ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
854
O‘ZBEK HIKOYACHILIGINING ILK BOSQICHLARI
Umarov Davron Odiljon o‘g‘li
FarDU o‘qituvchisi
https://doi.org/10.5281/zenodo.8048469
Annotasiya.
Maqolada o‘zbek hikoyachiligining yuzaga kelish tarixi haqida ma’lumot
berilgan. Hikoya janrining ilk davriga xos xususiyatlar yoritilgan. Abdulhamid Cho‘lpon
hikoyalariga xos jihatlar tahlil etilgan.
Tayanch so‘z va iboralar:
hikoya, hikoyachilik, davr masalasi, janrlar sistemasi, ijodiy
metodlar, realistik hikoya.
ПЕРВЫЕ ЭТАПЫ УЗБЕКСКОГО РАССКАЗЫВАНИЯ
Аннотация.
В статье представлена информация о происхождении узбекского
повествования. Выделены особенности повествовательного жанра раннего периода.
Анализируются специфические аспекты рассказов Абдулхамида Чулпона.
Ключевые слова и фразы:
рассказ, повествование, историческая проблема,
система жанров, творческие приемы, реалистический рассказ.
THE FIRST STAGES OF UZBEK STORYTELLING
Abstract.
The article provides information about the origin of Uzbek storytelling. Features
about the story genre of the early period are highlighted. Specific aspects of Abdulkhamid
Chulpon's stories are analyzed.
Keywords and phrases:
story, narrative, period issue, system of genres, creative methods,
realistic story.
Biz qaysi bir sohani, qaysi bir fanni, qaysi bir mavzuni olmaylik, dastlab, uning mohiyati,
boshlanish nuqtasini aniqlashga va uni belgilashga harakat qilamiz. Bu fikrni nemis donishmandi
I.V.Gyotening: «Har qanday san’at asarida, u xoh katta yo kichik bo‘lsin, barcha voqealar
mohiyatiga borib taqaladi» degan fikri ham quvvatlaydi, chunki voqea-hodisaning boshlang‘ich
nuqtasini aniqlab olish, jarayonga haqqoniy va aniqroq baho berishga yordam beradi. Bu fikrlar
«insonning qalbini tarbiyalash» fani bo‘lgan adabiyot uchun ham shubhasiz, xarakterlidir.
Adabiyotdagi nasriy turning uchta eng muhim janrlaridan biri bo‘lgan hikoya janri va
bevosita, o‘zbek hikoyachiligining ilk davri, dastlabki namunalarning o‘ziga xos janr
xususiyatlari, poetikasi, strukturasi va badiiyati har doim diqqat markazida bo‘lib kelgan. Bunga
yana bir sabab, adabiyotga XIX asr oxiri va XX asr boshlarida bir qancha ijodiy tadqiqotlar,
yangicha yo‘nalish va janrlar kirib keldi. Cho‘lponning: «… yashadigimiz muhit doirasida aning
to‘lqini odamning har xil maishatiga qarab o‘zgaradur» [1,3] degan fikrlari ham bu davrning
yangiliklarini nazarda tutgandek go‘yo…
Har bir janr singari hikoya janri ham o‘ziga xos taraqqiyot bosqichini boshdan kechirgan
va bu jarayon davom etmoqda. Bu o‘z-o‘zidan mazkur janrning hozirga kelib yanada aktual
ahamiyat kasb etganidan uning xususiyatlari nazariy va amaliy jihatdan yanada chuqurroq
o‘rganilishini taqozo qiladi. Shu bilan birga bir qancha savollari kun tartibiga qo‘yadi. Jumladan
hikoya janrining o‘ziga xos xususiyatlari nimadan iborat, janr xususiyatlarini belgilab beruvchi
aniq chegaralar mavjudmi, uning boshqa janrlar tizimida tutgan o‘rni qay darajada, hikoyaning
boshqa janrlardan afzalligi va kamchiliklari bormi, bo‘lsa ular nimalarda ko‘rinadi, janr
imkoniyatlarining torligi uni voqelikni tasvirlash masalasida o‘z-o‘zini cheklashga olib
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
855
kelmaydimi? Shu va shunga o‘xshash masalalar ilmiy izlanishlarning diqqat markazida bo‘lib
kelmoqda.
