348
YANGI KONSTITUTSIYA – TARAQQIYOT QOMUSI
Abdullaxodjayev Gayrat Talipovich
Kamoliddin Behzod nomidagi MRDI, Ijtimoiy fanlar, pedagogika va
kasbiy ta’lim kafedrasi dotsenti
Zarifova Dilfuza Omon qizi
Kamoliddin Behzod nomidagi MRDI,
Dastgoh va kitob grafikasi mutaxassisligi 1-kurs magistranti
https://doi.org/10.5281/zenodo.10407657
Annotatsiya.
Ushbu
maqolada
O‘zbekiston Respublikasining yangi tahrirdagi
Konstitutsiyasi qayta tasdiqlanishi yurtimizdagi muhim jarayonlaridan biri sifatidagi ahamiyati
xaqida ochib berishga harakat qildindi. Mazkur mavzuni to‘liq yoritishga qaratilgan bu maqola
yurtimiz yoshlari uchun muhim bo‘lgan huquq va erkinliklari kabi masalalariga e’tibor
qaratilgan.
Kalit so‘zlar:
Yangi Konstitutsiya, Harakatlar strategiyasi, Taraqqiyot strategiyasi.
THE NEW CONSTITUTION - COMMUNICATION OF DEVELOPMENT
Abstract.
In this article, we tried to reveal the importance of the reaffirmation of the
Constitution of the Republic of Uzbekistan as one of the most important processes in our country.
Aimed at fully covering this topic, this article focuses on such issues as rights and freedoms that
are important for the youth of our country.
Keywords:
New Constitution, Action Strategy, Development Strategy.
НОВАЯ КОНСТИТУЦИЯ – КОММУНИКАЦИЯ РАЗВИТИЯ
Аннотация.
В данной статье была предпринята попытка раскрыть значение
повторного утверждения Конституции Республики Узбекистан в новой редакции как
одного из важнейших процессов в нашей стране. Данная статья, направленная на полное
освещение данной темы, посвящена таким важным для молодежи страны вопросам, как
права и свободы.
Ключевые слова:
новая Конституция, Cтратегия действий, Cтратегия развития.
Mamlakatimizda mustaqillik yillaridan buyon yoshlarga berilayotgan imkoniyatlar, ularni
qo‘llab-quvvatlash borasida olib borilayotgan ishlar jadal suratlarda ketmoqda. 2020 yil 29
dekabrda O‘zbekiston prezidentining oliy majlisga navbatdagi murojatnomasida so‘zlagan nutqida
shunday degan edilar: “Umuman xar qanday jamiyat taraqqiyotida uning kelajagini
ta’minlaydigan Yosh avlodning sog‘lom va barkamol bo‘lib voyaga etishi xal qiluvchi o‘rin tutadi.
349
Shu sababli biz islohotlarimiz ko‘lami va samarasini yanada oshirishda har tomonlama yetuk,
zamonaviy bilim va hunarni puxta egallagan, azmu-shijoatli, tashabbuskor yoshlarimizga
tayanamiz. Biz o‘z oldimizga mamlakatimizda Uchinchi Renessans poydevorini barpo etishdek
ulug‘ maqsadni qo‘ygan ekanmiz, buning uchun yangi Xorazmiylar, Beruniylar, Ibn Sinolar,
Mirzo Ulug‘beklar, Navoiylar va Boburlarni tarbiyalab beradigan muhit va sharoitlarni
yaratishimiz kerak. Bunda, avvalo, ta’lim va tarbiyani rivojlantirish, sog‘lom turmush tarzini qaror
toptirish, ilm fan va innovatsiyalarni taraqqiy ettirish milliy g‘oyamizning asosiy ustunlari bo‘lib
xizmat qilishi lozim. Ushbu maqsad yo‘lida yoshlarimiz o‘z oldiga katta marralarni qo‘yib, ularga
erishishlari uchun keng imkoniyatlar yaratish va har tomonlama ko‘mak berish barchamiz uchun
eng ustivor vazifa bo‘lishi zarur. Shundagina farzandlarimiz xalqimizning asriy orzu umidlarini
ro‘yobga chiqaradigan buyuk va qudratli kuchga aylanadi”.
