ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2019
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
80
Б
.
А
.
Мўминов
,
Судьялар
олий
мактаби
ўқитувчиси
,
юридик
фанлар
бўйича
фалсафа
доктори
ЖИНОЯТ
ИШЛАРИ
БЎЙИЧА
СУД
НАЗОРАТИНИНГ
ХАЛҚАРО
СТАНДАРТЛАРИ
Аннотация
:
мақолада
ишни
судга
қадар
юритиш
жараёни
устидан
суд
назоратини
такомиллаштиришнинг
халқаро
тажрибаси
қайд
қилинган
.
Мулоҳазалар
натижасида
,
ишни
судга
қадар
юритиш
жараёнида
суд
назорати
инсон
ҳуқуқларини
ҳимоя
қилишнинг
кафолати
эканлиги
асосланган
.
Калит
сўзлар
:
жиноят
процесси
,
хорижий
тажриба
,
суд
назорати
,
ишни
судга
қадар
юритиш
,
такомиллаштириш
.
Аннотация
:
в
статье
описываются
международные
стандарты
судебного
надзора
над
досудебным
производством
.
По
результатам
рассуждений
обоснована
что
судебный
контроль
в
досудебном
производстве
является
гарантом
защиты
прав
человека
.
Ключевые
слова
:
уголовный
процесс
,
зарубежный
опыт
,
судебный
контроль
,
досудебное
производство
,
усовершенствования
.
Annotation
:
а
n article describes international stand-
ards of judicial control over prejudicial inquiry. By reason-
ing substantiated that judicial control on prejudicial inquiry
is an effective tool in defense of human rights
Keywords:
criminal procedure, international experi-
ence, judicial control, prejudicial inquiry, improvement.
Ўзбекистон
Республикасининг
халқаро
ҳамжамиятнинг
тўлақонли
аъзосига
айланиши
,
халқаро
ҳамжамиятнинг
Ўзбекистон
Республикасидаги
суд
-
ҳуқуқ
ислоҳотларига
алоҳида
эътибори
,
одил
судловни
амалга
ошириш
шу
жумладан
суд
назоратини
амалга
ошириш
бўйича
халқаро
стандартларни
ўрганиш
,
мазкур
тажрибанинг
энг
мукаммал
ва
самарадор
жиҳатларини
қўллаш
,
имконини
беради
.
Ўзбекистон
Республикаси
Президентининг
2018
йил
14
майдаги
ПҚ
-3723-
сон
қарори
билан
тасдиқланган
Ўзбекистон
Республикасининг
Жиноят
ва
жиноят
-
процессуал
қонунчилигини
такомиллаштириш
Концепциясида
«
Хабеас
корпус
»
институтини
қўллаш
кўламини
,
жумладан
судгача
бўлган
босқичда
амалга
ошириладиган
процессуал
қарорлар
ва
ҳаракатлар
устидан
судга
шикоят
қилиш
институтини
жорий
этиш
орқали
кенгайтириш
назарда
тутилган
.
Ўзбекистон
Конституцияси
Муқадиммасида
халқаро
ҳуқуқ
нормаларининг
миллий
қонунчиликдан
устун
туришини
тан
олинади
.
Бундан
ташқари
,
Жиноят
-
процессуал
кодексида
агар
Ўзбекистон
Республикасининг
халқаро
шартномасида
қонунда
назарда
тутилган
қоидалардан
ўзга
қоидалар
белгиланган
бўлса
,
халқаро
шартнома
қоидаларининг
қўлланиши
мустаҳкамлаб
қўйилган
.
Шунга
асосан
,
Ўзбекистон
Конституцияси
ва
Жиноий
-
процессуал
кодекси
халқаро
ҳуқуқни
инсон
ҳуқуқларини
ҳимоялаш
давлат
ички
тизимининг
манбаи
деб
тан
олади
,
деган
хулосага
келиш
мумкин
[1; 13-c].
Ўзбекистон
Республикаси
Конституциясининг
17-
моддасида
“
Ўзбекистон
Республикаси
суверен
давлат
сифатида
халқаро
ҳуқуқнинг
умумэътироф
этилган
қоидалари
ва
нормаларига
асосланиши
”
белгилаб
қўйилган
.
