Текст научной работы на тему Вопросы правового регулирования услуг сотовой связи в телекоммуникационном законодательстве некоторых зарубежных стран

CC BY f
23-26
9
2
Поделиться
Низаматдинов, К., & Адембаев A. (2014). Текст научной работы на тему Вопросы правового регулирования услуг сотовой связи в телекоммуникационном законодательстве некоторых зарубежных стран. Обзор законодательства Узбекистана, (3-4), 23–26. извлечено от https://inlibrary.uz/index.php/uzbek_law_review/article/view/13794
К Низаматдинов, Коракалпокский государственный университет

учитель

A Адембаев, Коракалпокский государственный университет

учитель

Crossref
Сrossref
Scopus
Scopus

Аннотация

В статье изучаются зарубежные законодательные акты, направленные на обеспечение правового регулирования услуг мобильной телефонной связи, а также сравнительно проанализированы зарубежные отраслевые законодательства с нормами отраслевых законодательных актов отечества.

Похожие статьи


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА


2014

3-4

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

23

Ключевые

слова

:

Опека

и

попечительство

,

несо

-

вершеннолетние

,

устройство

детей

,

оставшиеся

без

попечения

родителей

,

органы

опеки

и

попечительство

,

права

и

интересы

несовершеннолетних

,

имущество

,

доверительное

управление

имуществом

,

ответствен

-

ность

опекуна

и

попечителя

.

Annotation:

In this article it’s analyzed the legislation

of the Republic of Uzbekistan regulating the relations con-
cerning one of forms of the device of children without pa-
rental support – guardianship and trusteeship and the
judgment on improvement the legislation in this area
moves forward. The author is analyzing the acting legisla-
tion and opinions of scientists-lawyers on institute of
guardianship and trusteeship, particularly ensuring proper-
ty interests of wards, develops the suggestions on im-
provement of this institute of civil law.

Key words:

Guardianship and guardianship, minors,

devices of children without parental support, agencies of
guardianship and guardianship, rights and interests of
minors, property, trust management of property, responsi-
bility of the trustee and trustee.

Фойдаланилган

адабиётлар

рўйхати

:

1.

Каримов

И

.

А

.

Ўзбекистон

миллий

истиқлол

,

иқтисод

,

сиёсат

,

мафкура

. –

Т

.:

Ўзбекистон

, 1993. – 14-

б

.

2.

Каримов

И

.

А

. “

Асосий

мақсадимиз

юртимизда

эркин

ва

обод

,

фаровон

щаёт

барпо

этиш

йўлини

қатъият

билан

давом

эттиришдир

"

Ўзбекистон

Респуб

-

ликаси

Конституцияси

қабул

қилинганининг

15

йилли

-

гига

бағишланган

тантанали

маросимдаги

маърузаси

//

Халқ

сўзи

” 2007

йил

8

декабрь

.

3.

Муаллифлар

жамоаси

.

Ўзбекистон

Республикаси

Фуқаролик

кодексига

шарҳ

I-

жилд

.-

Т

.:Vektor-press, 2010.-

б

86.

4.

Раҳмонқулов

.

Ҳ

.

Фуқаролик

ҳуқуқининг

субъектлари

. –

Т

.:, 2008. -

б

40 .

5.

Юлдашева

Ш

.

Р

.

Фуқаролик

ва

оила

ҳуқуқида

васийлик

ва

ҳомийликнинг

моҳияти

,

уни

амалга

ошириш

усуллари

.

Автореф

.

Дисс

...

ю

.

ф

.

н

. –

Тошкент

,

2005. -6

б

.

6.

Гражданское

право

.

Учебник

, I

том

, 3-

ое

издание

/

под

ред

Е

.

А

.

Суханова

. –

Москва

:

Волтерс

Клувер

, 2005. 189

с

.

7.

Матқурбанов

Р

.

Ж

.

Проблемы

правосубъектно

-

сти

граждан

(

физических

лиц

)

в

гражданском

праве

.

Автореф

.

дисс

...

д

.

ю

.

н

. –

Т

.:, 2008. –

с

-14 .

8.

Ашурова

.

Н

.

Вояга

етмаганларнинг

фуқаролик

-

ҳуқуқий

муносабатлардаги

иштироки

.

Дисс

.

Ю

.

ф

.

н

.-

Т

.:

2008.

9.

Баратов

.

М

.

Х

.

Мулк

ҳуқуқи

.

Т

:. 2009.-

б

58.

10.

Ашурова

.

Н

.

Вояга

етмаганларнинг

фуқаролик

-

ҳуқуқий

муносабатлардаги

иштироки

.

Дисс

.

Ю

.

ф

.

н

.-

Т

.:

2008.

11.

Юлдашев

Ж

.

И

.

Акциядорлик

жамиятлари

-

фуқаролик

ҳуқуқининг

субъекти

сифатида

. -

Тошкент

,

ТДЮИ

. 2004. –78-

б

.