Hikoya janri ta’rifiga to‘xtalsak, bunda turli xil manbalarda xar xil ta’riflarga guvoh
bo‘lamiz. Nazariyalarda mualliflar o‘z dunyoqarashi, ilmi, davr va muhit nuqtai nazaridan o‘z
fikrlarini ifoda etganini ko‘rishimiz mumkin.
Hikoya – epik turning kichik shakli hisoblanib, odatda, qahramon hayotidan bitta (ba’zan
bir-biriga uzviy bo‘g‘liq, qisqa muddat davomida kechgan bir necha) voqea qalamga olinadi.
Tasvirlanayotgan voqea-hodisalarning qisqa vaqt davomida sodir bo‘lishi, hajman kichik, syujeti
sodda, ishtirok etuvchi personajlar soni kam bo‘lishini taqozo yetadi. Hikoya janri asosida yotgan
voqeaning yaxlit, tugal bo‘lishi talab etiladi, buning uchun u o‘zining boshlanishi va yakuniga ega
bo‘lishi kerak. [2, 394]
Bizga ma’lumki, o‘zbek adabiyotining janrlar sistemasida hikoya alohida o‘rin tutadi.
Negaki, ushbu janrda yaratilgan asarlarsiz o‘zbek adabiyotini tasavvur qilish qiyin. XX asr
boshlarigacha yaratilgan «To‘maris», «Shiroq», «O‘rxun-Yenasoy toshbitiklar», «Irq bitigi»,
Nosiriddin Rabg‘uziyning «Qissasi Rabg‘uziy», Alisher Navoiyning «Nasoyim ul-muhabbat»,
«Tarixi mulki Ajam», «Tarixi anbiyo va hukamo», «Mahbub ul-qulub» Bobur Mirzoning
«Boburnoma», Gulxaniyning «Zarbulmasal», Xojaning «Miftoh ul-adl», «Gulzor», Anbar
Otinning «Qarolar falsafasi», Furqatning «Furqatnoma», Abdulla Avloniyning «Turkiy Guliston
yohud axloq», «Birinchi muallim», «Ikkinchi muallim» singari darslik kitoblariga kiritilgan
hikoyalar va boshqa yuqorida sanab o‘tilgan nasriy asarlar o‘zbek milliy nasrining olis tarixidan
dalolat beradi. Bunday katta badiiy tajriba o‘zbek prozasida – nasr maktabi mavjudligini,
xalqimizning ma’naviy-intelekt madaniyatini va badiiy-estetik tafakkur taraqqiyotini ko‘rsatadi.
[3, 33]
Hikoya janri tarixiy taraqqiyotini o‘rganish jarayonida, hikoyachilikning ilk bor yuzaga
kelishidagi manbalar – latifa, ertak va hikoyatlardan ajralib chiqishini, mustaqil janr sifatida
vujudga kelishida namoyon yetgan o‘ziga xos xususiyatlarini, o‘zbek adabiyotining nasriy janrlari
qatorida tutgan o‘rni va ahamiyatini, milliy realistik hikoyachilik maktabining tug‘ilishi va
taraqqiyotini, badiiy shakl va uslubiy izlanishlarni, ijodiy metodlar ta’sirida hikoya janri obrazlar
sistemasidagi, g‘oyaviy-badiiy xususiyatlaridagi, shakli va ichki tuzilishidagi o‘zgarishlarni,
yangilanish unsurlarini o‘rganish va umumlashtirish kabi juda ko‘p tomonlarga e’tibor
qaratishimiz kerak bo‘ladi. Bulardan tashqari XIX asr oxiri va XX asr boshlarida realistik
hikoyalarning paydo bo‘lishida romantizmning, ma’rifatparvarlik realizmining ta’siri masalasi
ham alohida e’tibor talab qiladi.
