топишига нисбатан ҳосилавий тарзда кўпроқ таркиб топиши натижасида янги иш
ўринларининг яратилиши. Яъни, кичик бизнес корхонаси томонидан ёллаш мумкин
бўлган ишчилар сони йирик корхонадагига қараганда оз бўлсада, бундай корхоналар
сонининг кўплиги пировардида жами йирик корхоналардаги ишчилар умумий
сонидан кўпроқ ишчилар ёлланишига имкон яратади. Буни қуйидаги формулалар
орқали ифодалаш мумкин: кичик бизнес корхоналарида банд бўлган ишчилар
умумий сони (яъни, кичик корхоналар сони (К
к
)нинг уларда банд бўлган ишчилар
ўртача сони (И
к
)га кўпайтмаси) йирик корхоналарда банд бўлган ишчилар умумий
сони (яъни, йирик корхоналар сони (К
й
)нинг уларда банд бўлган ишчилар ўртача сони
(И
й
)га кўпайтмаси)дан катта бўлади:
К
к
× И
к
> К
й
× И
й
.
(1)
Ушбу ҳолатда йирик корхонада банд бўлган ишчилар ўртача сони кичик
корхонага нисбатан кўплиги аниқ:
И
к
< И
й
.
(2)
Демак, бундан кичик корхоналар сонининг йирик корхоналар сонига нисбатан
кўплигини таъкидлаш мумкин:
К
к
> К
й
;
(3)
“Иқтисодиёт ва инновацион технологиялар” илмий электрон журнали. № 2, март-апрель, 2018 йил
4
2/2018
(№
00034)
6) меҳнат қилиш ва ишга ёллашнинг мослашувчан шарт
-
шароитлари кенг
тарқалганлиги (тўлиқсиз иш куни ёки ҳафтаси, меҳнатнинг ўзгарувчи графиги,
ўриндошлик ва ҳ.к.).
Кичик бизнеснинг ижтимоий функциялари қаторига ижтимоий такрор ишлаб
чиқариш жараёнига иш берувчиларнинг бошқа гуруҳлари томонидан деярли
фойдаланилмаётган қўшимча меҳнат ресурсларини жалб этишга кўмаклашишни
киритиш тўғри бўлади. Уларга «ишчи кучи» товарининг эгаси сифатидаги меҳнат
потенциали объектив омиллар орқали чекланган фуқаролар (масалан, пенсионерлар,
балоғат ёшига етмаганлар, меҳнат лаёқати чекланган шахслар, кўп фарзандли оналар
ва ҳ.к.) киради. Бозор иқтисодиёти шароитида аксарият иш берувчилар
уларга
тўлақонли ишчилар сифатида қарамайдилар, шунга кўра уларни ишга жойлаштириш
имкониятини таъминлаш ҳолатида эмаслар. Кичик бизнес эса бу қадар қатъий
талабларни қўймайди. Оилавий фирмаларда энг кам даражада меҳнатга лаёқатли
бўлган оила аъзоларининг
меҳнатидан ҳам фойдаланилади. Ёлланма меҳнатдан
фойдаланувчи кичик корхоналар касаначилар, ўқувчи ёшлар, кекса ёшдаги
фуқаролар меҳнатидан фойдаланишга нисбатан кўпроқ мослашган. Кейинги иккита
гуруҳнинг аҳоли умумий сонидаги улуши доимий равишда кўпайиб бораётганлигини
ҳисобга олган ҳолда, кичик бизнеснинг қараб чиқилаётган функциясининг амалий
аҳамияти ҳам ошиб бормоқда
[8].
Кичик бизнес корхоналарининг юқорида санаб ўтилган ўзига хос жиҳатлари
иқтисодиётдаги ишчи кучи бозоридаги талаб ва таклиф мувозанатини таъминлаш
ҳамда аҳоли даромадларини ошириш борасидаги қўшимча имкониятларни ишга
солади. Буни қуйидаги чизма орқали ифодалаш мумкин (1
-
расм).
1-
расм. Кичик бизнеснинг ишчи кучи талаб ва таклифи мувозанати ҳамда аҳоли
даромадларини таъминлашга таъсири
[9].