12.

Топилдиев

Б

.

Р

.

Мол

-

мулкни

ишончли

бошқаришнинг

вужудга

келиш

асослари

. –

Тошкент

,

Фалсафа

ва

ҳуқуқ

институти

нашриёти

. 2007. 57-

б

.

Михеева

Л

.

Ю

.

Доверительное

управление

в

дея

-

тельности

органов

опеки

и

попечительства

.

Учебно

-

практическое

пособие

. -

Барнаул

, 1998. -

С

.133-134.

К

.

К

.

Низаматдинов

,

А

.

Қ

.

Адембаев

Корақалпоқ

давлат

университети

ўқитувчилари

АЙРИМ

ХОРИЖИЙ

ДАВЛАТЛАР

ТЕЛЕКОММУНИКАЦИЯ

ҚОНУНЧИЛИГИДА

МОБИЛЬ

ТЕЛЕФОН

АЛОҚАСИ

ХИЗМАТИНИ

ҲУҚУҚИЙ

ТАРТИБГА

СОЛИШ

МАСАЛАЛАРИ

Мамлакатимиз

мустақилликка

эришган

дастлабки

кунлардан

бошлаб

миллий

қонунчилик

тизимини

яра

-

тиш

ва

уни

янада

ривожлантириш

,

суд

-

ҳуқуқ

ислоҳот

-

ларини

изчил

амалга

оширишни

таъминлаш

,

пировар

-

дида

инсон

ҳуқуқлари

ва

эркинликларини

ҳар

томон

-

лома

муҳофаза

қилишга

қаратилган

миллий

ҳуқуқ

ти

-

зимини

шакллантиришга

алоҳида

эътибор

қаратилди

.

Бу

борада

муайян

даражада

айрим

хорижий

мамла

-

катлар

ички

қонунларини

таҳлил

қилиш

ва

улар

тажри

-

басини

ўрганган

ҳолда

тегишли

қоидаларни

миллий

қонунларимизда

акс

эттириш

ҳам

муҳим

вазифалар

-

дан

бири

этиб

белгиланди

.

Шу

жумладан

,

халқ

хўжали

-

гининг

барча

соҳаларини

,

хусусан

,

хизмат

кўрсатиш

соҳасини

ҳуқуқий

тартибга

солишга

оид

қонунлар

ва

қонун

ости

ҳужжатларини

такомиллаштиришда

ҳам

ушбу

соҳада

ривожланган

хорижий

мамлакатлар

қонунчилигини

тадқиқ

этиш

муҳим

аҳамият

касб

этади

.

Хизмат

кўрсатиш

соҳаси

ўз

моҳиятига

кўра

кенг

қамровли

бўлиб

,

буни

биз

мазкур

соҳанинг

бир

тар

-

моғи

сифатида

алоқа

хизмати

,

жумладан

,

мобиль

те

-

лефон

алоқа

хизматлари

мисолида

ҳам

кўриш

мумкин

.

Хусусан

,

чет

эл

қонунчилиги

ва

юридик

атамашуносли

-

гида

хизматлар

савдоси

жумласи

бугунги

кунда

тез

-

тез

тилга

олинмоқда

1

.

Айнан

мана

шу

тушунча

ўз

ижтимоий

-

ҳуқуқий

мазмун

-

моҳиятига

кўра

телекомму

-

никация

хизматларининг

бир

тури

ҳисобланган

мобиль

телефон

алоқаси

хизматларига

ҳам

тааллуқлидир

.

Чунки

,

фан

ва

технологиянинг

ривожланиши

жараёни

-

да

симсиз

алоқалар

воситасида

тақдим

этиладиган

сўзлашув

хизматлари

доираси

,

турлари

тобора

мурак

-

каблашиб

,

ривожланиб

бормоқда

.

Бу

мазкур

турдаги

алоқа

хизматларини

ҳуқуқий

тартибга

солиш

тизимини

изчил

тарзда

такомиллаштириб

бориш

заруратини

келтириб

чиқармоқда

.

Бинобарин

,

мазкур

масалаларни

қонуний

ҳал

этиш

учун

ахборот

коммуникация

техноло

-

гиялари

ривож

топган

хорижий

мамлакатларнинг

ички

қонунларини

таҳлил

қилиш

ҳам

тегишли

соҳа

қонун

ҳужжатлари

мазмунини

юксалтиришда

ижобий

самара

бериши

шубҳасиз

.

Шуни

ҳам

таъкидлаш

жоизки

,

хорижий

мамла

-

катларнинг

симсиз

телефон

алоқаси

хизматларини

ҳуқуқий

тартибга

солишга

оид

миллий

қонунчилигини

ўрганиш

ва

уларнинг

мазмун

-

моҳиятини

таҳлил

қилиш

учун

ривожланган

ва

телекоммуникация

хизматларини

кўрсатиш

бўйича

халқаро

миқёсда

энди

ривожланаёт

-

ган

мамлакатлар

қонунчилигининг

асосий

қоидаларини

ҳам

таҳлил

қилиш

мақсадга

мувофиқдир

.

