299
АБДУЛЛА ҚАҲҲОР ҲИКОЯЛАРИДА ТИББИЙ МАВЗУСИ
Кенжаева Д
., 112-
гуруҳ
, 1-
Педиатрия факультети
Илмий рахбар
:
Турдиева К.Ш
.
ТошПТИ
,
Ўзбек тили ва адабиёти
,
рус ва лотин тиллари кафедраси
А.Қаҳҳор
-
ўзбек адабиётининг хикоячилик санъатига улкан хисса қўшган адиб
.
Адабий
жамоатчилик Абдулла Қаҳҳорни
“
Ўзбек Чехови
”
деб атайди
.
ХХ аср ягни ўзбек адабиётида
реалистик хикоя жанрининг шаклланиши ва ривожи аввало А.Қаҳҳор номи билан боғлиқ
.
Унинг бир канча асарлари тиббиёт мавзусини хам қамраб олган
. "
Бемор
", "
Минг бир жон
",
"Анор
", "
Бошсиз одам
"
каби хикоялари шулар жумласидандир
. “
Даҳшат
”
ҳикояси эса инсон
рухияти билан боғлиқ
.
Тадқиқотнинг долзарблиги
:
адиб асарларидаги тиббий мавзуга мурожаати
.
Ишнинг максади
:
ёшларни мазкур асарлар билан таништириш
,
асарлардаги тиббий
мавзуни ёритиб бериш
.
Тадқиқот усуллари ва материаллари
.
А.Қаҳҳорнинг тиббий мавзудаги хикоялари
.
Назарий адабиётлар
.
А.Қаҳҳор ижодига багишланган илмий-бадиий асарлар
.
Олинган натижалар
:
А.Қаҳҳорнинг тиббий мавзудаги ҳикоялари қуйидаги ғоялари акс
эттиради
.
"Бемор
"-
эскилик сарқити бўлмиш фолбинликни қоралаб
,
замонавий тиббиётга амал
қилиш зарурияти
.
Унда Сатиболдининг бошига тушган кулфат
-
оғир касал ётган хотини
дардига даво излаб елиб
-
югуришлари
,
бу соддадил одамнинг омонот далда
,
маслаҳатларга
умид боғлаб янада хароб
,
ночор ҳолга тушгани ҳақида
.
А.Қаҳҳор ёзувчи хаёт ҳақиқатини
дилдан ўтказиб ёзиши
,
уни ҳис қилиши ва ўз тилакларини қўшиб ифодалаши ҳақида ёзган
.
Жумладан
,
унинг
“
Бемор
”
ҳикояси бошқа ҳикоялар қаторида айнан шундай ҳаёт ҳақиқати
билан уйғунлашиб ёзилган
. “
Бемор
”
да тасвирланган воқеани у болалигида ҳис қилган
.
Онаси
тўлғоқ азобида қийналаётган эди
.
Онасининг аҳволи оғирлигини айтган доя кетгач ярим кечада
отаси ёш Абдулла қулоғига
“
Худоё аямга нажот бергин дегин
,
айт
”
дейди
.
Болакай дуо қилиб
-
қилиб уҳлаб қолади
.
Эрталаб уйғонганида ойисининг кўзи ёриган бўлади
.
"Минг бир жон
"-
беморнинг ва унга қаровчининг ирода кучи ҳақида
.
Беморнинг шифо
топишига ишониши унинг соғайишига катта самара бериши
.
"Бошсиз одам
".
Нодонлик
,
билимсизлик
,
жоҳилликниинг аянчли оқибати
.
"Анор
".
Бошқоронғулик ҳолати билан боғлиқ ҳолда камбағал оиладаги воқеа
.
“Даҳшат
” -
эски замонда кўпхотинлик азоблари ва бу азоблардан қутилиш учун
Додҳонинг энг кичик хотини Унсуной қаттиқ шамол бўлганда қабристонга бориб
,
у ерда чой
қайнатиб
,
дамлаб олиб келишга ҳам рози бўлади
.
Ўтин олиб келиш унинг эсидан чиққан эди
.
У қабристонда шох-шабба
,
қуриган ўтлар йиғиб ҳар олов гуркиратганида уни қўрқув босар
эди
.
Чойнакни кўтариб қайтаётганида чап қўли жуда оғриганини
,
чойнак оғирлашиб
бораётганини сезади
.
Зўрға дарвозагача етиб йиқилади
.
Хулоса
:
Абдулла Қаҳҳор
20-
аср ўзбек адабиётини дурдона асарлар
,
шу жумладан
,
ҳикоячилик санъатини юксак даражага кўтарган
,
бу жанрга ўзига хослик киритган ва уни янги
саҳифалар билан безатган сермаҳсул адибдир
.
Унинг хар бир асари узининг бадиий жиҳатдан
мукаммаллиги
,
пухталиги
,
гўзаллиги билан
,
тилининг равонлиги ҳамда самимийлиги билан
ҳайратга солади
.
Абдулла Қаҳҳор мазмунан теран
,
бадиий юксак ҳикоялар ижод этди
.
Адиб
ҳикоялари ўзининг ихчам ва хар бир сўзни жой жойида қўлланиши билан бугунги кун
ёшларининг қалбига ҳам тез ва осон кириб бора олмокда.Унинг тиббий мавзудаги ҳикоялари
эса бўлажак тиббиётчиларда бемор рухияти
,
уларнинг холатини тушунишга
,
шифокорликнинг
нақадар улуғ касб эгалари эканлигини англашга ёрдам беради
.
Адабиётлар рўйхати
:
1.
Аскаров
,
Т
.
А
., et al. "
Характеристика биохимических параметров при внутрипеченочном
холестазе у больных с хроническим гепатитом В
."
Терапевтический вестник Узбекистана
.
Ташкент
4 (2014): 100-101.
2.
Агзамова
,
Махмуда Набиевна
. "
РАННЕЕ РАСПОЗНАВАНИЕ И ОПТИМИЗАЦИЯ
СЕПСИСА
." Medical sciences (2019): 10.