Агар иқтисодиётдаги ишчи кучига талабнинг бирламчи ҳамда «ташқи кучлар»
таъсирисиз ҳолатини D
1
эгри чизиғи орқали ифодаласак, у мавжуд ишчи кучи таклифи
маълум қисмининг (чизмадаги 1 кесма) бандлигини таъминлай олади, холос.
Талабнинг бундай даражасида фақат ишчи кучининг энг рақобатбардош қисмигина
(L
1
) ишга ёллана олади. Ўз
даромадларини ошириш мақсадидаги иккиламчи бандлик
S
1
2
3
L
1
L
2
L
e
0
Ишчи кучи
D
e
D
2
D
1
P
e
P
2
P
1
e
Иш ҳақи ўртача
даражаси
Давлат
таъсири
Кичик бизнес
таъсири
“Иқтисодиёт ва инновацион технологиялар” илмий электрон журнали. № 2, март-апрель, 2018 йил
5
2/2018
(№
00034)
(ўриндошлик асосида ишлаш, бошқа фаолият билан шуғулланувчиларнинг бандлиги
ва ҳ.к.) учун имкониятлар мавжуд бўлмайди (ёки ўта чекланган бўлади). Айни пайтда,
ишчи кучи бозоридаги талабнинг таклифдан аҳамиятли даражада пастлиги ўртача иш
ҳақи даражасининг ҳам паст бўлишига олиб келади.
Ишчи кучи бозоридаги бундай ҳолатни ижобий томонга ўзгартиришда кичик
бизнесдан фойдаланиш муҳим аҳамият касб этади. Зеро, «кичик бизнес бандлик
соҳасидаги ижтимоий
-
иқтисодий омилларнинг таъсири билан боғлиқ кўплаб
муаммоларни юмшата олади. Хусусан:
-
асосий ва қўшимча иш ўринларини яратиш;
-
ишсизликни қисқартириш;
-
меҳнат бозорида юқори рақобатбардошликка эга бўлмаган шахсларни меҳнат
фаолиятига жалб этиш;
-
аҳолининг алоҳида ижтимоий
-
демографик гуруҳи, биринчи навбатда –
аёллар,
пенсионерлар ва ҳ.к.нинг ишга бўлган эҳтиёжларини пасайтириш;
-
ишчи кучи талаб ва таклифини мувофиқлаштириш;
-
мослашувчан меҳнат бозори ва бандликнинг мослашувчан шаклларини
ривожлантириш»
[10].
Кичик бизнеснинг ишчи кучи бозорига таъсири натижасида талаб D
1
дан D
2
га
кўчиб, ишга ёлланганлар сони
L
2
га қадар кенгайиб (чизмадаги 2 кесма), иш ҳақи
даражаси Р
2
га қадар кўтарилади. Бироқ, бу ҳолат ҳам ишчи кучи талаби ва
таклифининг тўла бандлик шароитидаги мувозанатини таъминлай олмайди. Шу
ўринда, эндиликда «ташқи куч», яъни давлатнинг бандликни ошириш борасидаги
тартиблаш чораларига эҳтиёж сезилади. Давлат кўплаб чора
-
тадбирлар, хусусан,
кичик бизнесни бандлик ва аҳолининг даромадларини ошириш борасидаги
иштирокини рағбатлантириш орқали талаб эгри чизиғини
D
e
га қадар кенгайтириш
ҳамда ўртача иш ҳақи даражасини Р
е
га қадар кўтаришга эришади.
Ўзбекистонда кичик бизнес корхоналарида иқтисодиёт тармоқлари бўйича
рўйхатдаги ходимлар, ташқи ўриндошлар ҳамда рўйхат таркибида турмайдиган,
фуқаролик
-
ҳуқуқий тусда тузилган шартномалар асосида ишлаётган ходимларнинг
йиллик ўртача сони тўғрисидаги маълумотни диаграмма орқали кузатиш мумкин (2
-
расм).
2-
расм. Ўзбекистонда 2016 йилда тармоқлар бўйича ходимлар сонининг
тақсимланиши (фоизда) [11]
.