Халқаро
ҳуқуқнинг
умумэътироф
этган
нормалари
сифатида
императив
тусга
эга
ва
халқаро
ҳуқуқ
барча
субъектлари
,
хусусан
давлатлар
,
томонидан
олинган
қоидалар
тан
олиниши
даркор
[2; 66-
б
].
Аъзо
,
давлатлар
инсон
ҳуқуқларига
тааллуқли
мажбуриятлари
erga omnes
мажбурияти
тусини
олиб
,
бу
Фуқаролик
ва
сиёсий
ҳуқуқлар
тўғрисидаги
пактнинг
розилик
тусидан
келиб
чиқар
экан
,
демак
ҳар
қандай
давлат
бошқа
ҳар
қандай
давлат
олдида
пакт
қоидаларини
амалга
оширишга
мажбур
[3].
Мажбуриятлар
Вена
конвенциясининг
26-
моддасида
ифодаланган
rasta sunt servanda
принципи
асосида
ҳурмат
қилиниши
керак
.
Бундай
мажбуриятлар
ҳокимиятни
барча
даража
ва
тармоқларда
боғлаб
,
аъзо
давлатлар
ички
қонунчилик
қоидаларига
ҳавола
қилган
ҳолда
,
ушбу
шартномани
бажаришдан
бош
тортишни
оқлай
олмайдилар
[3].
Судга
қадар
юритишни
бошланишида
,
кўпгина
ҳолларда
жиноят
ҳақида
аризасини
қабул
қилишни
рад
қилиш
йўли
билан
жабрланувчининг
ҳуқуқлари
бузилиши
,
бошқа
томондан
гумон
қилинувчининг
айниқса
ушлаб
турилган
гумон
қилинувчининг
ҳуқуқлари
етарли
даражада
ҳимоя
қилинмаганлиги
пост
-
совет
жиноят
процессининг
энг
заиф
нуқталаридан
бири
эканлиги
умумэътироф
этилган
.
Мазкур
соҳадаги
ислоҳотлар
,
суд
назоратини
аксарият
ноошкора
,
шу
жумладан
тезкор
-
қидирув
фаолияти
тушунчаси
билан
қамраб
олинадиган
тергов
ҳаракатларига
татбиқ
қилишни
ўз
ичига
олиши
зарур
[4].
Шуни
таъкидлаш
жоизки
,
суд
назорати
бўйича
ҳалқаро
стандартлар
Инсон
ҳуқуқлари
умумжаҳон
декларациясининг
10-
моддасига
,
яъни
ҳар
бир
инсон
ҳуқуқ
ва
бурчларини
белгилаш
ва
унга
қўйилган
жиноий
айбнинг
қанчалик
даражада
асосли
эканлигини
аниқлаши
учун
тўлиқ
тенглик
асосида
унинг
иши
ошкора
ва
адолат
талабларига
риоя
қилинган
ҳолда
мустақил
ва
холис
суд
томонидан
кўриб
чиқилиши
ҳуқуқига
эгалиги
тўғрисида
қоидага
асосланади
.
Бошқа
халқаро
ҳужжатлар
мазкур
қоидани
янада
кенгайтириб
,
айнан
суд
назоратининг
предмети
ва
шакллари
тўғрисида
қоидаларни
белгилаб
берди
.
Декларациянинг
8-
моддасига
мувофиқ
,
ҳар
бир
инсон
унга
конституция
ёки
ёки
қонун
орқали
берилган
асосий
ҳуқуқлари
бузилган
ҳолларда
ваколатли
миллий
судлар
томонидан
бу
ҳуқуқларнинг
самарали
тикланиши
ҳуқуқига
эга
.
БМТ
Бош
Ассамблеясининг
1988
йил
9
декабрдаги
резолюцияси
билан
тасдиқланган
ҳар
қандай
шаклда
ушланган
ёки
қамоққа
олинган
шахсларни
ҳимоя
қилиш
принципларининг
9
принципида
шахсни
қамоққа
олган
,
ушлаган
ёки
унинг
ишини
тергов
қилаётган
ҳокимият
вакиллари
,
фақат
уларга
берилган
ваколатни
амалга
оширадилар
ва
ушбу
ваколатларни
амалга
ошириш
устидан
суд
ёки
қонунда
белгиланган
бошқа
органга
шикоят
қилиниши
мумкин
деб
белгиланган
.
