Qalqonsimon bez funktsiyasining buzilishi endokrin bezlarning eng keng tarqalgan patologiyasi bo'lib, bu bolalarning jismoniy va aqliy rivojlanishiga sezilarli ta'sir ko'rsatadi. Yangi tug'ilgan chaqaloqlarda va chaqaloqlarda qalqonsimon bez patologiyasini tashxislash juda qiyin. Ular yangi tug'ilgan chaqaloqlarda va chaqaloqlarda qalqonsimon bezning funktsional faolligining o'ziga xos xususiyatlari, gipofiz-qalqonsimon bez tizimining postnatal modifikatsiyalari, shuningdek, qalqonsimon bez patologiyasi yashirishi mumkin bo'lgan boshqa patologik jarayonlarning ko'plab "niqoblari" tufayli yuzaga keladi. Bundan tashqari, bolaning qalqonsimon bezining shakllanishi va funktsional faolligi onaning salomatligi va homiladorlik jarayoni bilan chambarchas bog'liq. Vaqtinchalik neonatal hipotiroidizm (TNH) qayta tiklanadi va qalqonsimon bezning funktsiyasi keyinchalik tiklanadi, ammo intellektual rivojlanish buzilishlari umr bo'yi qoladi. Afsuski, neonatal vaqtinchalik hipotiroidizmning oqibatlari to'g'risidagi ma'lumotlar juda parchalangan va qarama-qarshidir.
Maqsad. Ushbu tadqiqotning maqsadi neonatal davrda tug'ma vaqtinchalik hipotiroidizmi bo'lgan bolalarda aqliy rivojlanish xususiyatlarini o'rganish edi.
Material va usullar: klinik-psixopatologik, klinik katamnestik, eksperimental-psixologik va statistik tadqiqot usullari.
Natijalar. Tadqiqot usullarini o'rganish va qo'llash asosida birinchi navbatda 11 yoshgacha bo'lgan yangi tug'ilgan chaqaloqlarda hipotiroidizmning vaqtinchalik shaklining uzoq muddatli natijalari o'rganildi. Qalqonsimon preparatlarni neyroprotektiv bilan birgalikda o'z vaqtida qo'llash samaradorligini ko'rsatdi. Xulosa. Bolalarda asab tizimining shakllanishi va kamolotida qalqonsimon bez gormonlarining muhim rolini hisobga olgan holda, yangi tug'ilgan chaqaloqlar va bolalarning boshqa endokrinopatiyalari orasida vaqtinchalik hipotiroidizmning alohida ahamiyati aniq bo'ladi, bu esa uni keyingi o'rganishni talab qiladi.
Проведено изучение функциональной морфологии щитовидной железы при моделировании холестеринового атеросклероза в эксперименте на кроликах. Сроки опыта составили 30, 60 и 90 суток. Установлено, что на 30-е сутки опыта происходит усиление морфофункциональной активности щитовидной железы. В последующем, от 60-го к 90-му дню эксперимента происходит понижение. Выявленная фазность изменений щитовидной железы трактованы, как компенсаторная реакция на развитие атеросклероза.
Hozirgi vaqtda talabalarda tanqidiy fikrlashni rivojlantirish chet tili o'qituvchilarining vazifalaridan biri sifatida qaralmoqda. Tanqidiy fikrlash nima? Bu vaziyat yoki hodisani ob'ektiv baholash, insonning kiruvchi ma'lumotlarga va hatto o'z e'tiqodlari va xulosalariga shubha qilish qobiliyatidir. Ushbu maqolada tanqidiy fikrlash texnologiyasi usullaridan foydalanish muhokama qilinadi.
Hozirgi kunda juda ko'plab insonlar yod tanqisligidan qiynalmoqda. Jahon bo'yicha qaralganda juda katta ko'rsatkichda, ya'ni 1,5 milliard insonlar yod tanqisligidan a'ziyat chekadi. Statistika bo'yicha 800 milliondan ortiq insolar endemik bo'qoq va qalqonsimon bezning boshqa kasalliklarini boshidan o'tkazmoqda. Bu ko'rsatkichlar esa afsuski yillar o'tgan sari kamayish o'rniga ko'payib bormoqda. Ayniqsa O rta Osiyo davlatlarida bu kasalliklar va yod tanqisligi ko'p uchraydi, buning sabablaridan biri O’rta Osiyo hududida dengizlar yo'qligi bilan izohlanadi. Yod tanqisligi o’sish va rivojlanishga bir nechta salbiy ta’sir ko'rsatadi va dunyodagi oldini olish mumkin bo'lgan aqliy zaiflikning eng keng tarqalgan sababidir. Qalqonsimon bez funksiyasining buzilishi o'z navbatida yod tanqisligiga olib keladi. Biz ovqat bilan yod iste'mol qilganimizda ham bizning yodga bo'lgan ehtiyojimiz qondirilmaydi. Buning natijasida qalqonsimon bez o'z faoliyatini oshiradi va bez 20-30-50 baravar kattalashishi kuzatiladi. Yod yetishmasligida jismoniy va aqliy rivojlanishdan orqada qolish, reproduktiv salomatlikning buzilishi kabi salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkin. Bu kasallikni davolash uchun yod tutuvchi moddalardan yodamarin, yodofol kabilar qo'llaniladi.