1
“Bugungi kunda O‘zbekiston o‘z taraqqiyotining yangi, yuksak bosqichiga qadam
qo‘ymoqda. Biz milliy tiklanishdan – milliy yuksalishga erishishni o‘z oldimizga eng muhim va
ustuvor vazifa qilib qo‘ydik. Bu ulug‘ maqsadga esa jahon ahli bilan hamjihat va hamkor bo‘lib
yashash, ochiq demokratik jamiyat qurish, hayotimizda milliy va umumbashariy qadriyatlarga
hurmat tuyg‘usini yanada keng qaror toptirish orqaligina erishish mumkinligini biz yaxshi
anglaymiz”.
2
O‘tgan qisqa muddatda ana shu taklif va tashabbuslarni amalga oshirish bo‘yicha davlatimiz
rahbari tomonidan ko‘plab farmon va qarorlar qabul qilindi.
Bu haqda so‘z borar ekan Respublikamiz prezidenti Sh.Mirziyoyev tomonidan ko‘plab
islohotlar amalga oshirildi. 2017- 2021-yillarda O‘zbekiston Respublikasini rivojlantirishning
beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha “
Harakatlar strategiyasi”,
2022- 2026-yillarga mo‘ljallangan
“Yangi O‘zbekistonning Taraqqiyot strategiyasi” hamda
2023-yil 30-aprel kuni o‘tkazilgan
O‘zbekiston Respublikasi referendumida umumxalq ovoz berish orqali qabul qilingan va
2023-yil 1-maydan kuchga kirgan 6 bo‘lim, 27 bob, 155 moddadan iborat bo‘lgan
“O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi to‘g‘risida”gi Konstitutsiyaviy
m
isol bo‘la oladi.
Ayniqsa
Konstitutsiyaning yangilanishi yurtimizning barcha fuqarolari uchun muhim
hodisa bo‘lib, barchamizning shaxsiy huquq va erkinliklarimiz yanada muhofaza qilindi
1
O‘zbekiston Respublikasi prezidenti Sh.Mirziyoyevning 2020 yil 29 dekabrdagi oliy majlisga navbatdagi
murojaatnomasida so‘zlagan nutqi.
2
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev «O‘zbek mumtoz va zamonaviy adabiyotini xalqaro
miqyosda o‘rganish va targ‘ib qilishning dolzarb masalalari» mavzusidagi xalqaro konferensiyasidagi nutqi.
350
desak mubolag‘a bo‘lmaydi. Konstitutsiyaning barcha bo‘lim va boblaridagi moddalar biz
fuqarolarning huquqlarimizni himoya qilish uchun xizmat qiladi. Bunga misol tariqasida
aytadigan bo‘sak,
ikkinchi va uchinchi bo‘limlar, V bobdan XIII bobga qadar O‘zbekiston
Respublikasi fuqarolarining huquq va erkinliklarini himoya qilish to‘g‘risidagi moddalardan
iboratdir.
Shuningdek, Konstitutsiyaning 52-moddasida o‘qituvchilarning ham huquqlari, sha’ni va
qadr-qimmatini himoya qilingan. Bu esa pedagoglarni o‘quvchilarga yanada mas’uliyat, jon-jahti
bilan bilim berishlariga sabab bo‘lmoqda.
(
52-modda.
O‘zbekiston Respublikasida o‘qituvchining mehnati jamiyat va davlatni
rivojlantirish, sog‘lom, barkamol avlodni shakllantirish hamda tarbiyalash, xalqning ma’naviy va
madaniy salohiyatini saqlash hamda boyitishning asosi sifatida e’tirof etiladi. Davlat
o‘qituvchilarning sha’ni va qadr-qimmatini himoya qilish, ularning ijtimoiy va moddiy
farovonligi, kasbiy jihatdan o‘sishi to‘g‘risida g‘amxo‘rlik qiladi
.)
3
Biz ayollar uchun esa eng muhimi 58-modda bo‘lib, unda xotin-qizlar va erkaklar teng
huquqligi aytib o‘tilgan. Biz ayollar ham kelajakda rahbarlik lavozimlarida bamalol faoliyat yurita
olishimiz, jamiyat hayotining boshqa sohalarida teng huquq va imkoniyatlarga ega bo‘lishimiz
mumkin ekanligi yurtimiz ayollarining o‘zlariga bo‘lgan ishonchlarini ortishiga turtki bo‘ldi.