Зеро

,

бугунги

кунда

ушбу

хизмат

турларининг

кен

-

гайиб

бориши

ва

уни

тартибга

солишга

қаратилган

амалдаги

қонун

ҳужжатларини

айни

тараққиёт

суръатлари

билан

ҳамоҳанг

тарзда

такомиллаштириб

бориш

зарурлиги

бугунги

кунда

қонунчилик

тармоғи

ва

ҳуқуқни

қўллаш

амалиёти

нуқтаи

назаридан

долзарб

масалалардан

бири

ҳисобланади

.

1

Большой

энциклопедический

словарь

/ www.dictionaics.rin.ru


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

2014

3-4

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

24

Хусусан

,

айрим

турдаги

мобиль

телефон

алоқаси

хизматларини

тақдим

этиш

сифати

ва

унинг

учун

шартнома

билан

белгиланган

тўлов

интизомининг

таъминланиши

борасидаги

айрим

муаммоли

ҳолатлар

ҳам

мавжуддир

.

Масалан

,

мобиль

телефон

алоқаси

хизматларидан

фойдаланувчи

-

абонент

томонидан

юборилган

муайян

кўнгилочар

хизматлардан

(

мусиқа

-

лар

,

расмлар

,

уйинлар

,

гороскоплар

ва

шу

кабиларни

юклаб

олиш

ва

ҳ

.

к

.)

фойдаланиш

тўғрисидаги

қисқа

матнли

SMS-c

ўров

(

буюртма

)

нинг

нархи

уяли

алоқа

оператори

томонидан

тегишли

тариф

режага

мувофиқ

белгиланган

баҳодан

анча

ортиб

кетиши

мумкин

,

яъни

абонентнинг

уяли

телефондаги

шахсий

ҳисоб

рақами

-

дан

юқоридаги

каби

хизматлардан

фойдаланиш

тўғри

-

сидаги

таклифда

сўралганидан

ҳам

кўпроқ

маблағнинг

ечиб

олиниши

ҳоллари

учраб

туради

.

Ушбу

ҳолатда

истеъмолчининг

мазкур

турдаги

хиз

-

матларни

тартибга

солувчи

қонун

ҳужжатларидаги

ҳуқукий

ҳолатини

янада

аниқлаштириш

,

жумладан

,

бу

турдаги

шартномавий

муносабатларда

заиф

томон

ҳисобланган

истеъмолчи

манфаатларини

ҳимоя

қилиш

лозимлиги

масаласи

келиб

чиқади

.

Бу

ҳақда

М

.

И

.

Бра

-

гинский

,

В

.

В

.

Витрянский

3

,

Ж

.

И

.

Бобоев

ҳам

ўз

тадқиқотларида

алоҳида

таъкидлаб

ўтишган

.

Масалан

,

Ж

.

И

.

Бобоевнинг

фикрича

,

истеъмолчининг

заиф

томон

эканлиги

амалда

қуйидаги

ҳолларда

қўринади

:

агар

тадбиркорлик

субъекти

хизмат

бўйича

тўлиқ

маълумотларга

аввалдан

эга

бўлган

профессионал

(

мутахассис

)

деб

қаралса

,

истеъмолчи

аввалдан

бундай

билимга

эга

эмас

ва

тадбиркор

унга

берадиган

маълумот

даражасида

хизмат

бўйича

маълумотлардан

хабардор

бўлади

;

хизмат

сифати

лозим

даражада

бўлмаслигининг

салбий

оқибатлари

тўлиқ

равишда

истеъмолчи

ман

-

фаатларига

путур

етишида

намоён

бўлади

4

.

Фикримизча

,

бу

ўринда

истеъмолчининг

заиф

то

-

мон

эканлигининг

яна

бир

жиҳати

,

яъни

унинг

муайян

хизмат

турларидан

фойдаланишда

ўз

ҳуқуқларини

ҳимоя

қилишни

талаб

қилиш

имкониятидан

етарлича

фойдалана

олмаслигида

ҳам

кўриш

мумкин

.

Юқоридаги

каби

ва

бошқа

муаммоли

ҳолатлар

айни

кунда

мазкур

хизмат

турларини

ҳуқуқий

тартибга

солишга

қаратилган

қонун

ҳужжатларини

янада

такомиллаштириш

билан

боғлиқ

масалаларнинг

ечими

борасида

ушбу

соҳа

тараққий

топган

давлатлар

қонунчилигини

ўрганиш

ва

унинг

ижобий

жиҳатларини

миллий

соҳа

қонунчилигида

акс

эттириш

,

пировардида

эса

мобиль

телефон

алоқаси

хизматларини

кўрсатиш

соҳасидаги

вужудга

келган

ёхуд

айни

вужудга

келиши

назарда

тутилаётган

янгича

мазмундаги

ҳуқуқий

муносабатларни

тартибга

солиш

механизмини

такомиллаштириш

зарурлигини

англатади

.