Hikoyaning shakli kichik bo‘lsa ham, olam-olam mazmunni o‘z ichiga sig‘dirishga,
ifodalashga qodir. Shu ma’noda shakliy muxtasarlik, qisqalik, mazmunan lo‘nda va yaxlitlik
hikoyaning an’anaviy belgilaridir.[3,34-35] Shunday bo‘lsa-da, hikoyaning shakliy xususiyatlari
doimiy takomillashib unda yangi badiiy qirralar namoyon bo‘lmoqda. Xususan, Cho‘lponning
«Oydin kechalarda», «Qor qo‘ynida lola», «Nonvoy qiz», Fitratning «Qiyomat», «Zaid va
Zaynab», «Me’roj» «Oqmozor» hikoyalari bilan Abdulla Qahhor hikoyalari o‘rtasidagi shakliy
farqlar darrov seziladi. Yoki, Abdulla Qodiriyning «Uloqda», «Jinlar bazmi» hikoyalari bilan
Shukur Xolmirzayev hikoyalari yaratilishida yarim asrdan ko‘proq muddat bor. Yuqoridagilardan
ko‘rinadiki, hikoya janrining dastlabki davridagi asarlar ham shakl, ham uslub jihatdan farq qilgan.
Gap bu yerda adiblarning ijodiy individualligi yemas, balki janr rivojlanishi ustida boryapti. Shu
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
856
jihatdan hikoyachiligimizda badiiy ifoda – badiiy hikoya formalarining rivojidagi, xarakterlarni
aks yettirish vazifalaridagi o‘zgarishlar o‘z navbatida janr tabiatidagi yangilanishlar bilan bog‘liq.
O‘zbek realistik hikoyachiligining ilk namunalaridan biri hisoblangan «Juvonboz»
hikoyasini hajman katta hikoya yoki kichikroq qissa bo‘lsa ham muallif (A.Qodiriy) uni «roman»
deb atagan. Balki, bunga sabab muallif asarda yoritgan davr muammolaridir. Asarda o‘sha davrda
hukm surgan maishiy buzuqliklar va buning natijasida kelib chiqishi mumkin bo‘lgan fojialar
ochib berilgan va tanqid qilingan. Hozir biz bu asarni hikoya janrining ilk namunalaridan biri deb
hisoblaymiz. Abdulla Qodiriyning yana bir hikoyasi «Uloqda» asari ham ilk realistik hikoyaning
yorqin namunasi hisoblanadi. Asar 1915-yilda yozilgan bo‘lsa-da, 1923-yilda bosilgan. Muallif
1936-yilda bu hikoyani qayta nashrga tayyorlaganda sarlavha tagiga shunday kichkina ilova
yozgan: «Bu hikoya 1915-yilda yozilgan edi. Bolalik davrimizning yodgori bo‘lgani uchun
ortiqcha o‘zgartirishlar kiritmadim» [4,19-20] Bunda muallif asarini «hikoya» deb alohida
ta’kidlab o‘tganini ko‘rishim mumkin. Bu asarlardan tashqari hikoyachilikning ilk davrida
Abdurauf Fitrat va Abdulhamid Cho‘lponning bir qator hikoyalari ham janrning ilk namunalari
sifatida maydonga keldi. Keyinchalik Abdulla Qahhor va Gʻ.Gʻulom ijodi janr taraqqiyotini
davom ettirdi va yangi bosqichga olib chiqdi.
Yuqoridagilardan xulosa qilib shuni aytish mumkinki, hikoya janri va o‘zbek hikoyachiligi
taraqqiyoti uzoq tarixiy yo‘lni bosib o‘tgan. Aynan hikoya deb atalmagan bo‘lsa-da, nasriy asarlar
tarkibida turli xil rivoyat, hikoyat, naql, darsliklardagi axloqiy parchalar va boshqalar ko‘rinishida
shakllanib keldi. XX asr boshlariga kelib, jadidlar tomonidan adabiyotimizga «yangi qonlar»
quyilishi bilan adabiyotning ko‘plab janrlari, dramaturgiya sohasi, matbuot-noshirlik sohalari
yangi bosqichga chiqdi. O‘zbek hikoyachiligi ham «o‘z tarixi»ni boshladi va rivojlandi va bu
jarayon davom etmoqda. Bu janrda betakror va o‘lmas asarlar yaratildi va yaratilmoqda. Bu
xazinani qadriga yetib, uni yanada yuksaltirish har bir shu sohaga aloqador insonlarning
vazifasidir.
REFERENCES
1.
