170
БУЙРАК КАСАЛЛИКЛАРИДА ПАРХЕЗ СТОЛИНИНГ АҲАМИЯТИ
Режепова М
., 206-
гуруҳ
, II
Педиатрия факультети
Илмий раҳбар
:
ассистент Халдарбекова М.А
.
ТошПТИ
,
Болалар касалликлари пропедевтикаси
,
гематология кафедраси
Мавзунинг долзарблиги
:
Ўткир буйрак этишмовчилиги
-
бу асосий буйрак
функцияларининг кескин бузилиши
(
буйракдаги қон оқими
,
гломеруляр филтрация
,
найча
секретсияси
,
найча реабсорбцияси
)
натижасида юзага келадиган синдром бўлиб
,
азотемия
,
бузилган сув-электролитлар ва кислота-баз мувозанати билан тавсифланади
.
Агар сизга
сурункали буйрак этишмовчилиги ташхиси қўйилган бўлса
,
мувозанатли овқатланишни сақлаш
жуда муҳим ва ҳатто касаллик ривожланишини секинлаштириши мумкин
.
Мақсад
:
Буйрак касалликларида пархез столларининг қўлланилиши
,
пархез столларига
риоя қилган беморлардаги ўзгаришларни таҳлил қилиш
.
Материал ва методлар
:
Диетадаги энг муҳим ўзгаришлардан бири протеинни истеъмол
қилишни чеклаш бўлиши мумкин
.
Ушбу қадам буйрак функтсиясини сақлаб туришга ва қонда
кирувчи моддаларни камайтиришга ёрдам беради
.
Айниқса жуда кўп протеин қуйидаги озиқ
-
овқатларда мавжуд
:
гўшт
,
балиқ
,
товуқ
,
тухум ва сут маҳсулотлари
.
Диурез нормал экан
,
суюқликни қабул қилишни чеклашнинг ҳожати йўқ
.
Шу билан бирга
,
натрийни олиш чекланган
бўлиши керак
.
Туз сувга тушади
,
бу танага кўпроқ суюқлик керак бўлади
.
Натрий асосан стол
тузида ва турли хил қайта ишланган овқатларда
(
масалан
,
колбаса
,
консерва
,
музлатилган пизза
)
топилади
,
аммо туз нон
,
пишлоқ каби бошқа кўплаб овқатларда ҳам мавжуд
.
Тузни ўтлар ва
зираворлар билан алмаштиришга ҳаракат қилинг ва агар иложи бўлса
,
янги маҳсулотлар билан
пиширишга ҳаракат қилиш лозим
.
Олинган натижалар
:
Буйрак касалликлари ривожланиб бориши билан диетани янада
мослаштириш керак бўлиши мумкин
.
Кейинги босқичлар кам протеинли диетадан протеин
истеъмол қилишни кескин камайтиришни талаб қилади
.
Эҳтимол
,
бу ҳолда
,
етишмаётган
протеин ўрнини босадиган амино
/
кето кислоталари билан қўшимчалар фойдали бўлади
.
Нефролог ёки овқатланиш мутахассиси сизга маслаҳат бериши ва керакли қўшимчаларни
буюриши даркор
.
Буйрак этишмовчилигининг
3
босқичи
(
хавф
,
шикастланиш
,
этишмовчилик
)
ва
2
натижа
(
буйрак функтсиясининг йўқолиши
,
буйрак терминалининг етишмовчилиги
)
мавжуд
.
Болаликда бу босқичларнинг мезонлари қуйидагилар
:
хавф
: 8
соат давомида диурез
<0,5
мл
/
кг
/
ва гломеруляр филтрация даражаси
75%;
зарар
:
диурез
16
соат давомида
<0,5
мл
/
кг
/
ва
/
ёки гломеруляр филтрация даражаси
50%;
камчилик
:
диурез
24
соат давомида
<0,3
мл
/
кг
/
соат ёки
12
соат давомида анурик ва
/
ёки гломеруляр филтрация даражаси
25%;
буйрак
фаолиятининг йўқолиши
: 4
ҳафтадан кўпроқ вақт давомида узилишлар
;
буйрак
этишмовчилигининг охирги босқичи
: 3
ойдан ортиқ давом этадиган узилишлар
.