Жумладан

,

Францияда

ҳозирда

1996

йил

26

июлда

қабул

қилинган

Телекоммуникациялар

тўғрисида

ги

Қонун

амал

қилмоқда

.

Мобиль

телефон

хизматларини

тартибга

солишга

оид

мазкур

Франция

қонунчилигининг

асосий

вазифаси

ушбу

давлатда

амал

қилувчи

Почта

ва

телекоммуникация

Кодексига

ўзгартириш

киритиш

ҳисобланиб

,

унда

миллий

3

Брагинский

М

.

И

.,

Витрянский

В

.

В

.

Договорное

право

.

Учеб

-

ник

. –

М

.:

Юрист

, 2005. –

с

. 321

4

Бобоев

Ж

.

И

.

Истеъмолчи

ҳуқуклари

ва

уларни

бузганлик

учун

фуқаролик

-

ҳуқуқий

жавобгарлик

муаммолари

.

Юридик

фанлар

номзоди

дисс

автореф

. -

Тошкент

:

ТДЮИ

, 2005. -17-

б

.

қонунчилик

нормасидан

2

фарқли

улароқ

,

телекоммуникация

хизматига

телекоммуникация

воситаларидан

фойдаланиш

воситасида

маълумотларнинг

етказилишини

ўзида

намоён

қилувчи

хизматлар

сифатида

қисқача

тарзда

таъриф

бериб

ўтилади

3

.

Ушбу

давлатнинг

телекоммуникация

бозори

,

жумладан

,

мобиль

телефон

алоқаси

хизматини

кўрсатиш

соҳасидаги

фаолияти

давлат

томонидан

тартибга

солиниб

,

бундай

ваколат

мазкур

Қонуннинг

3-

моддасига

биноан

,

Франциянинг

почта

ва

телекоммуникация

вазирлигига

юклатилган

.

Айнан

ушбу

вазирлик

мобиль

телефон

алоқаси

хизматларини

кўрсатиш

фаолиятини

амалга

оширишга

лицензиялар

бериш

йўли

билан

мазкур

мобиль

телефон

алоқа

хизматларини

давлат

томонидан

тартибга

солиш

ваколатини

амалга

ошириши

мумкин

.

Юқоридаги

қонуннинг

6-

моддасига

мувофиқ

,

бундай

лицензия

ўн

беш

йилга

берилади

.

Таққослаш

ўрнида

келтириб

ўтиш

лозимки

,

Ўзбекистон

Республикасида

чет

эл

уяли

алоқа

операторининг

миллий

ҳамда

ушбу

оператор

ташкил

топган

давлат

қонунларига

биноан

фаолият

юритиши

кафолатланган

,

яъни

мамлакатимизда

мавжуд

уяли

алоқа

компанияларига

миллий

қонунчилик

нормалари

татбиқ

қилиниб

,

улар

миллий

тадбиркорлик

фаолияти

субъектлари

билан

тенг

ҳуқуқ

ва

имтиёзларга

эгадир

.

Франция

давлатининг

Телекоммуникациялар

тўғрисида

ги

Қонунининг

6-

моддасида

эса

,

ҳар

қандай

хорижий

мамлакатнинг

ҳамкорликдаги

қўшма

фаолиятни

амалга

ошириши

учун

уларнинг

умумий

қўшган

улуши

йигирма

фоиздан

ортиқ

бўлган

алоқа

операторига

миллий

частотали

ресурслардан

фойдаланиш

учун

лицензия

бериш

кафолатланмаслиги

эътироф

этиб

ўтилган

.

Бундай

қоида

ўз

навбатида

бугунги

кунда

чет

эл

уяли

алоқа

операторлари

томонидан

ушбу

мамлакатда

уяли

алоқа

бозорини

янада

ривожлантириш

йўлида

муайян

тўсқинликларнинг

юзага

келишига

сабаб

бўлмоқда

.

Уяли

алоқа

хизматлари

бозорини

тартибга

солишда

француз

қонунчилиги

нормаларининг

асосий

хусусияти

шуки

,

мазкур

давлатда

бундай

хизматлар

асосан

муайян

шартнома

ёки

маълум

бир

келишув

асосида

эмас

,

балки

кўпроқ

давлат

таъсири

акс

эттирилган

қонунчилик

меъёрларига

асосан

амалга

оширилади

.

Ривожланган

ғарб

давлатларидан

бири

Германияда

эса

,

айни

пайтда

телекоммуникация

хизматлари

,

хусусан

,

мобиль

телефон

алоқаси

хизматининг

кўрсатилиши

бир

нечта

қонун

ҳамда

қонун

ости

ҳужжатлари

асосида

тартибга

солиниб

турилади

.