21,5
28,2
32,7
4,8
1,5
4,6
24,3
9,4
15,7
8,4
5,3
7,0
7,6
17,0
18,9
33,4
38,6
21,1
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Рўйхат таркибида турмайдиган, фуқаролик
-
ҳуқуқий тусда тузилган шартномалар асосида
ишлаётган ходимларнинг йиллик ўртача сони
Ташқи ўриндошларнинг йиллик ўртача сони
Рўйхатдаги ходимларнинг йиллик ўртача сони
Саноат
Қишлоқ хўжалиги
Қурилиш
Транспорт ва алоқа
Савдо
Бошқалар
“Иқтисодиёт ва инновацион технологиялар” илмий электрон журнали. № 2, март-апрель, 2018 йил
6
2/2018
(№
00034)
АҚШ Кичик бизнес маъмурияти маълумотларига кўра ҳозирда Америкада кичик
фирмалар сони 13 млн., Англияда –
2,37 млн., Японияда –
6,5 млн.дан ортиқ. Етакчи
индустриал мамлакатларда янги майда фирмаларнинг ҳар йиллик қўшимча ўсиши
кўрсаткичи кейинги ўн йил ичида қуйидагича бўлган: Буюк Британияда –
1,1%,
Францияда –
1,5%, ГФРда –
3%, АҚШда –
8%. Германия, Буюк Британия, Италия,
Япония, АҚШда кичик бизнес ҳисобига янги иш ўринларининг 2/3 қисми яратилиб,
улар нисбатан самарали ишлайдилар.
Турли баҳоларга кўра, жаҳон бўйича кичик бизнесда меҳнатга лаёқатли
аҳолининг тахминан ярми банд. Жумладан, ЕИ мамлакатларида кичик корхоналарда
бандлар умумий сонининг 72% фаолият кўрсатиб, улар ялпи ички маҳсулотнинг 63
-:-
67%ни ишлаб чиқарадилар, бу кўрсаткич Японияда тегишли равишда 78% ва
52-:-
55%ни, АҚШда тегишли равишда 54% ва 50
-:-
52%ни ташкил этади. Япониядаги 98%
муассасаларда 100 нафардан кам ишловчи банд. Америкада корхоналарнинг 95% 100
нафардан кам ходимга эга. Бу эса бундай корхоналар сонининг
9972000 тадан
кўплигини англатади. Айнан мана шу корхоналарда ҳақиқий жонланиш рўй бериб,
500 та энг йирик корхоналар эса 1973 йилдан буён 6 млн. иш жойларидан маҳрум
бўлдилар
[12].
Кичик бизнесдаги бандлик нисбатан мослашувчанлиги, турли шарт
-
шароитларни
ҳисобга олган ҳолда ўзгарувчанлиги, иккиламчи бандликни таъминлай олиши билан
ажралиб туради.
Масалан, Германияда «ўриндош
-
тадбиркорлик» ўзига хос феномен
ҳисобланади. Йирик компаниялардаги асосий ишида у қадар банд бўлмаганлар
ўзларининг хусусий кичик бизнесларини ташкил этадилар. Бу айниқса юристлар,
бухгалтерлар, аудиторларда кенг тарқалган. Ўзининг ходимларига уйда мунтазам
равишда меҳнат қилишга имкон берувчи йирик концернлар ҳам мавжуд. Бундай
ҳолатда «ўриндош»да шахсий тадбиркорлик фаолиятини ривожлантириш учун кенг
майдон пайдо бўлади. Банклар, суғурта компаниялари, молия институтлари –
булардан кўпчилиги ҳозирда деярли кечаюкундуз хизмат кўрсатадилар. Чунки
«ўриндош» кундуз куни асосий ишида бўлганлиги сабабли пул ўтказмалари,
суғуртани расмийлаштириш ёки қандайдир маслаҳат олиш ишларини кечаси амалга
оширишига тўғри келиши мумкин
[13].
Хулоса ва таклифлар
1.
Мамлакатда иш билан бандлик даражасини оширишда кичик бизнеснинг
ижтимоий функциясидан фойдаланиш муҳим ҳисобланади. Шунга кўра, бандлик
дастурларини ишлаб чиқишда кичик тадбиркорликнинг бозор шароитида самарали
фойдаланиш мумкин бўлган якка тартибдаги ва оммавий иш ўринларини ташкил
этиш дастакларини имкон қадар тўлиқ қамраб олиш мақсадга мувофиқ ҳисобланади.