Mukhammedkadirovna, G. D. (2023). ABOUT INDIVIDUAL STYLES.
Open Access
Repository
,
4
(3), 730-736.
2.
Mukhamedkadirovna, G. D. (2022). MEDIA PEDAGOGY AS A SPECIAL DIRECTION
IN PEDAGOGICAL SCIENCE.
Web of Scientist: International Scientific Research
Journal
,
3
(10), 900-906.
3.
Muhammadkadirovna, G. D., Abdulhamitovna, S. H., & Qizi, R. D. T. (2022). The Role
of Innovative Training Methods in Individualization Training.
Spanish Journal of
Innovation and Integrity
,
6
, 272-279.
4.
Muhammedkadirovna, G. D. (2022). Main Categories of Media Text.
International
Journal of Discoveries and Innovations in Applied Sciences
,
2
(4), 63-68.
5.
Mukhamedkadirovna, G. D. (2021). Methods of studying the media text.
ACADEMICIA:
An International Multidisciplinary Research Journal
,
11
(10), 230-233.
6.
Газиева, Д. М. (2021). Таштемирова Замира Сатвалдыевна.
Н34 Наука и инновации в
XXI веке: Материалы Международной
,
119
.
7.
Gaziyeva,
D.
M.,
&
Kushmatova,
M.
(2021).
MAIN
SUBJECTS
OF
MEDIACOMMUNICATION.
Theoretical & Applied Science
, (4), 418-421.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
857
8.
Газиева,
Д.
М.
(2020).
МЕДИАТЕКСТ
И
ЗАКОНОМЕРНОСТИ
ТЕКСТООБРАЗОВАНИЯ.
In
ПРОБЛЕМЫ
ФИЛОЛОГИЧЕСКОГО
ОБРАЗОВАНИЯ
(pp. 141-146).
9.
Gaziyeva, D.
(2020). FORMS AND FUNCTIONS OF
INTERTEXTUAL
CHARACTERS IN THE MEDIA TEXT.
Theoretical & Applied Science
, (2), 671-673.
10.
Мадаминов, Б. (2023). ЎҚУВЧИ ЁШЛАРДА ҚАҲРАМОНЛИК РУҲИНИ
ШАКЛЛАНТИРИШДА, ТАШВИҚОТ ИШЛАРИНИНГ АҲАМИЯТИ.
IJTIMOIY
FANLARDA INNOVASIYA ONLAYN ILMIY JURNALI
,
3
(1), 25-26.
11.
Mansurjonovich, M. B., & Axadjonovich, Q. C. S. (2022). HARBIY PEDOGOGIKA VA
HARBIY
PEDAGOG
KADRLARNI
TAYYORLASH
MASALALARI.
O'ZBEKISTONDA FANLARARO INNOVATSIYALAR VA ILMIY
TADQIQOTLAR JURNALI
,
2
(13), 744-749.
12.
Sayidolimov, J. B. O. G. L. (2023). AGIOGRAFIK OBRAZLARNING MAZMUN-
MOHIYATIDAGI EVRILISHLAR.
Oriental renaissance: Innovative, educational,
natural and social sciences
,
3
(3), 1318-1322.
13.
Vosiljonov, A. (2022). Basic theoretical principles of corpus linguistics. Academicia
Globe: Inderscience Research, 3(2), 1-3.
14.
Vosiljonov, A. (2022). LINGVISTIK TАDQIQОTLАRDА KОRPUS О ‘RGАNISH
ОBYЕKTI SIFАTIDА. IJTIMOIY FANLARDA INNOVASIYA ONLAYN ILMIY
JURNALI, 2(11), 176-182.
15.
Vosiljonov,
A.
(2022).
PRAGMALINGVISTIKA
VA
UNING
TAHLILIY
SHAKLLANISH TARIXI. Science and innovation, 1(B8), 99-105.
16.
Vosiljonov, A. (2022). PRAGMALINGUISTICS AND THE HISTORY OF ITS
ANALYTICAL DEVELOPMENT. Science and Innovation, 1(8), 99-105.
17.
Vosiljonov, A., & Isaqova, X. (2023). EFFECTIVENESS OF MOTHER TONGUE
EDUCATION IN THE PRIMARY GRADES. International journal of advanced research
in education, technology and management, 2(2).