Уларнинг

энг

асосийси

1996

йил

25

июлда

қабул

қилинган

Телекоммуникация

тўғрисида

ги

ва

1997

йил

17-

декабрдаги

Ахборот

ва

коммуникация

хизматлари

тўғрисида

ги

ГФР

қонунларидир

.

Бошқа

турдаги

алоқа

хизматлари

қатори

мобиль

телефон

алоқаси

хизматларини

ҳуқуқий

тартибга

солувчи

Германия

телекоммуникация

қонунчилигининг

асосий

мақсади

телекоммуникация

соҳасини

тартибга

солиш

ва

тегишли

барча

хизмат

турларини

ўз

ичига

қамраб

оладиган

ҳамда

етарли

тарзда

хизматларнинг

таъминланишини

,

шунингдек

частоталардан

2

Телекоммуникациялар

тўғрисида

ги

Ўзбекистон

Республи

-

каси

Қонунининг

2-

моддаси

//

Ўзбекистон

Республикаси

Олий

Мажлисининг

Ахборотномаси

, 1999

й

. 9-

сон

, 219-

модда

3

Loi sur les Telecommunications de la Republique de la France.

Article 1, Capitre 1. –Cranfiel University School of Management,
Bedfordschire, UK, 1999.


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА


2014

3-4

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

25

фойдаланиш

тартибини

белгилаб

бериш

орқали

телекоммуникация

бозорида

эркин

рақобатга

йўл

очиш

сифатида

белгиланади

4

.

Мазкур

Қонуннинг

2-

параграфига

мувофиқ

,

телекоммуникация

бозорини

давлат

томонидан

тартибга

солишнинг

асосий

мақсади

сифатида

ушбу

хизматдан

фойдаланувчиларнинг

манфаатларини

ҳимоя

қилиш

,

телекоммуникация

хизматлари

бозорида

инсофли

рақобатни

вужудга

келтириш

,

хизматларнинг

универсал

хусусиятини

,

уларнинг

юқори

сифатлилигини

шакллантириш

эътироф

этилган

.

Бунда

универсал

хизматлар

дейилганда

ушбу

Қонун

мазмунидан

келиб

чиқиб

,

қуйидагича

таъриф

қабул

қилинган

,

яъни

универсал

хизматлар

-

бу

жамоатчилик

учун

мазкур

хизматларга

муайян

сифат

кўрсатгичи

белгиланган

ва

ўзининг

турар

жойи

ёки

иш

жойидан

қатъи

назар

барча

фойдаланувчилар

фойдаланиш

ҳуқуқига

эга

бўлиши

лозим

бўлган

телекоммуникация

хизматларининг

минимал

тарзда

тақдим

этилишидир

”.

Мазкур

қоида

асосида

ГФР

иқтисодиёт

вазирлиги

томонидан

аҳолининг

одатдаги

симли

телефон

алоқаси

хизматлари

билан

тўла

таъминланиши

учун

бир

турар

жойга

битта

телефон

алоқаси

мавжуд

бўлиши

зарурлиги

белгилаб

берилган

5

.

Мазкур

Қонуннинг

махсус

бўлимлари

телекоммуникация

хизматидан

,

хусусан

симсиз

турдаги

мобиль

телефон

алоқаси

хизматларидан

фойдаланувчиларнинг

манфаатларини

ҳимоя

қилишга

(

қасдан

ёки

эҳтиётсизлик

туфайли

мазкур

Қонунни

ёхуд

хизматдан

фойдаланувчи

билан

тузилган

телекоммуникация

хизматини

кўрсатиш

тўғрисидаги

шартномани

бузган

оператор

фойдаланувчига

етказилган

зарарни

қоплаши

лозим

),

частотали

ресурсларни

тақсимлашга

,

телекоммуникация

воситаларини

эксплуатация

қилиш

қоидаларига

бағишланган

.

Бундан

шундай

хулосага

келишимиз

мумкинки

,

мазкур

Қонун

бевосита

истеъмолчилар

ҳуқуқларини

ҳимоя

қилишда

товарлар

,

ишлар

ва

хизматлар

савдоси

тўғрисидаги

қонунчиликка

қўйилган

умумэътироф

этилган

тамойилларга

,

шунингдек

,

аҳолининг

барча

қатламларига

йўналтирилган

хизматларнинг

мавжудлиги

билан

боғлиқ

ҳолда

жамиятни

глобал

ахборотлаштириш

истиқболининг

амалга

оширилишига

қўйилган

талабларга

жавоб

беради

.