Kelajak uchun ulkan rejalar tuzishimiz va maqsadlarimizga erishishimiz uchun huquq va
erkinliklarimiz qonun tomonidan muhofaza qilinishi biz xotin-qizlar uchun yuksak motivatsiya
bo‘ldi desam mubolag‘a bo‘lmaydi.
(
58-modda.
Xotin-qizlar va erkaklar teng huquqlidirlar.
Davlat xotin-qizlar va erkaklarga jamiyat hamda davlat ishlarini boshqarishda, shuningdek
jamiyat va davlat hayotining boshqa sohalarida teng huquq va imkoniyatlarni ta’minlaydi
.)
4
Qolaversa biz yoshlar uchun imkoniyatlar eshigi yanada kengroq ochildi deya olamiz.
Bizlarning ta’lim olishimiz, kelajakda munosib ish bilan ta’minlanishimiz uchun yanada
qulay shart-sharoitlar yaratilmoda.
Yangilangan taxrirdagi
Konstitutsiyaning 79-moddasida biz yoshlarning shaxsiy,
siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy, ekologik huquqlari himoya qilinishini taʼminlash, ta’lim
olishimiz uchun shart-sharoitlar yaratish haqida so‘z boradi.
Yangi Konstitutsiya – taraqqiyot
qomusimizdir.
3
30.04.2023. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. https://lex.uz/uz/docs/-6445145
4
30.04.2023. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. https://lex.uz/uz/docs/-6445145
351
(
79-модда
. Davlat yoshlarning shaxsiy, siyosiy, iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy, ekologik
huquqlari himoya qilinishini taʼminlaydi, ularning jamiyat va davlat hayotida faol ishtirok etishini
ragʼbatlantiradi.
Davlat yoshlarning intellektual, ijodiy, jismoniy va axloqiy jihatdan shakllanishi hamda
rivojlanishi uchun, ularning taʼlim olishga, sogʼligʼini saqlashga, uy-joyga, ishga joylashishga,
bandlik va dam olishga boʼlgan huquqlarini amalga oshirish uchun shart-sharoitlar yaratadi.
)
5
Bu amalga oshirilayotgan islohatlar faqat va faqat O‘zbekiston fuqarolarinig tinch hotirjam
yashashi, sog‘lom hayot kechirishi, ta’lim olishi, rivojlanishi va yurtimizni rivojlantirishiga xizmat
qiladi.
Ayni vaqtda hozirgi jadal sur’atlar bilan rivojlanayotgan davrning o‘zi yurtimizni yanada
taraqqiy ettirish, uning bugungi kundagi o‘rni va mavqeini oshirishni talab etayotganini e’tirof
etish lozim va biz yoshlar ham bu yo‘lda o‘z hissamizni qo‘shishimiz shart.
REFERENCES
1.
O‘zbekiston Respublikasi prezidenti Sh.Mirziyoyevning 2020 yil 29 dekabrdagi oliy
majlisga navbatdagi murojaatnomasida so‘zlagan nutqi.
2.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev «O‘zbek mumtoz va zamonaviy
adabiyotini xalqaro miqyosda o‘rganish va targ‘ib qilishning dolzarb masalalari»
mavzusidagi xalqaro konferensiyasidagi nutqi.
3.
Mirziyaev. Sh.M. “Tanqidiy tahlil, qat'iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir
rahbar faoliyatining undalik qoidasi bo‘lishi kerak. O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar
mahkamasining 2016 yil yakunlari va 2017 yil istiqbollariga big‘ishlangan majlisidagi
O‘zbekiston Respublikasi prezidenti nutqi”. Xalq so‘zi gazetasi. 2017 y. 16 fevral, №11.
4.
30.04.2023. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi.
5.
https://lex.uz/uz/docs/-6445145
6.
https://nrm.uz/contentf?doc=719850_&products=1_vse_zakonodatelstvo_uzbekistana
7.
https://oltinsoy.uz/uz/blog/onunlar/541
8.
5
30.04.2023. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi. https://lex.uz/uz/docs/-6445145