Фуқаролик
ва
сиёсий
ҳуқуқлар
бўйича
халқаро
пактнинг
4-
моддасида
қамоққа
олиниши
ёки
ҳибсда
ушланиб
туриши
туфайли
озодликдан
маҳрум
этилган
ҳар
бир
шахс
ўз
ишининг
судда
кўриб
чиқилиши
ҳуқуқига
эгалиги
белгилаб
қўйилган
.
Пактнинг
14-
моддаси
1-
қисмида
барча
шахслар
судлар
ва
трибуналлар
олдида
тенглиги
,
ҳар
бир
киши
унга
қўйилаётган
ҳар
қандай
жиноий
айблов
кўриб
чиқилаётганда
ёки
бирор
-
бир
фуқаролик
жараёнида
унинг
ҳуқуқ
ва
бурчалари
аниқланаётгани
қонунга
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2019
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
81
мувофиқ
тузилган
нуфузли
,
мустақил
ва
холис
суд
томонидан
мазкур
иш
адолатли
ҳамда
очиқ
ҳолда
кўриб
чиқилиши
ҳуқуқига
эгалиги
белгиланган
.
Суд
органлари
мустақиллигининг
асосий
тамойиллари
(
БМТнинг
12
Жиноятчиликни
олдини
олиш
ва
ҳуқуқбузарлар
билан
муомала
тўғрисидаги
еттинчи
конгресида
қабул
қилинган
)
да
ҳар
бир
шахснинг
иши
ўрнатилган
тартиб
-
тамойилларни
қўлловчи
оддий
судлар
ёки
трибуналларда
кўриб
чиқилиши
ҳуқуқига
эгалиги
кўрсатиб
ўтилган
.
Суд
таъқибини
амалга
оширувчи
шахсларнинг
ролига
оид
раҳбарий
қоидалар
(
БМТнинг
Жиноятчиликни
олдини
олиш
ва
ҳуқуқбузарлар
билан
муомала
тўғрисидаги
саккизинчи
конгресида
қабул
қилинган
)
нинг
11-
бандида
одил
судловни
амалга
оширувчи
шахслар
давлат
вакили
сифатида
жиноят
иши
бўйича
муҳокамада
фаол
иштирок
этиб
,
терговнинг
қонунийлиги
ва
суд
қарори
ижросини
назорат
қилиши
белгилаб
қўйилган
.
Мазкур
ҳуқуқларни
амалда
таъминлашга
қаратилган
халқаро
механизмлар
ҳам
мавжудлиги
сабабли
муайян
давлатнинг
миллий
ҳуқуқ
тизимида
суд
назорати
механизмларини
мавжуд
эмаслиги
халқаро
ташкилотлар
томонидан
қайд
этилган
ҳолатлар
мавжуд
.
Фуқаровий
ва
сиёсий
ҳуқуқлар
тўғрисидаги
Халқаро
пактга
доир
факультатив
баённомага
мувофиқ
,
(
Ўзбекистон
Республикаси
мазкур
баённомага
Ўзбекистон
Республикаси
Олий
Мажлисининг
1995
йил
31
августдаги
“1966
йил
16
декабрдаги
фуқаровий
ва
сиёсий
ҳуқуқлар
тўғрисидаги
халқаро
пактга
доир
факультатив
баённомага
қўшилиш
ҳақида
”
ги
қарорига
асосан
қўшилган
)
Бирлашган
Миллатлар
Ташкилоти
Инсон
ҳуқуқлари
бўйича
қўмитаси
Пактда
алоҳида
шахсларнинг
баён
қилинган
бирор
-
бир
ҳуқуқнинг
бузилиши
натижасида
жабрланганлиги
ҳақида
ҳабарларини
кўриб
чиқиш
ваколатига
эга
.
Масалан
,
Бирлашган
Миллатлар
Ташкилоти
Инсон
ҳуқуқлари
бўйича
қўмитасининг
Филиппин
фуқаролари
Дженьювал
М
.