Ахборот

ва

телекоммуникация

тўғрисидаги

Германия

Қонуни

телекоммуникация

соҳасининг

бир

нечта

тармоқларини

,

масалан

,

ахборот

,

электрон

рақамли

имзо

,

телекоммуникация

соҳасида

муаллифлик

ҳуқуки

,

нарх

-

наво

каби

масалаларни

ҳал

қилишда

муҳим

аҳамият

касб

этади

.

Телекоммуникация

тўғрисидаги

Буюк

Британия

қонунчилиги

эса

,

телекоммуникация

,

жумладан

,

мобиль

телефон

алоқаси

хизматларини

кўрсатиш

соҳасидаги

фаолиятни

тартибга

солиш

ваколатига

эга

бўлган

давлат

органларининг

тузилиши

ва

вазифаларига

асосий

ўринни

ажратиб

кўрсатади

.

Ушбу

мамлакатда

амал

қилувчи

1984

йилда

қабул

қилинган

Телекоммуникация

тўғрисида

ги

Қонунга

кўра

,

мамлакатнинг

телекоммуникация

бюроси

(Office of

Telecommunications,

OFTEL)

га

телекоммуникация

4

Федеральный

закон

о

телекоммуникации

//

Собрание

зако

-

нодательства

Федеративной

Республики

Германии

.

Офици

-

альный

перевод

на

русский

язык

: http: // www.medialaw.ru.

5

German Telecommunication Law: Overview. Granfiel University

School

of

Management,

Bedfordschire,

UK,

1999.

www.medialaw.ru.

хизматларидан

фойдаланувчиларга

тегишли

сифатдаги

хизматларнинг

оқилона

нархларда

кўрсатишни

назорат

қилиш

,

мазкур

соҳа

бозорида

ҳалол

ва

кескин

рақобатни

таъминлаш

каби

ваколатлар

юклатилган

.

Бюронинг

бундан

ташқари

асосий

вазифалари

қаторига

мазкур

соҳага

тегишли

статистик

ҳисоботни

юритиш

,

соҳанинг

ҳолати

бўйича

ахборот

-

статистик

маълумотларни

тайёрлаш

ва

чоп

этиш

,

телекоммуникация

операторларига

мазкур

соҳага

оид

савдо

муносабатларини

юритиш

бўйича

маслаҳат

-

услубий

кўрсатмаларни

бериш

вазифалари

ҳам

топширилган

6

.

Мазкур

Телекоммуникация

тўғрисида

ги

Қонун

Буюк

Британияда

телекоммуникация

хизматларини

тартибга

солувчи

асосий

меъёрий

ҳужжат

ҳисобланса

ҳам

,

телекоммуникация

соҳасини

тартибга

солиш

соҳасидаги

айрим

қоидалар

Эркин

савдо

тўғрисида

ги

(1973)

ва

Рақобат

тўғрисида

ги

Буюк

Британия

қонунларида

ҳам

ўз

аксини

топган

.

Бундан

ташқари

,

мазкур

давлатда

телекоммуникация

хизматларини

ҳуқуқий

тартибга

солиш

ваколатли

давлат

органлари

томонидан

қабул

қилинган

кўп

сонли

қонун

ости

ҳужжатлари

асосида

ҳам

амалга

оширилади

.

Шунингдек

,

Англияда

телекоммуникация

хизматларини

ҳуқуқий

тартибга

солишда

муҳим

роль

ҳуқуқнинг

расмий

манбаи

сифатида

тан

олинган

суд

прецедентига

ҳам

ажратилган

.

Телекоммуникация

хизматларининг

миллий

бозорини

,

хусусан

,

мобиль

телефон

алоқаси

хизматини

кўрсатиш

билан

боғлиқ

муносабатларни

ҳуқуқий

тартибга

солишга

қаратилган

шу

каби

ўхшаш

қонунлар

АҚШ

(1996

йил

8

февраль

),

Дания

(1997

йил

10

июнь

),

Австрия

(1997)

Швейцария

(1998

йил

1

январь

)

каби

давлатларда

ҳам

мавжуд

бўлиб

,

ушбу

давлатлардаги

мазкур

қонунларнинг

барчаси

мазмуни

ҳамда

тузилиши

жиҳатидан

у

ёки

бу

даражада

юқоридаги

Франция

,

Германия

,

Буюк

Британия

давлатларининг

тегишли

соҳа

қонунларидаги

мавжуд

нормалар

билан

бир

хил

хусусиятларга

эгадир

.

Юқоридагилардан

келиб

чиқиб

,

хулоса

ўрнида

шуни

таъкидлаш

ўринлики

,

телекоммуникация

хизматларини

ҳуқуқий

тартибга

солишга

оид

ушбу

номи

келтириб

ўтилган

давлатлар

Қонунларидаги

асосий

хусусият

бизнинг

миллий

қонунчилигимиздан

фарқли

ўлароқ

,

мазкур

соҳада

давлат

ролининг

етарлича

орттирилганлигидадир

.