Ilm-fanga ma'lumki, reproduktiv tizim - bu reproduktiv faoliyatni amalga oshirishni ta'minlaydigan gipotalamus, gipofiz bezi, tuxumdonlar, maqsadli organlar va boshqa ichki sekretsiya bezlari kabi o'zaro bog'liq tarkibiy elementlarning to'plamidir. Homiladorlik paytida gormonal o'zgarishlar muhim ahamiyatga ega. Neyroendokrin tizimining muhim qismlaridan biri bu reproduktiv funktsiyaga sezilarli ta'sir ko'rsatadigan qalqonsimon bez (QB). Tironinlar metabolizmning barcha turlarida qatnashganligi va jinsiy rivojlanish, hayz ko'rish faoliyati va ovulyatsiyaga ta'sir ko'rsatganligi sababli, qalqonsimon bez gormonlarining normal darajasi ayollar tanasining uyg'un ishlashi uchun zarur shartdir. Ushbu maqola autoimmun tiroidit bilan kasallangan homilador ayollarning tahlillarini o'rganadi.
Odamning qalqonsimon bezi juft bo'lmagan organ bo'lib, istmus bilan bog'langan ikkita lobdan iborat. Odatda, qalqonsimon bez bo'yinning oldingi yuzasida joylashgan bo'lib, traxeya va halqumning oldingi va lateral yuzalariga biriktiruvchi to'qima bilan mahkamlanadi. Qalqonsimon bez hujayralari ikki xil kelib chiqishi bor.
Қалқонсимон без тугунчаларининг мураккаб диагностикасининг замонавий имкониятлари масаласи кўриб чиқилади. Ўтказилган кўплаб тадқиқотларга қарамасдан, қалқонсимон без тугунларининг аниқ морфологик ташхисини тўғри белгилаш ҳар доим ҳам мумкин емас, бу мавжуд бўлган ва янги, кўпроқ информацион диагностика усулларини қидириш зарурлигини кўрсатади. Шу муносабат билан, ушбу органнинг турли патологияларини дифференциаль ташхислаш учун қалқонсимон бездаги тўқима босимини ўлчашлардан фойдаланиш бўйича ҳисоботлар жуда истиқболли.
Qalqonsimon bez (glandula thyroidea) juft bo'lmagan endokrin organ bo'lib, uning funktsiyasi markaziy asab tizimi va oldingi gipofiz bezining qalqonsimon stimulyator gormoni tomonidan tartibga solinadi. Bez bo'yinning oldingi uchburchagi (trigonum cervicale anterius) hududida joylashgan bo'lib, yuqoridan pastki jag'ning asosi bilan, pastdan to'sh suyagining bo'yinbog'i bilan, yon tomondan bo'yinbog'ning old qirralari bilan chegaralangan. o'ng va chap sternokleidomastoid mushaklar.
Pestitsidlar bilan surunkali zaharlangan ona kalamushlardan olingan avlodda qalqonsimon bez tug‘ilgandan so‘ng 1–90 kunlarda morfometrik va elektron mikroskopik usullar yordamida o‘rganildi. Ona organizmining zaharlanishi sekretor follikulalarning shakllanish jarayonini sezilarli darajada sekinlashtirishi aniqlandi. Tirotsitlarda miqdoriy va ultrastruktur o‘zgarishlar aniqlanib, ularning qalqonsimon bez disfunksiyasining morfologik substrati ekanligi qayd etildi.
In the article, the study of morphometric parameters using the test-point method was carried out. The object of the study was the thyroid gland during the experimental administration of ladyginozid, which has an anti-atherosclerotic effect. The results obtained by morphometric methods rightly indicate that the daily administration of ladyginozid at a dose of 20 mg/kg leads to a change in the structure of the thyroid gland, indicating an increase in its morphofunctional activity.