18.
KHALIMBOYEVA, F., & VOSILJONOV, A. (2023). MAKTABGACHA YOSHDAGI
BOLALAR
DIQQATINI
RIVOJLANTIRISH
MUAMMOSINI
NAZARIY
OʻRGANILISHI. Journal of Pedagogical and Psychological Studies, 1(5), 94-98.
19.
Odiljon o‘g‘li, U. D. (2023). ADABIY ASAR QAHRAMONI TALQINIDAGI O ‘ZIGA
XOSLIKLAR.
IQRO
,
2
(2), 777-785.
20.
Yo‘lchiboyeva, L. (2023). METHODS FOR GROWING SPEECH SKILLS OF
PRIMARY SCHOOL STUDENTS.
Modern Science and Research
,
2
(5), 1028-1030.
21.
Yo‘lchiboyeva, L. (2023). METHODOLOGY FOR TEACHING THE NOUN PHRASE
CATEGORY: ENHANCING LANGUAGE LEARNING IN STUDENTS.
Modern
Science and Research
,
2
(5), 1025-1027.
22.
Kalandarovna, Y. L. (2023). Superstitions in Linguoculturology.
DENMARK"
THEORETICAL AND PRACTICAL FOUNDATIONS OF SCIENTIFIC PROGRESS IN
MODERN SOCIETY"
,
14
(1).
23.
Qalandarovna, Y. L. L. (2023). O ‘QUVCHILAR NUTQINI O ‘STIRISH
METODIKASI.
IQRO JURNALI
,
2
(2), 637-645.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
858
24.
Qalandarovna, Y. L. L. (2023). LINGVOKULTUROLOGIK BIRLIKLARNING
NUTQDAGI O'RNI.
IQRO
,
2
(2), 522-529.
25.
Kalandarovna,
Y.
L.
(2022).
ORIGIN
AND
CONCEPT
OF
TABOO
VOCABULARY.
Innovative Technologica: Methodical Research Journal
,
3
(10), 184-
190.
26.
Erkinovna, N. S. (2022). Educational Methods in Teaching the Russian
Language.
American Journal of Social and Humanitarian Research
,
3
(11), 260-263.
27.
Erkinovna, N. S. (2022). THE IMPORTANCE OF LISTENING SKILLS IN LEARNING
THE RUSSIAN LANGUAGE.
INNOVATIVE DEVELOPMENTS AND RESEARCH IN
EDUCATION
,
1
(12), 138-145.
28.
Erkinovna, N. S. (2022). MECHANISMS OF EFFECTIVE TEACHING OF FOREIGN
LANGUAGES USING INNOVATIVE METHODS.
Uzbek Scholar Journal
,
11
, 132-135.
29.
Erkinovna, N. S. (2023). RUSSIAN LANGUAGE IN THE MODERN WORLD.
Open
Access Repository
,
4
(3), 284-295.
30.
Qizi, S. G. G. O. (2022). LINGUISTIC BASIS AND PEDAGOGICAL CONDITIONS OF
TEACHING WORD MEANING TO PRIMARY CLASS STUDENTS.
European
International Journal of Multidisciplinary Research and Management Studies
,
2
(12), 117-
123.
31.
Qizi, S. G. G., & Teshaboyevna, D. D. Methods Of Formation Of Independent Reading
Skills In Primary School Pupils.
JournalNX
, 21-24.
32.
Kizi, S. G. G. (2021). Formation Of Independent Reading Skills in Primary School
Students.
Texas Journal of Multidisciplinary Studies
,
2
, 222-224.
33.
Valijonovna, K. I., Rakhmatjonovich, T. D., & Mukhtoraliyevna, Z. S. (2022).
Informational Technology at Education.
Spanish Journal of Innovation and Integrity
,
6
,
262-266.
34.
Akmaljonovna, A. Z. (2021). Methods of formation of independent reading skills in
primary school students.
ACADEMICIA: An International Multidisciplinary Research
Journal
,
11
(3), 1425-1428.
35.
Dehqonova, M., & Tagonova, G. (2022). The Importance of Didactic Games in Speech
Therapy in the Development of Speech in Children with Autism and the Ability to Choose
Effective Methods.