Бу

эса

,

ушбу

хизмат

кўрсатиш

соҳасида

шартнома

эркинлиги

,

тарафларнинг

тенг

ҳуқуқлилиги

тамойилларининг

амал

қилишига

тўсқинлик

қилиши

мумкин

,

лекин

амалда

ушбу

муносабатларда

бошқа

хизматлар

сингари

мобиль

телефон

алоқаси

хизматларини

кўрсатувчи

тадбиркорлик

фаолияти

субъектларини

инсофсиз

рақобатдан

ҳимоялашда

бундай

расмиятчилик

ушбу

давлатлар

қонунчилиги

ва

ички

иқтисодий

имкониятлари

нуқтаи

назаридан

муҳим

аҳамият

касб

этади

.

Аннотация

:

мақолада

мобиль

телефон

алоқаси

хизматини

ҳуқуқий

тартибга

солишни

таъминлашга

қаратилган

хорижий

давлатлар

қонун

ҳужжатлари

ўрганилади

ҳамда

хорижий

давлатларнинг

соҳа

қонунчилиги

миллий

соҳавий

қонун

ҳужжатлари

нормалари

билан

қиёсий

таҳлил

қилинади

.

6

A

Guide

to

the

Telecommunications

(OFTEL)

//

http:www.oftel.gov.uk.


background image

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

2014

3-4

ЎЗБЕКИСТОН

ҚОНУНЧИЛИГИ

ТАҲЛИЛИ

UZBEK LAW REVIEW

ОБЗОР

ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВА

УЗБЕКИСТАНА

26

Таянч

сўзлар

:

телекоммуникация

,

уяли

алоқа

хиз

-

матлари

,

рақобатни

таъминлаш

,

универсал

хизматлар

.

Аннотация

:

в

статье

изучаются

зарубежные

зако

-

нодательные

акты

,

направленные

на

обеспечение

правового

регулирования

услуг

мобильной

телефон

-

ной

связи

,

а

также

сравнительно

проанализированы

зарубежные

отраслевые

законодательства

с

нормами

отраслевых

законодательных

актов

отечества

.

Ключевые

слова

:

телекоммуникация

,

услуги

сото

-

вых

связей

,

обеспечение

конкуренции

,

универсальные

услуги

.

Annotation

: In this article it is learnt foreign legal doc-

uments of foreign countries directed to legal regulation of
mobile connections and comparatively analised foreign
sectoral legislation with national norms of sectoral legal
documents.

Key words:

telecommunication, services of mobile

connection, securing of competition, universal services.

Адабиётлар

рўйхати

:

1.

Большой

энциклопедический

словарь

/

http//www.dictionaics.rin.ru

2. “

Телекоммуникациялар

тўғрисида

ги

Ўзбекистон

Республикаси

Қонунининг

2-

моддаси

//

Ўзбекистон

Республикаси

Олий

Мажлисининг

Ахборотномаси

1999

й

. 9-

сон

, 219-

модда

3.

Федеральный

закон

о

телекоммуникации

//

Собрание

законодательства

Федеративной

Республики

Германии

.

Официальный

перевод

на

русский

язык

: http: // www.medialaw.ru

4. A Guide to the of Telecommunications (OFTEL) //

http:www.oftel.gov.uk.

5. German Telecommunication Law: Overview. Gran-

fiel University School of Management, Bedfordschire, UK,
1999. www.medialaw.ru.

6. Loi sur les Telecommunications de la Republique

de la France. Article 1, Capitre 1. –Cranfiel University
School of Management, Bedfordschire, UK, 1999.

7.

Д

.

Худайбергенов

Магистрант

ТГЮУ


НЕКОТОРЫЕ

ВОПРОСЫ

ОПРЕДЕЛЕНИЯ

ГРАЖДАНСКО

-

ПРАВОВОГО

РЕЖИМА

СЕТИ

ИНТЕРНЕТ

Сегодня

,

в

век

высоких

технологий

и

информаци

-

онного

общества

Интернет

является

не

просто

техни

-

ческим

условием

,

которое

призвано

облегчить

совре

-

менному

человеку

его

непростое

существование

в

высокоразвитом

обществе

,

но

и

новым

пространством

в

котором

возникает

большое

количество

обществен

-

ных

отношений

,

которые

требуют

правового

регулиро

-

вания

.

Следует

отметить

,

что

ныне

в

правовой

литературе

уже

можно

найти

достаточное

число

исследований

,

в

которых

объясняется

природа

,

правовой

режим

сети

«

Интернет

»,

описывается

история

возникновения

,

ста

-

новления

и

развития

,

расшифровываются

отдельные

термины

,

связанные

с

ее

функционированием

1

.

Все

эти

сведения

относятся

большей

степенью

к

области

технической

науки

и

истории

.

Тем

самым

«

Интернет

» –

одно

из

явлений

,

возникших

и

функционирующих

без

участия

ученых

-

юристов

.