Кагас
,
Уилсон
Бьютин
ва
Хулио
Астильеронинг
шикояти
юзасидан
2004
йил
23
октябрда
қабул
қилинган
№
788/1997-
сонли
қарорида
тергов
давомида
айбланувчиларнинг
ҳуқуқлари
бузилганлиги
,
унга
нисбатан
шафқатсиз
муносабатда
бўлинганлиги
ҳолати
юзасидан
судга
берилган
шикоят
юзасидан
,
судья
хеч
қандай
чора
кўрмаганлиги
қайд
қилинган
.
Худди
шундай
амалиётни
Тринидад
ва
Тобаго
фуқароси
,
ўлимга
ҳукм
қилинган
Роле
Кеннедининг
иши
бўйича
2002
йил
26
мартда
қабул
қилинган
№
845/1998
қарорда
ҳам
кўришимиз
мумкин
[6].
Яъни
,
судга
қадар
иш
юритуви
жараёнида
мансабдор
шахсларнинг
ҳаракатлари
ва
қарорлари
устидан
шикоят
қилиш
ҳуқуқи
чекланишининг
ўзи
ҳам
Пакт
талабларини
бузиш
сифатида
баҳоланган
.
Инсон
ҳуқуқлари
бўйича
қўмита
2007
йил
9-27
июлдаги
умумий
ҳарактердаги
№
32-
сонли
эътирозида
пактнинг
14-
моддасида
белгиланган
одил
судловга
эришиш
имкони
барча
ҳолларда
кафолатланиши
зарурлиги
ва
хеч
бир
шахс
процессуал
нуқтаи
назардан
одил
судловни
талаб
қилиш
ҳуқуқидан
маҳрум
бўлмаслиги
зарурлиги
ҳақида
қоидани
шарҳлар
экан
,
шахснинг
одил
судловга
эришишга
қаратилган
ҳаракати
деюре
ёки
де
факто
амалга
ошмаслиги
мазкур
моддада
белгиланган
кафолатларга
зид
эканлигини
қайд
қилган
[7].
Халқаро
жиноят
судининг
Рим
статути
эса
,
озодликдан
маҳрум
қилиш
тарзидаги
жазо
чораси
суднинг
назорати
остида
ўталиши
ҳақида
қоидани
белгилаб
берган
.
Яъни
суд
нафақат
ишни
судга
қадар
юритиш
балки
,
жазони
ижро
этиш
жараёнида
ҳам
назоратни
амалга
оширилиши
ҳақида
қоидани
мустаҳкамлаган
.
Инсон
ҳуқуқлари
ва
асосий
эркинликларини
ҳимоя
қилиш
тўғрисида
Европа
конвенциясида
суд
назоратига
алоҳида
эътибор
қаратилган
.
Жумладан
Конвенциянинг
5-
моддасида
қамоққа
олиниши
натижасида
озодликдан
маҳрум
қилинган
ҳар
бир
шахс
,
қамоққа
олинишининг
қонунийлиги
суд
томонидан
зудлик
билан
кўриб
чиқилиши
,
агар
унинг
қамоққа
олиниши
суд
томонидан
ноқонуний
деб
топилган
ҳолда
озод
қилиниши
ҳуқуқига
эгалиги
, 6-
моддасида
ҳар
бир
шахс
унинг
фуқаролик
ҳуқуқ
ва
мажбуриятлари
аниқланаётган
вақтда
,
унинг
иши
ошкора
,
оқилона
муддатларда
,
қонунда
белгиланган
тартибда
тузилган
холис
ва
беғараз
суд
томонидан
кўриб
чиқилиши
ҳуқуқига
эга
эканлиги
белгилаб
қўйилган
.
Халқаро
стандартлар
қандай
ҳолларда
,
одил
судловга
бўлган
ҳуқуқлар
чекланиши
мумкинлигини
хам
белгилаб
берган
.
Жумладан
,
Европа
суди
ва
Инсон
ҳуқуқлари
бўйича
Европа
комиссияси
давлат
бир
шахс
ёки
шахслар
гуруҳи
ҳуқуқларини
,
улар
томонидан
бошқа
шахслар
ёки
шахслар
гуруҳи
ҳуқуқлари
бузилишига
йўл
қўймаслик
мақсадида
,
чеклашга
мажбур
бўлиши
мумкин
.