Хулоса
:
Диурезнинг пасайиши ёки оёқларнинг шишиши суюқликни кўпроқ қабул қилиш
кераклигини англатади
.
Нефрологингиз ёки овқатланиш бўйича мутахассисингиз сизга ҳар куни
керакли суюқликни аниқлашга ёрдам беради
.
Илтимос
,
диетангизни мунтазам равишда кузатиб
туришни унутманг
,
айниқса сурункали буйрак этишмовчилигининг охирги босқичларида
,
оқсил
этишмовчилиги ва энергия этишмаслиги хавфи
,
шунингдек ортиқча суюқлик тўпланиши хавфи
катта
.
Агар сизда бирон бир савол бўлса
,
нефролог ёки овқатланиш мутахассиси билан
боғланинг ва уларнинг маслаҳатларига риоя қилинг
.
Адабиётлар рўйхати
:
1.
Aliev, Makhmudjon, Akmal Rakhmatullaev, and Bilim Terebaev. "Results of Transurethral
Correction of Stenotic Developmental Abnormalities of Ureterovesical Junction in
Children." Indian Journal of Forensic Medicine & Toxicology 14.4 (2020).
2.
Юлдашев
,
А
.,
Алиев
,
М
.,
Оллабергенов
,
О
.,
Сапаев
,
О
.,
Теребаев
,
Б
., &
Рахматуллаев
,
А
.
(2010).
Морфологическая характеристика врожденной обструкции пиелоуретерального
сегмента у детей
.
Журнал проблемы биологии и медицины
, (2 (61)), 14-19.
3.
Utegenov, N., Aliev, M., Nasirov, A., & Terebaev, B. (2011). Pathogenic value of electric
disruption changes and erythrocytes membrane microviscosity in calculous pyelonephritis in
children and ways of their correction. Medical and Health Science Journal, 5, 2-7.
171
4.
Алиев
,
М
.
М
., et al. "
Выбор метода антирефлюксной защиты при хирургическом лечении
обструктивного мегауретера у детей
."
Детская хирургия
5 (2006): 9-13.
5.
Хотамов
,
Х
.
Н
.,
Чулиев
,
М
.
С
.,
Байахмедов
,
Ф
.
Ф
.,
Холметов
,
Ш
.
Ш
., &
Насиров
,
М
.
М
.
(2020).
Профилактика уретродер-мальных фистул после балапениальной неоуретроп
-
ластики
.
Урология
, (6), 114-117.
6.
Nosirov, Abdusattor A., and Z. Sobitov Izzatullo. "Osteodystrophy in Children with the Renal form
of Primary Hyperparathyroidism." Asian J. Res. Rep. Urol (2019): 1-5.
7.
Бекназаров
,
Ж
.
Б
.,
У
.
К
.
Ибрагимов
, and X.
Я
.
Хотамов
. "
Дренирование и санация мочевого
пузыря и уретры при одномоментной неоуретропластике у детей
."
Детская хирургия
3
(2006): 33-36.
8.
ХОТАМОВ
,
ХН
, et al. "
ХИРУРГИЧЕСКОЕ ЛЕЧЕНИЕ ТРАВМАТИЧЕСКОГО РАЗРЫВА
ПОЧКИ У ДЕТЕЙ
."
9.
НАСИРОВ
,
АБДУСАТТОР АХАДОВИЧ
, et al. "
ПОСЛЕОПЕРАЦИОННОЕ ЛЕЧЕНИЕ
ДЕТЕЙ
,
БОЛЬНЫХ
ПОЧЕЧНОЙ
ФОРМОЙ
ПЕРВИЧНОГО
ГИПЕРПАРАТИРЕОИДИЗМА
." (2022).