2.
Мамлакатимизда кичик бизнес субъектларининг янги иш ўринларини
яратишдаги иштирокини рағбатлантиришда жаҳондаги ривожланган мамлакатлар
тажрибасини эътиборга олиш ҳамда, зарур ҳолларда, улардан фойдаланиш лозим.
3.
Тараққиётнинг ҳозирги босқичида ишчи кучи ресурсини ишлаб чиқариш
жараёнига тўлиқ ва самарали қўллаш мақсадида меҳнат қилиш ва ишга ёллашнинг
мослашувчан шарт
-
шароитларидан янада кенгроқ фойдаланиш муҳим.
4.
Мамлакатимиз ишчи кучи бозоридаги талаб ва таклиф мувозанатини
таъминлаш ҳамда аҳоли даромадларини ошириш борасидаги кичик бизнес
“Иқтисодиёт ва инновацион технологиялар” илмий электрон журнали. № 2, март-апрель, 2018 йил
7
2/2018
(№
00034)
корхоналари қўшимча имкониятларидан фойдаланишнинг чора
-
тадбирлар тизимини
ишлаб чиқиш зарур.
5.
Мамлакатимизда кичик бизнес субъектларининг бандликни таъминлашдаги
иштирокини рағбатлантириш чора
-
тадбирлари сифатида қуйидагиларга эътибор
қаратиш лозим: ишга ёллаш билан боғлиқ ижтимоий тўловларни мақбул даражага
қадар пасайтириш; қўшимча ишчи кучини
ёллаш натижасида вужудга келадиган
меъёрий харажатларни ошиб боришнинг олдини олиш; мамлакат ичида ва
ташқарисида ишчи кучининг эркин ҳаракатини таъминлаш; ишга ёллаш билан боғлиқ
расмий ва норасмий тўсиқларни бартараф этиш ёки чеклаш ва ҳ.к.
Фойдаланилган адабиётлар
1. Ўзбекистон Республикаси Президентининг 2017 йил 7 февралдаги ПФ
-4947-
сонли фармонига
илова.
2017-
2021 йилларда Ўзбекистон Республикасини
ривожлантиришнинг бешта устувор йўналиши бўйича Ҳаракатлар стратегияси //
www.lex.uz
2.
Крылова Е.Б. Малое предпринимательство и занятость населения.
Экономический портал:
http: //institutions.com/general/1370-zanyatost-naseleniya.html.
3. Комаров А.Г., Богданова С.Ю., Личнов А.В. Малый
бизнес и занятость в России
и за рубежом. Проблемы теории и практики предпринимательства. –
2011. -
№4 (40).
4.
Бондяшева А.С., Землянухина Н.С. Управление занятостью: роль малого
бизнеса в достижении эффективной занятости населения региона // Изв. Сарат.
ун
-
та.
Нов. сер. Сер. Экономика. Управление. Право. 2016. Т. 16. вып. 4. –
С. 429
-434.
5.
Абдурахмонова Г.К. Малый бизнес в обеспечении занятости населения в
Узбекистане. Вестник Российского экономического университета им. Г.В.Плеханова.
2014, №12. –
С. 1
29-136.
6.
Малый бизнес: шокирующее сравнение Запада с Россией и Украиной //
Источник:
http://smallbusiness.ru/news/news/1458/
7. Мамедова Л. Малый бизнес: кто кого спасает?
-
Малое предприятие, 1999, №
9.
–
С.11.
8.
Институциональная среда малого предпринимательства и его социальные
9.
Муаллиф ишланмалари асосида тузилган.
10.
Роль малого бизнеса в обеспечении продуктивной занятости населения
Вестник КазГУ. Серия Экономическая. Алматы, 2000, №3
-4 // http://lib.kazsu.kz/
11.
Ўзбекистонда
кичик
тадбиркорлик.
Статистик
тўплам.
Ўзбекистон
Республикаси Давлат статистика қўмитаси. Тошкент, 2017.
- 113-
б.
12.
Л.Ширко:
«Некоторые
проблемы
инновационной
экономики»
.
-
http://www.tverbiz.ru/
1
3. Малый бизнес: зарубежный опыт. Группа компаний «Национальный институт
системных исследований
проблем предпринимательства». Консалтинг для