European Journal of Innovation In Nonformal Education
,
2
(1), 133-
137.
36.
Dehqonova, M. (2022). BOLALARDAGI YOZUV BUZILISHLARI VA ULARDAGI
DISGRAFIYADA O ‘ZIGA XOS XATOLIKLARNI PAYDO BO ‘LISH
MEXANIZMI.
YANGI O'ZBEKISTONDA MILLIY TARAQQIYOT VA INNOVASIYALAR
,
405-407.
37.
Dehqonova, M., & Najmiddinova, N. (2022). ALOHIDA EHTIYOJGA EGA BO’LGAN
BOLALARNING OILAGA MOSLASHISHI UCHUN MUHIM OMILLAR.
YANGI
O'ZBEKISTONDA MILLIY TARAQQIYOT VA INNOVASIYALAR
, 90-92.
38.
Dehqonova, M. (2023). MAXSUS MAKTABDA DAKTIL NUTQINI OʻQITISH-
TADQIQOT OBYEKTI SIFATIDA.
Наука и инновация
,
1
(1), 39-40.
ISSN:
2181-3906
2023
International scientific journal
«MODERN SCIENCE АND RESEARCH»
VOLUME 2 / ISSUE 6 / UIF:8.2 / MODERNSCIENCE.UZ
859
39.
Qizi, D. M. S., & Qizi, R. G. X. (2022). METHODS OF STUDYING ADDITION AND
SUBTRACTION
OF
TWO-DIGIT
NUMBERS
IN
ELEMENTARY
SCHOOL.
Gospodarka i Innowacje.
,
22
, 61-67.
40.
Dehqonova, M. S. Q., & Axmedova, U. Y. Q. (2023). BO ‘LAJAK BOSHLANG ‘ICH
SINF O ‘QITUVCHILARINI MATEMATIK SAVODXONLIGINI OSHIRISH
JARAYONIDA ULARNING TAFAKKURI, QOBILIYATI VA INTELLEKTUAL
RIVOJLANISH.
Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social
sciences
,
3
(4-2), 251-256.
41.
Otazhonov, S. M., Ergashev, R. N., Botirov, K. A., Qaxxorova, B. A., Xudoynazarova, M.
A., Abdukarimova, N. A., ... & Ismoilova, E. M. (2022, December). Influence of thickness
and temperature on photoelectric properties of p-CdTe-nCdS and pCdTe-CdSe
heterostructures. In
Journal of Physics: Conference Series
(Vol. 2388, No. 1, p. 012001).
IOP Publishing.
42.
Otajonov, S. M., Ergashev, R. N., Axmedov, T., Usmonov, Y., & Karimov, B. (2022,
December). Photoelectric properties of solar cells based on pCdTe-nCdS and pCdTe-
nCdSe heterostructures. In
Journal of Physics: Conference Series
(Vol. 2388, No. 1, p.
012062). IOP Publishing.
43.
Abdulvakhidov, K., Li, Z., Abdulvakhidov, B., Soldatov, A., Otajonov, S., Ergashev, R.,
... & Sitalo, E. (2023). Structure phase state and physical properties of YbMn1-x Fe x O3
compositions.
Applied Physics A
,
129
(3), 185.
44.
Ahmedova, U. Y. Q., & Axmedova, M. U. B. Q. (2021). Vatanim Surati.
Oriental
renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences
,
1
(11), 877-883.
45.
Axmedova, U. (2022). On Certain Conditions Of Striking Coefficients Of Fourier Series
To Zero.
Scientific and Technical Journal of Namangan Institute of Engineering and
Technology
,
3
(3), 3-8.
46.
Qizi, A. U. Y., & Qizi, A. M. U. B. (2021). Research On Hydronyms and Their Importance.
47.
Umidaxon, A., & Gulirano, S. (2023). BOSHLANG'ICH SINF MATEMATIKA
DARSLARIDA
AMALIY
MASHQLAR
YECHISH
JARAYONIDA
O'QUVCHILARNING
FIKRLASH
QOBILIYATINI
OSTIRISH
OMILLARI.
PEDAGOGIKA, PSIXOLOGIYA VA IJTIMOIY TADQIQOTLAR
,
2
(5), 10-
14.