Агар
давлат
бундай
чекловларни
шахс
ёки
шахслар
гуруҳига
нисбатан
қўлласа
,
у
бу
шахслар
ҳуқуқлари
бузилишини
асослаб
бериши
учун
,
Европа
конвенциясининг
17-
моддасига
ҳавола
қилиши
мумкин
.
Бироқ
Европа
суди
ва
Европа
комиссияси
бундай
асослаб
беришни
чеклайди
[5; 195-
р
].
Халқаро
ҳужжатларда
одил
судловга
эришиш
ҳуқуқи
айнан
қандай
ҳолларда
ва
шартларда
чекланиши
мумкинлиги
ҳам
белгилаб
қўйилган
.
Жумладан
,
Одил
судловнинг
мустақиллиги
ҳақида
биринчи
халқаро
конференцияда
қабул
қилинган
“
Одил
судловнинг
мустақиллиги
ҳақида
декларацияда
(
Монреаль
декларацияси
1983
йил
)
миллат
ҳаётига
хавф
солувчи
оғир
фавқулодда
вазиятларда
одил
судловга
эришишда
айрим
чекловларга
йўл
қўйилиши
мумкинлиги
,
бироқ
бунга
фақат
қонунда
белгиланган
ва
ҳалқаро
минимал
стандартларга
мувофиқ
бўлган
ҳолатларда
,
кейинчалик
суд
назоратини
амалга
ошириш
шарти
билан
йўл
қўйилиши
мумкинлиги
белгилаб
қўйилган
[8].
Шунингдек
,
мазкур
декларацияда
айблов
қўйилмасдан
маъмурий
йўл
билан
ушлаб
туришнинг
қонунийлиги
habeas corpus
ёки
ўхшаш
процедура
воситасида
текширилиши
зарурлиги
қайд
қилинган
.
Одил
судловнинг
мустақиллигининг
халқаро
стандартлари
(MOUNT SCOPUS 2008
йил
)
га
мувофиқ
,
маъмурий
органларнинг
қарорлари
суд
назорати
объекти
ҳисобланади
[8].
Хулоса
ўрнида
таъкидлаш
жоизки
,
ишни
судга
қадар
юритиш
жараёнида
суд
назоратининг
халқаро
стандартларига
мувофиқ
,
суд
назорати
ишни
судга
қадар
юритувчи
органлар
ва
манфаадор
шахсларнинг
ҳаракат
(
ҳаракатсизлиги
)
ва
қарорлари
қонунийлиги
ва
асослилигини
текширишга
қаратилган
фаолият
бўлиб
,
жиноят
процессида
суд
назоратини
кенгайтириш
процесс
иштирокчиларининг
қонуний
ҳуқуқ
ва
манфаатларини
ҳимоя
қилишга
ва
бузилган
ҳуқуқларнинг
ўз
вақтида
тиклашга
хизмат
қилади
.
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
2019
№
3
♦
ЎЗБЕКИСТОН
ҚОНУНЧИЛИГИ
ТАҲЛИЛИ
♦
UZBEK LAW REVIEW
♦
ОБЗОР
ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА
УЗБЕКИСТАНА
82
Адабиётлар
рўйхати
1.
Шейфер
С
.
А
.
Следственные
действия
.
Основания
,
процессуальный
порядок
и
доказательственное
значение
.
Самара
, 2004.
с
.13
2.
Рустамбаев
М
.
Х
.
Ўзбекистон
Республикаси
Жиноят
кодексига
шархлар
.-
Т
.,2006
3.
Умумий
тартибли
мулоҳаза
№
31(80), 2004
йил
29
мартда
қабул
қилинган
Пактга
аъзо
давлатларга
нисбатан
қўлланиладиган
умумий
ҳуқуқий
мажбурият
туси
(2187
тўплам
) 2-
боб
.
4.