Изначально

Интернет

возник

и

развивался

в

США

как

оборонный

проект

и

контролировался

федераль

-

ными

властями

этой

страны

.

Группа

инженеров

,

непо

-

средственно

обслуживающих

корневой

сервер

,

воз

-

главляемая

Джоном

Постелом

(Jon Postel),

получила

наименование

IANA (Internet Assigned Numbering

Authority).

Эта

же

группа

инженеров

изначально

кон

-

тролировала

и

систему

DNS.

В

1998

году

Министер

-

ство

торговли

США

заявило

о

намерении

Американ

-

ских

властей

прекратить

выполнение

функций

по

ор

-

ганизации

и

поддержанию

работы

адресной

системы

Интернета

.

Для

осуществления

этих

функций

Мини

-

стерством

торговли

США

была

создана

не

имеющая

членства

некоммерческая

организация

– the Internet

Corporation for Assigned Names and Numbers (ICANN),

являющаяся

юридическим

лицом

,

созданным

по

зако

-

нодательству

Штата

Калифорния

2

.

На

сегодня

формально

-

юридический

статус

ICANN

остался

неизменным

,

однако

значительное

усложне

-

ние

ее

структуры

,

превращение

в

центральное

звено

системы

организаций

и

рабочих

групп

,

отвечающих

за

те

или

иные

аспекты

функционирования

Сети

,

интер

-

национальный

состав

Совета

директоров

и

других

ор

-

ганов

ICANN,

позволил

ей

заявить

о

себе

как

о

между

-

народной

неправительственной

организации

,

что

не

лишено

некоторых

оснований

.

Источником

полномо

-

чий

ICANN

по

управлению

адресной

системой

«

Интер

-

нета

»

является

Memorandum of Understanding (MoU),

подписанный

этой

организацией

,

с

одной

стороны

,

и

Министерством

торговли

США

,

с

другой

.

В

связи

со

сложностью

Интернет

как

явления

,

мо

-

гут

быть

определены

различные

его

понятия

в

зависи

-

мости

от

того

,

на

какую

из

сторон

объективного

прояв

-

ления

делается

акцент

.

Эти

понятия

при

изучении

юридической

природы

Интернет

позволяют

сделать

следующие

предположения

.

В

одном

случае

Интернет

1

Наумов

В

.

Б

.

Право

и

Интернет

:

Очерки

теории

и

практики

. –

М

., 2002;

Рассолов

И

.

М

.

Право

и

Интернет

. –

М

., 2003.

2

Вся

использованная

информация

,

касающаяся

юридического

статуса

ICANN,

содержится

на

сайте

организации

www.icann.org

Библиографические ссылки

Большой энциклопедический словарь / http//www.dictionaic$-rin.ru

“Телекоммуникациялар тугрисида’Ти Узбекистан Республикаси Конунининг 2-моддаси // Узбекистан Республикаси Олий Мажлисининг Ахборотномаси 1999 й. 9-сон, 219-модда

Федеральный закон о телекоммуникации // Собрание законодательства Федеративной Республики Германии. Официальный перевод на русский язык: http: // www.medi9l9w.ru

A Guide to the of Telecommunications (OFTEL) // http:www.oftel.qov.uk.

German Telecommunication Law: Overview. Gran-fiel University School of Management, Bedfordschire, UK, 1999. www.medialaw.ru.

Loi sur les Telecommunications de la Republique de la France. Article 1, Capitre 1. -Cranfiel University School of Management, Bedfordschire, UK, 1999.

inLibrary — это научная электронная библиотека inConference - научно-практические конференции inScience - Журнал Общество и инновации UACD - Антикоррупционный дайджест Узбекистана UZDA - Ассоциации стоматологов Узбекистана АСТ - Архитектура, строительство, транспорт Open Journal System - Престиж вашего журнала в международных базах данных inDesigner - Разработка сайта - создание сайтов под ключ в веб студии Iqtisodiy taraqqiyot va tahlil - ilmiy elektron jurnali yuridik va jismoniy shaxslarning in-Academy - Innovative Academy RSC MENC LEGIS - Адвокатское бюро SPORT-SCIENCE - Актуальные проблемы спортивной науки GLOTEC - Внедрение цифровых технологий в организации MuviPoisk - Смотрите фильмы онлайн, большая коллекция, новинки кинопроката Megatorg - Доска объявлений Megatorg.net: сайт бесплатных частных объявлений Skinormil - Космецевтика активного действия Pils - Мультибрендовый онлайн шоп METAMED - Фармацевтическая компания с полным спектром услуг Dexaflu - от симптомов гриппа и простуды SMARTY - Увеличение продаж вашей компании ELECARS - Электромобили в Ташкенте, Узбекистане CHINA MOTORS - Купи автомобиль своей мечты! PROKAT24 - Прокат и аренда строительных инструментов