Предложения
по
концепции
совершенствования
системы
уголовного
и
уголовно
-
процессуального
законодательства
Республики
Узбекистан
.
file:///C:/Users/User/Desktop/
Материал
2/UNODC_Crim_J
ustice_Uzb_Background_Paper_June_2018_RU.pdf
5. J.Glimmerven
and
J.Hagenbeek
v.
the
Netherlands(Nos. 8348/78 and 8406/78), Decision of 11
October 1979, ibid vol. 18 p.187, at pp 194-197
6. https://www.ohchr.org/Documents/Publications/SD
ecisionsVol7ru.pdf
7. https://www.refworld.org/cgibin/texis/vtx/rwmain/op
endocpdf.pdf?reldoc=y&docid=478b2b582
content/uploads/2016/02/Montreal-Declaration.pdf
М
.
Т
.
Умматов
,
преподаватель
Академии
МВД
Республики
Узбекистан
О
ГАРАНТИЯХ
СОБЛЮДЕНИЯ
ПРАВ
ЧЕЛОВЕКА
ПРИ
ПРЕДЪЯВЛЕНИИ
ЛИЦА
ДЛЯ
ОПОЗНАНИЯ
В
УГОЛОВНОМ
ПРОЦЕССЕ
Аннотация
.
в
статье
рассматриваются
особенно
-
сти
конституционных
гарантий
соблюдения
прав
чело
-
века
при
предъявлении
лица
для
опознания
в
уголов
-
ном
процессе
,
проводится
правовой
анализ
процессу
-
ального
порядка
проведения
опознания
при
расследо
-
вании
преступлений
.
Ключевые
слова
:
уголовный
процесс
,
опознание
,
предъявление
для
опознания
,
следственное
действие
,
расследование
,
процессуальный
порядок
,
права
чело
-
века
,
конституционные
гарантии
.
Аннотация
.
мақолада
жиноят
процессида
шахсни
таниб
олиш
учун
кўрсатишда
инсон
ҳуқуқларини
конституциявий
кафолатларга
риоя
этиш
хусусиятлари
кўрилиб
,
жиноятларни
тергов
қилишда
таниб
олишнинг
процессуал
тартиби
ҳуқуқий
тахлил
қилинган
.
Таянч
сўзлар
:
жиноят
процесси
,
таниб
олиш
,
таниб
олиш
учун
кўрсатиш
,
тергов
харакати
,
тергов
қилиш
,
процессуал
тартиб
,
инсон
ҳуқуқлари
,
конституциявий
кафолатлари
.
Annotation:
in article features of the constitutional
guarantees of observance of human rights are considered
at a presentation of the person for an identification in crim-
inal trial, the legal analysis of a remedial order of carrying
out of an identification is carried out at investigation of
crimes
Keywords:
Criminal trial, identification, presentation
for an identification, investigatory action, investigation, a
remedial order, human rights, the constitutional guaran-
tees
Президент
Республики
Узбекистан
Шавкат
Мирзиё
-
ев
,
указывая
на
приоритетные
направления
в
дея
-
тельности
ОВД
отмечает
,
что
сегодня
вопросы
,
свя
-
занные
с
интересами
человека
должны
решаться
незамедлительно
.
Одной
из
проявлений
последова
-
тельной
политики
государства
по
совершенствованию
судебно
-
правовой
системы
страны
,
является
задача
реального
обеспечения
прав
и
законных
интересов
человека
в
уголовном
процессе
[3, 315-
стр
.].
В
частности
,
Указ
главы
государства
№
УП
-5005 «
О
мерах
по
коренному
повышению
эффективности
дея
-
тельности
органов
внутренних
дел
,
усилению
их
от
-
ветственности
за
обеспечение
общественного
поряд
-
ка
,
надежной
защиты
прав
,
свобод
и
законных
интере
-
сов
граждан
»,
предусматривает
создания
эффектив
-
ных
механизмов
обеспечения
законности
,
своевре
-
менного
раскрытия
,
всестороннего
,
полного
и
объек
-
тивного
расследования
преступлений
.
Важнейшим
условием
обеспечения
прав
человека
,
вовлеченного
в
уголовно
-
процессуальные
правоотно
-
шения
является
повышение
эффективности
деятель
-
ности
правоохранительных
органов
в
борьбе
с
пре
-
ступностью
,
а
также
совершенствование
процессуаль
-
ного
порядка
и
криминалистической
тактики
производ
-
ства
следственных
действий
как
основных
доказа
-
тельств
в
раскрытии
и
расследовании
преступлений
.
